KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 11 KWIETNIA

11 KWIETNIA Słońce w znaku Barana

Międzynarodowy Dzień Solidarności Wyzwolonych Więźniów Polityczny – obchodzony w rocznicę wyzwolenia w 1945 r. obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie
Światowy dzień chorych na zespół Parkinsona, proklamowany 10.04.1997 przez brytyjską królową Elżbietę II.
Kostaryka – Dzień Bitwy pod Rivas
Dzień Radia
Ogólnopolski Dzień Walki z Bezrobociem

Cytaty na dziś:

– Mamy więcej siły niż woli; często wmawiamy sobie, że coś jest niemożliwe, jedynie aby się usprawiedliwić przed sobą. Francois de La Rochefoucauld
– Kto rzuca okiem na boki, sam niepewne stawia kroki. Przysłowie ludowe
– Czas, pożera rzeczy. Owidiusz
Liczby: 0,25 litra miała w dawnej Polsce kwaterka nowopolska

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1668 Na Morawach urodził się Adam Swach, czeski franciszkanin, artysta-malarz.

W 1686 wstąpił do zakonu franciszkanów w Poznaniu. Studiował przez 3 lata malarstwo u Jerzego Eleutera we Lwowie. Profesję zakonną składał 24 marca 1687, otrzymał imię Adam.

Z uwagi na rozgłos jaki przyniosły mu prace w Poznaniu, m.in. w klasztorze na dzisiejszym Wzgórzu Przemysła zaczął być zapraszany do kościołów w Polsce, by tam malować. Tworzył w Poznaniu, Owińskach, Lądzie, Pyzdrach, Żerkowie, Kaliszu, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim, Jarosławiu, Krasnymstawie, Szamotułach, Wełnie, Krakowie i Krośnie.

Kronikarze otwarcie przyznają, że wśród prac Swacha są rzeczy wyraźnie naiwne i słabe. Niektóre z jego prac są kontrowersyjne, np. polichromia w kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa przy Żydowskiej, przedstawiająca sceny z domniemanej kradzieży hostii przez Żydów. Zmarł 13 stycznia 1747 w Poznaniu.

1793 Wkrótce po wkroczeniu wojsk pruskich do Wielkopolski, nawet przed złożeniem przysięgi wiernopoddańczej czyli tak zw. homagjum nowemu rządowi, pomimo, iż Rzeczpospolita Polska urzędowo nie uznała jeszcze zaboru, poznańskie Bractwo Kupieckie, złożone przeważnie z Niemców, wysłało petycję o pruskich ministrów i samego króla zaborcy w której wskazywali na korzystne położenie handlowe miasta i prosili o przywileje. [Źródło: KMP 1939]

1848 W Jarosławcu zawarto porozumienie z rządem pruskim w wyniku którego Poznańskie miało otrzymać autonomię.

Przybyły z Berlina gen. Wilhelm Willisen zawarł porozumienie z Komitetem Narodowym w Poznaniu o zawieszeniu broni i pozostawieniu polskich oddziałów w wysokości do 4 500 żołnierzy. Siły te miały być jednak rozdzielone na cztery odrębne garnizony.

1848 W Poznaniu przebywał Juliusz Słowacki. W okresie Wiosny Ludów ogłosił “Głos brata Juliusza Słowackiego do zgromadzonych i w klub chcących się związać Polaków”. Po wybuchu powstania wielkopolskiego zawiązał Konfederację i mimo zaawansowanej gruźlicy pojechał do Poznania, gdzie wystąpił na posiedzeniu Komitetu Narodowego. Miasto opuścił na żądanie policji i powrócił do Paryża, gdzie wkrótce zmarł.

Tak pisał do matki z Poznania, cytat ten można także przeczytać na pamiątkowej tablicy umieszczonej na budynku przy ul. Piekary 12, w którym mieszkał poeta – „Miesiąc ten życia mojego pełen cudów, spotkałem się z ludźmi z którymi spotkać się było życie mojego zadaniem”

Wcześniej Słowacki mieszkał w domu Karola Libelta na Świętym Marcinie 56, na Piekarach kwaterował u Samuela Bukowieckiego, majora z czasów napoleońskich. Poznański pobyt poety był jego pożegnaniem z ojczyzną – po 11 miesiącach zmarł w Paryżu. [Źródło: Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 13]

Słowacki napisał tu także satyryczny wiersz Vivat Poznańczanie!, w którym wyśmiewał ociąganie się Poznańczyków do podjęcia walki z zaborcami. Poeta wierzący w siłę ducha występował przeciw bojaźliwej ostrożności, chcącej odwlec ruch, pókiby nie przygotowano należycie broni i organizacji… [Jarosław Maciejewski, Komentarz do wiersza “Vivat Poznańczanie” Juliusza Słowackiego, w: Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 43/3-4, rok 1952]

Gotują się na powstanie —
Pobłogosław Panie Boże,
Tak jako kaczki za morze
Wybierają się — na wroga
Już! już! vivat Poznańczanie!

Potrzeba pierwej, mospanie,
Obliczyć wielu nas stanie
I na koniach i bez koni,
I trzeba zakupić broni
I haj! vivat Poznańczanie!

Obliczyli i bez sprzeczek,
Co jest w Polakach nielada,
Że kupić broni wypada,
Broni na takie powstanie
Aż całych trzydzieści beczek.

Toż to są ludzie, mospanie,
Prawdziwe swiatu lamparty,
Gdy się bić to nie na żarty,
To nie muchy bić na ścianie
Lecz łby! — vivat Poznańczanie!

Toż to ludzie w Borostanie,
A pełni są ekonomii,
Bo chociaż chcą antynomii,

To mają też i poznanie,
Że źle jak broni nie stanie.

Toż to jest, mospanie, sliczny
Do polskiej dawnej natury
Przylew: mysł filozoficzny,
Mysł filozoficzny, który
Radzi — ostrożnie i z góry…

Wprawdzie jakiś tam półgłówek
Krzyknął na radzie wojennej,
Że można broni kamiennej
Użyć — albo dubeltówek,
Chciał zdradzić — szelma półgłówek.

Przez warty obluzowanie
Smielszy, ów syn sukisynów,
Radził dostać karabinów
I zaraz zacząć strzelanie
I ruch. — Vivat Poznańczanie!

Dom przy ulicy Piekary, w którym mieszkał podczas pobytu w Poznaniu Juliusz Słowacki, na ścianie budynku znajduje się pamiątkowa tablica, fot. TD

1852 Urodził się Leon Wyczółkowski, malarz i grafik Młodej Polski.

Autor impresjonistycznych pejzaży, portretów, martwych natur i tek litograficznych.

W 1922 r. Leon Wyczółkowski ofiarował Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu bogaty zbiór sztuki wschodniej, zawierający: dywany, makaty, kilimy, wazony, misy, szkła, zabytkowe meble oraz dzieła malarskie i graficzne. Już nigdy potem nie gromadził cennych rzeczy. Za ten dar Poznański Wydział Krajowy przekazał artyście dworek w Gościeradzu pod Bydgoszczą. Malarz mieszkał w nim z przerwami do swojej śmierci. Od 1929 roku miał tez swoją pracownię w Poznaniu przy ulicy Rzepeckiego 27 (dziś Kasprzaka) [fot. Leon Wyczółkowski w pracowni, materiały Muzeum Narodowego w Poznaniu]

1861 Zmarł Tytus Działyński, mecenas sztuki. Założyciel Biblioteki Kórnickiej, wydawca źródeł historycznych, współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Zamek w Kórniku, fot: wikipedia

1872 Urodził się Stanisław Pernaczyński, prawnik i ekonomista, bankowiec, członek PTPN, działacz społeczny i gospodarczy (m.in. prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu, Ojciec Korporacji Akademickiej Hermesia).

Studiował w Berlinie prawo i w Monachium ekonomię polityczną. Na podstawie pracy O frachtach kolejowych i wodnych na zboże i mąkę w prowincji poznańskiej uzyskał stopień doktora. Uczestniczył na terenie Niemiec w pracach samokształceniowych uczniów i studentów polskich, a także tam podjął pracę zawodową w przemyśle drzewnym.

W Poznaniu osiedlił się w 1902, gdzie pod firmą Kratochwil & Pernaczyński założył własny bank, który finansował polskie przedsiębiorstwa.

Organizator Bratniej Pomocy Kupieckiej, a także skarbnik Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i, które częściowo było przez niego finansowane. W 1918 jako członek zarządu przeszedł do Banku Przemysłowców. W latach 1919 i 1921 był uczestnikiem pertraktacji genewskich n.t. konwencji górnośląskiej. Jako jeden z dwóch radców Polaków zasiadał od 1904 w Izbie Przemysłowo–Handlowej w Poznaniu. Powołany został komisarzem Izby dekretem Naczelnej Rady Ludowej z 1919, rozwiązał Izbę niemiecką, przekształcając ją w polską.

Był także założycielem i współwłaścicielem oraz prezesem rady nadzorczej firmy Hartwig & Kantorowicz. Pracował społecznie w Związku Bankowców w Polsce Oddział Polski Zachodni w Poznaniu, a także od 1926 jako prezes Kuratorium Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu i opiekun jej organizacji młodzieżowych.  Zmarł 8 lutego 1930 w Poznaniu i został pochowany na starym cmentarzu Świętomarcińskim.

Źródła: Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 562. ISBN 83-01-02722-3., wikipedia

1934 W Poznaniu urodził się Jan Suwart, bohater Poznańskiego Czerwca 56.

W dniu 28 czerwca 1956 r. jako 22-letni kierowca Bazy Terenowego Przemysłu Materiałów Budowlanych przyłączył się w godzinach porannych do tłumu robotników. W dyspozytorni UM zajął jeden z samochodów Warszawa, którym następnie woził broń z opanowanego przed demonstrantów więzienia przy ul. Młyńskiej w rejon walk przy ul. Kochanowskiego.

Sądzony w głośnym Procesie Dziewięciu we wrześniu i październiku 1956 r. wykazał się dużą odwagą cywilną, a jego wystąpienie było szeroko cytowane w prasie zachodniej, co przyczyniło się już wówczas do utrwalenia za Żelazną Kurtyną świadomości na temat pierwszego w PRL masowego wystąpienia ludności przeciwko reżimowi komunistycznemu.

W latach 1980-1981 zaangażował się w działalność w NSZZ “Solidarność”.  W 1981 r. był bohaterem sztuki w reż. Izabelli Cywińskiej “Oskarżony: Czerwiec ’56” wystawionej w Teatrze Nowym w Poznaniu. W okresie stanu wojennego prowadził działalność charytatywną na rzecz prześladowanych i ich rodzin, mimo, że sam w wyniku nacisków SB utracił wtedy na półtora roku pracę. Zmarł nagle 7 listopada 1989 r. w Poznaniu, w wieku 55 lat. [Źródło: opracowanie Adama Suwarta]

1952 Urodził się Aleksander Maliszewski, muzyk, kompozytor, aranżer, lider i dyrygent poznańskiej grupy Alex Band.

Aleksander Maliszewski, fot: facebook

1983 Premiera horroru “Wilczyca”, zdjęcia do filmu kręcono m.in. w Wielkopolsce. 

W pobliżu Śmiełowa samym centrum tzw. Szwajcarii Żerkowskiej, pięknej, pofałdowanej krainy w pradolinie Warty znajduje się tam klasycystyczny pałac Gorzeńskich z muzeum Adama Mickiewicza. Mało kto wie, że to w tych właśnie murach nakręcono jeden z pierwszych polskich horrorów – “Wilczycę” z 1982 roku. W zimowym pejzażu po okolicy grasuje wilczyca, która za dnia przeobraża się w piękną hrabinę. [Źródło: Piotr Stefański, Filmowy przewodnik po Polsce]

1987 Pogoda nie była przychylna organizatorom i uczestnikom czynu społecznego.

Najwięcej chętnych zgłosiło się do pracy w Parku im. Marcina Kasprzaka. Pracowała tam m. in. grupa młodzieży z Zespołu Szkół Geodezyjnych. Parkowy staw oczyszczali strażacy. W parku przy pl. Adama Mickiewicza pracowała grupa uczniów ze szkolnego Ochotniczego Hufca Pracy w Technikum Kolejowym oraz studenci Akademii Ekonomicznej. W parku na Cytadeli pracowali m. in. urzędnicy z Urzędu Miejskiego. Strażacy, pod dowództwem Bogdana Osięgłowskiego, “wymyli” pomniki na Starym Rynku i Pomnik Ułana [Kronika Miasta Poznania]

Plac Mickiewicza, lata 80-te

2012 Po pięcioletniej przerwie i przeprowadzeniu gruntownego remontu otwarto ponownie klub studencki Cicibór. [Kronika Wielkopolski 3(143)/2012]

ZDARZYŁO SIĘ 11 KWIETNIA

1079 Św. Stanisław, biskup krakowski skazany został przez króla Bolesława Śmiałego za popieranie opozycji, na śmierć przez odrąbanie członków.

1596 Ścięto Semena Nalewajkę, kozackiego przywódcę.

Egzekucji dokonano w Warszawie na Górze Szubienicznej (na której wzniesiono ponad 200 lat później Cytadelę Warszawską) Ataman został pojmany przez hetmana Stefana Żółkiewskiego w bitwie pod Łubniami. Według legendy, żywej wśród ludu ukraińskiego, Polacy mieli go upiec we wnętrzu miedzianego wołu. Nalewajko jest bohaterem narodowym we współczesnej Ukrainie.

1755 Urodził się James Parkinson (1755-1828), angielski paleontolog amator i lekarz.

Był pierwszym uczonym, który uznał pęknięcie wyrostka robaczkowego za przyczynę śmierci. Nazwisko uczonego jest jednak kojarzone głównie ze zbadaną i opisaną przez niego tzw. chorobą Parkinsona, spowodowaną neurologicznymi zmianami w mózgu.

1900 Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych przejęła od konstruktora P. Hollanda pierwszy na świecie podwodny okręt wojenny. Był to istotny krok dla rozwoju oceanografii.

1901 Urodził się Adriano Olivetti, włoski inżynier, producent maszyn do pisania.

1939 Hitler podpisał plan agresji na Polskę noszący kryptonim „Fall Weiss”.

1940 W Kownie urodził się Władysław Komar ps. “Bumerang”, czołowy kulomiot świata, enfant terrible powojennej lekkoatletyki, mistrz olimpijski z Monachium, aktor.

1943 Agencja Transocean podała w Berlinie pierwszy niemiecki komunikat o odkryciu masowych grobów oficerów polskich w Katyniu pod Smoleńskiem.

1944 Urodził się John Milius, amerykański reżyser i scenarzysta filmowy. Reżyseria: Conan Barbarzyńca, scenariusz: Szczęki, Czas Apokalipsy, Brudny Harry.

1957 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „All Shook Up” – Elvis Presley. Nagranie stało się numerem jeden roku 1957 w Stanach Zjednoczonych.

1959 Urodziła się Hanna Śleszyńska, polska aktorka i piosenkarka. (Daleko od noszy, jako Siostra Genowefa Basen). Była żoną Piotra Gąsowskiego.

1960 Urodził się Jeremy Clarkson, angielski dziennikarz telewizyjny (Top Gear).

1961 Po raz pierwszy w Nowym Jorku wystąpił Bob Dylan. Artysta pojawił się przed występem Johna Lee Hookera.

1966 Urodziła się Lisa Stansfield, brytyjska wokalistka soulowa. Pierwszy znaczący suksces odniosła z formacją Coldcut, której nagranie „People Hold On” stało się przebojem w 1989 roku. W tym samym roku ukazał się jej debiutancki album „Affection” z hitami „All Around The World” oraz „This Is The Right Time”. Inne znane jej piosenki to m.in. „Change” oraz „Real Thing”. Jest laureatką 3 nagród Brit.

1970 Keith Emerson i Greg Lake rozpoczęli przesłuchania perkusistów do swojego nowego zespołu – w ich wyniku powstało trio Emerson, Lake And Palmer.

1971 W Bydgoszczy urodził się Tomasz Gollob, żużlowiec. Klub: Bydgoszcz. 2 m IMŚ 1999, 3 m IMŚ 1997, 1998.

1981 Ukazała się płyta „Faith” grupy The Cure.

1990 Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu cenzury w Polsce.

1992 Nie daleko Paryża otwarto Euro-Disneyland, raj dla dzieci – dużych i małych.

1996 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Because You Loved Me” – Celine Dion.

1999 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Perfect Moment” – Martine McCutecheon.

2002 Amerykański muzyk Kid Rock poprosił o rękę Pamelę Anderson. Była gwiazda serialu “Słoneczny patrol” na pytanie, czy chce wyjść za niego za mąż, odpowiedziała twierdząco. Kid Rock, który naprawdę nazywa się Robert Ritchie, oświadczył się Pameli Anderson w dość oryginalnym miejscu, bo na pustyni koło Las Vegas.

2007 Zmarł Kurt Vonnegut, amerykański pisarz i publicysta. Wyznawał poglądy lewicowe, był przeciwny wojnie i łamaniu praw obywatelskich. Sam siebie określał jako humanistę i socjalistę. Autor Rzeźni nr 5. (ur. 1922).

Osoby urodzone 11 kwietnia to wybitne jednostki, lecz zbyt dyktatorskie. Odznaczają się ponadprzeciętną inteligencją oraz twórczą inwencją. Roznosi ich energia życiowa, mają do tego wielkie ambicje oraz zdolności przywódcze. Nawet podświadomie dążą do tego, aby zajmować eksponowane stanowiska. Mają dużą intuicję i potrafią dobrać sobie takich przyjaciół, którzy będą im pomocni w realizacji ich planów. Nierzadko cechuje ich bezwzględność, upór i zarozumiałość. Pomaga im to odnosić sukcesy, lecz oddanych sobie osób nie mają zbyt wiele.

Imieniny obchodzą: Filip, Leon, Stanisław, Jaromir

Filip to imię macedońskich, hiszpańskich i francuskich władców, wywodzi się od greckiego wyrazu „philippos” co oznacza „lubiący, kochający konie”. Odznacza się dobrocią i szlachetnością. Jest pogodny i dla wszystkich życzliwy. Ceni niezależność i swobodę. Jest cierpliwy i pracowity, nie brak mu fantazji.

Przysłowia: Na Filipa, gdy przymrozek spadnie, najgorsza zaraza na zboże przypadnie”. „Na świętego Filipa jeśli deszcz rzęsisty, będzie plon dobry i czysty”.

Leon, imię to w starożytnej Grecji było zdrobnieniem imion dwuczłonowych typu Panta – leon. U Słowian, głównie na Rusi greckie Leon, zostało przetłumaczone jako Lew, natomiast w Polsce była i jest znana forma Leon. Osoba tak nazwana jest odważna, szybko podejmuje decyzje, nie cofa się przed niepowodzeniami. Ma wybitnie rozwiniętą intuicję. Inteligentna, kulturalna i sprawiedliwa. Lojalny wobec władzy, koleżeński na co dzień. Lubi działać społecznie.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac., niem. Leo, fr. Léon, wł. Leone, ros. Lew

Jaromir to mężczyzna zaradny i postępowy. Konsekwentnie realizuje swoje ideały. Bywa wybuchowy. Lubi życie towarzyskie.

Stanisław to jedno z najpopularniejszych imion słowiańskich i oznacza kogoś, kto będzie sławnym lub jest sławny z powodu swego stanu.