KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 10 MARCA

Słońce w znaku Ryb

Birma – Święto Pory Bezdeszczowej
40 Męczenników
Dzień Mężczyzn

Urodzeni 10 marca uchodzą za osoby mądre i szlachetne. Tak jest też chyba w rzeczywistości, ponieważ działają w sposób przemyślany i godny. To, co wykonują traktują z należyta powagą. Są obowiązkowi i wymagający, zarówno w stosunku do siebie jak i do innych. Nie zrobią nic, co mogłoby przynieść ujmę na ich honorze. W kontaktach międzyludzkich są szczerzy i otwarci. Ich psychika jest niezwykle wrażliwa. Trudno jest im podjąć decyzję nawet w sprawach małej wagi. Często towarzyszy im zmiana nastrojów. Są jednak lubiani przez otoczenie, w czym pomocna jest zapewne ich zmysłowość.

Cytaty na dziś:

– Najwięcej energii kosztują człowieka te wszystkie abstynencje. Stanisław Ignacy Witkiewicz
– Nowość, nie zawiera się nigdy w pomyśle, ale w jego ujęciu. Stefan Napierski
Prawo Murphy’ego: Gdy znany i mający wieloletnie doświadczenie ekspert stwierdza, że coś jest możliwe, najprawdopodobniej ma rację. Gdy tenże stwierdza, że coś jest niemożliwe, najprawdopodobniej się myli.!0D
Liczby: 270 stopni może przekręcić głowę sowa uszatka.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1822 W Manieczkach koło Śremu zmarł Józef Wybicki, działacz niepodległościowy, poeta, autor hymnu.

W latach 1766–1767 uczestniczył jako pomocnik mecenasa w zjazdach Trybunału Koronnego, które odbywały się w Poznaniu, Bydgoszczy i Piotrkowie. Starał się tam podnosić swoje kwalifikacje prawnicze, chociaż jego pracowitość często spotykała się z szyderczymi komentarzami (pod jego oknami w Poznaniu krzyczano nawet “Cyceronie, żyj z nami”).

12 lipca 1775 książę wojewoda Antoni Barnaba Jabłonowski mianował go podwojewodzim poznańskim.

Do kompetencji Wybickiego na tym stanowisku należały kontrola miar i wag w całym województwie oraz sprawowanie jurysdykcji nad Żydami.

Urząd ten pełnił do 1776, następnie opuścił Wielkopolskę, wyjeżdżając do Warszawy, gdzie otrzymał od króla godność szambelana, w 1777 został członkiem Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych a następnie generalnym wizytatorem szkół okręgu wileńskiego, najbardziej się jednak zasłużył w pracach nad naprawą ustroju Rzeczypospolitej.

Po ślubie ze swoją drugą żoną nie chciał wracać do rodzinnego Będomina, który po I rozbiorze znalazł się w państwie pruskim, postanowił więc sprzedać swój majątek na Pomorzu i osiedlić się w Wielkopolsce.

21 czerwca 1781 za 150 tys. zł zakupił dwie wsie koło Śremu – Manieczki i Psarskie. Główną rezydencją Wybickich były Manieczki, po urządzeniu tamtejszego dworu i gospodarstwa jesienią 1781 mogła tam zamieszkać tez jego świeżo poślubiona żona Estera.

W późniejszych latach Wybicki sprzedał Psarskie i zakupił pobliskie Przylepki i Boreczek. Założył też dwie nowe osady – Brodnickie Holendry (obecnie Brodniczka) i Esterpole, nazwane tak na cześć małżonki.

11 sierpnia 1791 został wybrany jednym z dwóch delegatów miasta Poznania na sejm w Warszawie.

Aby mógł reprezentować Poznań na sejmie, wcześniej musiał przystąpić do stanu mieszczańskiego i w tym celu 6 sierpnia przed magistratem w Śremie przyjął prawo miejskie, biorąc na siebie “obowiązek zwierzchności miasta Śremu”.

Przyjaźnił się z generałem Janem Henrykiem Dąbrowskiego Kiedy we wrześniu 1794 Kościuszko rozkazał Dąbrowskiemu wkroczyć do Wielkopolski, jednocześnie mianował Wybickiego pełnomocnikiem rządowym przy oddziałach Dąbrowskiego. Wcześniej, w sierpniu 1794, Wybicki zredagował tekst odezwy Kościuszki do Wielkopolan, kiedy w Wielkopolsce również wybuchło powstanie.

Podczas wojen napoleońskich 6 listopada 1806 roku Wybicki i generał Dąbrowski wkroczyli do Poznania wywołując w mieście ogromny entuzjazm.

W relacji z tego dnia można przeczytać: Dąbrowski z Wybickim zbliżali się wolno powozem […] Powóz generalski poprzedzali już gońcy, rozrzucający wspomnianą proklamację do Narodu […] Mimo dżdżystej pogody listopadowej na drogach podmiejskich witały ich tłumy, a entuzjazm stawał się coraz większy, im bliżej byli miasta […] Dąbrowski i Wybicki słyszą znane sobie słowa: “Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, będziem Polakami!” Tak, to lud śpiewa,a z jego oczu płyną łzy szczęścia, radości.

Po rezygnacji z funkcji Prezesa Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego w 1821 roku 74-letni Wybicki powrócił z Warszawy do swojego majątku w Manieczkach, gdzie spędził ostatnie miesiące życia.

Zmarł nagle 10 marca 1822 r według ksiąg parafialnych na atak febry, został pochowany przy kościele w Brodnicy koło Śremu, w skromnej mogile. 11 października 1923 dokonano ekshumacji zwłok Wybickiego, po czym przewieziono je do Poznania i 14 października, razem ze szczątkami Antoniego Amilkara Kosińskiego i Andrzeja Niegolewskiego, innych uczestników wojen napoleońskich, uroczyście pochowano w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

1873 Urodził się Witold Noskowski, polski dziennikarz, krytyk teatralny i muzyczny.

Od 1906 r. włączył się w działalność kabaretu krakowskiego Zielony Balonik, pisząc dla niego szereg tekstów (m. in. szopki) oraz komponując i akompaniując. Po I wojnie światowej pisał dla “Kuriera Warszawskiego”, a w 1925 r. przeniósł się do Poznania, gdzie pracował w “Kurierze Poznańskim”, a także w rozgłośni Polskiego Radia. (zm. 1939).

1900 W Strzelnie urodził się Bolesław Tyllia  dyrygent polski.

Studiował fortepian i dyrygenturę w konserwatorium we Wrocławiu. W 1919 uczestniczył w walkach powstania wielkopolskiego. Niebawem rozpoczął pracę w Teatrze Wielkim w Poznaniu, gdzie był początkowo korepetytorem solistów, potem kapelmistrzem. Dyrygował także orkiestrą poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia oraz miejską orkiestrą symfoniczną. W 1933 wyjechał na krótko do Włoch w celu doskonalenia warsztatu dyrygenckiego. Po powrocie osiadł na stałe w Warszawie i był dyrygentem w Teatrze Wielkim. Zmarł nagle 13 stycznia  1940 w Warszawie.

Prowadził w Poznaniu prawykonania takich dzieł scenicznych, jak opery Margier Konstantego Gorskiego i Jakub lutnista Henryka Opieńskiego czy balet Tatry Feliksa Nowowiejskiego. Łącznie miał w repertuarze przeszło pół setki dzieł scenicznych. Sam również komponował.

1964 W Poznaniu urodził się Jacek Jaśkowiak, przedsiębiorca i ekonomista, z wykształcenia prawnik. Od 8 grudnia 2014 r. prezydent Poznania.

Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Na początku lat 90. był dyrektorem do spraw handlowych w firmie Kulczyk Tradex. W 1997 został właścicielem firmy doradztwa gospodarczego, a w 2007 prezesem zarządu spółki prawa handlowego „Jaśkowiak Sp. z o.o.”, działając w zakresie obsługi księgowej i doradczej zagranicznych przedsiębiorstw średniej wielkości.

W 1997 poznał osobiście Jacka Kaczmarskiego, a następnie został menedżerem tego barda, wpływając na zmianę repertuaru koncertowego artysty z patriotycznego na filozoficzny i artystyczny.

Po śmierci Jacka Kaczmarskiego prowadził w szkołach pogadanki o życiu i twórczości artysty. Postać Jacka Jaśkowiaka została uwieczniona w utworze „Przypowieść na własne 44. urodziny”.

Był jednym z głównych organizatorów zawodów Pucharu Świata w biegach narciarskich w Szklarskiej Porębie w 2012 i w 2014.

W wyborach samorządowych w 2010 bez powodzenia kandydował na urząd prezydenta Poznania z ramienia Porozumienia My-Poznaniacy, otrzymując 7,16% głosów.

W 2013 wstąpił do Platformy Obywatelskiej. W wyborach na prezydenta Poznania w 2014 startował jako kandydat tej partii. W I turze otrzymał 21,46% głosów. Wraz z dotychczasowym prezydentem Ryszardem Grobelnym (liderem komitetu Teraz Wielkopolska) przeszedł do II tury, którą wygrał z wynikiem 59,09% głosów, przejmując (po 16 latach jego urzędowania) fotel prezydenta Poznania.

1981 Urodził się Samuel Eto’o Fils, kameruński piłkarz, napastnik reprezentacji kraju (rekordzista pod względem liczby strzelonych bramek w kadrze narodowej.

Poczta Burundi piłkarza związała z Poznaniem przy okazji okolicznościowej serii Mistrzostw Europy w 2010 r.

Jego wizerunek został umieszczony na znaczku pocztowym ze stadionem Kolejorza w tle. Samuel Eto’o nie ma za dużo wspólnego z Polską. Piłkarz rozegrał tylko dwa mecze na naszym terenie, w 2001 w Poznaniu oraz w 2010 roku w Szczecinie. Pierwszy z nich zakończył się bezbramkowym remisem. W drugim meczu zwyciężyła reprezentacja Kamerunu 0:3. Eto’o strzelił wtedy dwie bramki.

Piłkarz jest także złotym medalistą olimpijskim Igrzysk z 2000, uczestnikiem czterech turniejów finałowych mistrzostw świata (1998, 2002, 2010 i 2014). Czterokrotnie wybierany Piłkarzem Roku Afryki (2003, 2004, 2005, 2010). W swojej karierze występował m.in. w Realu Madryt, FC Barcelona, Interze Mediolan, Everton, Chelsea i Sampdoria.

1988 W klubie studenckim „Nurt” przy ulicy Dożynkowej zakończył się Turniej Opowiadaczy Dowcipów. Zwyciężył Maciej Ślużyński, student filologii polskiej. Nagrodę 25 tys. zł. odebrał w banknotach dwudziestozłotowych). [Źródło: Kronika Miasta Poznania, rocznik RLVII, nr 2, s.141]

1997 Zmarł w Poznaniu Władysław Kuraszkiewicz, językoznawca, slawista, doktor honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego prochy spoczywają w Alei Zasłużonych cmentarza na Junikowie.

2020 W związku z zagrożeniem koronawirusem władze Poznania [przed rządowym komunikatem] odwołały zajęcia w szkołach, przedszkolach, żłobkach. Na dwa tygodnie – informował wtedy magistrat zamknięte mają być także baseny i ogrody zoologiczne.

Lepiej dmuchać na zimne. Myślę, że to jest kwestia odpowiedzialności. Ktoś może powiedzieć: a może trzeba było poczekać jeszcze dzień czy dwa? Ale być może ten dzień czy dwa byłby takim momentem, że komuś uratuje życie – powiedział mediom zastępca prezydenta Poznania, Mariusz Wiśniewski. Jak dodał, władze miasta spodziewają się, że podobną decyzję wyda rząd.

12 marca w Poznaniu odnotowano pierwszy w Polsce zgon osoby zakażonej. Dzień później ograniczono funkcjonowanie komunikacji miejskiej. – Zamknięte zostały sale obsługi klientów urzędu miasta – sprawy można było załatwiać korespondencyjnie lub telefonicznie. W autobusach i tramwajach zaczęto stosować specjalne zasady sanitarne, a później pojawiły się w nich też specjalne pojemniki z płynem dezynfekcyjnym. 16 marca szpital z ulicy Szwajcarskiej stał się w całości szpitalem zakaźnym.

2021 Do parku Cytadela wróciły znane poznaniakom „Mewy”. Rzeźbę po renowacji można podziwiać w ogrodzie wodnym. Jej ponownego montażu dokonano przy użyciu dźwigu.

Rzeźba powstała w 1970 roku. Jej autorem jest znany poznański artysta, Jerzy Sobociński. Dzieło pierwotnie wykonane zostało z betonu i żelaza, ale ze względu na nietrwałość materiału z czasem zaczęło niszczeć. Naprawa betonowych elementów nie gwarantowałaby przetrwania rzeźby przez kolejnych kilkadziesiąt lat. Dlatego, aby zachować pomnik dla następnych pokoleń, po konsultacji z Wielkopolskim Związkiem Artystów Rzeźbiarzy podjęto decyzję o renowacji i odlaniu rzeźby z brązu.

Mewy z poznańskiej Cytadeli odrestaurowywane były kilka miesięcy. Renowację wykonał poznański artysta Andrzej Kołodziejczyk, a sam odlew powstał w pracowni artystycznej Garstka Studio z Szymanowa koło Śremu. Nad realizacją przedsięwzięcia czuwał Zarząd Zieleni Miejskiej. Woda wypompowana z ogrodu wodnego posłużyła do czyszczenia alejek spacerowych po zimie. Obecnie trwa oczyszczanie zbiornika. Po jego zakończeniu akwen ponownie zostanie napełniony wodą. [Źródło ZZM]

ZDARZYŁO SIĘ 10 MARCA

1526 Zmarł w Warszawie Janusz III, ostatni książę mazowiecki.

1646 Król Władysław IV Waza ożenił się z księżniczką francuską Marią Ludwiką Gonzagą de Nevers.

1793 We Francji utworzono Trybunał Rewolucyjny – sąd polityczny, w którego decyzjach nie obowiązywały żadne prawa i kodeksy.

1862 USA wypuściły pierwsze papierowe pieniądze (5$, 10$, 20$, 50$, 100$, 500$ i 1000$).

1910 Koniec niewolnictwa w Chinach.

1934 W Polsce uchwalono pierwszą ustawę o ochronie przyrody, która dała m.in. podstawy prawne do tworzeniaparków narodowych.

1936 Urodził się Sepp Blatter, szwajcarski działacz sportowy, sekretarz generalny FIFA.

1940 Urodził się Chuck Norris, (Carlos Ray Norris) amerykański aktor (Strażnik Teksasu), uczeń Bruce`a Lee.

1940 Zmarł Michaił Bułhakow, pisarz rosyjski. Autor powieści “Mistrz i Małgorzata” i “Biała gwardia”, opowiadań i utworów scenicznych.

1945 II wojna światowa: Amerykanie dokonali nocnego nalotu dywanowego na Tokio. Zginęło ponad 100 tys. ludzi.

1947 Polska i Czechosłowacja podpisały traktat graniczny.

1951 Urodził się Andrzej Wasilewicz, polski aktor. Od lat 80. ubiegłego stulecia mieszka w USA. Znany przede wszystkim jako Zenek w filmach o Kargulu i Pawlaku (Nie ma mocnych, Kochaj albo rzuć).

1955 Urodził się Juliusz Machulski, polski reżyser (Seksmisja, Kroll, Kiler).

1957 Za 100000 dolarów Presley kupił posiadłość Graceland w Memphis w stanie Tennesse.

1958 Urodziła się Sharon Stone, amerykańska aktorka (Nagi instynkt, Sliver, Kasyno).

1965 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Eight Days A Week” – The Beatles.

Był to pierwszy amerykański “number one” Beatlesów za Oceanem. Piosenka nie znalazła się jednak na listach w Wielkiej Brytanii, ponieważ nie ukazała się tam na singlu.

1966 Urodziła się Edie Brickell, wokalistka grupy The New Bohemians znanej z przebojów „What I Am?”, „Love Like We Do” oraz „Circles”, prywatnie żona Paula Simona.

1973 Urodziła się Eva Herzigová, czeska modelka, aktorka.

1974 Na terenie Filipin odnaleziono żołnierza cesarskiej armii japońskiej, który wciąż był przekonany, że wojna trwa i że wcześniej czy później zostanie odbity.

1976 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów ‘December 1963 (Oh, What A Night)’ – The Four Tops.

1977 Premiera filmu „Gwiezdne Wojny”, w reżyserii George’a Lucasa.

1979 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „I Will Survive” – Gloria Gaynor.

1984 „Jezu, jak się cieszę” – Klausa Mitffocha numerem 1 w 99 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Sara” – Starship.

1987 Watykan formalnie sprzeciwił się sztucznemu zapładnianiu i przenoszeniu embrionów.

1987 Japończyk Hideaki Tomoyori wyrecytował z pamięci liczbę Pi do 4 000 miejsc po przecinku.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Stutter” – Joe & Mystikal; US Top Album „Hot Shot” – Shaggy.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Everything Is Possible/Evergreen” – Will Young; UK Top Album: „The Essential” – Barbra Streisand.

2002 Lotnictwo izraelskie zaatakowało przy pomocy 30 rakiet biura Jasera Arafata oraz budynki administracji Autonomii Palestyńskiej.

Imieniny obchodzą: Cyprian, Marceli, Symplicjusz, Aleksander

Cyprian; imię to wywodzi się z języka łacińskiego i składa się z dwóch członów, pierwszy to nazwa wyspy – Cypr, drugi – przyrostek używany do tworzenia imion. Zatem Cyprianus to człowiek Cypru

Odpowiedniki obcojęzyczne: ang. Cyprian, fr. Cyprien, niem. Zuprian, wł. Cipriano.

* Od Cypriana aż do Jana, gdy pogoda jest zapłakana, to od Jana do Jerzego ciągle jeszcze nic nowego. (powiedzenie ludowe)

Charakter: Cyprian jest mężczyzna niezwykle zmysłowym, wrażliwym i impulsywnym, o artystycznej duszy. Intuicja i doświadczenie życiowe znaczy dla niego więcej niż wiedza książkowa. Lubi dalekie podróże i romantyczne zakątki, dobre książki i muzykę.

Marceli, imię łacińskie, pochodzi od nazwy rodu Marcelli, który pierwotnie był plebejskim, a z czasem stał się patrycjuszowskim.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac, ang. Marcellus, fr. Marcel, hiszp. Marcelo, wł. Marcello.

Marceli kieruje się w życiu intuicją. Jest subtelny i wrażliwy. Zwykle starannie wykształcony, daje przykład swoją pracowitością, lubi ład i porządek. Uwielbia towarzystwo i podróże.

Symplicjusz i Symplicy pochodzą od łacińskiego słowa “simplex”, czyli “prosty, szczery, uczciwy”. Mężczyźni o tym imieniu są stateczni i rozważni. To dobrzy negocjatorzy i rozjemcy, sprawdzający się w dyplomacji i polityce. Są dobrymi i przekonującymi mówcami, posiadają też uzdolnienia muzyczne.