KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 9 PAŹDZIERNIKA

9 PAŹDZIERNIKA Słońce w znaku Wagi

Światowy Dzień Unii Pocztowej – obchodzony w rocznicę założenia Światowej Unii Pocztowej w 1874 roku
Święto narodowe Ugandy, Dzień Niezawisłości.

Osoby urodzone 9 października mają wybitną inteligencję i zaskakują często otoczenie oryginalnością swoich myśli. Są przy tym niezwykle przedsiębiorczy i aktywni. Do celu dążą zdecydowanie, nieraz nawet agresywnie. W tym co robią widoczna jest duża powierzchowność i nieporządek. Za bardzo ulegają wpływom innych. Zarówno w poglądach jak i w uczuciach bywają stali.

Cytaty na dziś:

• Zdolność odróżniania tego, co możliwe, a co niemożliwe, odróżnia bohatera od awanturnika. Theodor Mommsen
• Twardy język i suchy, kiedy kieszeń pusta. Przysłowie
• Im człowiek ma bogatszą fantazję, tym czuje się uboższy. Stanisław Jerzy Lec

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1845 W Poznaniu formalnie utworzono – “Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe w Poznaniu” – Ochotniczą Straż Pożarną. Statut wzorowany był na podobnych przedsięwzięciach z Wrocławia i Królewca. 9 października, na jego czele stanął sędzia Kuetter, skarbnikiem zaś został znany poznański budowniczy, Antoni Krzyżanowski.

Straż pożarna w okresie międzywojennym XX w, foto: http://www.psp.wlkp.pl

Do Towarzystwa wstąpiło 120 osób, które podzielono na cztery kompanie zorganizowane według wojskowych rygorów.

Jak pisał Zygmunt Zaleski “była to pierwsza ochotnicza straż pożarna w Poznaniu” (i na ziemiach polskich także).

Towarzystwo nadzorowane było przez władze policyjne, a utrzymywane było przez gminę, która kupowała sprzęt i przydzialała dotacje na dalszą działalność. Warto tu wspomnieć, że w r. 1865 wzniesiona została pierwsza w Poznaniu wieża ćwiczebna przy Wielkich Garbarach, zaś trzy lata później urządzono w ratuszu strażnicę, do której zgłaszano pożary. [Na podstawie www PSP w Poznaniu]

1848 Ogłoszenie w Prusach amnestii dla polskich uczestników wydarzeń Wiosny Ludów.

1901 Urodziła się Irena Byrska, aktorka, reżyser, dyrektor teatrów, pedagog.

W latach 1935-39 współpracowała z Polskim Radiem w Warszawie jako aktorka i reżyser. W czasie wojny prowadziła tajne zajęcia teatralne i pomagała więźniom Pawiaka. Po wojnie prowadziła teatr w Opolu, zajęcia w warszawskiej PWST oraz pracowała w Toruniu, gdzie w Teatrze Ziemi Pomorskiej reżyserowała sztuki.

W 1959 przeniosła się do Poznania. Na początku lat 60. zainicjowała w TVP cykl widowisk dla szkół.

W latach 1962-66 była dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Współpracowała jako reżyser ze scenami w Łodzi, Wałbrzychu, Nowej Hucie, Opolu, Gdyni, Gdańsku, Kielcach i Poznaniu.

1930 Prezydent miasta Poznania Cyryl Ratajski uroczyście otworzył bibliotekę Jana Kasprowicza i dział pamiątek kasprowiczowskich w Muzeum Miejskim.

1974 – Poznań w obiektywie Stanisława Wiktora z Wirtualnego Muzeum Historii Poznania – 9 października 1974

1992 Poznań podpisał partnerską umowę z miastem Pozuelo de Alarcón w Hiszpanii.

1978 Uruchomienie nowej linii autobusowej nr 87. Autobusy tej linii kursują na trasie: Osiedle Piątkowo – ul. Wojciechowskiego – Lechicka – Murawa (przy skrzyżowaniu z ul. Serbską pierwszy punkt przesiadkowy na tramwaj), dalej Słowiańską do al. Wojska Polskiego (drugi punkt przesiadkowy przy ul. Wołyńskiej) do pętli golęcińskiej.

Jelcz PR 110 na Ratajach, fot: Jiri Strousa /  facebook –  Zakrecenie Tramwajami

1985 “Inicjatywa budowy Dzwonu Pokoju – zrealizowana zostanie w czynie społecznym, a wokół niego zasadzonych zostanie pięć tysięcy drzew i krzewów pokoju i przyjaźni” – zapewniali Wojciecha Jaruzelskiego działacze Społecznego Komitetu Budowy Parku-Pomnika w kolejnym liście. W dniu 9 października podjęło uchwałę o budowie “Dzwonu Pokoju i Przyjaźni Między Narodami”  na poznańskiej Cytadeli.

Dzwon Pokoju na Cytadeli (2015), fot: Tomasz Dworek

2000 Na Ostrowie Tumskim rozpoczęto demontaż obelisku Jana Kochanowskiego. Na jego miejscu stanął pomnik Jana Pawła II. Obelisk przeniesiony został na drugą stronę placu katedralnego.

Pomnik stoi na miejscu dawnej jamy śmietnikowej, w której, podczas badań archeologicznych w początkach XXI wieku, odkryto bogaty zbiór zastawy stołowej i naczyń kuchennych z różnych czasów.

Kamień węgielny pod monument wmurowano z okazji 300-lecia śmierci poety w 1884, a w 1885 pomnik odsłonięto. Autorem dzieła (w formie obelisku) był Antoni Krzyżanowski – cieśla, budowniczy i polski działacz niepodległościowy. Medalion z portretem Kochanowskiego wykonał Wiktor Brodzki (autor m.in. nagrobka Laury Przeździeckiej w Kamieńcu Podolskim). Prace wykonano za fundusze pochodzące ze zbiórki publicznej.

W 1927 obiekt przeniesiono pod probostwo katedralne, w 1940 zniszczono, w 1984 zrekonstruowano (projekt: Jerzy Sobociński, fundator: miasto), a w 2002 przemieszczono na obecne miejsce ekspozycji (kolidował z budowanym wtedy pomnikiem Jana Pawła II). Cokół obiektu jest kamienny, a płyty brązowe.

Jan Kochanowski był w latach 1564-1574 prepozytem kapituły katedralnej w Poznaniu, co wiązało się podówczas z bardzo wysokimi dochodami – jednymi z najwyższych w życiu poety.

2003 Kinga nie wygląda dobrze po zimie: schudła, porusza się z trudem. Wypadły jej zęby, więc ma kłopoty z żuciem – mówił w maju 2003 r. “Gazecie Wyborczej” o słynnej słonicy ze Starego Zoo Radosław Ratajszczak, dyrektor ds. hodowlanych poznańskiego Zoo. Pięć miesięcy później, 9 października 2003 r. ulubienica poznaniaków zdechła. Była wtedy najstarszym słoniem w Polsce.

Urodzona na Półwyspie Indochińskim słonica przyjechała do Starego Zoo w Poznaniu (wówczas jedynego ogrodu w mieście) 8 września 1955. Miała wtedy 3,5 roku i ważyła 740 kg. Była siódmym słoniem indyjskim, jaki zamieszkał w poznańskim ogrodzie zoologicznym (wcześniej słoniarnię zamieszkiwały dwa osły.

Imię nadano jej w wyniku konkursu, jaki rozpisała Gazeta Poznańska (nadeszło 250 tysięcy listów z propozycjami w tym zakresie). Publiczności słonicę zademonstrowano po raz pierwszy 12 września 1955. Do zoo przybyło tego dnia 15.000 osób. Od tamtego czasu stała się ulubionym zwierzęciem zwiedzających ogród i celem licznych fotografii, mimo że nie należała do charakterologicznie łatwych osobników i była kapryśna. Zmarła 8 października 2003 około godz. 13, wkrótce po hucznie obchodzonych 50. urodzinach. Przyczyną były zaburzenia krążenia. Czaszka i jedna z przednich nóg stały się eksponatami do nauki anatomii, a reszta ciała została spalona. [wikipedia]

ZDARZYŁO SIĘ 9 PAŹDZIERNIKA

1201 Urodził się Robert de Sorbon, fundator uniwersytetu w Paryżu.

1621 Wojska polskie hetmana Jana Chodkiewicza odparły pod Chocimiem wojska tureckie.
Wobec bohaterskiej obrony, a także trudności w zaopatrywaniu armii, wyprawa turecka doznała niepowodzenia. Zawarty pokój ustalał granicę na Dniestrze, ale nie rozstrzygał większości kwestii spornych. Podczas obrony Chocimia zmarł hetman Chodkiewicz.

1683 Miała miejsce bitwa pod Parkanami (Węgry) między Polakami, Austriakami i Niemcami z jednej, a Turkami z drugiej strony. Dzięki przybyciu posiłków austriackich, dowodzący wojskami polskimi Jan III Sobieski mógł zamienić w zwycięstwo starcie zapowiadające się początkowo na klęskę.

1846 Urodził się Maksymilian Gierymski – malarz, przedstawiciel realizmu. Twórca pejzaży “Droga w nocy”, scen z powstania styczniowego “Patrol powstańczy” i myśliwskich “Wyjazd na polowanie”.

1870 Rzym został stolicą zjednoczonych Włoch. Włochy anektowały Państwo Kościelne i ogłosiły „wieczne miasto” stolicą królestwa. Papież Pius IX, nieprzejednany przeciwnik nowego państwa odrzucił wszelkie gwarancje i uznał się podobnie jak jego następcy, za „więźnia Watykanu”.

1908 Urodził się Jacques Tati (Tatiszczew), francuski aktor i reżyser filmowy. Był synem ambasadora carskiej Rosji we Francji. Będąc uczniem wielkich komików amerykańskich kręcił filmy ze wspaniałymi gagami nasycone czarująca poezją; „Wakacje pana Huliot”, „Mój wujaszek”. Jego stylem były zbyt krótkie spodnie, płaszcz deszczowy, kapelusz i fajka. Zmarł 5 listopada 1982 roku.

1920 W wyniku działań generała Żeligowskiego oddziały polskie zajęły Wilno. Generał Zeligowski ogłosił utworzenie Litwy Środkowej z niezależnym od Warszawy rządem. Władze Rzeczypospolitej formalnie odcięły się od jego akcji.

1921 Urodził się Tadeusz Różewicz, wybitny poeta i dramaturg, scenarzysta. Autor zbioru poezji: “Forma”, “Rozmowa z księciem”, dramatów: “Kartoteka”, “Stara kobieta wysiaduje”, “Białe małżeństwo”, “Do piachu”.

1934 W Marsylii zamachowiec zastrzelił francuskiego polityka Louisa Barthou i króla Jugosławii Aleksandra I.

1936 Urodziła się Agnieszka Osiecka – poetka. Autorka tekstów piosenek, widowisk teatralnych, m.in. sztuki “Niech no tylko zakwitną jabłonie”, “Listów śpiewających”, opowieści “Biała bluzka”, wspomnień “Szpetni czterdziestoletni”.

1940 W Woolton w Liverpoolu o godzinie 7.00 urodził się John Winston Lennon, brytyjski kompozytor, współtwórca i solista zespołu “The Beatles”. Zginął w Nowym Jorku, zastrzelony przez zamachowca 8 grudnia 1980 roku.

1949 Urodziła się Magda Umer, poetka i piosenkarka

1951 W Elblągu urodził się Ryszard Rynkowski, były wokalista grupy VOX, znany z przeboju “Szczęśliwej drogi, już czas” oraz “Wypijmy za błędy”.

1966 W Gdańsku odsłonięto Pomnik Bohaterów Westerplatte.

1975 PRL i RFN zawarły układ, na mocy którego przyznano Ślązakom Mazurom i Warmiakom prawo emigracji do Niemiec Zachodnich.

1977 Zmarł Zdzisław Maklakiewicz – aktor. Zagrał w blisko stu filmach, w większości w rolach epizodycznych. Ale każde pojawienie się Zdzisława Maklakiewicz na ekranie pozostawiało niezatarte wspomnienie, budziło podziw dla perfekcyjnego wypracowania każdego szczegółu. Starczy wymienić niezapomnianego inżyniera Mamonia z “Rejsu”, milicjanta Knapsa w “Czerwone i złote”, Busquerosa w “Rękopisie znalezionym w Saragossie”, alkoholika w “Barierze”, reżysera-oszusta w “Jak to się robi”, profesora tańca w serialu telewizyjnym “Polskie drogi”. Urodził się 9 lipca 1927 roku.

1980 Dokonano pierwszej transakcji bankowej przez komputer (Knoxville Tn).

1984 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “I Just Called To Say I Love You” Stevie Wonder. Piosenka pochodzi z filmu Gene’a Wildera “The Woman In Red” i otrzymała Oscara.

2006 W wieku 61 lat zmarł Marek Grechuta.

Razem z Janem Kantym Pawluśkiewiczem założył kabaret Anawa, który dość szybko przeobraził się w zespół muzyczny towarzyszący wokaliście na scenie. Marek Grechuta urodził się 10 grudnia 1945 roku w Zamościu. Od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie, ostatecznie jednak ukończył studia architektoniczne w Krakowie. Debiutował w 1967 zdobywając drugie miejsce na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Po Anawie kolejnym zespołem była grupa WIEM, a w roku 1976 rozpoczął współpracę z Piwnicą pod Baranami. Do najbardziej znanych piosenek Grechuty należą “Niepewność, “Dni, których nie znamy”, “Korowód”, “W malinowym chruśniaku”, “Będziesz moją panią”, “Tango anawa”, “Nie dokazuj”, “Wiosna ach to ty” czy “Gaj”. Razem z zespołem Myslovitz nagrał utwór “Kraków”.

Imieniny obchodzą; Arnold, Bogdan, Dionizy, Wincenty, Ludwik

Arnold, imię starogermańskie oznacza orła panującego, rządzącego światem, w Polsce występuje od XIII wieku w formach Arnold, Arnolf, Arnołt, Jarnołt.

Mężczyzna o tym imieniu jest przedsiębiorczy, lubi i potrafi decydować, odważnie podejmuje życiowe wyzwania. Niespokojny duch, czasem zostaje poetą, czasem odnajduje szczęście w życiu rodzinnym.

Dionizy, imię niepospolite, popularne wśród starożytnych władców, uczonych i średniowiecznych mnichów.

Wywodzi się z języka greckiego, od imienia boga Dionizosa, boga winnej latorośli i rozkoszy życia. W Polsce imię to znane było także w formach Dziwisz i Dziwko.

Odpowiedniki obcojęzyczne; ang. Dennis, fr. Denis, wł. Dionigi, ros. Dionisij.

Dionizy jest osobą, która ceni sobie wygodne i bezstresowe życie. Stara się jednak przejść przez nie bez uszczerbku dla innych, dlatego woli czasami ustąpić, usunąć się w cień niż walczyć o coś do końca. Bardzo ceni sobie piękną architekturę domów, jego życie rodzinne bez wątpienia pełne jest fantazji. Lubi kolor zielony, a ze zwierząt domowy najbardziej lubi kozła.