KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 14 LIPCA

 Słońce w znaku Raka

Święto Narodowe Francji

Osoby urodzone 14 lipca mają niezwykle bogaty świat wewnętrzny i rozwiniętą wyobraźnię. Marzycielstwo odgradza je często od rzeczywistości. Nie lubią się zwierzać, swoje problemy i rozterki przeżywają i rozwiązują same. Są zbyt refleksyjne, aby wywalczyć sobie znaczącą pozycję społeczną.

Cytaty na dziś:

– Śmiejmy się! Kto wie czy świat potrwa jeszcze trzy tygodnie? Pierre Augustin
– Potrzeba dwóch lat, aby nauczyć się mówić; pięćdziesięciu, aby nauczyć się milczeć. Ernest Hemingway
– Prócz tego, co jest możliwe, jest jeszcze to co jest konieczne. Maria Dąbrowska
– Francja – kraj, w którym strych nazywa się mansardą. Daniel Passent.

Nieprawda, że prawda… Lud Paryża zdobył Bastylię i uwolnił więźniów politycznych. W rzeczywistości złożona z inwalidów załoga poddała się. Uwolniono oszustów finansowych, fałszerzy i markiza de Sade’a.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1879 W Inowrocławiu urodził się Kazimierz Nowakowski, lekarz chirurg, pułkownik Wojska Polskiego.

W 1910 r. w Poznaniu rozpoczął praktykę lekarską, a w latach 1914–1917 był chirurgiem niemieckich szpitali polowych. Jako naczelny chirurg szpitali fortecznych w randze majora, podpułkownika i pułkownika brał udział w powstaniu wielkopolskim.

Naczelny chirurg Szpitala Przemienienia Pańskiego w latach 1919–1923, a następnie do 1952 (z przerwą wojenną) ordynator oddziału chirurgicznego Szpitala Miejskiego w Poznaniu. We wrześniu 1939 na polecenie władz wojskowych jako jedyny chirurg pozostał w szpitalu. Osadzony w Forcie VII za kontynuowanie działalności dydaktycznej we wrześniu i październiku 1939 oraz za udział w powstaniu wielkopolskim.

Uchodził za znakomitego chirurga praktyka o olbrzymim doświadczeniu klinicznym i wykształcił około dwudziestu wybitnych chirurgów. Zmarł 26 kwietnia 1952 w Poznaniu. Jego osobę upamiętnia w Poznaniu Głaz Kazimierza Nowakowskiego.

Prof. Kazimierz Nowakowski nie mógł pogodzić się z faktem, że medycynę studiują także kobiety. Podczas wykładów używał niezmiennie zwrotu: – Proszę panów. Gdy podczas jednego z wykładów dowcipni studenci postanowili, że na salę wejdą same panie, profesor i tak zwracał się do … panów – wspominał dr Cyryl Badyda, emerytowany ordynator interny Szpitala im. Raszei w Poznaniu.

[Źródło: Jolanta Sielska, W białych rogatywkach, poznan.naszemiasto.pl, 2004-10-16, fot. Szpital Przemienienia Pańskiego, www.sk1.am.poznan.pl]

Głaz Kazimierza Nowakowskiego – głaz pamiątkowy  zlokalizowany w Poznaniu, na placu jego imienia, w bezpośrednim sąsiedztwie Ronda Jana Nowaka-Jeziorańskiego (Grunwald). Tło stanowią m.in. zabudowania osiedla urzędniczego z końca lat 20. XX w. Projektantem pomnika był Jerzy Sobociński, a odsłonięcie nastąpiło 14 listopada 1980. Fundatorami byli profesorowie Akademii Medycznej w Poznaniu oraz Fundacja Pacjentów i Rodziny w Poznaniu. Obiekt składa się z głazu narzutowego, na którym umieszczono od strony południowej medalion z podobizną profesora oraz dwie tablice pamiątkowe (powyżej i poniżej), tworzące kompozycyjną całość. (źródło: wikipedia)

1929 W Dodatku Wystawowym do Kurjera Poznańskiego możemy przeczytać doniesienia z odbywającej się w Poznaniu PeWuKi.

Zawiść Niemców. Niemcy widząc, że wobec całego kulturalnego świata, który zachwycony jest nasza wystawą, nie mogą jej przemilczeć i ignorować wpadli na nowy pomysł. Reklamując Powszechną Wystawę Krajową jako dzieło… niemieckie.

Bez zastrzeżeń przyznają, że wystawa jest wspaniała i piękna, ale zaznaczają że jest to dzieło niemieckiej pracowitości (…) Niemcy mylą się bardzo. Po otwarciu wystawy międzynarodowej w St. Louis w roku 1904, jeden z dziennikarzy nowojorskich w telegraficznym sprawozdaniu scharakteryzował eksponaty „made in Germany” krótko i dobitnie „złe i drogie” A przecież opinia świata o eksponatach P.W.K jest zupełnie inna.

Dziś i jutro w widowisku plenerowym „Za króla Jana odgrywanym o godzinie 21 na arenie P.W.K. wystąpi regionalny teatr góralski z Poronina.

Na dziś zapowiadany jest przyjazd 45 wycieczek na ogólną liczbę 16 000 osób. Ubiegłej nocy przybyła do Poznania na 3-dniowy pobyt wycieczka 10-u dziennikarzy niemieckich z Nadrenji i Westfalji. Między nimi jest wybitny dziennikarz niemiecki p. Henryk May, właściciel i kierownik ajencji prasowej „Westdeutschen Pressedienst” w Essen.

Ceny wstępu na wystawę: Bilet jednorazowy – 4 zł, rodzinny z co najmniej 5 osób (wykaz osobisty) od osoby 2 zł, wycieczka szkolna ponad 50 osób, od osoby 1 zł, dzieci poniżej 15 lat w tow. rodziców – 1 zł, bilet tygodniowy 15 zł, bilet miesięczny z fotografiką – 20 zł.

Komunikacja w mieście: Tramwaj 25 gr, autobus 30 i 40 gr.

Anonse w Kurjerze Poznańskim z 14 lipca 1929 foto: Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

1930 Ilustracja Poznańska w numerze z 14 lipca donosiła m.in. Drużyna Błękitnych przy Związku Hallerczyków, Chorągiew Wielkopolska w Poznaniu odbyła ostatnio kurs gazoznawstwa pod kierunkiem instruktora podchorążego Molickiego. W środku komendant Dworzański.

1940 Urodził się Eugeniusz Mitkowski, rektor Politechniki Poznańskiej w latach 1994 – 1999.

1977 Nad jeziorem Malta wiceprezydent Andrzej Wituski dokonał otwarcia V Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży w Kajakarstwie.

Na rozpoczęcie spartakiady przybyły reprezentacje dwudziestu pięciu województw. Do pomostu zbliżyły się łodzie, na których znajdowały się  flagi: narodowa, spartakiady oraz Polskiego Związku Kajakowego. Orkiestra zagrała hejnał. Następnie podpłynęła łódź ze zniczem, zapalonym wcześniej na Cytadeli – pod Pomnikiem Bohaterów. Ślubowanie w imieniu zawodników złożyła reprezentantka Poznania Grażyna Koprowska, po czym “wystąpili artyści scen poznańskich. Wieczorem przedstawiciele wszystkich ekip przyjęci zostali przez prezydenta miasta Władysława Ślebodę. [Źródło: Kronika Miasta Poznania  2/1978]

1977 Na placu kolonii V Osiedla Dębiec, pomiędzy ulicami Racjonalizatorów i Kasztanową, odbył się Festyn Sportowy organizowany dla mieszkańców osiedla przez Komitet Osiedlowy. [Źródło: Kronika Miasta Poznania  2/1978]

2022 Zmarł Andrzej Wiza, śpiewak, reżyser, dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Muzycznego w Poznaniu (1980-1984). Kierując operetką starał się kłaść większy nacisk na twórczość lokalnych – polskich artystów. Dzięki temu na deskach teatru zagościły takie dzieła, jak: „Zamek na Czorsztynie” Karola Kurpińskiego, czy też „Myszka” Jacka Szczygła i Henryka Drygalskiego.

Był organizatorem życia kulturalnego, współpracował m.in. z Klubem Osiedlowym Krąg na Łazarzu, gdzie w 2006 roku odbył się jego benefis z okazji “50-lecia pracy artystycznej”. Równocześnie otrzymał Łazarską Nagrodę Artystyczną. Ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną i Szkołę Muzyczną w Poznaniu.

W 1956 roku w Operetce Poznańskiej zadebiutował jako śpiewak partią Koltaja w ,,Wiktorii i jej huzarze” P. Abrahama. Wyreżyserował 25 operetek w Bydgoszczy, Szczecinie, Gdyni, Poznaniu, Gliwicach, Wrocławiu i Lublinie.

Współpracował z Towarzystwem im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, z Towarzystwem im. K. Kurpińskiego we Włoszakowicach, był twórcą i kierownikiem artystycznym Ogólnopolskiego Konkursu Pieśni i Arii. Zasłużony członek ZASP. Odznaczony Honorową Odznaką Miasta Poznania [Źródło: https://www.zasp.pl/wspomnienia/andrzej-wiza/, https://www.lazarz.pl/?id=2&nr=15474]

ZDARZYŁO SIĘ 14 LIPCA

1602 Urodził się Jules Mazarin, francuski mąż stanu, kardynał. Pierwszy minister Ludwika XIV w okresie jego małoletniości. W historiografii Mazarin uznawany jest za jednego z twórców potęgi XVII-wiecznej Francji.

1610 Urodził się Ferdynand II Medyceusz, włoski książę, Toskańczyk. Był patronem uczonych (Galileusz, Stenon), wynalazł zamknięty termometr.

1729 Stephen Gray zainstalował w Anglii pierwszy napowietrzy przewód elektryczny wykonany z nici konopnych izolowanych nitkami jedwabnymi.

1789 Wraz ze szturmem na Bastylię, słynne więzienie i symbol despotyzmu rozpoczęła się rewolucja francuska. Komendantem więzienia był markiz de Launey, którego po zdobyciu Bastylii ucięto głowę i poniesiono ją na pice przed pałac królewski.
http://www.youtube.com/watch?v=nbDpTqB3r5Q

1862 Urodził się Gustav Klimt, austriacki malarz. Jeden z twórców Secesji wiedeńskiej. Malował symboliczne kompozycje figuralne, portrety, pejzaże i obrazy alegoryczne.

1865 Brytyjsko – francuska ekipa po raz pierwszy zdobyła trudnodostępny alpejski szczyt Maternhorn (4478 m n.p.m.)

1867 Szwedzki chemik Alfred Nobel zademonstrował po raz pierwszy działanie dynamitu w kamieniołomie Rehill w angielskim hrabstwie Surrey.

1868 Alvin Fellows opatentował taśmę mierniczą.

1874 Urodził się André Debierne, francuski chemik. Długoletni współpracownik Marii Skłodowskiej-Curie, w 1899 roku odkrył aktyn. ku

1880 Rząd francuski ogłosił 14 lipca, rocznicę zburzenia Bastylii – świętem narodowym, a „Marsyliankę” ustanowił hymnem.

1881 Z rąk szeryfa Pata Garetta zginął Billy The Kid – William Bonney, amerykański rewolwerowiec i banita.

1887 W Warszawie ukazał się pierwszy podręcznik esperanta zatytułowany “Język międzynarodowy” wydany przez Ludwika Zamenhofa.

1894 We Lwowie został rozegrany pierwszy mecz piłki nożnej pomiędzy polskimi drużynami. Z okazji zlotu Sokoła spotkały się dwa sokolskie zespoły – z Krakowa i Lwowa. Faworytami byli krakowianie, którzy (dzięki dr Jordanowi) trenowali już od ponad 2 lat. Gospodarze piłki uczyli się od marca 1894. Sędzia również był z Krakowa (był to trener krakusów dr Zygmunt Wyrobek). Nie było jeszcze bramek, a za słupki służyły wbite w ziemię w przepisowej odległości 7,32 m chorągiewki. Pewność siebie zgubiła krakowian. Tak bardzo byli przekonani, że wygrają, iż zgodzili się, aby naprzeciw ich przepisowej jedenastki stanęło… dwudziestu czterech lwowian. Po sześciu minutach dość chaotycznej gry występujący w drużynie gospodarzy Włodzimierz Chomicki skierował piłkę między słupki. W tym momencie – na żądanie szefa zlotu, Durskiego – sędzia mecz zakończył.

1900 W Paryżu w ramach Wystawy Światowej rozpoczęły się II Igrzyska Olimpijskie. Pierwszy raz startowały w igrzyskach kobiety. Było ich 6. Organizatorom nie udało się urządzić uroczystego otwarcia i zamknięcia Olimpiady.
http://www.youtube.com/watch?v=n-4R72jTb74

1911 Urodził się William Hanna, legendarny autor popularnych filmów animowanych i współtwórca firmy Hanna-Barbera. Razem do życia powołali takie animowane postacie jak Tom i Jerry, Flinstonowie, Jetsonowie, Miś Yogi.

1911 Urodził się Tadeusz Fijewski – aktor. Twórca wielu kreacji teatralnych, filmowych i telewizyjnych, m.in. tytułowa rola w filmach o przygodach pana Anatola, Rzecki w “Lalce” W.Hasa, niezapomniany Wojciech Grzelak z radiowej powieści “Matysiakowie”. (zm. 11.11.1978).

1918 Urodził się Ingmar Bergman, szwedzki reżyser filmowy. Trzykrotnie zdobył nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej dla najlepszego filmu obcojęzycznego: w 1959 za Źródło, 1961 za Jak w zwierciadle oraz w 1983 roku za Fanny i Aleksander. Jest też autorem scenariuszy do własnych filmów.

1939 Urodził się Karel Gott, legenda czeskiej piosenki.

1943 Na czele nowego rządu RP na wychodźstwie stanął Stanisław Mikołajczyk, a naczelnym wodzem mianowano Kazimierza Sosnkowskiego.

1951 Przeprowadzono pierwszą kolorową transmisję wydarzenia sportowego – w TV CBS gonitwę konną w Oceanport w stanie New Jersey.

1952 Urodził się Chris Cross (wł. Christopher St. John), gitarzysta basowy brytyjskiej grupy Ultravox. Zespół powstał w 1974 roku. Ultravox byli przedstawicielami nowej, zimnej fali opartej na elektronicznych zdobyczach.

1958 W Krakowie urodziła się Elżbieta Zającówna, aktorka teatralna i filmowa (Matki, żony i kochanki).

1959 Zwodowano pierwszy okręt wojenny z napędem jądrowym, ważący 14 tys. ton krążownik USS “Long Beach”.

1965 Wykonano pierwsze zdjęcia z bliska planety spoza ziemskiej atmosfery. Mariner IV przez 8 godzin fotografował marsjańskie tereny zwane Arcadia, Cebrenia i Amazonis. Kamera znajdowała się około 17 tyś kilometrów od Marsa i ponad 215 mln kilometrów od Ziemi.

1981 W Warszawie rozpoczął się IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR. I Sekretarzem ponownie został Edward Kania, nastąpiły poważne zmiany w KC. W trakcie przygotowań do zjazdu usunięto z partii 62 tys. członków.

1982 W Londynie odbyła się premiera filmu „The Wall” na podstawie albumu grupy Pink Floyd w reżyserii Alana Parkera.

1993 Parlament belgijski przyjął ustawę o utworzeniu federacji w skład której wchodzą trzy regiony: Flandria, Walonia i region stołeczny – Bruksela.

1999 Zmarł Władysław Hasior, jeden z najwybitniejszych polskich artystów plastyków. W twórczości szokował śmiałymi pomysłami, plastycznymi happeningami, plenerowymi wystawami, płonącymi rzeźbami, szklanymi pomnikami. Hasior był także pedagogiem, wykładał w szkołach plastycznych w Zakopanem i Wrocławiu. Zajmował się również scenografią teatralną. (ur. 1928).
http://www.youtube.com/watch?v=ZwVzooZwl7I

2001 Francuska komedia “Amelia z Montmartre’u” w reżyserii Jeana-Pierre’a Jouneta zdobyła Kryształowy Globus – Grand Prix 36. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach Duży sukces odniósł także film Roberta Glińskiego “Cześć Tereska”, który otrzymał nagrodę specjalną międzynarodowego jury oraz nagrody FIPRESCI i FICC.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „U Remind Me” – Usher; US Top Album: „Songs In A Minor” – Alicia Keys.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Anyone of Us (Stupid Mistake)” – Gareth Gates; UK Top Album: ‘By The Way’ – Red Hot Chili Peppers.

2006 Wyrokiem trybunału sportowego we Włoszech w związku z korupcją w Serie A Juventus Turyn zdegradowany do drugiej ligi i pozbawiony tytułów mistrzowskich za sezony 2004/2005 i 2005/2006.