Do Władzy Wielkiej i Sprawiedliwej

Polacy podczas ostatniej wojny nie tylko bohatersko walczyli w podziemiu. Mamy też jako naród na swoim sumieniu sprawy i sprawki, z których nie możemy być dumni. Na pewno chcielibyśmy jak najszybciej zapomnieć o donosach na sąsiadów, mniej lub bardziej znajomych, które wysyłane były na Gestapo. Te jednak powstawały i docierały do okupanta. To im poświęcona jest sztuka, którą możemy zobaczyć między innymi dzisiaj w Ósemkach.

Do Władzy Wielkiej i Sprawiedliwej to eksperyment teatralny w drodze od czytania do spektaklu – wyjaśniają sami aktorzy – inspiracją do powstania scenariusza stały się informacje prasowe o rosnącej liczbie anonimów, a także lektura książki Barbary Engelking, która odnalazła donosy pisane przez Polaków do Gestapo i usiłowała je rzetelnie skomentować, zrozumieć i prześwietlić skłonność społeczeństwa do delatorstwa.

Donosy na Gestapo pochodzące z okresu wojny zostały niejako połączone z tymi nam współczesnymi, które wysyłane są do Urzędu Skarbowego.

Za ich pomocą chcemy pokazać, jak w obu wypadkach, mimo upływu lat i radykalnie odmiennych okoliczności, źródłem jest przerażająca właściwość natury ludzkiej – zawiść, a skłonność ludzi do dobrowolnego angażowania się jako agent czy szpicel, do darmowej pracy donosiciela jest ponadczasowa – podkreślają twórcy spektaklu.

Teksty, które można usłyszeć podczas przedstawienia mogą chwilami wydawać się zabawne, ale usłyszymy też historie o tym, jak z pozoru błaha notatka może zakończyć się ludzkim dramatem.

W sztuce wykorzystano fragmenty książki Szanowny Panie Gistapo napisanej przez Barbarę Engelking, materiały udostępnione przez Archiwum Izby Skarbowej w Poznaniu oraz fragmenty artykułów publikowanych w prasie codziennej.

Spektakl Do Władzy Wielkiej i Sprawiedliwej można zobaczyć w Teatrze Ósmego Dnia (ul. Ratajczaka 44) w piątek 12 i 19 kwietnia oraz w sobotę 20 kwietnia o godzinie 19:00.

Na zdjęciu poniżej widać reprodukcję donosu z książki Szanowny Panie Gistapo.

Scenariusz: zespół Teatru Ósmego Dnia
Współpraca: Paulina Skorupska
Oprawa plastyczna: Jacek Chmaj
Czytają: Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin Kęszycki
Premiera: 24 listopada 2012 r.