KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 3 KWIETNIA

Słońce w znaku Barana

Gwinea – Rocznica Drugiej Republiki

Urodzeni 3 kwietnia to wspaniali ludzie. Potrafią harmonijnie łączyć swoja wiedzę z tym co podpowiada im serce. Już od najmłodszych lat odznaczają się zdolnościami przywódczymi, posiadają charyzmę. Towarzyszy im ambicja i szlachetność oraz pogoda ducha. W kontaktach międzyludzkich są zbyt łatwowierni. Wiele ich działań bywa chybionych, co należy przypisać lekkomyślności i popędliwości.

Cytaty na dziś:

Przysłowia: „Śnieg kwietniowy trawie i konikowi zdrowy”.
„Jasny dzień Pankracego przyczyna wina dobrego”.
Ciszę może znieść tylko człowiek szczęśliwy albo spokojny. Graham Greene („Doktor Fischer z Genewy)
Liczby: 160 mln ludzi zamieszkiwało Ziemię w 1 roku naszej ery.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1660 Zmarł Stanisław Reszka, ksiądz, pisarz, dyplomata rodem z Buku, sekretarz króla Stefana Batorego.

Kształcił się w Collegium Lubranscianum w Poznaniu, we Frankfurcie nad Odrą a także w Wittenberdze, Lipsku i Perugii. W roku 1559 został sekretarzem biskupa Stanisława Hozjusza. Był założycielem i fundatorem jedynego w Buku szpitala, opatem jędrzejowskim, kanonikiem kilku kapituł, a także był sekretarzem króla Stefana Batorego.

Od 1592 roku przebywał w Neapolu jako poseł Rzeczypospolitej. Utrzymywał kontakty z wybitnymi przedstawicielami kultury europejskiej. Był osobą cenioną i szanowaną w społeczeństwie.

O jego zasługach przy założeniu szpitala w Buku mówi m.in. wypis z 1737 roku, autorstwa Kaczkowskiego: Szpital ten założonym jest kosztem Wielebnego niegdy Stanisława Reszki, opata jędrzejowskiego, murowany wraz z kaplicą dotąd nie poświęconą. Znajduje się w nim dwanaście izdebek i jedna wielka izba ogrzewana z obszerną kuchnią.

Po śmierci Stanisława Reszki papież Klemens VIII wystawił w Neapolu pomnik z jego wizerunkiem wykutym w marmurze.

Prowadził szczegółowe diariusze z podróży,  w których opisał przedstawicieli rzymskiej Polonii. Przyjaźnił się z takimi osobistościami jak kardynał Cesare Baronio i poeta Torquato Tasso. Na pomniku nagrobnym Tassa w kościele Sant’Onofrio  – wśród osób biorących udział w pogrzebie poety – widnieje wizerunek Reszki. Komplet jego pism posiada Biblioteca Valicelliana (Piazza della Chiesa Nuova), natomiast w Archivio di Stato (Corso Rinascimento) znajduje się kopia testamentu spisanego w Neapolu 3 marca 1600 r.

Fot: Prace Kardynała Hozjusza zebrane i wydane po jego śmierci za staraniem ks. Stanisława Reszki, z dedykacją króla Stefana Batorego, tom drugi

1828 Zapadła decyzja o rozpoczęciu prac przy budowie twierdzy Poznań.

Brama Berlińska, po lewej stronie w oddali znajduje się dziś CK Zamek, zbudowana w latach 1843-49, zburzona w 1901 roku

1876 Urodził się Witold Hedinger, radny miasta Poznania, senator, inżynier, działacz gospodarczy i społeczny.
Ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Następnie naukę kontynuował na politechnice w Charlottenburgu. W 1905 wraz z Stanisławem zaczął rozwijać działalność przemysłową.

Brał udział w życiu kulturalnym Poznania, był członkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych, miał udział w tworzeniu biblioteki im. Kraszewskiego.

W 1916 został radnym miejskim, a 7 maja 1924 prezesem Rady Miasta Poznania. Był jednym z członków-założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. W okresie 1928-1930 był senatorem.

Zmarł 10 lutego 1932. Przy jego trumnie w Ratuszu 13 lutego 1932 przemawiał Cyryl Ratajski (prezydent miasta), Bolesław Wybieralski (wiceprezes rady miasta) oraz Romuald Paczkowski (doktor praw i profesor Uniwersytetu Poznańskiego). Kondukt na cmentarz farny przy ul. Bukowskiej prowadził biskup Walenty Dymek. W Kronice Żałobnej określono Hedingera jako skromnego, mimo wysokiego urzędu obywatelskiego, człowieka, który nie miał żadnego wroga, miał tylko przyjaciół. [wikipedia]

1892 W Rogoźnie urodziła się Konstancja Swinarska, wybitna poznańska nauczycielka.

Współzałożycielka Państwowej Uczelni im. Dąbrówki i później po przekształceniu szkoły dyrektorka w samodzielnym Gimnazjum Żeńskim im. Klaudyny Potockiej i później przełożona Gimnazjum i Liceum, dzisiejszego V LO.

Jako wychowawczyni dziewcząt była może nieco apodyktyczna i surowa, jednakże niezwykle sprawiedliwa i naprawdę szczerze zaprzyjaźniona ze swoimi wychowankami, “Klaudynkami”.

1913 Dr Ireneusz Wierzejewski otworzył w Poznaniu Zakład Ortopedyczny im. Bronisława Gąsiorowskiego.

Był to bardzo nowoczesny szpital z rentgenem, warsztatami ortopedycznymi, biblioteką, salą gimnastyczną, urządzeniami do mikrofotografii, filmowym aparatem projekcyjnym.

W 1923 roku przy jego zakładzie powstała pierwsza w Polsce klinika ortopedyczna.

Pełna nazwa Zakładu brzmiała: Poznański Zakład Ortopedyczny im. Bronisława Saturnina Gąsiorowskiego na Bytyniu w Poznaniu. Skąd nazwisko Gąsiorowskiego? Otóż, już wtedy bez wsparcia finansowego niewiele można było zdziałać. Helena Gąsiorowska, bogata właścicielka dóbr na Bytyniu pod Poznaniem i w Szamotułach, a córka Saturnina, ofiarowała 2 miliony marek niemieckich w złocie na budowę szpitala. Oczywiście, sumę tę doktor Wierzejewski przyjął i tak zrealizował swoje marzenie. Były to na ówczesne czasy pieniądze ogromne. Dla porównania warto podać, że koszt budowy zamku poznańskiego wyniósł 3 miliony 350 tysięcy marek. Oprócz funkcji leczniczo-rehabilitacyjnych, szpital spełniał także, nieoficjalnie, rolę szkoły, w której małych pacjentów uczono języka polskiego. A pamiętajmy, że były to czasy zaborów.

Kilkanaście lat później, uczeń Wierzejewskiego, prof. Wiktor Dega, tak charakteryzuje sylwetkę swojego mistrza: Porywał swoją osobowością, znakomitym poczuciem humoru, bezpośredniością i wyrozumiałością. Był świetnym operatorem, lubował się w pracach doświadczalnych m.in. nad przeszczepianiem ścięgien, nerwów i kości.

Po śmierci Ireneusza Wierzejewskiego w 1930 roku Klinika Ortopedyczna została zlikwidowana i odrodziła się dopiero w 1935 za sprawą prof. Franciszka Raszei. Natomiast Zakład Gąsiorowskiego działał nieprzerwanie do 1939 roku. Po wojnie wraca z Bydgoszczy do Poznania prof. Wiktor Dega i otwiera nowy rozdział w historii ortopedii poznańskiej. [Źródło: Artur Wolski, Prostowanie kręgosłupa, w: Forum Akademickie, nr 9/1998, https://forumakademickie.pl/fa-archiwum/archiwum/98/9/artykuly/20-mapa_nauki.htm]

29 października 2010 roku oddziały szpitalne wraz ze wszystkimi lekarzami i częścią personelu zostały przeniesione do Szpitala Wojewódzkiego przy ul. Juraszów. Na budynku umieszczona była tablica pamiątkowa ufundowana przez pracowników szpitala o treści:

„W szpitalu tym, w latach 1912–1930 pracował i działał gen. Prof. dr Ireneusz Wierzejewski (1881–1930) założyciel i pierwszy prezes Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Raumatologicznego i kierownik pierwszej w Polsce kliniki ortopedycznej. Twórca Polskiego Czerwonego Krzyża oraz redaktor naczelny Naukowych Pism Medycznych. Powstaniec wielkopolski. W 50. rocznicę utworzenia Towarzystwa tablicę tę ufundowali pracownicy szpitala”

1919 Po patriotycznej manifestacji poznaniacy rozpoczęli burzenie pruskich pomników, m.in. znienawidzonego w Wielkopolsce Bismarcka.

Na Starym Rynku o godz. 20 odbyła się manifestacja w obronie praw Polski do Gdańska, którego losy ważyły się na konferencji pokojowej w Paryżu. Nastroje były gorące i po odśpiewaniu Roty “olbrzymi pochód z pochodniami i chorągwiami ruszył na plac Wolności, gdzie na zakończenie przemawiał z ustawionego tam działa pułkownik Józefowicz, weteran z 1863 roku […]

Po zakończeniu manifestacji “młodzież i wojsko” dały upust swojemu “oburzeniu (…) przez usuwanie wszystkich pomników niemieckich w Poznaniu.

Sprowadzono grube liny i zrzucono pomnik Fryderyka, potem Wilhelma przed Gmachem Głównego Dowództwa, Bismarcka, Brandenburczyka przy al. Wjazdowej, Lwa przed starym teatrem miejskim, Gneisenaua i Jahna”. Wszystkie zostały zawleczone na pl. Wolności i “tam je złożono na ziemi”. Dwa dni później “władza policyjna kazała je odwieźć” do składnicy złomu na terenie Głównej Straży Ogniowej przy ul. Masztalarskiej

Zrzucone pomniki stały w większości w reprezentacyjnych miejscach miasta. Pomnik Lwa upamiętniający stacjonujących w Poznaniu żołnierzy pruskich, którzy polegli w bitwie pod Nachodem – na obecnym pl. Wolności (odsłonięty w 1870 r.), monumenty ku czci cesarzy Wilhelma I i Fryderyka III – na pl. Działowym (1889 r.) i pl. Wolności (1901 r.), Ottona von Bismarcka – na pl. Mickiewicza (1903 r.), fontanna z Wojownikiem Brandenburskim – na placu przed zamkiem (początek budowy 1911 r.), pomnik feldmarszałka Augusta von Gneisenaua – na terenie dawnego fortu Haake (1913 r.),  Friedricha Ludwiga Jahna, twórcę systemu niemieckiej gimnastyki, upamiętniono na terenie Zielonych Ogródków (1885 r.).

Poznaniacy pod zburzonym pomnikiem Fryderyka III Foto: Miasto Poznań

Brąz ze zrzuconych pomników przeznaczono na polskie monumenty. Najdłużej w składnicy złomu przeleżała podobizna Bismarcka. W 1930 r. przetopiono ją na postać Chrystusa do Pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa – Pomnika Wdzięczności. Cokoły niemieckich pomników rozebrano kilka lat później.

Źródło: Daina Kolbuszewska, Jak obalono niemieckie pomniki Daina Kolbuszewska, tekst na: poznan.kultura.pl

Odsłonięcie pomnika, autorstwa Gustava Eberleina, odbyło się w 1903 r z wielką pompą, z udziałem syna kanclerza – Herberta, który w przemówieniu ostro wystąpił przeciwko Polakom. Uruchomiono z tej okazji specjalne pociągi dla gości, odbyły się koncerty i rauty. Pomnik stał do kwietniowej nocy 3/4 kwietnia 1919 r., kiedy przez poznańską młodzież został zwalony z cokołu. W 1930 r. brąz z jego figury został przetopiony na figurę Chrystusa do monumentalnego Pomnika Wdzięczności za odzyskanie niepodległości (stanął w 1932 r.). fot. Pomnik Bismarcka na pocztówce z 1915 roku, Cyryl

1946 W Pleszewie urodziła się Hanna Suchocka, polityk, premier w latach 1992–1993, minister sprawiedliwości w rządzie Jerzego Buzka, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej oraz Zakonie Maltańskim.

Wiosną 1992 r. Hanna Suchocka wykładała prawo konstytucyjne na KUL. – Może czas na kobietę premiera? – zapytał ją pewnego dnia jej asystent. – Pomysł niemożliwy! – żachnęła się Suchocka. A latem – jako pierwsza i jak dotąd jedyna kobieta – stanęła na czele polskiego rządu. Dzisiaj mieszka w centrum Rzymu. Od 2001 r. jest ambasadorem Polski przy Watykanie. Poznań odwiedza raz w roku podczas urlopu. – Ale jak skończy się moja misja, wrócę do swojego mieszkania na Grunwaldzie – zapewnia (w Gazecie Wyborczej)

1974 W Pałacu Kultury [dziś – Centrum Kultury Zamek] odbywał się XII Konkurs Piosenki Radzieckiej.

1985 Zmarł Bazyli Wojtowicz, rzeźbiarz. Twórca m.in. pomnika Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po ukończeniu studiów na ASP w Warszawie od roku 1936 prowadził w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu pracownie rzeźby dekoracyjnej. Od roku 1938 prowadził pracownię rzeźby monumentalnej. W 1956 roku został profesorem nadzwyczajnym PWSP. W latach 1963-1969 był prodziekanem Wydziału Malarstwa Grafiki i Rzeźby.

ZDARZYŁO SIĘ 3 KWIETNIA

1173 Zmarł Bolesław IV Kędzierzawy, książę polski, syn Bolesława Krzywoustego. Po jego śmierci seniorem został Mieszko Stary.

1679 Astronom Edmund Halley spotkał się w Gdańsku z Johannem Heveliuszem.

1778 Urodził się Pierre Bretonneau, francuski lekarz który jako pierwszy przeprowadził udaną tracheotomię.

1794 Pierwsze powietrzne siły zbrojne – we Francji stworzono flotę balonów na uwięzi, których załoga miała za zadanie obserwację ruchów nieprzyjaciela.

1849 W Paryżu zmarł Juliusz Słowacki, poeta, dramatopisarz, narodowy wieszcz.

1860 W USA rozpoczęła służbę sztafetowa konna poczta Pony Express. Opłata za przewóz wynosiła 5 dolarów za pół uncji (około 14 gramów).

http://www.youtube.com/watch?v=y1R-GeEd95c

1886 Urodził się Władysław Tatarkiewicz, filozof, historyk filozofii, estetyk i historyk sztuki.

1896 Urodził się Józef Czapski, malarz, pisarz, więzień obozu NKWD w Starobielsku.

1911 Urodziła się Stanisława Walasiewiczówna, lekkoatletka, medalistka olimpijska.

1922 Na propozycję Lenina, Józef Stalin został sekretarzem generalnym partii komunistycznej.

1924 Urodził się Marlon Brando, amerykański aktor i reżyser. W ostatnim okresie życia prześladowały go nieszczęścia: jego najstarszy syn zabił człowieka, córka popełniła samobójstwo, a kilka ostatnich filmów było wielką porażką. Mimo to do dzisiaj pozostaje legendą (m.in. “Ojciec chrzestny”, “Czas Apokalipsy”)

1940 W Katyniu NKWD rozstrzelało pierwszą grupę oficerów polskich.

1942 Urodził się Marek Perepeczko, aktor filmowy i teatralny. Znany jest przede wszystkim dzięki tytułowej roli w serialu telewizyjnym “Janosik”.

1948 Kongres USA przyjął plan pomocy dla Europy – „Plan Marschalla”.

1949 Urodził się Tadeusz Drozda, polski satyryk, artysta kabaretowy. Debiutował w stworzonym przez siebie i Jana Kaczmarka wrocławskim kabarecie Elita. Jest autorem i kompozytorem wielu piosenek, m.in.: piosenki Parostatek wykonywanej przez Krzysztofa Krawczyka.

1950 Urodził się Romuald Lipko, klawiszowiec i lider Budki Suflera.

1961 Urodził się Eddie Murphy, jeden z najpopularniejszych amerykańskich aktorów komediowych. Jako piosenkarz zadebiutował w 1986 r.

1964 W Turynie urodził się Marco Ballotta, włoski piłkarz, bramkarz. Karierę zakończył w zespole Lazio Rzym i mimo zaawansowanego wieku był podstawowym bramkarzem ekipy ze Stadio Olimpico. 18 września 2007 roku został najstarszym piłkarzem, który zagrał w Lidze Mistrzów.

1968 Urodził się Sebastian Bach (wł. Sebastian Birk), wokalista grupy Skid Row.

1973 Motorola pokazała na specjalnym pokazie w Nowym Jorku pierwszy przenośny telefon o nazwie DynaTAC.

Pierwszą komercyjną komórkę dopuszczono do użytku dopiero dziesięć lat później. Pierwsze połączenie wykonał Martin Cooper a dzwonił do Joela Engela z Bell Labs, swojego konkurenta. Jak widać ojciec telefonów komórkowych ma niezłe poczucie humoru.

1979 W Empire Theatre w Liverpoolu odbył się debiut sceniczny Kate Bush.

http://www.youtube.com/watch?v=BW3gKKiTvjs

1981 W Warszawie, nakładem 500 tys. egzemplarzy ukazał się pierwszy numer tygodnika „Solidarność”. Pierwszym naczelnym został Tadeusz Mazowiecki.

1984 Amerykańska złota płyta dla singiel „Jump” zespołu Van Halen.

1990 Początek cywilnej kontroli nad armią – Bronisław Komorowski i Janusz Onyszkiewicz zostali cywilnymi wiceministrami obrony narodowej.

1992 These Are The Days Of Our Lives – Queen numerem 1 w 528 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

Urodzeni 3 kwietnia to wspaniali ludzie. Potrafią harmonijnie łączyć swoja wiedzę z tym co podpowiada im serce. Już od najmłodszych lat odznaczają się zdolnościami przywódczymi, posiadają charyzmę. Towarzyszy im ambicja i szlachetność oraz pogoda ducha. W kontaktach międzyludzkich są zbyt łatwowierni. Wiele ich działań bywa chybionych, co należy przypisać lekkomyślności i popędliwości.

Imieniny obchodzą: Irena, Pankracy, Ryszard

Irena to popularne w wielu krajach, imię pochodzące od greckiego słowa eirene, czyli pokój, przyjęte do łaciny w formie Irena. Imię używane dopiero od XVIII wieku. Imię oznacza więc osobę miłującą i niosącą pokój. Eirene była u greków boginią pokoju, otaczano ją wielką czcią, a jej posąg stał na agorze, czyli greckim rynku. Jeśli chodzi o charakter Ireny, to jest ona bardzo wrażliwa i ambitna, zawsze skłonna przyjmować na siebie dużą odpowiedzialność i służyć dobrą radą w potrzebie. Ma naturę niepoprawnej optymistki i marzycielki a jej pragnienia, nawet te najbardziej szalone, potrafią się szybko spełniać. Ulubionym jej kolorem jest żółty a zdrobniale można do niej mówić Irenka, Ircia, Irka lub Ira.

Pankracy – imię pochodzenia greckiego wywodzi się od słowa pantakrator czyli wszechmocny, władca i od pankration – zapasy, walka zapaśnicza. W całości imię oznacza mężczyznę, który odnosi zwycięstwa w zapasach. W Polsce używane od XIII wieku. Pankracy jest osobą o dużej wrażliwości i czułości. Nieobce są mu arkana prawdziwej dyplomacji. Ma dusze prawdziwego i odważnego ryzykanta. Uwaga panie, bywa przystojny i lubi do tego ładnie się ubierać. Wśród zainteresowań przeważa czarna magia i okultyzm. Nie stroni jednak od dobrej książki i towarzystwa. Kocha podróże i zmiany, a za to nie znosi monotonii. Jego ulubiony kolor to brąz, a zwierzę – nosorożec.

„Jasny dzień Pankracego przyczynia wina dobrego”.

Ryszard, imię germańskie, oznacza: pan, władca, król, bogacz, do Polski przyszło najprawdopodobniej z Francji.