Kalendarium

KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 1 PAŹDZIERNIKA

Stary Port, okres wojenny  Foto: Miejski Konserwator Zabytków

Słońce w znaku Wagi

KALENDARIUM POZNANIA 2Międzynarodowy Dzień Muzyki – ustanowiony z inicjatywy Międzynarodowej Rady Muzyki w 1975 roku
Międzynarodowy Dzień Lekarza – obchodzony od 1984 roku
Międzynarodowy Dzień Ludzi Starszych – ustanowiony przez ONZ w 1991 roku, obchodzony w rocznicę inauguracyjnego posiedzenia Światowej Organizacji ds. Ludzi Starszych
Światowym Dniem Wegetarianina, po raz pierwszy obchodzony w Polsce od 1998 roku
Międzynarodowy Dzień Zwierząt
Święto narodowe Chińskiej Republiki Ludowej – rocznica proklamowania ChRL
Święto narodowe Cypru – Dzień Niezawisłości
Święto narodowe Nigerii – Dzień Niepodległości
Święto narodowe Tuvalu – rocznica proklamowania (1978)

Cytaty na dziś:

•    Podrzuć własne marzenia swoim wrogom, może zginą przy ich realizacji.
Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch – Letz, 1909 – 1966)
•    Z książki możemy się nauczyć tylko tego, cośmy już przedtem poznali. Sokrates.
•    Każdy z nas ma trochę za dużo wiary we własne przekonania, a trochę za mało szacunku dla cudzych. Bolesław Prus

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1273 Na podstawie źródeł wiadomo że na wydanym samodzielnie dokumencie datowanym na 1 października 1273 Przemysł II tytułował się „dux Poloniae”. Stał się tym samym samodzielnym księciem poznańskim.

Pieczęć królewska Przemysła II z 1296Przemysł II niezadowolony przedłużającą się opieką stryja, Bolesława Pobożnego  mając poparcie niektórych możnych wielkopolskich, postanowił, nie bacząc na konsekwencje, dochodzić swoich praw do ojcowizny. Nie wiadomo, czy na tym etapie doszło do jakichś incydentów zbrojnych, w każdym razie zbyt natarczywe żądania Przemysła skończyły się jego uwięzieniem na zamku w Gnieźnie.

Można przypuszczać, że nie było to więzienie we właściwym tego słowa znaczeniu, lecz areszt domowy, podczas którego Przemysł nie był zbyt rygorystycznie pilnowany, skoro księciu udało się wydostać z zamku bez żadnej pomocy z zewnątrz. Świadczyć może o tym dokument wydany dla wojewody gnieźnieńskiego Piotra Winiarczyka, w którym pisarz użył zwrotu „qui de nocte consurgens”, co pozwala się domyślać, że urzędnik spał i był całkowicie zaskoczony przybyciem księcia. W każdym razie Winiarczyk, którego przychylności Przemysł II najwidoczniej był pewien, zgodnie z oczekiwaniami udzielił mu wszelkiej pomocy, wyprowadzając jeszcze tej nocy z Gniezna, jednocześnie wyposażając go dostatecznie w środki do ucieczki.

1549 Znakomity i czcigodny ojciec Paweł Sarbin, doktor teologii, przeor konwentu poznańskiego [dominikanów], wraz z którym przybyłem do Włoch, z Padwy powraca do Polski, pisał w swoich studenckich dziennikach Kasper Goski, późniejszy burmistrz Poznania.

Kamienica przy Starym Rynku 48, w której zamieszkiwał m.in. burmistrz miasta Kasper Goski Foto: www.poznan.plPaweł Sarbin, był synem chłopa z Winiar, uczniem Akademii Lubrańskiego, studentem krakowskim, następnie wstąpił do dominikanów. W 1538 roku był kaznodzieją w konwencie poznańskim, a w latach 1539-49 przeorem tutejszego klasztoru. W1539 roku brał udział w kapitule generalnej zakonu, gdzie uzyskał od generała zakonu A. Recuperatiego godność kaznodziei generalnego i zezwolenie na studia teologiczne w Krakowie. Zakonne magisterium teologiczne uzyskał w 1543 roku.

Biskup Izdbieński powierzył mu w końcu 1546 roku urząd inkwizytora diecezji.

Wraz z Goskim podróżował do Włoch celem załatwienia spraw w kurii generalnej zakonu, gdzie od generała F. R. de Castiglion 1 października otrzymał kilka przywilejów honorowych dla siebie jako inkwizytora, a także załatwiał inne sprawy zakonne, w tym dla przeoryszy dominikanek poznańskich uzyskał prawo opuszczania klasztoru w towarzystwie dwóch starszych i doglądania klasztornych folwarków.

W 1552 roku wybrany prowincjałem, urząd ten sprawował do 1556 roku, w 1555 roku powołany na kanonika jurystę w Poznaniu, prowadził wykłady teologii w Akademii Lubrańskiego i był kaznodzieją w katedrze. Zmarł w 1563 roku.

Na podstawie: J. Wiesiołowski, Diariusz studencki burmistrza Goskiego, KMP 1/1999). Zdjęcie: Kamienica przy Starym Rynku 48, w której zamieszkiwał m.in. burmistrz miasta Kasper Goski Foto: www.poznan.pl

1828 W Poznaniu przebywał Fryderyk Chopin.

Popiersi Chopina w parku jego imienia Foto: wikipedia.pl9 września 1828 r. Chopin wyruszył z profesorem Jarockim dyliżansem do Berlina. Droga wiodła przez Poznań. Mieli tu zaledwie dwugodzinną przerwę w podróży.

Według hipotezy Henryka F. Nowaczyka czas ten wykorzystali na spełnienie powierzonego im przez Juliana Ursyna Niemcewicza kurierskiego zadania. Chodziło o przekazanie ważnej przesyłki, zawierającej ‘[…] dokumenty mające przełamać biurokratyczne przeszkody, stawiane przez władze pruskie w sprawie sprowadzenia z Berlina do Gniezna zwłok arcybiskupa Ignacego Krasickiego.

Obaj podróżni, gdy tylko dotarli do Poznania, udali się w kierunku Ostrowia Tumskiego do pałacu arcybiskupiego, by arcybiskupowi Teofilowi Wolickiemu osobiście przekazać tę szczególnie oczekiwaną przesyłkę. Możliwe, że przy tej okazji arcybiskup zaprosił ich na obiad, zachęcając jednocześnie, by w drodze powrotnej spędzili w Poznaniu więcej czasu.

Przypuszcza się, że Chopin i profesor Jarocki w powrotnej drodze zabawili w Poznaniu kilka dni na przełomie września i października (dokładnie od 30 września do 3 października 1828 r.). Nie ma pewności co do miejsca, w którym się zatrzymali na nocleg; czy był to “uczęszczany zwykle przez podróżnych “Hotel Saski” przy ulicy Wrocławskiej”? (lit. H. F. Nowaczyk). Zapewne, jak to wcześniej ustalono, in gratiam obiadu udali się do pałacu arcybiskupa Wolickiego.  Na podstawie: pl.chopin.nifc.pl

1880 W Poznaniu urodził się Adam Ballenstedt, architekt, działacz społeczny, miejski radny.

Adam BallenstedtZostał pierwszym sekretarzem Koła Architektów przy Stowarzyszeniu Techników w Poznaniu. W roku 1921 został prezesem stowarzyszenia Techników Polskich w Poznaniu.

Był zaangażowany w narodowym ruchu robotniczym Od 1921 był członkiem NPR, a w latach 1923–1925 prezesem Zarządu Wojewódzkiego NPR na Wielkopolskę. W roku 1923 został członkiem Rady Naczelnej. W czasie przewrotu majowego 1926 poparł Piłsudskiego i znalazł się w grupie, która utworzyła prorządowy odłam NPR-Lewica.

Z ramienia NPR w latach 1921–1928 i 1932–1936 był członkiem rady miejskiej Poznania. Od 1922 był członkiem Rady Starostwa Krajowego.

Realizacje: pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich (cokół, 1927), projekt parku na Malcie w Poznaniu z Kopcem Wolności (częściowo zniszczony w 1940), przebudowa Pasażu Apollo w Poznaniu, w tym kompleksu kin Apollo i Metropolis, gimnazjum z internatem sióstr Urszulanek (Al. Niepodległości) w Poznaniu, gmach Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu, zespół budynków Poznańskiej Kolei Elektrycznej między ul. Słowackiego, Reja i Kochanowskiego, kościoły w Jankowie Przygodzkim i Puszczykowie. (wikipedia)

 Budynek główny Uniwersytetu Ekonomicznego (2006)

1901 Urodziła się Stanisława Przybyszewska – córka Stanisława, pisarka i malarka. Autorka dramatów o rewolucji francuskiej: “Sprawa Dantona”, “Thermidor”.

Stanisława PrzybyszewskaOtrzymała bardzo staranne wykształcenie. Wcześnie poznała arcydzieła literatury i malarstwa europejskiego, z łatwością przyswoiła sobie kilka języków i tajniki gry na skrzypcach. Po dziesięciu latach pobytu za granicą, w połowie 1916 wróciła do kraju. Po maturze w Krakowie przeniosła się do Poznania, gdzie od ponad roku przebywał jej ojciec z drugą żoną Jadwigą primo voto Kasprowiczową.

W Poznaniu otrzymała posadę na poczcie, wkrótce jednak z niej zrezygnowała, niezadowolona z mechanicznego charakteru swojej pracy.

Rozpoczęła studia muzyczne w poznańskim konserwatorium. W następnym roku zapisała się na poznański uniwersytet, gdzie przez jeden trymestr uczęszczała na wykłady na wydziale filologicznym.

Samodzielnie studiowała ekonomię, psychologię i podstawy nauk socjologicznych. W tym czasie zarabiała jako nauczycielka. W 1922 debiutowała w XIV tomie poznańskiego “Zdroju”, przekładem prozy poetyckiej Marcela Lenoira pt. Myśli o malarstwie. W 1922 r przeprowadziła się do Warszawy.

1902 Oficjalne otwarcie portu rzecznego w Poznaniu.

Budowa portu na WarciePort rzeczny w Poznaniu powstał z inicjatywy władz miasta w latach 1896-1902 na Warcie. Wcześniej w mieście działało kilka nabrzeży przeładunkowych, a port powstał w miejscu jednego z nich – bulwaru Kleemana. Ulokowany był on na ulicy Szyperskiej, w pobliżu mostu Chwaliszewskiego. Łącznie teren zakupiony przez miasto miał powierzchnię 57 000 m2.

Wybudowane nabrzeże miało 704 m długości i ciągnęło się od dawnego bulwaru Kleemana do mostu kolejowego koło Tamy Garbarskiej. Opierało się na wbitych na 5 metrów w dno rzeki żelaznych słupów. Koryto rzeki pogłębiono. Na nabrzeżu funkcjonowało 5 dźwigów portowych o ładowności 1,5 t oraz 2 żurawie bramowe o ładowności 2 t. Port miał również połączenie kolejowe z dworcem Tama Garbska.

Oficjalne otwarcie portu miało miejsce 1 października 1902 roku. W roku 1913 przeładowano w nim 220 tys. ton towarów. Transportowano towary do Szczecina, Hamburga, Frankfurtu nad Odrą, Kostrzyna, Berlina i Gorzowa.

Po przyłączeniu Poznania do Polski w 1919 port podupadł, by znów ożyć po podpisaniu umów celnych z Niemcami w 1923. Rok później powołano Żeglugę Wielkopolską. W 1926 przeładowano 120 tys. ton towarów, a w latach 1926-1932 przetransportowano przez Poznań łącznie 300 tys. ton węgla.

Podczas bitwy o Poznań w 1945 port został zniszczony w 95% i nigdy nie został odbudowany, a żegluga na Warcie zamarła.

Więcej zdjęć tutaj: http://poznanmojemiasto.com/przeladownia-miejska-1902-port-rzeczny-w-poznaniu/

Port nad Wartą lata 40te XX wieku

1903 Urodził się Franciszek Jaśkowiak, krajoznawca, autor przewodników turystycznych po Wielkopolsce.

Franciszek Jaśkowiak Foto: http://regionwielkopolska.plOd 1910 roku uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Morasku, a później w Radojewie. W 1925 roku ukończył Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Studia ukończył w roku 1931 na Uniwersytecie Poznańskim. Po wojnie pracował w Wydziale Kultury i Sztuki Zarządu Miejskiego oraz Zarządzie Międzynarodowych Targów Poznańskich, był między innymi wicedyrektorem, szefem służby zagranicznej, szefem protokołu. Władał biegle wieloma językami. Jaśkowiak związał się z turystyką i krajoznawstwem w 1923 roku.

W 1945 roku reaktywował poznański oddział PTTK, któremu przewodniczył w latach 1945-1948 i 1951-1954. Również w 1945 roku reaktywował wydawnictwo Kronika Miasta Poznania oraz Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania, któremu prezesował w latach 1945-1948.

Od 1945 roku był członkiem i działaczem Ligi Ochrony Przyrody, a także członkiem i działaczem Stronnictwa Demokratycznego. Jest autorem przewodników krajoznawczych, w tym wielokrotnie wznawianego Przewodnika po Wielkopolskim Parku Narodowym.

Został upamiętniony m.in. tablicą pamiątkową umieszczoną na kamienicy przy Starym Rynku nr 89/90 w Poznaniu – siedziba Oddziału Poznańskiego PTTK, głazami w Wielkopolskim Parku Narodowym i rezerwacie Morasko, ulica pomiędzy Radojewem i Moraskiem, jego imię nowi także szlak turystyczny. (Źródła: TMMP, wikipedia)

Głaz_w_Rezerwacie_Przyrody_Meteoryt_Morasko_(Franciszek_Jaśkowiak)

1917 W Poznaniu ukazał się pierwszy numer dwutygodnika Zdrój. Założycielem i redaktorem naczelnym pisma był Jerzy Hulewicz.

Zdrój - czasopismo wydawane w PoznaniuPodtytuł periodyku brzmiał „poświęcony sztuce i kulturze umysłowej”. Aż do ostatniego numeru w roku 1922 czasopismo nie miało komitetu redakcyjnego, powołano go dopiero przed wydaniem ostatniego zeszytu.

W jego skład weszli, oprócz redaktora naczelnego, Witold Hulewicz (pseudonim Olwid, brat Jerzego), Zenon Kosidowski i Władysław Skotarek. Wydawcą pisma do 1920 była poznańska Spółka Wydawnicza „Ostoja”, następnie Nakład Braci Hulewiczów. Redakcja mieściła się przy placu Wolności (wówczas plac Wilhelmowski).

Wysokość nakładu sięgała 1500 egzemplarzy. W byłym Księstwie Poznańskim w styczniu 1918 roku „Zdrój” liczył ok. 650 prenumeratorów, w Galicji – 50, w Warszawie – 500. Tych ok. 1200 stałych czytelników zapewniało płynność finansową pisma, natomiast sprzedaż pozostałych egzemplarzy odbywała się głównie poprzez księgarnie.

W zamierzeniach redaktora naczelnego pismo miało stać się animatorem życia kulturalnego w Poznaniu oraz nawiązywać kontakty z Warszawą i Galicją. Czasopismo „Zdrój” nigdy nie miało charakteru ściśle artystycznego, a publikujący na jego łamach twórcy starali się łączyć tematy dotyczące sztuki z działalnością społeczną. Redakcja krytykowała endecję, decyzje Polskiego Sejmu Dzielnicowego oraz Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, a redaktorzy „Zdroju” niejednokrotnie kpili ze strachu poznaniaków przed otwieraniem filii księgarni warszawskich, krakowskich czy lwowskich.

Publicyści „Zdroju” wyrażali także swój krytyczny stosunek do Kościoła katolickiego, twierdząc, że nie ma on prawa do wyznaczania norm etycznych. Walczyli także o szkołę bezwyznaniową, co spowodowało postrzeganie periodyku jako pisma „probolszewickiego”.

1928 Dwutygodnik „Kino Teatr” pisał o kolejnym filmie [m.in. po Bartku Zwycięzcy” kręconym na poligonie w Biedrusku.

Na planie filmu Leonarda Buczkowskiego „Szaleńcy” lub „My pierwsza brygada” doszło do wypadku. Podczas kręcenia sceny ataku wojsk polskich na okopy wojsk rosyjskich, aktorzy Marjan Czawski i Aleksander Starża tak się „zagrali”, że nie usłyszeli komendy reżysera i wpadli na sztuczną minę w momencie jej eksplozji. Mimo poparzeń na twarzy i rękach, Marjan Czawski chciał grać dalej.

Sceny batalistyczne kręcono przecież kilka dni i nocy bez przerwy. Grali w nich nie tylko poznańscy i lwowscy aktorzy, ale także wojsko. Na plakatach reklamujących film przeczytać możemy, że w filmie wystąpili żołnierze reprezentujący m.in. Korpus oficerski Okręgu VII w Poznaniu, 57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej, Baon CKM w Biedrusku, 15 Pułk Ułanów Poznańskich, 7 Dywizjon Artylerii Konnej, 4 Pułk Artylerii Polowej, 1 Pułk Czołgów oraz 3 Pułk Lotniczy.

„(…) Krajobraz jest ujęty w »Szaleńcach«, tak jak w żadnym dotychczas filmie polskim – plenery w Biedrusku pod Poznaniem robione, podobne są najosobniejszym miedziorytom, światłem operuje się tu niezwykle umiejętnie, nawet szminka, rzecz u nas najrzadsza, jest stosowana po europejsku. »Szaleńcy« to wielki krok naprzód polskiej kinematografji” – czytamy w dwutygodniku „Kino Teatr” z 1 października 1928 roku.
[Źródło: Katarzyna Sklepik, Poznański poligon filmowy, https://plus.gloswielkopolski.pl/poznanski-poligon-filmowy-tu-zabili-podbipiete-stad-uciekal-russell-crowe/ar/c13-10656886

1933 Po wygaśnięciu subkoncesji 1 października 1933 r. akcje poznańskiej spółki zostały przejęte przez Polskie Radio SA w Warszawie.

Radjo Poznańskie musiało płacić Polskiemu Radiu 25 proc. podatku, kolejne 15 proc. zabierał skarb państwa. Rozgłośnia poznańska radziła sobie dzięki dochodom z reklam, w których nadawaniu Poznań przodował w całej Polsce. Jednak powszechny kryzys gospodarczy odbił się także na kondycji Radja Poznańskiego.

Przedwojenny wóz radiowy - Radja Poznańskiego Foto: Archiwum Radia Markury

Przedwojenny wóz radiowy – Radja Poznańskiego Foto: Archiwum Radia Merkury

1934 Urodził się Jan Kurek, operator telewizyjny, reżyser spektakli teatralnych TVP, fotograf Łazarza.

Na poznańskim Łazarzu mieszka od 1965 r. Zapisał się do spółdzielni „Radowiec” i właśnie tam dostał mieszkanie, w bloku na rogu ulic Potockiej i Lodowej. Do Poznania przyjechał po skończeniu wydziału operatorskiego Szkoły Filmowej w Łodzi i w 1959 r. zaczął pracować w telewizji. W poznańskiej TVP przepracował ponad 30 lat – jako operator, dziennikarz, reżyser m.in. spektakli teatralnych.

Fotografował od 1950 roku. Jego pierwszym aparatem była „Idioten-kamera” po zmarłym w 1949 roku ojcu. Trzecim – zorka. I to właśnie zorką wykonał najwięcej fotografii. Jego łazarskie zdjęcia z lat 1967-1969 zachwyciły poznaniaków, doczekały się specjalnej wystawy.

Dzięki tym zdjęciom, wykonywanym – jak przyznaje Jan Kurek – bez specjalnego planu i zamysłu, dziś możemy wejrzeć w zwykłe, codzienne życie mieszkańców tej dzielnicy. Łazarz z lat 60. ubiegłego wieku nie jest na nich bynajmniej upiększony czy „podkolorowany”. – Tę skłonność do robienia tego, co nie najpiękniejsze, miałem zawsze. I gdzieś w tym leży idea moich fotografii z Łazarza – wyznaje Kurek.
Źródła: https://historiamowiona.poznan.pl/relacje/jan-kurek/ https://cyryl.poznan.pl/kolekcja/1119/lazarz-lata-60-xx-wieku-fotografie-jana-kurka

Kolekcja zdjęć z Repozytorium Cyryl:  https://cyryl.poznan.pl/kolekcja/1233/poznan-1952-1968-fotografie-jana-kurka

1935 W Poznaniu uruchomiono nową linię tramwajową numer 11 prowadzącą od Sołacza wzdłuż ulicy Winiarskiej. Była ona obsługiwana przez część wagonów obsługujących wcześniej „dziewiątkę”.

[Na podstawie: Piotr Dudkiewicz, „Tramwaje w Poznaniu”.]

Tramwaj_Zieleniewski_linia_nr_11 Foto: poznan.wikia.com

Wagon silnikowy typu Zieleniewski, linia 11, w pobliżu Placu Wolności, fot: poznan.wikia.com

Zofia Trojanowiczowa1936 Urodziła się Zofia Trojanowiczowa, filolog polski, profesor UAM.

Jest redaktorką Bibliografii Poznańskiego Czerwca 1956 (1996), współredaktorką książek Zapomniane wielkości romantyzmu (1999), Księga Mickiewiczowska (1998), Na początku wieku. Rozważania o tradycji (2002).

Należy do Komitetu Redakcyjnego “Wydania Rocznicowego Dzieł Mickiewicza” i Rocznika “Studia Norwidiana”.

1945 Otwarcie pierwszego roku akademickiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu.

1949 W podniosłej atmosferze położono kamień węgielny pod budowę Państwowego Domu Towarowego, czyli Okrąglaka.

1974 Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Poznaniu przemianowano na Akademię Ekonomiczną.

1975 Oddanie do użytku nowego domu studenckiego Akademii Medycznej „Eskulap” przy ulicy Przybyszewskiego.

1992 Po długim remoncie otwarto Palmiarnie w Poznaniu.

1993 Pałac Kultury Zmienił nazwę na Centrum Kultury Zamek.  Po 44 latach zlikwidowano „Empik” mieszczący się w kamienic na skrzyżowaniu 27 Grudnia i Ratajczaka. [Kalendarium KMP]

1996 Sejm RP nadał Akademii Rolniczej w Poznaniu (dziś Uniwersytet Przyrodniczy) imię Augusta Cieszkowskiego.

Budynki Uniwersytetu Przyrodniczego Foto: wikipedia.pl

Budynki Uniwersytetu Przyrodniczego, fot: wikipedia.pl

1998 W Poznaniu rozpoczęło działalność Radio Klasyka 93,5 FM (na częstotliwości zamkniętego Radia Obywatelskiego), które działało do 2002 roku. Pierwszą audycję poprowadziła Katarzyna Maćkowska, a pracowali w niej także między innymi Kinga Gluma, Maciej Frankowski i Andrzej Gogulski . Później na tej częstotliwości można było posłuchać radia Kiss FM, a obecnie nadaje na niej RMF Maxxx.

2018 Na ulicy Nowowiejskiego oficjalnie zaprezentowany został mural namalowany przez Mauro Pallotta, znanego jako Maupal, słynnego twórcę włoskiego street artu.

Znajduje się na nim kobieta, która liną łączy dwie płachty materiału, zszywając w ten sposób polską flagę na której znajdują się nazwy największych polskich miast, w tym Warszawy, Poznania, Wrocławia, Krakowa i Lublina.

Najpopularniejszy mural Włocha, przedstawiający papieża lecącego w pozie supermana, powstał w 2014 roku i do dziś zdobi ulicę Rzymu. Dwa lata później w sąsiedztwie placu Świętego Piotra namalował on Głowę Kościoła, która stoi na drabinie i maluje na ścianie grę w kółko i krzyżyk. Obraz nie spodobał się jednak władzom wiecznego miasta i po kilku godzinach został usunięty przez służby komunalne. Po tym wydarzeniu na pomysł zaproszenia Palotty do Poznania wpadli miejscy radni.

Odbieram Poznań jako laboratorium polityczno – społeczne. Widać w mieście duże poruszenie, przede wszystkim młodych ludzi, którzy są otwarci, dyskutują, chcą mieć wpływ na rzeczywistość. I dzięki temu naprawdę to miasto staje się takim laboratorium pomysłów na przyszłość dla tego kraju – powiedział Pallotta podczas konferencji w Fundacji Malta, która realizowała projekt [UMP]

2020 Zgodnie z tradycją, wybrzmiały w Auli UAM słowa: “Quod bonum, felix, faustum, fortunatumque sit!”. Po raz pierwszy w ponad 100-letniej historii uczelni łacińska formuła inaugurująca rok akademicki została wypowiedziana przez kobietę. Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przez najbliższe cztery lata pokieruje pani rektor prof. Bogumiła Kaniewska. UAM z uwagi na pandemię rozpoczął nowy rok 2020/2021 uroczystością, w której większość zainteresowanych uczestniczyła zdalnie.

Nowa rektorka mówiła także, że UAM będzie stać na straży tej wolności, autonomii uczelni, prawa do badań i refleksji, których granice wyznacza nie system nakazów i zakazów, lecz poczucie odpowiedzialności, akademicki etos oraz społeczna wrażliwość.

Wykład inauguracyjny pt. “Nadzieja w literaturze”, który wygłosił prof. Piotr Śliwiński z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Uniwersytet w tegorocznej rekrutacji oferował około 20 tysięcy miejsc. W tym roku akademickim większość zajęć na UAM będzie prowadzona online. Stacjonarnie będą się odbywać np. zajęcia terenowe czy laboratoria. W pokojach akademików zamieszkają maksymalnie po dwie osoby. Zajęcia dydaktyczne rozpoczną się 15 października.

ZDARZYŁO SIĘ 1 PAŹDZIERNIKA

331 p.n.e. Bitwa pod Gaugamelą. Aleksander Macedoński pokonał Persów.

1608 Do Jamestown w stanie Wirginia (USA) na statku “Mary and Margaret” przybyła pierwsza grupa polskich osiedleńców.

1800 Hiszpania zgodziła się zwrócić Francji Luizjanę.

1805 Dzięki staraniom Tadeusza Czackiego w Krzemieńcu zostało otwarte Liceum, które stało się w następnych latach głównym, obok Uniwersytetu Wileńskiego, ośrodkiem kultury polskiej po upadku Rzeczypospolitej. Uczniami Liceum było wielu wybitnych Polaków, a m.in. Juliusz Słowacki.

1867 Ukazał się pierwszy tom “Kapitału” Karola Marksa, niemieckiego filozofa, ekonomisty i działacza rewolucyjnego, w którym przedstawił poglądy dotyczące rozwoju gospodarki kapitalistycznej.

1900 W Niemczech uchwalono nowatorskie ustawy mające na celu ochronę ofiar wypadków przy pracy i ustalające wysokość rent w razie inwalidztwa.

1908 Henry Ford sprzedał pierwszy model Forda T (kosztował 825 dolarów).

1924 Urodził się James Earl (Jimmy) Carter, amerykański polityk. Działacz Partii Demokratycznej, w latach 1962-1966 senator, 1970-1974 gubernator stanu Georgia, a w latach 1977-1981 prezydent Stanów Zjednoczonych, laureat pokojowej Nagrody Nobla w 2002 r.

1927 W Królewskiej Hucie (od 1934 roku Chorzów) otwarto Stadion Śląski.

1933 Służba pocztowa Rzeszy Niemieckiej uruchomiła między Berlinem a Hamburgiem pierwszą na świecie linię telefoniczno – teleksową.

1941 Podpisano porozumienie między rządami Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i ZSRR w sprawie specjalnej amerykańskiej pożyczki wojskowej zwanej Lend – Leasse Act

1941 Opatentowano spryskiwacz z aerozolem.

1944 Urodził się Scott McKenzie, wokalista grupy The Mamas And The Papas. (If You Come to San Francisco)

1946 Urodził się Ewa Kłobukowska jedna z najszybszych kobiet świata lat 60-tych, mistrzyni Europy (100 m), główna aktorka złotej sztafety pań 4 x 100 m podczas IO w Tokio (1964).

1949 Wyprodukowano pierwszy polski radioodbiornik “Aga”.

1964 Rozpoczęcie XVIII letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio.

1974 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „I Honestly Love You” – Olivia Newton John.

1974 W Londynie otwarto pierwszą restaurację McDonald’s.

1979 Kanał Panamski został przekazany Panamie po 70 latach administrowania przez USA.

1988 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Don’t Worry Be Happy” – Bobby McFerrin. Piosenka zdobyła Grammy w kategoriach “Song of the Year” oraz “Record of the Year”. Był to także pierwszy w historii utwór wykonany a capella, który dotarł na top magazynu “Billboard”.

1989 W Danii pary homoseksualne otrzymały prawo legalizowania swoich związków i korzystania z tych samych praw, jakie przysługują małżeństwom.

1990 Rada Najwyższa ZSRR uchwaliła ustawę po raz pierwszy gwarantującą obywatelom wolność praktyk religijnych.

1991 Leningradowi przywrócono nazwę Petersburg.

1992 Start telewizji Cartoon Cable Network.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „The First Night” – Monica; US Top Album: „The Miseducation of Lauryn Hill” – Lauryn Hill.

Osoby urodzone 1 października maja wybitne zdolności i rozwiniętą intuicję.

Ich życie duchowe jest niezwykle bogate. Są wrażliwi i delikatni, jednak w poglądach i działaniu nie brakuje im odwagi. Obawiają się natomiast rzeczy nowych. Są zbyt konserwatywni na różnego rodzaju eksperymenty. Lubią poruszać się po utartych już szlakach. Zbytnią uwagę przywiązują do spraw formalnych i ceremonialnych.

Imieniny obchodzą: Teresa, Danuta, Igor, Remigiusz

Teresa to imię, którego pochodzenie można wywodzić od nazwy wyspy Thera (dziś Santorina) bądź bizantyjskiego imienia męskiego Tarasios lub greckiego wyrazu thera – „łowy”.
Powiedzenia;
•    Dobra Tereska, kto z nią nie mieszka.
•    Każda Teresa ma swe interesa.
Kobieta o tym imieniu jest dobra, pracowita i uczciwa. Ma niezwykłą zdolność szybkiego podejmowania decyzji. Uparcie dąży do raz postawionego sobie celu, bez względu na napotykane trudności. Ciągle się dokształca, jest wzorową matką i żoną. Często bywa dość chorowita.

Danuta, imię żeńskie pochodzenia litewskiego (Danutie), powstało ze słów dangus – niebo i duktie – córka.
Danuta to imię osoby skrupulatnej, cierpliwej, pracowitej i o dużej kulturze osobistej. Dana jest ciekawa świata, dlatego wiele czyta i podróżuje. Jest energiczna, o dużym temperamencie. Nie przywiązuje dużej wagi do małżeństwa i rodziny, jest zwolenniczką związków nieformalnych. Często popada w depresję lub melancholię.

Remigiusz, imię to pochodzi od łacińskiego słowa remigium oznaczającego wiosło lub skrzydło np. Merkurego i Dedala. Remigiusz to ten, który wyrabia wiosła.
Znani imiennicy: św. Remigiusz, który ochrzcił króla Franków, Chlodwiga, zapoczątkował chrystianizacje Francji.
Remigiusz to imię mężczyzn uczynnych i prawdomównych, o dużym temperamencie, którzy bardzo szybko podejmują decyzje. To co wykonują, traktują z należytą powagą. Są obowiązkowi i wymagający, zarówno w stosunku do siebie jak i do innych.

Użyte w artykule zdjęcia: fotopolska.eu, http://regionwielkopolska.pl, www.poznan.pl, lepszyPOZNAN.pl / tab, wikipedia.pl, materiały prasowe, popoznaniu.pl , M. Zakrzewski Fundacja Malta / materiały prasowe, Miejski Konserwator Zabytków

Dodaj komentarz

kliknij by dodać komentarz