KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 1 GRUDNIA

1 GRUDNIA Słońce w znaku Strzelca

Światowy Dzień Walki z AIDS
Czad – Festiwal Wolności i Demokracji
Portugalia – Święto Odnowienia Niepodległości, Dzień Młodzieży
Republika Środkowoafrykańska – Święto Republiki
Rumunia – Rocznica Zjednoczenia Siedmiogrodu i Rumunii

Urodzeni 1 grudnia mają predyspozycje do nauk ścisłych. Cechuje ich duże poczucie sprawiedliwości i obiektywizmu. Potrafią docenić piękno, kształt i harmonię.

Przestrzegają zasad moralnych i są przeciwni zbytniemu postępowi w tym względzie. Również niechętnie traktują wszelkie nowości. Eksperymentowanie nie jest ich specjalnością. Na co dzień są łagodni i uczuciowi, choć niekiedy zdarza się, że są uparci.

Cytaty na dziś:

• Gdy ktoś urządza sobie życie, wiadomo, że prawie zawsze będzie tam więcej urządzania niż życia. Leon Kruczkowski
• Błąd jest przywilejem filozofów, tylko głupcy nie mylą się nigdy. Sokrates.
• Pierwszego grudnia, gdy pogoda służy, to wczesną wiosnę i pogodną wróży. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1869 W Poznaniu ukonstytuował się Komitet Teatralny, z prezesem Alfredem Bnińskim na czele. Miał on doprowadzić do regularnych występów polskich zespołów zawodowych i wznieść teatr.

Taka decyzja okazała się słuszna: równoległe działania artystyczne i budowlane utrwalały w świadomości społecznej ścisły związek między sztuką i jej przyszłym teatrem; rzec można, iż sztuka pojawiła się pierwsza, ale akcentowano, że jej dom – nawet istniejący na razie w sferze projektów – jest niezbędny do jej „zadomowienia się” w Poznaniu.

1809 Tomasz Szumski uruchomił w domu kupca Hellinga na Starym Rynku nr 55 księgarnię połączoną z wypożyczalnią książek.

Za Mottym: była to pierwsza polska księgarnia w mieście. Nawet jeśli odnosi się ono wyłącznie do wieku XIX, to nie można uznać go za prawdziwe, gdyż do roku 1815 działała księgarnia założona w 1761 roku przez introligatora Piotra Krzysztofowicza, prowadzona po jego śmierci w 1791 roku przez synów.

Równolegle z nimi, a więc przed Szumskim, prowadził działalność Niemiec Jan Fryderyk Kühn. Utrzymując firmę w latach 1801–1839, przejawiał pewną aktywność jako wydawca, niemałą jako księgarz, a zdecydowanie prężną jako prowadzący wypożyczalnię książek francuskich, niemieckich i polskich, liczącą w szczytowym okresie blisko 8 tysięcy tomów.

Poznań w roku 1800 zamieszkiwało niecałe 19 tysięcy osób, w roku 1816 około 24 tysiące, a w 1825 toku tylko 26,5 tysiąca. Nie był więc miastem dużym, choć położonym na ważnych szlakach komunikacyjnych, przy tym był siedzibą władz administracyjnych, wojskowych, najważniejszym miastem regionu, rozwijającym się dość systematycznie.

Mogło to więc stwarzać nadzieję, że kolejna księgarnia i wypożyczalnia zostaną przyjęte i wkomponują się w krajobraz miasta. Dlatego też za-pewne Szumski informował we wspomnianym, iż założył „Nową Xięgarnią i Bibliotekę do Czytania”, zapewniając, że w księgarni znajdują się książki polskie, francuskie, niemieckie i łacińskie, a także „inne rozmaite użyteczne rzeczy potrzebne do nauki i edukacji”, tj. mapy i kopersztychy. Obiecywał, że wszelkie zamówienia będzie zawsze realizował na czas, zachowując przy tym „słuszność w cenie za książki”. Dla wygody kupujących, jak podkreślał, szczególnie szkół i szkółek w mniejszych miasteczkach, zawsze będzie posiadał u siebie książki już oprawione.

Na podstawie: Artur Jazdon, Księgarnia i Biblioteka do Czytania Tomasza Szumskiego, Biblioteka, nr 16 (25), 2012

1872 W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Jan Norbert Żniniewicz balneolog, pionier nowoczesnej akwaterapii w Polsce.

Jako pierwszy lekarz –Polak stworzył oryginalny system wodoleczniczy, ujmujący reakcje na różnego rodzaju zabiegi wodne w szereg praw opartych o neurofizjologię Opracowywał nowe metody wodolecznicze, z których jedna została w latach międzywojennych wprowadzona w 12 polskich sanatoriach.

Założył zakład wodoleczniczy w Poznaniu, w którym wyleczył swoją metodą ponad 30 tysięcy osób.

Dnia 30 września 1945 roku dr Żniniewicz wrócił do pracy w Poznaniu i zamieszkał w małym pokoiku przy Poznańskim Zakładzie Wodoleczniczym i mimo siedemdziesięciu trzech lat życia oraz dręczących go schorzeń starał się leczyć pacjentów według opracowanego przez siebie systemu. Jak można przeczytać w rękopisach z lat 1946 -1950 zdecydował się na takie życie, aby ocalić swój dorobek naukowy i przekazać go następnym pokoleniom lekarzy.

Należy także nadmienić, że pełna poświęcenia dla hydroterapii działalność Jana Żniniewicza jeszcze u schyłku jego życia stała się kanwą powieści biograficznej Eugeniusza Paukszty „Opowieść o zwycięskiej starości”.

Zmarł 25 lipca 1952 r. w Poznaniu. Wraz z siostrą Janiną Żniniewicz, lekarką, założycielką Wyższej Szkoły Pielęgniarskiej uhonorowany został ulicą w Poznaniu.

Źródło: Sylwia Dziedzic, Wspomnienie o doktorze Janie Żniniewiczu, Nowiny Lekarskie 2008, 77, 1,69–73

Słynny w Poznaniu Zakład Wodoleczniczy dra Jana Żniniewicza mieścił się w okresie międzywojennym w Pałacu Anderschów u wylotu ulicy Podgórnej.

Zbigniew Zakrzewski w książce „Ulicami mojego Poznania” tak wspomina ten zakład „….Zakład ten to jedna z najstarszych i najpoważniejszych w Polsce placówek leczniczych wyspecjalizowanych w hydroterapii, działającej pobudzająco na nerwy naczynioworuchowe i wzmagającej przemianę materii. W ciągu swej długoletniej praktyki Żniniewicz wyleczył swoją metodą tysiące chorych…” Metoda stosowana przez Żniniewicza była wynikiem wieloletnich obserwacji i doświadczeń, również eksperymentów na sobie samym. Do 1971 przed budynkiem stała Studzienka Hygiei, która dziś zdobi Plac Wolności.

Pałac Anderschów zbudowany został ok. połowy XIX wieku przez kupców winnych Anderschów. W pierwszych latach XX wieku kupiła ten pałac od rodziny Anderschów hrabina Konstancja Mielżyńska i poznańczycy mówili o nim “pałac Mielżyńskich”. Od samego początku istnienia pałacu część pomieszczeń zajmowały znaczące firmy np. branży chemicznej, meblarskiej i innych. Znajdowały się tam również drogie apartamenty wynajmowane przez zamożne rodziny. Zakład Wodoleczniczy dra Jana Żniniewicza to okres międzywojenny – stosunkowo krótki w ponad 150 letniej historii pałacu. W tym okresie był to także bardzo popularny Dom Pocztowca. W latach 50 tych znajdowała się tam też przychodnia lekarska.

Dr Żniniewicz prowadził badania i propagował swoją metodę polewania ciała chorego wodą, której temperatura w trakcie całego procederu ulegała zmianom. Przekonywał, opierając się na swoich analizach, że sprawdzi się ona m.in. w leczeniu chorób serca, płuc, astmy, narządów trawiennych, nerek, reumatyzmu, a nawet w nerwicach i chorobach umysłowych. Terapia była też idealna dla wzmacniania odporności organizmu. Dr Żniniewicz był zdania, że nawet we własnym domu w umiejętny sposób można dojść do korzystnych dla zdrowia rezultatów i walczył ze sceptykami, którzy nie uznawali tej metody za wartościową i profesjonalną.
Na zdjęciu: Zabieg w Zakładzie Wodoleczniczym dra Jana Żniniewicza, ok. 1912-1914, ze zb. Muzeum Historii Miasta Poznania, źródło: notka MHMP na facebooku

1926 Na posiedzeniu Rady Miasta Poznania w dniu l grudnia rozpatrywano sprawę budowy arterii komunikacyjnej do projektowanego w Junikowie cmentarza komunalnego. Zatwierdzono także kupno gruntu pod rozbudowę ul. Lodowej.

1947 Dziennik Sport informował o zdobyciu przez Wartę Poznań tytułu Mistrza Polski

1953 W Poznaniu uruchomiono nową linię autobusową łączącą Śródkę z Ratajami. [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

1977 Otwarto “Tor Poznań” o długości ponad 4 km.

Tor powstał w latach 1975–1977 na miejscu starych pasów startowych Portu Lotniczego Poznań-Ławica w wyniku współpracy Automobilklubu Wielkopolskiego i Fabryki Samochodów Rolniczych “Polmo” w Poznaniu – producenta samochodu marki Tarpan.

Projektantem był inż. Mieczysław Biliński, a przy detalach doradzał m.in. Bernie Ecclestone. Na torze jeździli m.in. Robert Kubica, Michael Schumacher i Jackie Stewart.

Jest szare, mgliste grudniowe popołudnie. Na tor wyjeżdżają samochody oficjeli. Przybywa minister przemysłu maszynowego – Aleksander Kopeć oraz władze miasta. Z helikoptera wykonane zostają pierwsze zdjęcia. Minister daje flaga sygnał do inauguracyjnego, symbolicznego wyścigu.

Tor „Poznań” ma długość 4083m, a szerokość 12 m. W trakcie okrążenia zawodnik ma do pokonania 9 zakrętów prawych i 5 lewych. Są one umocnione płytą falistą sygnalizującą najechanie na pobocze. Pochylenie zakrętów nie przekracza 3 procent. Najdłuższa prosta startowa liczy 560 m, najkrótsza 60m. W 1989r tor otrzymuje homologację PZMot-u. Warunki bezpieczeństwa pozwalają na jednoczesny start 36 zawodników. Do dyspozycji jest pobudowana później 12-metrowa wieża startowa i boksy dla mechaników. Jest pawilon administracyjno-biurowy z salą konferencyjną, pomieszczenie badania technicznego, centrum medyczne, zamknięty utwardzony park maszyn.

18 października 1980 r zostaje oddany do eksploatacji tor kartingowy. Ma on długość 1480m i szerokość 12m. Posiada 10 prawych i 5 lewych zakrętów. Zawody są rozgrywane na obwodzie 969m lub 595m. Na starcie można ustawić jednocześnie 34 wózki. Homologacje Międzynarodowej Komisji Kartingowej otrzymuje w 1988 r.

2008 W Poznaniu rozpoczął się Szczyt Klimatyczny ONZ, który ma być przygotowaniem do nowego porozumienia klimatycznego w 2009 r. w Kopenhadze.

Poznańska konferencja, w której udział zapowiedziało ok. 9 uczestników (m. in. organizacje pozarządowe, przedstawiciele rządów, eksperci) trwała do 12 grudnia.

Przez kilkanaście dni trwania konferencji oczy całego świata były zwrócone na Poznań. Największe agencje prasowe, a za nimi także gazety, podały informację o rozpoczęciu obrad 14. Ramowej Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Zmian Klimatu.

Wiadomości z Poznania podały serwisy i gazety od Honolulu na Hawajach, przez Nową Zelandię i Australię, Chiny, Iran, po kraje Unii Europejskiej i Stany Zjednoczone.

Zdaniem fachowców, konferencja w Poznaniu ma szczególne znaczenie, gdyż przygotowała grunt pod nowy dokument, który za kilka lat zastąpi podpisany w 1997 roku protokół z Kioto.

Gotowy nowy protokół wyznaczający cele w redukcji emisji gazów cieplarnianych został podpisany na następnej Konferencji Klimatycznej w Kopenhadze. Stąd w wielu komentarzach pojawia się zwrot, iż “Poznań jest krokiem między Kioto a Kopenhagą”.

2010 Słynny  projektant Manolo Blahnik w swojej najnowszej kolekcji zaprezentował buty o nazwie „Poznań”.

Wielbicielki mody kojarzą jego nazwisko z serialem “Seks w Wielkim Mieście”. Główna bohaterka Carry Bradshow przemierza ulice Nowego Jorku w niebotycznych szpilkach właśnie od Blahnika. W najnowszej jesienno-zimowej kolekcji Blahnika pojawiły się buty sygnowane nazwami polskich miast: Poznania, Łodzi i Suwałk. Buty dedykowane Poznaniowi to czarne, 10-centymetrowe szpilki wysadzane kamieniami. Jeśli któraś z lokalnych patriotek chciałaby je kupić, może to zrobić drogą internetową – np. na www.barneys.com. Koszt – 1195 dolarów.

2022 Na Al. Marcinkowskiego przyjechał pierwszy transport nowych drzew, które posadzone zostaną na odcinku pomiędzy ul. Św. Marcin i placem Wolności. W sumie rosło będzie tam 36 dębów szypułkowych, nie zabraknie też niskiej zieleni.

Są to duże rośliny, gdyż mierzą ok. 6-8 metrów wysokości i mają już około 15 lat. Docelowo podwoją swoją wysokość. Dąb szypułkowy “Fastigiate Koster” to drzewo o pokroju kolumnowym o ciemnozielonych liściach, które jesienią przebarwiają się na brązowo i zdobią je aż do wiosny.

Dęby stworzą nową perspektywę widokową na gmach Muzeum Narodowego i ul. Paderewskiego. Przed rozpoczęciem prac na Al. Marcinkowskiego kompozycja alei drzew urywała się na wysokości Biblioteki Raczyńskich. Dzięki realizacji Programu Centrum, uzupełniony zostanie ciąg alei poprzez wprowadzenie pasów zieleni z wewnętrzną przestrzenią dla pieszych wzdłuż starego gmachu Muzeum Narodowego, budynków Bazaru i NBP. Przed starszą częścią muzeum przewidziany jest trawnik i żywopłot cisowy, dodatkowo na wyspie przed Muzeum Narodowym planowany jest kwietnik nawiązujący do tych, które rosną już w dalszej części Al. Marcinkowskiego.

ZDARZYŁO SIĘ 1 GRUDNIA

1135 Zmarł Henry I Beauclerc, król Anglii (pierwszy król, który potrafił czytać).

1415 Urodził się Jan Długosz- historyk. Autor m.in. “Historiae Poloniae”- pierwszej wybitnej syntezy w histografii polskiej.

1640 Hiszpanie zostali wyparci z Portugalii i kraj ten odzyskał niepodległość.

1761 Urodziła się Marie Tussaud, założycielka Muzeum Figur Woskowych w Londynie.

1830 Powstało Towarzystwo Patriotyczne. Była to organizacja demokratyczno – rewolucyjna domagająca się zdecydowanej walki o niepodległość, swobód obywatelskich i reform społecznych. Jej przywódcami byli m. iin. Joachim Lelewel i Maurycy Mochnacki.

1867 Urodził się Ignacy Mościcki, prezydent RP w latach 1926-1939. Z zawodu chemik, technolog, autor ponad 60 prac naukowych. Opracował przemysłową metodę wytwarzania kwasu azotowego z powietrza. (zm. 1946).

1887 Chiny i Portugalia podpisał y traktat legalizujący portugalską kontrolę nad Macao.

1891 Początek koszykówki, James Naismith, nauczyciel wychowania fizycznego ze Springfield w Massachusetts (USA), prowadząc zajęcia w centrum sportowym YMCA Naismith, stworzył regulamin gry składający się z pięciu zasad, które obowiązują do dziś.

1894 Ukazał się w Paryżu pierwszy numer pierwszego w dziejach czasopisma motoryzacyjnego La Locomotion Automobile.

1896 Urodził się Gieorgij Żukow, radziecki marszałek. Zastępca naczelnego wodza Armii Radzieckiej podczas II wojny światowej. (zm. 18.06.1974).

1899 Podczas wojny w Afryce Południowej armia brytyjska jako pierwsza w dziejach wykorzystała wynalazek radia do nawiązywania łączności między oddziałami.

1906 W Paryżu otwarto pierwsze na świecie, zbudowane specjalnie do oglądania filmów, kino “Cinema Omnia Pathe”.

1913 W Pittsburgu w USA otwarto pierwszą stację benzynową.

1918 Wprowadzenie biało-czerwonej szachownicy jako oznaki polskiego lotnictwa wojskowego.

1918 Islandia uzyskała niezależność od Królestwa Danii.

1926 Urodził się Mieczysław Rakowski, polski polityk, jeden z czołowych działaczy PZPR, premier PRL.

1927 W Stanach Zjednoczonych wprowadzono do sprzedaży nowy model forda “A”. Samochód kosztował 395 dolarów.

1935 Urodził się Woody Allenn, właściwie Allen Stewart Koenigsberg, wybitny przedstawiciel amerykańskiego kina autorskiego. Wielokrotny zdobywca „Oscarów”.

1939 Hitlerowcy wydali w Warszawie rozporządzenie o noszeniu przez wszystkich Żydów opasek z gwiazdą

1943 Zakończyła się konferencja „wielkiej trójki” – Churchila, Roosvelta i Stalina w Teheranie, podczas której ustalono wschodnią granicę Polski, jako linii Curzona.

1944 Ukazało się pierwsze wydanie Polskiej Kroniki Filmowej– filmowego tygodnika informacyjnego, wyświetlanego w kinach a następnie emitowanego w telewizji.

1945 Urodził się Bette Midler, wokalistka i aktorka amerykańska. Imię otrzymała na cześć Bette Davis. Na swoim koncie ma Grammy dla najlepszego debiutu w 1974 roku. Była również nominowana do Oscara w 1979 roku za rolę w „The Rose”. Jej największe przeboje to „Wind Beneath My Wings” oraz „From A Distance”. Pojawiła się także na ekranie w „Zmowie pierwszych żon”.

1953 Marilyn Monroe pojawiła się na rozkładówce pierwszego wydania magazynu “Playboy”.

1959 12 państw podpisało w Waszyngtonie układ, na mocy którego Antarktyka stała się obszarem międzynarodowych badań naukowych i pierwszą w świecie strefą zdenuklearyzowaną.

1963 W Ursusie wyprodukowano 100-tysięczny ciągnik.

1972 W Detroit odbył się pożegnalny koncert grupy Martha & The Vandellas.
http://www.youtube.com/watch?v=RGpgkCE41x8

1976 Urodził się Tomasz Adamek, polski bokser, mistrz świata.

1982 Ukazała się najsłynniejsza płyta wszech czasów – „Thriller” Michaela Jacksona. Z krążka pochodzą takie przeboje jak: „Billy Jean”, „Beat It” oraz „Wanna Be Starting Something”. Na całym świecie sprzedano ponad 45 mln kopii tego albumu. Płyta otrzymała aż 8 statuetek Grammy.

1985 Mieszkańcy Lichtensteinu opowiedzieli się w referendum przeciwko równouprawnieniu kobiet.

1990 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Ice Ice Baby” – Vanila Ice.

1990 O 12:28 po raz pierwszy od czasów epoki lodowcowej Wielka Brytania została połączona z Europą otworem wielkości człowieka przebitym w jednym z trzech zaplanowanych tunelów pod Kanałem La Manche.

1992 O 16:30 uruchomiono sygnał Telewizji Satelitarnej Polsat, a dokładniej planszę z napisem, że nadawanie rozpocznie się za kilka dni. Podkładem muzycznym jest zestaw utworów Chopina w wykonaniu Janusza Olejniczaka. Pierwszy program Polsatu nadano 5 grudnia.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “If You’re Not The One” Daniel Bedingfield; UK Top Album: “Escapology” – Robbie Williams.

2006 Magdalena Gwizdoń zajęła pierwsze miejsce w biatlonowym sprincie w szwedzkim Oestersund i tym samym jako pierwsza Polka w historii odniosła zwycięstwo w zawodach Pucharu Świata.

Imieniny obchodzą: Eligiusz, Natalia, Bianka, Edmund, Oskar

Natalia, Po łacinie dnies natalis oznacza dzień narodzin, dzień Bożego Narodzenia, francuskie słowo Noël to także „dzień narodzin dla nieba”, czyli dzień zgonu świętego lub świętej.
• Jak Natalia się obwieści takich będzie dni trzydzieści.

Eligiusz to „wybraniec boży”, imię męskie pochodzenia łacińskiego. Eligiusz jest ambitny, marzy o dokonaniu rzeczy wielkich. Jest twardy i zdecydowany, ale potrafi być delikatny, czuły i naiwny. Zwykle jednak można na niego liczyć.

Imię Edmund wywodzi się z języka staroangielskiego. Jego znaczenie badacze interpretują jako “opiekun spadku”. Mężczyzna o tym imieniu jest człowiekiem z zasadami, stałym w przekonaniach, lojalnym. Ciągle ma nowe pomysły, jednak nie pali się do ich realizacji. Daje się ponosić nerwom, mówi byle co, obraża się. Przeżywa z tego powodu rodzinne zmartwienia i towarzyskie depresje.