KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 1 LUTEGO

Słońce w znaku Wodnika

Mauritius – Zniesienie Niewolnictwa
Celtowie – Imbolc

Urodzeni 1 lutego to ciekawi ludzie o silnym duchu, obdarzeni znaczną inteligencją i wielką wrażliwością. Są bardzo czuli na punkcie godności osobistej i narodowej. Mają własne poglądy, których potrafią bronić.

Są wyczuleni na czyjąś krzywdę, chętni do ofiar i pomocy. Mimo silnego charakteru często ogarnia ich wewnętrzny niepokój, nie są do końca przekonani o słuszności swoich poglądów, bywają znerwicowani.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1929 Prasa w Poznaniu. Przestały wychodzić “Przegląd Poranny” oraz “Gazeta Poznańska i Pomorska”, powstała natomiast “Gazeta Zachodnia”. Przez krótki czas wychodził dziennik “Słowo Poznańskie”. W końcu lutego 1929 zaczął wychodzić “Głos Pracy” (3 razy w tygodniu). Nowe czasopisma poznańskie: “Junak” (wychowanie fizyczne i przysposobienie wojskowe), “Świat Kulis” (teatry miejskie, “Świat Filmowy”, “Wiek Szkolny'” “Informator” (Kasy Chorych). [Kronika Miasta Poznania 1929, R.7, nr 1, s. 80]

1931 Uruchomienie fabryki Pebeco – potem po wojnie Pollena Lechia i Beiersdorf w Poznaniu. Od 2006 roku firma nosi nazwę Nivea Polska.

Krem Nivea. Producent Pebeco Poznań, lata 30-te, fot: http://cosmeticandhouseholdmuseum.com

1933 Ustąpił dyrektor Teatru Polskiego Bolesław Szczurkiewicz, a następcą został Teofil Trzciński.

Fragment programu Teatru Polskiego w Poznaniu z roku 1932, źródło Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

1945 lutego Rosjanom udaje się wedrzeć do Zamku przy Św. Marcinie.

„Nagle otworzyły się dwuskrzydłowe drzwi i pod dowództwem oficera ukazał się w nich niemiecki oddział szturmowy, w białych ubiorach maskujących, z karabinami szturmowymi, granatami ręcznymi przy pasach i pancerfaustami. Zapytali ostro, gdzie są Rosjanie. Ci pokazali się szybko na drugim końcu korytarza i wtedy się zaczęło. Od słupów marmurowych przy wejściu strzelano na oślep, słychać było krzyki ponownie trafionych rannych. Znajdowaliśmy się na skraju paniki”. [G. Baumann, „Poznań’45. Bastion nad Wartą”)]

1 lutego 1945. Wciąż trwają rozpoczęte już kilka dni wcześniej walki w rejonie Zamku, podczas których Niemcy tracą m.in. działo przeciwpancerne kal. 88 mm a Rosjanie kilka czołgów w rejonie dzisiejszej Kaponiery, które stają się ofiarami Tygrysa

„Teraz widzę ścianę Zamku, powolutku przesuwamy się dalej. Heckmann zwalnia jeszcze bardziej. Dojeżdżamy do narożnika domu; jeszcze tylko 10 cm. Obiema rękami ściskam pokrętła ustawienia działa, widoczność mam coraz lepszą. Nie mija ćwierć sekundy, gdy mam już na celowniku rosyjski czołg stojący jako ostatni (…) Także teraz nie mam czasu, aby obejrzeć dokładnie efekt trafienia, słyszę jednak w słuchawkach głos Algnera: »Pali się! Pali się!« Trzeci »Iwan« jest już na moim celowniku. Strzelam, a skutek jest taki sam jak poprzednim razem. (…) namierzam czołg stojący najbardziej z przodu. Zanim zdążył wystrzelić, mój pocisk rozrywa mu burtę”. [R. Siegert, „Tygrys z Poznania”, cały wpis na podstawie: notki Festung Posen na facebooku]

1957 Ukazał się dekret Rady Państwa o ustanowieniu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego. Z dniem 8 maja 1999 nadawanie Krzyża uznano za zakończone. Łącznie Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym odznaczono ponad 22 tysiące osób .

1965 Ukazał się pierwszy numer tygodnika „Przemiany Ziemi Gnieźnieńskiej”.

1974 Poznań w obiektywie Stanisława Wiktora z archiwum Cyryl – budowa trasy Hetmańskiej.

1998 Zaczęły obowiązywać nowe ceny biletów MPK; 10-minutowy kosztował 0,70 zł (dotąd 0,60), dobowy 3,40 zł (dotąd 3,30). [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, 1998 nr 2, s 370]

2016 Zmarł w wieku 85 lat Tadeusz Szantruczek – były dyrektor Filharmonii Poznańskiej, ceniony krytyk muzyczny i popularyzator muzyki.

Tadeusz Szantruczek w latach 1973-78 był wicedyrektorem Filharmonii Poznańskiej, a w 1992 jej dyrektorem naczelnym i artystycznym. W latach 1979-82 był wicedyrektorem Opery we Wrocławiu i kierownikiem muzycznym w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Wykładał na Akademii Muzycznej w Poznaniu i prowadził spotkania w ramach Poznańskiego Salonu Muzycznego. Przez szereg lat kierował festiwalem polskiej muzyki współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna. Publikował recenzje muzyczne w prasie i książki m.in. o Tadeuszu Szeligowskim.

2022 Zmarł prof. Bogdan Walczak, polonista, zasłużony dla polskiego i slawistycznego językoznawstwa, nauczyciel i mistrz wielu pokoleń.

Przez całe naukowe życie niestrudzenie badał, interpretował i opisywał różne aspekty języka polskiego i języków słowiańskich. Jego dorobek publikacyjny obejmuje ponad 1000 tekstów, w tym znacznie ponad połowę stanowią oryginalne prace naukowe. Swoim twórczym spojrzeniem ogarnął historię języka polskiego, współczesny język polski, onomastykę, socjolingwistykę, kulturę języka, glottodydaktykę oraz językoznawstwo slawistyczne i ogólne.

Pełnił najwyższe funkcje w macierzystej Uczelni, jak i w instytucjach, organizacjach i towarzystwach o charakterze ogólnopolskim. W latach 1993-1999 był dziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, a w latach 1999-2005 prorektorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Pełnił również przez wiele lat funkcję wiceprezesa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, był członkiem Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk. [Źródło: Instytut Filologii Polskiej UAM]

ZDARZYŁO SIĘ 1 LUTEGO

1411 Pierwszy pokój z Krzyżakami w Toruniu. Krzyżacy zobowiązali się wypłacić Polsce wysokie odszkodowanie (300 tys. dukatów w złocie) za wykup jeńców i zamków.

1717 Odbył się Sejm Niemy. Rzeczpospolita formalnie utraciła suwerenność państwową.

W czasie jednodniowych „obrad”, podczas których nie dopuszczono do wystąpień poselskich, w asyście wojsk rosyjskich, przyjęto narzuconą przez Rosję ugodę Rzeczypospolitej z elektorem saskim, dotyczącą jego powrotu na tron i ustalającą liczebność armii polskiej i litewskiej. Gwarantem ugody został przedstawiciel Rosji książę Grigorij Dołgoruki, który złożył podpis na sankcjonującym ją traktacie.

1733 Zmarł August II Sas, o przydomku Mocny, elektor saski, król Polski w latach 1677-1706 i od 1709 roku. Brał udział w Wojnie Północnej. Dzięki poparciu Rosji wygrał rywalizację o tron Polski ze Stanisławem Leszczyńskim. Odznaczał się niezwykłą siłą fizyczną, słynął z biesiad i polowań, był mecenasem sztuki. Urodził się 12 maja 1670 roku.

1775 Urodził się Philippe Girad, francuski mechanik i wynalazca, jeden z organizatorów przemysłu włókienniczego w Polsce, m.in. w Guzowie, nazwanym następnie od jego nazwiska Żyrardowem.

1788 Briggs i Longstreet otrzymali pierwszy amerykański patent na parowiec.

1790 Pierwsza sesja Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych.

1814 Został opublikowany “Korsarz” (The Corsair) Lorda Byrona i od razu okazał się bestsellerem. Do końca pierwszego dnia sprzedaży rozeszło się 10000 kopii.

1863 Henryk Sienkiewicz pisał w liście do Stanisława Smolki, profesora UJ i redaktora Czasu, że rozpoczął pisanie powieści, której chce dać tytuł Wilcze gniazdo. Ostatecznie później nazwał ją Ogniem i mieczem.

1895 Urodził się John Ford, właśc. Sean Aloysius O’Fearna, amerykański reżyser filmowy.

Autor klasycznych westernów “Dyliżans” i “Jesień Cheyennów” oraz ekranizacji powieści Johna Steinbecka “Grona gniewu”. Zmarł 31 sierpnia 1973 roku.

1898 W USA wydano pierwszą samochodową polisę ubezpieczeniową (Travelers Insurance Co).

1901 W Cadiz w Ohio urodził się Clark Gable, aktor amerykański.

Król Hollywood, symbol męskości lat 30. Sławę przyniosły mu role mężczyzn, którzy „zawsze dostają to, czego chcą”. Najsłynniejszym bohaterem tego typu był oczywiście Rhett Butler z „Przeminęło z wiatrem”.

Gable w 1924 roku przyjechał do Hollywood, pracował początkowo przy budowie dekoracji i jako goniec. Trafił do teatru. Rolą w „The Last Mile” zwrócił na siebie uwagę Lionela Barrymore’a. Po raz pierwszy na ekranie pojawił się w 1932 roku. Dwa lata później zdobył Oscara za najlepszą rolę męską w filmie „Ich noce” Franka Capry. Potem był dwukrotnie nominowany do tej nagrody, m.in. za rolę Rhetta Butlera w „Przeminęło z wiatrem”. Grywał z najbardziej czarującymi aktorkami.

Pięciokrotnie był żonaty. Jedynym powodem, dla którego ludzie przychodzą mnie oglądać, jest to, że ja wiem że życie jest piękne – a oni wiedzą, że ja to wiem – mawiał Gable.

1902 Cesarzowa Chin wydała edykt znoszący zakaz małżeństw między mieszkańcami Mandżurii i Chin oraz obowiązek krępowania stóp kobietom.

1924 W Polsce zaprzestano emisji banknotów- marek.

1925 Polskie Radio nadało pierwszą, próbną audycję. Ze studia przy ulicy Narbutta popłynęły słowa: “Tu pierwsza stacja nadawcza Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w Warszawie, fala 385 metrów”.

1930 Uruchomiono stałą łączność telefoniczną pomiędzy Polską i Nowym Jorkiem.

1931 Urodził się Borys Jelcyn, pierwszy prezydent Rosji wybrany w wolnych wyborach.

1942 Urodził się Terry Jones, brytyjski aktor komediowy, członek grupy Monty Python, pisarz.

1943 Urodził się Marian Opania, polski aktor.

1944 Zamach oddziałów Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz” (później „Parasol”) na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji dystryktu warszawskiego, odpowiedzialnego za liczne egzekucje.

1946 Wybrano pierwszego sekretarza ONZ, został nim Norweg Trygwe Lie.

1946 W Zakopanem rozpoczęły się pierwsze po wojnie narciarskie mistrzostwa Polski.

1949 Rząd Izraela poinformował o włączeniu Jerozolimy do swego państwa, pomimo podjętej przez ONZ decyzji o jej umiędzynarodowieniu.

1949 Urodziła się Joanna Senyszyn, lewicowa polska polityk, posłanka IV i V kadencji.

1961 Program telewizyjny z warszawskiego studia zaczął być emitowany przez cały tydzień.

1963 Urodziła się Katarzyna Kozyra, polska rzeźbiarka.

1964 Gubernator stanu Indiana w USA uznał utwór grupy Kingsmen – “Louie Louie” za pornograficzny i zwrócił się do rozgłośni radiowych, aby go nie grały

1966 W Warszawie urodziła się Edyta Jungowska, aktorka. (“Złoto dezerterów”, “Na dobre i na złe”). W roku 2000 zdobyła I nagrodę w konkursie Aktorskiej Interpretacji Piosenki na XXI Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu.

1966 Zmarł Buster Keaton, amerykański aktor i reżyser filmowy. Jeden z największych komików niemego kina, laureat honorowego “Oscara” w 1960 roku. Do jego najlepszych kreacji należą role w filmach “Sherlock Junior” i “Generał”. Urodził się w 1895 roku.

1968 Urodziła się Lisa Marie Presley, córka Elvisa Presleya, była żona Michaela Jacksona.

1969 Urodził się Robert Gonera, polski aktor (Dług).
http://www.youtube.com/watch?v=Ud15tJrIi9E

1969 Joni Mitchell zadebiutowała na żywo w sali Carnegie Hall w Nowym Jorku.
Both Sides Now – tu nagranie z 1970 roku
Both Sides Now w 2000

1972 Weszło w życie porozumienie w sprawie otwarcia granicy dla ruchu turystycznego między Polską a NRD.

1978 Reżyser Roman Polański uciekł z USA do Francji po oskarżeniu go o uprawianie sexu z nieletnią.

1979 Ajatollah Chomeini powrócił z emigracji do Iranu. Chomeini, będący symbolem oporu przeciwko świeckiemu i prozachodniemu reżimowi szacha Rezy Pahlawiego, początkowo uznawany za demokratycznego opozycjonistę, stał się twórcą pierwszej na świecie republiki islamskiej, gdzie podstawą obowiązującego prawa jest Koran.

1986 Dire Straits – Brothers in Arms – nr 1 w 202. notowaniu Listy Przebojów Programu. 3.
http://www.youtube.com/watch?v=J7xV4CeDfhQ

1985 Bezprecedensowe w historii Wspólnot Europejskich wystąpienie Grenlandii (w wyniku referendum przeprowadzonego w lutym 1982 r.) z obszaru objętego ich integracją (traktaty rzymskie nie przewidują możliwości wystąpienia ze Wspólnot).

1988 Miała miejsce największa od 1982 r. podwyżka cen (nazwa oficjalna “operacja cenowo-dochodowa”).

1991 Prezydent Republiki Południowej Afryki Frederick Willem De Klerk ogłosił początek likwidacji systemu apartheidu. Proces ten doprowadził do demokratycznego przekazania władzy w ręce czarnej większości po wyborach z kwietnia 1994.

1996 Po ustąpieniu Józefa Oleksego Włodzimierz Cimoszewicz został desygnowany na premiera

1992 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów “Don’t Let The Sun Go Down On Me” – Elton John & George Michael.

1995 Zaginął Richey Edwards, gitarzysta brytyjskiej grupy Manic Street Preachers. Do tej pory nie wiadomo, co stało się z muzykiem. Z zespołem nagrał 3 płyty: “Generation Terrorist”, “Gold Against The Soul” i “Holy Bible”. Jest współautorem przebojów: “Roses In The Hospital” i “She Is Suffering”.

1997 Nr1 brytyjskiej listy przebojów „Beetlebum” – Blur.

2001 Zginął tragicznie Marcin Kołodyński, dziennikarz, aktor i prezenter telewizyjny (ur.1980).

2003 7 astronautów, w tym pierwszy Izraelczyk w kosmosie, zginęło w katastrofie amerykańskiego promu kosmicznego Columbia. Do eksplozji wahadłowca doszło ok. 60 km nad ziemią w momencie podchodzenia do lądowania.

2009 Polska reprezentacja piłkarzy ręcznych wygrała z duńską drużyną 31:23 i zdobyła brązowy medal na Mistrzostwach Świata w piłce ręcznej rozgrywanych w Chorwacji.

Imieniny obchodzą: Ignacy, Brygida, Dobrochna, Iga, Żegota, Agnacja, Andrzej, Anna, Cecyliusz, Dziadumiła, Emil, Paweł, Pioniusz, Prosimir,Sewer, Seweryn, Siemirad, Weridiana, Wirydiana

Ignacy – imię pochodzi od rzymskiego rodu pochodzenia samnickiego, lub też Ignacy to mieszkaniec miasta Egnatii nad Morzem Adriatyckim, jest też możliwe wiązanie tego imienia z łacińskim „ignotus” czyli nieznany.
Imię w Polsce używane od XIV wieku w formach: Ignacy, Ignat, Inac, Inat, Huhnat. Odpowiedniki obcojęzyczne; ang., niem. Ignatius, Ignaz, wł. Ignazio, ros. Ignatij.

• Tyle znaczy co Ignacy, a Ignacy nic nie znaczy.
• Powiada święty Ignacy, iżeśmy nie wszyscy jednacy

Brygida, imię pochodzi z języków indoeuropejskich – celtyckich od słowa brig – siła cnota, męstwo.
Brygida to imię kobiet przewrotnych i inteligentnych. Panie o tym imieniu są nerwowe, zdarza się, że tracą panowanie nad sobą. W ważnych chwilach potrafią być bardzo stanowcze. Lubią zmiany i podróże.

Imię Seweryn powstało od łacińskiego słowa “Sewerus”, a znaczyło “należący do Sewera”. Mężczyzna o tym imieniu jest z gruntu przeznaczony do służby publicznej, na przywódcę duchowego. Ma umysł doradcy, umie i lubi pomagać innym. Jest bardzo odpowiedzialny. Nie zmieni przekonań, jest lojalnym obywatelem. Nie chwali się sukcesami. Często bywa uparty.

Cytaty na dziś:
• Najcięższą rzeczą na świecie jest pusta kieszeń. Janusz Białecki.
• Istnieją trzy rodzaje kłamstwa: przepowiadanie pogody, statystyka i komunikat dyplomatyczny. Jean Rigaux
• Lepszy łut szczęścia, niż funt rozumu. Przysłowie