KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 12 GRUDNIA

Słońce w znaku Strzelca

Święto Narodowe Kenii. Rocznica proklamowania niepodległości.
Rosja – Święto Konstytucji
Turkmenistan – Dzień Neutralności

Umysł człowieka urodzonego 12 grudnia lubuje się we wszystkim, co artystyczne, estetyczne, harmonijne i piękne. Zwłaszcza piękno przyrody ma w nim wielkiego zwolennika. Patriotycznie usposobiony – chętnie poddaje się prawu.

Niepodległy, energiczny, wspaniałomyślny, o żywym temperamencie, chętny do walki – pragnie dobrego stanowiska i władzy, okazując zimną krew, szybką decyzję i zręczność w rozkazywaniu innym. Charakter jego jest żywy, energiczny, ruchliwy, wesoły, swobodny. Jest to człowiek towarzyski, o inklinacjach społecznych.

Cytaty na dziś:

• O najlepszym towarzystwie mówi się, że rozmowa w nim poucza, a milczenie kształci. Johann Wolfgang Goethe (1749 – 1832)
• Budujmy pomniki z plasteliny. Można je zmieniać dowolnie. Janusz Gaudyn

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1410 Król Władysław Jagiełło zezwolił na bicie denarów w mennicy miejskiej Poznania o wartości równoznacznej z denarami bitymi w stolicy – Krakowie.

1812  Tegoż roku dnia 12 grudnia wracał Napoleon przez Poznań na sankach, przez nikogo nie poznany, po klęsce w Moskwie. [Przewodnik po Poznaniu Feliksa Antoniewicza, 1882]

Zatrzymał się w zachowanym do dzisiaj budynku Hotelu Saskiego przy ul. Wrocławskiej 25. O tym grudniowym pobycie Napoleona w Poznaniu wiadomo niewiele. Odnotowano jedynie, że wieczorem na dziedziniec hotelowy zajechały sanie ciągnione przez 8 koni; „wysiadł z nich korpulentny, niski mężczyzna w towarzystwie 20 innych osób i udał się do hotelu na kilkugodzinny odpoczynek. Spał krótko, zjadł śniadanie i przeczytał kilka listów”.

Wrocławska, pocztówka z 1917 roku, po prawej dawny Hotel Saski

1860 Urodził się Jan Kasprowicz – poeta, dramaturg i tłumacz. Absolwent poznańskiego gimnazjum św. Marii Magdaleny, wykładowca, a następnie rektor uniwersytetu we Lwowie.

Jego twórczość ewoluowała od naturalizmu poprzez symbolizm i ekspresjonizm do prymitywizmu. Autor poematów i zbiorów wierszy “Z chłopskiego zagonu”, “Krzak dzikiej róży”, “Księga ubogich” oraz dramatów “świat się kończy” i “Marchołt”, a także przekładów i prac historyczno-literackich. Zmarł 1 sierpnia 1926 roku.

Jan Kasprowicz umierając dnia 1. Sierpnia 1926 roku, pozostawił cenną bibliotekę, która mieściła się na Harendzie w Zakopanem, w pokoju stylowo do jej celów przystosowanym. Rodzina poety powzięła piękną myśl zachowania biblioteki w całości i ofiarowała ją miastu Lwowowi. Gdy układy z miastem Lwowem rozbiły się, zaproponował prof. Władysław Jarocki w lipcu 1929 r. w imieniu rodziny poety bibliotekę miastu Poznaniowi. Magistrat miasta Poznania propozycję przyjął. Dnia 12. listopada 1929 podpisany został przez wdowę po Poecie, panią Marję Kasprowiczową, imieniem rodziny akt darowizny.

Rodzina przekazała całą pracownię Jana Kasprowicza na własność miasta Poznania pod warunkiem, że dla pomieszczenia bibljoteki odtworzony zostanie możliwie ściśle pokój Harendy i że w osobnym pokoju pomieści się różne pamiątki po Janie Kasprowiczu a całość stanowić będzie zaczątek działu Jana Kasprowicza w Muzeum Miejskim w Poznaniu. [Źródło: Zygmunt Zaleski, Bibljoteka Jana Kasprowicza w Muzeum Miejskiem w Poznaniu, Poznań 1930, właściciel: PAN Biblioteka Kórnicka, za: Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/284795/edition/268088/content, fot. ibidem, Prezydent Ratajski na otwarciu Biblioteki Kasprowicza, Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna]

1890 Urodził się Kazimierz Ajdukiewicz, logik i filozof, profesor i rektor Uniwersytetu Poznańskiego.

Twórca tzw. Radykalnego konwencjonalizmu oraz semantycznej teorii języka, autor m.in. “Logiki pragmatycznej” Był członkiem korespondentem PAU, a od 1952 członkiem rzeczywistym PAN. W latach 1938-1939 był przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie, po wojnie zaś przewodniczącym wpierw poznańskiego, następnie warszawskiego oddziału tego towarzystwa.

Jako rektor Uniwersytetu Poznańskiego powołany został na mocy dekretu o ustroju szkolnictwa wyższego i nauki z 1947r., który formalnie ograniczał kompetencje Rektora i czynił go poniekąd zarządcą uczelni z ramienia ministra. Funkcję tę piastował w tych trudnych czasach po to, aby ratować pozycję zniszczonej nauki polskiej. W czasie jego kadencji, mimo sprzeciwu rektora, z uniwersytetu wyodrębniły się trzy nowe uczelnie. Wprowadzono obowiązkowe ćwiczenia fizyczne dla studentów pierwszego roku.

1895 Urodził się Jan Baran, lekkoatleta, który specjalizował się w biegach średnich i długich, pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego.

Od 1921 roku pełnił służbę w Centralnej Wojskowej Szkołę Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Początkowo jego oddziałem macierzystym był 56 pułk piechoty wielkopolskiej w Krotoszynie. W 1928 roku pełnił służbę w 57 pułku w Poznaniu, następnie w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Poznaniu.

Po II wojnie światowej w latach 1945–1947 zasiadał w zarządzie Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Od 1946 do 1949 roku był dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Wychowania Fizycznego w Poznaniu, a w 1949 został szefem wyszkolenia w organizacji „Służba Polsce”. W 1953 roku został redaktorem w wydawnictwie Sport i Turystyka. Autor podręczników o tematyce lekkoatletycznej, bokserskiej i związanej z pięciobojem nowoczesnym. Zmarł 27 stycznia 1981 roku w Warszawie.

W 1920 roku jako najlepszy zawodnik w kraju na dystansie 1500 metrów, uzyskuje nominację olimpijską na igrzyska w Antwerpii. „Biegi średnie są całkowicie pod znakiem fenomenalnego polskiego biegacza na te przestrzenie, Barana. Forma jego i styl już na początku sezonu budzą podziw. Zwłaszcza bieg 1500m, zabierający temu polskiemu rekordziście zaledwie niewiele ponad 4 minuty czasu. Jest to już czas Olimpijski. A czas swój Baran niewątpliwie jeszcze poprawi.”. Jednakże ze względu na trudną sytuację polityczną i wojenną – toczoną w tym czasie wojnę z bolszewikami, podjęto decyzję o rezygnacji z wysłania naszych sportowców do Antwerpii. Wielokrotny złoty i srebrny medalista na mistrzostwach Polski w biegach. Oprócz lekkoatletyki uprawiał także pięciobój nowoczesny zdobywając w tej konkurencji trzy medale mistrzostw Polski – srebrny w 1926 oraz brązowe w 1928 i 1929.

W 1924 i 1928 roku był członkiem kierownictwa reprezentacji na igrzyska olimpijskie. W latach 1925–1927 obowiązki służbowe łączył z funkcją prezesa Polskiego Związku Bokserskiego. W 1925 roku wydał poradnik „Boks Technika Zaprawa Przepisy” Poznań 1925 r. Wydaną przez Drukarnie Reklamową Teodora Piątkowskiego – był to pierwszy tego typu poradnik w Polsce. [źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Baran-Bilewski, fot. Księga pamiątkowa Lwowskiego Klubu Sportowego Pogoń, Lwów 1939 s. 342]

1913 W Poznaniu powstał polski hufiec skautowski „Piast”.

Korzenie harcerstwa w prawobrzeżnym Poznaniu sięgają bezpośrednio początków skautingu poznańskiego i wielkopolskiego. W październiku 1912 w Poznaniu powstał zastęp „Poznań”, który na zbiórce w Noc Listopadową 30/31 XI 1912 na poznańskiej Malcie przekształcił się w Pierwszą Poznańską Drużynę Skautów „Piast”. W sierpniu 1913 drużyna została podzielona na trzy plutony – w skład Plutonu II weszła młodzież Chwaliszewa, Śródki, Zawad i Głównej.

Wreszcie pod koniec roku Drużyna „Piast” liczyła już około 120 skautów, w związku z czym zdecydowano się na jej podział. W dniu 12 XII 1913 dotychczasowe plutony stały się drużynami, a drużyna Hufcem Skautów „Piast”. Pluton II odtąd był 2 Drużyną Skautów im. Kazimierza Wielkiego, zaś drużynowym – Henryk Śniegocki.

Komenda zlotu w Wierzenicy, Zielone Świątki, 10-12 IV 1916 Foto: Zbiory KHistHPNM, za: Historia Hufca ZHP na Nowym Mieście

Drużyna obejmowała młodzież Śródki, Chwaliszewa, Zagórza, Głównej, Żegrza i Łazarza. W momencie tworzenia się poznańskiego harcerstwa tereny dzisiejszej dzielnicy Poznań-Nowe Miasto były jednak ważnie nie tylko dla harcerzy z najbliższego sąsiedztwa. Prawobrzeżny Poznań obejmował wówczas jedynie Chwaliszewo, Ostrów Tumski i Śródkę, ale opodal na Malcie, w dolinie Cybiny rozciągały się lasy będące „Zieloną Harcówką” – tam z dala od oka pruskiej policji odbywały się zbiórki i ćwiczenia oraz ogniska, a liczne polskie zabytki (katedra, kościoły NMP, Św. Małgorzaty i Św. Jana) przypominały o piastowskiej historii Poznania.

W okresie pierwszej wojny światowej skauci 2 DS Poznania brali czynny udział w działalności niepodległościowej przeciw niemieckiemu zaborcy – kolportażu ulotek, obchodach świąt narodowych, gromadzeniu broni. W latach 1918-1921 walczyli w Powstaniu Wielkopolskim, oraz innych walkach o niepodległość i granice Rzeczypospolitej. W bojach zginęło 10 skautów 2 DS. [Źródło: http://www.historia.nowemiasto.zhp.wlkp.pl]

1983 W Poznaniu powstał zespół Stare Dobre Małżeństwo.

Było to podczas  scenicznego debiutu duetu Krzysztofa Myszkowskiego i Andrzeja Sidorowicza w salce telewizyjnej Domu Studenckiego numer 5 Politechniki Poznańskiej przy ulicy Świętego Rocha. Wtedy to, w trakcie wstępnej zapowiedzi konferansjer – Jan Hyjek – użył określenia „stare dobre małżeństwo” w odniesieniu do przyjacielskiej relacji oraz wieloletniej zażyłości członków rodzącego się zespołu.

Pretekstem do organizacji koncertu okazał się oryginalny repertuar recitalu, na który złożyły się następujące kompozycje mego autorstwa ze słowami Edwarda Stachury: Przebyłem noc właśnie, Piosenka dla robotnika rannej zmiany, Jak, Piosenka dla zapowietrzonego, Piosenka dla piosenki, Kompozycja, Człowiek człowiekowi, Ach kiedy znowu ruszą dla mnie dni, Dolina w długich cieniach, Sanctus, Gloria i Biała Lokomotywa. [Źródło: www.sdm-myszkowski.pl]

Stare Dobre Małżeństwo – 12 grudnia 1983 roku, salka telewizyjna DS 5 Politechniki Poznańskiej, źródło: http://sdm-myszkowski.com

1998 Przy Św. Marcinie otwarto oficjalnie największą w mieście wypożyczalnię filmów Video. “Beverly Hills” oferuje 4 tys. tytułów.

ZDARZYŁO SIĘ 12 GRUDNIA

1531 Miało miejsce objawienie Najświętszej Maryi Panny z Guadalupe w Meksyku.

1575 Część szlachty wybrała na króla Polski cesarza Maksymiliana II.

1586 Zmarł król Stefan Batory. Okoliczności zgonu nie zostały wyjaśnione. Istnieją uzasadnione podejrzenia, że władca został otruty.

1792 W Wiedniu 22 letni Ludwig van Beethoven otrzymał pierwszą lekcję kompozycji u Franza Josepha Haydna.

1822 Meksyk został oficjalnie uznany przez USA jako niezależny naród.

1863 Urodził się Edvard Munch, malarz i grafik norweski. Do najbardziej znanych jego prac należy “Krzyk” i “Taniec życia”. Początkowo był związany z postimpresjonizmem i symbolizmem, potem stworzył własny styl, w którym łączył secesyjną linię z treściami symbolicznymi. Jest uważany za prekursora ekspresjonizmu. Zmarł 23 marca 1944 roku.

1882 Urodził się Akiba Rubinstein, szachista, mistrz gry końcowej, mistrz Polski w 1927 roku. Zmarł w Brukseli 14 marca 1961 roku.

1901 Włoski wynalazca Guglielmo Marconi odebrał w miejscowości St. Johns’s w Nowej Funlandii wygnały radiowe przesłane przez Atlantyk z Kornwalii.
http://www.youtube.com/watch?v=ZcgzuDdlZUA

1911 Król brytyjski Jerzy V położył kamień węgielny pod budowę New Delhi – miasta, które później stało się stolicą Indii.

1913 Odzyskano słynne płótno Leonarda da Vinci „Mona Lisa” skradzione z paryskiego Luwru.

1915 Urodził się Frank Sinatra, amerykański idol epoki przed rock and rollem. Był jednym z najpopularniejszych amerykańskich wokalistów. Nagrał ponad 200 płyt. Jego największe przeboje to: “New York, New York”, “Strangers In The Night”, “Lady Is A Tramp”. Utwór „My Way” spędził na brytyjskiej liście przebojów 136 tygodni. Znakomicie radził sobie jako aktor. Za drugoplanową rolę w „Stąd do wieczności” otrzymał w 1956 roku Oscara. Zmarł w wieku 82 lat, 14 maja 1998 roku w Los Angeles na atak serca.

1915 Urodził się Jeremi Przybora, polski satyryk. Współtwórca razem z Jerzym Wasowskim Kabaretu Starszych Panów. Elegancji, wytworny i nienagannie ubrany w siermiężnej PRL – owskiej rzeczywistości wydawał się przybyszem z innej planety. Zanim pojawił się w telewizji przez lata związany był z Polskim radiem, gdzie w 1937 roku wygrał konkurs na spikera. Był autorem piosenek; Addido pomidory, Piosenka jest dobra na wszystko i innych.

1944 Polska: Dekret o zwalczaniu potajemnego gorzelnictwa.

1954 Debiut teatralny Zbigniewa Cybulskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku.

1964 W Związku Radzieckim wystrzelono w Kosmos statek Woschod I. Po raz pierwszy w kosmos udała się kilkuosobowa załoga – trzech kosmonautów.

1970 Powszechny spis mieszkańców wykazał, że w Polsce mieszka 32 miliony 642 tysiące obywateli.

1970 Rząd ogłosił podwyżkę cen detalicznych artykułów spożywczych i przemysłowych, co było bezpośrednią przyczyną tzw. wydarzeń grudniowych. Dla poprawy wrażenia obniżono ceny telewizorów, lodówek, pralek, a także lekarstw.

1974 Uchwalenie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Karty Praw i Obowiązków Ekonomicznych.

1974 9-ty Zjazd Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, podczas którego sekretarz KC PZPR Jerzy Łukaszewicz ustanowił, że “propaganda sukcesu” jest obowiązującą wytyczną w pracy środków masowego przekazu.

1977 Duńska lekarka, Margrethe Rask została zarejestrowana jako pierwsza „oficjalna” chora na AIDS. Wirusem HIV zaraziła się prawdopodobnie pracując w szpitalach w Zairze.

1978 Urodziła się Joanna Liszowska, polska aktorka.

1980 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Don’t You Want Me” – Human League. Był to najlepiej sprzedawany singiel 1981 roku na Wyspach Brytyjskich i pierwszy “numer jeden” wytwórni Virgin Records.

1987 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: “Faith” – George Michael.

1991 Aktor Richard Gere poślubił modelkę Cindy Crawford.

1996 Nr1 amerykańskiej listy przebojów: “Un-Break My Heart” – Toni Braxton.

1999 Zmarł Joseph Heller, amerykański pisarz, autor satyrycznej powieści wojennej “Paragraf 22”, utrzymanej w konwencji absurdalnego czarnego humoru. Napisał też książki “Coś się stało”, “Bóg wie”, “Namaluj to”. Urodził się 1 maja 1923 roku.

1999 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “The Millennium Prayer” – Cliff Richard; UK Top Album: “Come On Oper” – Shania Twain.

2001 Waldemar Milewicz, reporter Telewizyjnej Agencji Informacyjnej, został Dziennikarzem Roku 2001. Konkurs po raz piąty zorganizował miesięcznik “Press”. Tytuł “Hieny Roku” przyznawany dziennikarzom, którzy wyróżnili się nierzetelnością i lekceważeniem zasad etyki otrzymali Witold Krasucki i Grzegorz Nawrocki za program pt. “Dramat w trzech aktach”.

2002 Rekordową w historii polskiego totolotka kwotę 10 689 439 zł odebrał szczęśliwiec, który 30 listopada 2002 trafił “szóstkę”. Zdecydował się on przekazać 2 mln złotych na cele charytatywne.

Imieniny obchodzą: Ada, Adelajda, Aleksander, Dagmara, Konrad, Joanna, Konrad

Ada posiada wszechstronne zainteresowania. Jest delikatna i ma duże poczucie humoru, lubiana przez otoczenie. Swą naturą ujmuje ludzi, jest szczera, hojna. Lubi podróże, kocha przyrodę.

Adelajda to istota szlachetna, dostojna, o wysokiej randze, imię pochodzenia niemieckiego.
Dagmara jest imieniem o skandynawskim pochodzeniu. Jego pierwotne znaczenie łączy się z celtyckim “dago” – “dobry” oraz staroniemieckim “mari” – “sławny”. To imię kobiet ambitnych, obdarzonych przy tym dużym wdziękiem. Dagmara jest subtelna, delikatna, cieszy się z reguły dużym powodzeniem u płci przeciwnej.

Aleksander pochodzi z języka greckiego, znaczyło: “broniący, troszczący się o mężów”. Aleksander jest otwarty na wszelkie nowości życiowe, ma opinię człowieka nowoczesnego. Choć jest pracowity, ma inklinacje do wygodnego życia, co może spowodować oddanie się lenistwu. Ma duże poczucie humoru, jest elokwentny, lubi muzykę.