Co nas czeka po Brexicie?

Wyjście Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia wpłynie znacznie na mieszkańców i przedsiębiorców w całej Europie. UE przewidziała tymczasowe środki mające na celu złagodzenie skutków Brexitu.

Europarlamentarna Grupa Sterująca ds. Brexitu PE w odpowiedzi na objęcie urzędu premiera Wielkiej Brytanii przez Borisa Johnsona oświadczyła, że w interesie obu stron leży, by wyjście Wielkiej Brytanii z UE odbyło się w sposób uporządkowany na podstawie zawartego porozumienia. Johnson wielokrotnie wyrażał zamiar renegocjacji zawartej w ubiegłym roku umowy rozwodowej, którą brytyjski parlament trzykrotnie odrzucił.

Mając na uwadze możliwość brexitu bez porozumienia, Unia Europejska przyjęła środki nadzwyczajne mające na celu zmniejszenie skutków takiej sytuacji.

Te nadzwyczajne środki nie powielają korzyści, jakie przynosi członkostwo w Unii Europejskiej. Są to tymczasowe i jednostronne środki. Niektóre z nich, by wejść w życie, będą wymagać przyjęcia przez Wielką Brytanię podobnych środków (zasada wzajemności). Rozwiązania długoterminowe zależeć będą od przyszłych ustaleń między Unią Europejską a Wielką Brytanią.

Poniżej lista środków nadzwyczajnych UE w razie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia:

Wizy
Brytyjczycy będą mogli wjechać do UE bez wizy na krótkie okresy, pod warunkiem, że Wielka Brytania zapewni takie same prawa obywatelom UE podróżującym do Wielkiej Brytanii.

Transport lotniczy
Brytyjskie linie lotnicze będą mogły świadczyć usługi w krajach członkowskich Unii Europejskiej, pod warunkiem, że firmy z UE będą mogły świadczyć takie same usługi w Wielkiej Brytanii.

Transport kolejowy
Ważność autoryzacji w zakresie bezpieczeństwa kolei zostanie przedłużona w celu zapewnienia ciągłości świadczenia usług przewozów kolejowych między Wielką Brytanią a Unią Europejską, pod warunkiem że Wielka Brytania zrobi to samo.

Transport drogowy
Firmy brytyjskie przewożące towary lub wykonujące przewozy autobusowe i autokarowe będą mogły nadal świadczyć usługi między Wielką Brytanią a UE, pod warunkiem, że Wielka Brytania zapewni równoważny dostęp do swojego rynku operatorom z UE.

Zabezpieczenie społeczne
Obywatele UE mieszkający w Wielkiej Brytanii oraz obywatele Wielkiej Brytanii mieszkający w UE zachowają świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego nabyte przed wystąpieniem Wielkiej Brytanii z UE.

Erasmus+
Uczniowie i nauczyciele pochodzący z Wielkiej Brytanii lub przebywający w Wielkiej Brytanii będą mogli ukończyć naukę za granicą rozpoczętą w ramach programu Erasmus+.

Program pokojowy w Irlandii Północnej
Finansowanie europejskiego programu spójności i współpracy transgranicznej w Irlandii Północnej będzie kontynuowane co najmniej do roku 2020, aby zapewnić wsparcie dla procesów pokojowych rozpoczętych przez Porozumienie wielkopiątkowe.

Rybołówstwo
Jeśli Wielka Brytania zgodzi się na pełną wzajemność w dostępie do wód, istnieje prosta procedura umożliwiająca uzyskanie przez przedsiębiorstwa zezwoleń na połów. Wymiana kwot nadal byłaby dozwolona do 31 grudnia.
Jeśli Wielka Brytania nie wyrazi zgody, przedsiębiorstwa unijne bez dostępu do wód brytyjskich będą mogły kwalifikować się do uzyskania odszkodowania z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.

Obronność
Unijne przedsiębiorstwa wciąż będą mogły eksportować do Wielkiej Brytanii niektóre produkty wykorzystywane do celów cywilnych i wojskowych.
W niektórych obszarach: brak wdrożonych konkretnych środków

W wielu obszarach nie przygotowano specjalnych środków, które miałyby w przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia zastąpić istniejące relacje z Wielką Brytanią. Może to prowadzić do dodatkowych kosztów i utrudnionych procedur, dlatego jedynym właściwym rozwiązaniem dla osób dotkniętych skutkami Brexitu bez porozumienia będzie kontakt z odpowiednimi służbami w swoim kraju lub regionie.

Prawo jazdy
Prawa jazdy wydane przez jedno z państw członkowskich UE są automatycznie uznawane przez pozostałe państwa członkowskie. Po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE nie będzie to już dotyczyło brytyjskich dokumentów. Obywatele Unii chcący prowadzić pojazdy na terenie Wielkiej Brytanii będą musieli skontaktować się z brytyjskimi służbami, aby sprawdzić czy ich prawo jazdy będzie obowiązywać na terenie Wielkiej Brytanii. Natomiast Brytyjczycy będą musieli skontaktować się ze służbami wybranego państwa członkowskiego, na terenie którego będą chcieli prowadzić pojazd. Międzynarodowe prawa jazdy wciąż będą uznawane na terenie Wielkiej Brytanii i całej Unii Europejskiej.

Zwierzęta domowe
Europejski paszport dla zwierząt domowych uprawniający do podróży do innego kraju UE ze zwierzęciem domowym nie będzie już dotyczył Wielkiej Brytanii. Najprawdopodobniej bardziej czasochłonna procedura będzie obowiązywała w przypadku podróży ze zwierzęciem do i z Wielkiej Brytanii.

Opieka medyczna
Obywatel UE posiadający Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest uprawniony do korzystania z opieki medycznej podczas krótkiego pobytu w innym państwie członkowskim. Te zasady nie będą już dotyczyły Wielkiej Brytanii. Zarówno obywatele UE podróżujący do Wielkiej Brytanii, jak i Brytyjczycy podróżujący do UE powinni sprawdzić czy ich ubezpieczenie pokrywa koszty leczenia za granicą. Jeśli nie, powinni rozważyć prywatne ubezpieczenie.

Dodatkowe informacje na temat podróży do i z Wielkiej Brytanii można znaleźć w dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską.

Rola Parlamentu
Powyższe rozwiązania mogą wejść w życie jedynie po ich zatwierdzeniu przez Parlament Europejski.

Każde porozumienie zawarte przez Unię Europejską i Wielką Brytanię, łącznie z porozumieniem o wystąpieniu i wszelkimi umowami dotyczącymi przyszłych stosunków, musi zostać zatwierdzone przez Parlament zanim wejdzie w życie.

Kolejne kroki
Żadne z powyższych środków tymczasowych nie zastępują właściwych porozumień. Wyłącznie w momencie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, UE oraz Wielka Brytania (jako państwo trzecie) mogą przystąpić do sporządzania dalszych umów mających na celu kontynuację współpracy na płaszczyźnie bezpieczeństwa, migracji czy obronności. Polityczna deklaracja dołączona do umowy o wystąpieniu, po ratyfikacji przez Wielką Brytanię, tworzy ramy, na których można oprzeć przyszłe wzajemne stosunki.

Źródło: Centrum Prasowe PAP