KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 11 CZERWCA

Słońce w znaku Bliźniąt

Libia – Dzień Ewakuacji

Osoby urodzone 11 czerwca są inteligentne, lecz brakuje im wiary we własne siły. Może to prowadzić do zbytniego uzależniania się od innych. Obdarzone świetną pamięcią, są ambitne i aktywne.

Cytaty na dziś:

– Młodość, która szumi w głowie, nazywa się w późniejszych czasach nadciśnieniem. Aleksander Zimny
– Najgorsze nieszczęścia w historii były spowodowane przez idealistów próbujących zmuszać ludzi do tego, “co dla nich dobre”. Bjarne Stroustrup
– Sumienie nie powstrzymuje od grzechów, przeszkadza tylko cieszyć się nimi. Jean Cocteau

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1282 W imieniu księcia wielkopolskiego Przemysła II dla wójta kaliskiego Henryka wystawiony dokument dla potwierdzający nadanie praw miejskich Kaliszowi. Pierwotny dokument został nadany około 1257 roku.

1443 Król Władysław III (Warneńczyk) widymuje (potwierdza) przywilej lokacyjny miasta Poznania.

1443 Król Władysław III przebywający w Budapeszcie zezwala miastu Poznaniowi na budowę domów na gruntach miejskich w obrębie murów i poza murami, szczególnie za Garbarami.

1798 Reszta wojska moskiewskiego przebywająca od dnia 3 maja w Poznaniu, opuściła miasto z pięcioma działami, ku wielkiej radości mieszczan i Żydów.

Jedynie innowiercy, nie wycierpiawszy żadnej niesprawiedliwości, odczuwali smutek, tracąc swoich obrońców. Tego samego dnia doszło do starcia między konfederatami i Moskalami koło miasta Pyzdry, po którym Moskale spalili miasto i klasztor OO. Franciszkanów. Do Poznania doprowadzili sześciu bardzo ciężko rannych jeńców, straciwszy znacznie więcej ze swoich [żołnierzy] i mając licznych rannych. [Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1926 Poznańskie Radio podpisało umowę subkoncesyjną ze Sp. Akc. „Polskie Radio”.

Umowa zawierała gwarancje wykupu akcji Radia Poznańskiego w złocie, w ciągu dwóch lat od uruchomieniu radia (czyli od 1 . 04. 1927) przez Sp. Akc.  Polskie Radio. Gdyby wykup nie nastąpił w ciągu następnych czterech lat, koncesja rządowa Radia Poznańskiego przechodziła na własność na dotychczasowych akcjonariuszy.

Ponieważ w tym czasie zgłaszali się kolejni, chętni udziałowcy ostatecznie zmieniona umowa została podpisana  z Polskim Radio 28 lutego 1927 roku. Do spółki przystąpiły wszystkie powiaty Województwa Poznańskiego. Z ich środków powstał kapitał zakładowy w wysokości 239 000 zł. W początkach grudnia 1926 roku rozpoczęto budowę stacji. Zakupiono nowoczesną aparaturę nadawcza firmy Western Electric Company o sile 1,5 kW.  [Na podstawie: http://historiaradia.neostrada.pl]

1971 Urodził się Tomasz Dworek, autor Kalendarium Poznańskiego, staromiejski radny. Pracuje na Politechnice Poznańskiej, zajmuje się biofeedbackiem i badanami marketingowymi. Przez wiele lat był redaktorem naczelnym Studenckiego Radia Afera.

1975 Zmarł Józef Józefiak, były kasztelan Ratusza poznańskiego. W lutym 1945 roku uratował przed zniszczeniem dużą część gmachu (m.in. Wielką Sień).

Ratusz w 1945 roku, fot: fotopolska

1978   Otwarto 50-te jubileuszowe Międzynarodowe Targi Poznańskie. [poznan.wikia.com]

1978 Otwarto dworzec autobusowy na Garbarach. [poznan.wikia.com]

Linia autobusowa nr 111 na pętli autobusowej na Garbarach – 1985 r, fot. Macabre /poznan.wikia.com

1981 W Bydgoszczy urodził się Kacper Pobłocki, naukowiec, antropolog i społecznik. Autor m.in. książki „Chamstwo” o pańszczyźnie w Polsce.

Jego praca doktorska pt. „The Cunning of Class: Urbanization of Inequality in Post-War Poland” została w 2011 r. wyróżniona nagrodą Prezesa Rady Ministrów. W latach 2011–2018 adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor szeregu publikacji z zakresu antropologii i socjologii miasta. Współautor książki „Anty-bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu”. W 2011 był jednym z organizatorów i koordynatorem merytorycznym pierwszego Kongresu Ruchów Miejskich. Przypisuje mu się ukucie pojęcia „ruchy miejskie” [fot. M. Kaczyński / CK Zamek]

1983 Prapremiera „Myszki” Jacka Szczygła z librettem Henryka Drygalskiego w Teatrze Muzycznym.

Nadzieję na prawdziwie poznański musical rozbudziła lokalna, prasa, zwłaszcza “Gazeta Poznańska” (12 V 1983) zapowiadając “musical w 27 obrazach, oparty na motywach znanej książki Marii Rataj Zaułki grzecznego miasta”.

Poznaniacy chyba zbyt serio potraktowali ten musical, domagając się ze śmiertelną powagą obrazu Poznania lat międzywojennych. Za najbardziej miarodajną uznać należy recenzję zamieszczoną w “Głosie Wielkopolskim” (16 IV 1983), a zatytułowaną Epopeja o Widzie w 23 obrazach. (Jeśli “Gazeta Poznańska” i recenzent “Głosu” pisali o tym samym – należałoby zapytać, gdzie zginęły cztery obrazy musicalu?).

Ze wstydem muszę przyznać – pisał T. S. w “Głosie Wielkopolskim” – że dopiero najnowsza premiera w Teatrze Muzycznym naprostowała moje błędne mniemanie o przeszłości Wildy, jako dzielnicy robotniczej. Okazuje się, że w latach trzydziestych zamieszkiwał ją głównie lumpenproletariat (żebracy, prostytutki, knajacy), a także jego wyfraczony mieszczański odpowiednik!. Sztuka nie cieszyła się wielkim powodzeniem i po 53 spektaklach zeszła z afisza. KMP 3/87

Wierzbięcice od ul. Czajczej – rok 1975, fot: MKZ

1991 Odbył się pierwszy Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Malta” w Poznaniu.

1998 Emilia Kaczorowska, mieszkanka Poznania skończyła 104 lata. [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, 1998 nr 3, s 393]

2021 W wieku 65 lat zmarł w Poznaniu Andrzej Szczytko, aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny i tłumacz. Spoczywa na cmentarzu w Suchym Lesie.

Urodził się 9 października 1955 w Augustowie. Był absolwentem Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Kształcił się także w Goodman School of Drama na DePaul University w Chicago. Zadebiutował na profesjonalnej scenie w 1977 roku jako Lentullus w przedstawieniu “Androkles i lew” w reżyserii reformatora polskiego teatru pantomimy, Henryka Tomaszewskiego.

Był członkiem zespołu Teatru Polskiego w Poznaniu (1983-2000) oraz Teatru Muzycznego w Poznaniu (2007-2008). W latach 1991-1993 Szczytko był dyrektorem artystycznym Polskiego Instytutu Sztuki Teatralnej w Nowym Jorku, którego zadaniem było udokumentowanie historii teatru polskiego w Stanach Zjednoczonych od czasów Heleny Modrzejewskiej, po realizacje Andrzeja Wajdy w Yale Repertory Theatre.

W latach 1998-2000 pracował w Teatrze Polskim w Poznaniu jako zastępca dyrektora naczelnego, a w 2000 roku jako pełniący obowiązki dyrektora naczelnego. W latach 1999-2007 pracował jako producent i dyrektor ds. marketingu w różnych firmach produkcyjnych.

W latach 2012-2017 był reżyserem-gościem Ukraińskiego Charkowskiego Teatru Dramatycznego im. Tarasa Szewczenki. Wystąpił w ponad stu rolach teatralnych w spektaklach takich reżyserów jak Krystian Lupa, Alina Obidniak, Wanda Laskowska, Lech Raczak, Jerzy Kreczmar, Roman Kłosowski, Krzysztof Rościszewski, Krzysztof Babicki.

W jego filmografii znajduje się ponad pięćdziesiąt produkcji telewizyjnych i kinowych, m.in. “Republika nadziei” (1988), “Pogranicze w ogniu” (1988-1991), “Poznań’56” (1996), “Ogniem i mieczem” (1999), “Sensacje XX wieku” (2001-2005), “Tajemnica twierdzy szyfrów” (2007), “Prawo Agaty” (2014), czy “Stulecie Winnych” (2019).

Festiwal Kultury “Ukraińska Wiosna” nagrodził go Nagrodą im. Łukasza Horowskiego za wielkopolski styl budowania partnerstwa Polski i Ukrainy (2019). Był także laureatem Nagrody Krytyków miesięcznika społeczno-kulturalnego “Nurt” (1988), Nagrody Krytyków Dziennika Poznańskiego (1996) i Nagrody Krytyki Ukraińskiej (2015).

2021 Odsłonięcie pomnika – ławeczki Smolenia na Rybakach

Spektakularne odsłonięcie poprzedzi “Poznań Comedy Show”. Na scenie licznie zgromadzenie poznaniacy zobaczyli m.in. Krzysztofa Daukszewicza, Grupę MoCarta, Kabaret Czesuaf czy Klub Szyderców BIS. Na skwerze zapłonęły flary odpalone przez kibiców Lecha Poznań, wystąpił także Teatr Ognia Bohema. Punktem kulminacyjnym było podpalenie materiału owijającego pomnik Bohdana Smolenia.

Pomnik autorstwa Piotra Sochy przedstawia Bohdana Smolenia siedzącego na krześle przy stole. W jednej dłoni artysta trzyma papierosa, drugą ręką natomiast wskazuje gestem milczenie, co jest nawiązaniem do słynnego skeczu pt. “Aaa tam cicho być”. Po drugiej stronie stołu pozostawiono puste krzesło, na którym każdy może przysiąść i odpocząć w towarzystwie aktora.

Rzeźba miała stanąć na skwerze w grudniu, w okolicy czwartej rocznicy śmierci artysty. Pandemia jednak pokrzyżowała te plany. Pomysłodawcą przedsięwzięcia jest Krzysztof Deszczyński, wieloletni współpracownik i przyjaciel Bohdana Smolenia, a także organizator zbiórki pieniędzy na budowę pomnika.

Bohdan Smoleń wspólnie z Zenonem Laskowikiem tworzył kabaret “Tey”, który w latach 70. i 80. gromadził na swoich występach tłumy fanów. Zajmował się też działalnością społeczną – założył fundację “Stworzenia Pana Smolenia”, zajmującą się hipoterapią dla dzieci. W 2009 roku odebrał Srebrny Medal “Zasłużony Kulturze Gloria Artis” z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Zmarł w grudniu 2016 roku.

ZDARZYŁO SIĘ 11 CZERWCA

1294 Zmarł Roger Bacon, angielski filozof i uczony, prekursor empirycznej nauki nowożytnej, przyrodnik i alchemik. Stworzył koncepcję filozofii moralnej i teorię błędów rozumu ludzkiego. Przewidział wynalazek mikroskopu i teleskopu. Urodził się około 1214 roku.

1429 Rozpoczęła się bitwa pod Jargeau. Miała miejsce w dniach 11-12 czerwca w czasie trwania Wojny Stuletniej. Była to druga bitwa, w której wojskami francuskimi dowodziła Joanna d’Arc. Joanna osobiście poprowadziła atak na mury. Do przypisywanych jej cudów zalicza się następujące wydarzenie: gdy wspinała się po drabinie została trafiona kamiennym pociskiem, który pękł na dwoje przy uderzeniu o jej hełm. Miasto zostało zdobyte. Anglicy ponieśli ciężkie straty wynoszące około 300-400 spośród 700 żołnierzy. Suffolk dostał się do niewoli. Francuskie siły liczyły około 1200 ludzi, a ich straty były nieznaczne.

1488 Zmarł Jakub III, król Szkocji.

Król wplątał się w walki z baronami, Anglikami oraz własnym synem Jakubem IV. Podczas bitwy pod Sauchieburn, został ranny, lecz przeżyłby. Schronił się w młynie a młynarza poprosił, by sprowadził mu księdza. młynarz poprosił o pomoc grupkę przejeżdżających rycerzy (członków armii walczącej przeciw Jakubowi III, zapewnie poszukiwali króla). Jeden z nich obiecał że zajmie się królem, a jako że miał szaty podobne do księżych młynarz mu uwierzył. Kiedy fałszywy ksiądz zbliżył się do Jakuba wyciągnął sztylet i zadźgał go. Był to Lord Gray – zajadły wróg Jakuba. (ur. 1451).

1776 Urodził się John Constable – malarz angielski, twórca realistycznego pejzażu. Nigdy nie opuścił swoich rodzinnych stron. Choć swoje obrazy olejne kończył w pracowni, to bezpośrednio w plenerze wykonywał liczne szkice, które wykorzystywał w dalszej pracy. Często notował dzień, godzinę i pogodę – moment, w którym namalował konkretną akwarelę. Te właśnie szybko powstające szkice są najlepszym świadectwem jego “aktywnego” i świeżego spojrzenia na krajobraz.

1879 W Berlinie urodził się Max Schreck, niemiecki aktor. Współpracował m.in. z Bertoltem Brechtem. Najbardziej znaną rolą Schrecka jest Nosferatu, czyli Hrabia Orlok w Nosferatu – Eine Symphonie des Grauens.

Aktor tak dobrze zagrał rolę wampira, że w Niemczech jego nazwisko stało się synonimem zła, niektórzy wierzyli nawet, iż sam jest prawdziwym wampirem.

1898 Pierwsze oddziały amerykańskich Marines wylądowały na Kubie w Guantanamo podczas wojny z Hiszpanią.

1910 Urodził się Jacques Cousteau, francuski oceanograf i wynalazca. Był konstruktorem m.in. aparatu oddechowego do prac umożliwiającej wykonywanie zdjęć w wodzie.

1933 W Milwauke urodził się Gene Wilder, aktor amerykański. Znany ze współpracy z reżyserem, scenarzystą i producentem filmowym Melem Brooksem. Często występował wspólnie z aktorem komediowym, Richardem Pryorem.

1937 Premiera filmu Braci Marx “A Day At The Races”.

1939 Król i królowa Anglii po raz pierwszy zasmakowali hot dogów podczas przyjęcia u prezydenta USA, Roosvelta.

1955 Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przesuwania pracowników zbędnych w administracji do produkcji.

1965 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Back In My Arms Again” – The Supremes.

1965 W Koszalinie urodziła się Beata Pawlikowska, polska pisarka, podróżniczka, dziennikarka Radia ZET, fotografka, tłumaczka. W 1994 wzięła ślub kościelny z Wojciechem Cejrowskim, lecz małżeństwo nie zostało zarejestrowane przez kierownika urzędu stanu cywilnego. W 2004 za pośrednictwem mediów Pawlikowska przekazała, że już nie są razem. Natomiast Wojciech Cejrowski wciąż utrzymuje, że jest żonaty, podkreślając nierozerwalność sakramentu małżeństwa. Oboje kategorycznie odmawiają mediom rozmów na ten temat.

1966 “Sloop John B” The Beach Boys nr 1 w Wielkiej Brytanii.

1975 Wydobyto pierwszą baryłkę ropy z odwiertów na Morzu Północnym.

1977 “I’m Your Boogie Man” KC & Sunshine Band nr 1 w USA.

1978 Mundial w Argentynie: Alojzy Jarguz jako pierwszy polski sędzia główny poprowadził mecz w finałach mistrzostw świata (Peru-Iran 4:1).

1979 Zmarł John Wayne, amerykański aktor, nazwany “największym kowbojem wszechczasów”. Laureat Oscara za rolę w “Prawdziwej wytrwałości”. Sławę przyniosły mu filmy “Rio Bravo”, “Dyliżans” i “El Dorado”. Debiutował w “Drodze olbrzymów”, jego ostatni film nosił wymowny tytuł “Ostatni z gigantów”.

1982 Premiera filmu “E.T.” (The Extra-Terrestrial).

1985 W ZSRR Michaił Gorbaczow, sekretarz generalny KC KPZR ogłosił program reform, rozpoczęła się „pieriestrojka”

1996 Polska został przyjęta do ekskluzywnego klubu OECD, liczącego 29 wysoko rozwiniętych państw świata.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “The Boy Is Mine” – Brandy & Monica.

1999 Po raz pierwszy od czasu zakończenia II wojny światowej dwa współczesne okręty podwodne Bundesmarine przypłynęły z wizytą do polskiego portu w Świnoujściu.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “It Feels So Goud” – Sonique; UK Top Album: “Reload” – Tom Jones.

2002 Prezydent podpisał ustawę likwidującą Urząd Ochrony Państwa i powołującą w jego miejsce Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu.

2008 Norwegia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci.

2009 Zmarła Christel Peters, niemiecka aktorka. Znana była także jako “matka najniższych cen” (niem. Mutter aller Schnäppchen) w serii reklam koncernu Media Markt. (ur. 1916).

Imieniny obchodzą: Barnaba, Benedykt, Radomił, Feliks, Barabasz, Daniela, Teodozja

Barnaba jest biblijnym imieniem i pochodzi z języka aramejskiego. Jego znaczenie tłumaczy się jako: “syn wróżby, proroctwa, przepowiedni, pociechy”.

Benedykt w łacinie znaczy “błogosławiony”. Osoba o tym imieniu jest mało towarzyska, stroni od przyjaciół. W życiu rodzinnym jest trudna we współżyciu. Posiada bardzo zmienny charakter, co przysparza jej wielu nieporozumień i kłopotów.

Imię Feliks pochodzi od łacińskiego słowa “felix” – “szczęśliwy”, “przynoszący szczęście”. Jednak mężczyzna o tym imieniu nie zawsze jest szczęśliwy. Na ogół bywa niestały, niesłowny, zbyt przewrażliwiony i nie potrafi koordynować swych poczynań. To komplikuje mu kontakty, zwłaszcza z bliskimi i przyjaciółmi. Feliks lubi wygody, ładne ubiory, smaczne potrawy. Często podróżuje.

Radomił jest osobą o pogodnym usposobieniu. Ma wrażliwą naturę, lecz brak mu wytrwałości i przebojowości. Nadmiernie ulega wpływom innych osób.