KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 12 MARCA

12 MARCA Słońce w znaku Ryb

Przysłowie; Na świętego Grzegorza idzie zima do morza
Święto narodowe Republiki Mauritiusa; rocznica proklamowania niepodległości wyspy.
Burundi – Święto Pracy
Gabon – Dzień Odnowienia
Liberia – Dzień Odznaczeń
Mauritius – Święto Niepodległości

Urodzeni 12 marca mają bardzo zróżnicowaną naturę. Z jednej strony rozwinięte życie wewnętrzne i romantyzm, z drugiej zaś niekwestionowane cechy przywódcze. Dobroć przeplata się u nich z uporem. Są pasywni, cieszą się powodzeniem u płci odmiennej. Współżycie z nimi nie jest trudne, nie trąci też nudą ani monotonią.

 Cytaty na dziś:

– Talent wypracowuje, geniusz stwarza Robert Schumann
– Nie przeciwstawiaj się swoim pragnieniom. Przysłowie egipskie
– Prawo Murphy’ego: Istotne zmiany konstrukcyjne okażą się konieczne dopiero w chwili, gdy projekt jest niemal gotowy.
– Liczby: 3,785 litra mierzy 1 galon (USA)

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1252 Na prośbę Teodoryka, poznańskiego komandora zakonu Joannitów książę wielkopolski Przemysław bierze wszystkich braci zakonnych przebywających w Zielęcinie i Kole pod szczególną opiekę. [Źródło: Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski]

1816 Urodziła się Julia Molińska – Woykowska, zwana polską George Sand, poetka, publicystka, emancypantka. W 1840 roku założyła pensję dla panien.

Związana ze środowiskiem demokratów i cyganerii artystycznej Wielkopolski, w kamienicy przy poznańskim Starym Rynku prowadziła salon literacki, często zabierała głos w sprawie wyzwolenia kobiet.

Przeciwna mieszczańskiemu stylowi życia i skostniałym formom religijności, uważana była za ekscentryczkę, burzycielkę odwiecznych praw, niezrównoważoną emancypantkę.

Zgorszonej opinii publicznej do śmierci męża nigdy nie pokazała oficjalnego aktu ślubu, na jej poparcie apostaty Jana Czerskiego mieszczaństwo poznańskie odpowiedziało obrzuceniem pisarki i męża kamieniami.

W kamienicy, której okna pierwszego piętra wychodziły ponoć na Ratusz, para mieszkała, prowadziła salon literacki i redakcję „Tygodnika Literackiego”. Miejsce to przyciągało demokratów, artystów, literatów, działaczy społecznych z różnych zakątków Europy, odrzucało zaś konserwatywnych mieszczan poznańskich, którzy zgorszeni byli nie tylko postępowymi, radykalnymi ideami, głoszonymi w tej przestrzeni, ale przede wszystkim obyczajowością młodych ludzi (warto pamiętać, że nie mieli wtedy nawet trzydziestu lat).

Gościnność, otwarty tryb życia i nietypowe, jak na ówczesne warunki, wypłacanie autorom „Tygodnika Literackiego” honorarium za teksty, liczne długi w drukarniach i bankach oraz brak społecznego poparcia i problemy zdrowotne doprowadziły Woykowskich do krachu finansowego.

Gdy w styczniu 1851 r. zmarli jej rodzice, poszukała schronienia u brata w Trzemesznie. Uciekła stamtąd potajemnie i odnalazła się w maju we Wrocławiu, drogę przebyła najprawdopodobniej pieszo. Zmarła w obłąkaniu 9 sierpnia 1851 r. we wrocławskim Szpitalu Wszystkich Świętych. [Źródło: Lucyna Marzec, Wielkopolski Słownik Pisarek, fot. Il. M. Kościelniak, Mówią wieki, 1966, nr 2, s. 20]

1865 Zmarł w Poznaniu Leon Przyłuski, duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.

W styczniu 1846 władze zmusiły go do wydania orędzia potępiającego powstanie wielkopolskie 1846 roku, jednak w marcu 1848 stanąłna czele deputacji do króla w sprawie utrzymania autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego. W swojej korespondencji z władzami w Berlinie konsekwentnie obarczał odpowiedzialnością za wybuch powstania w 1848 działania władz niemieckich.

Nekrologi z gazet: Dziennik Poznański nr 62/1865, Kurier Poznański nr 58/1873, Kurier Poznański nr 57/1865

1879 Urodziła się Waleria Szalay-Groele, powieściopisarka, pedagog, reportażystka.

Ukończyła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu we Lwowie; studiowała również polonistykę. W 1900 zaczęła pracę nauczycielki; po 1919 nauczała w Poznaniu. W latach 1920-1922 wchodziła w skład redakcji “Kłosów Polskich”, współpracowała również z “Kurierem Poznańskim” i “Małym Światkiem”. W latach II wojny światowej działa w polskim ruchu oporu, wspierała harcerstwo. W latach 50. pracowała w Dębicy, ponownie jako nauczycielka.

Jest autorką libretta do opery Legenda Bałtyku; znana też jako autorka słów popularnej pieśni „Hej żeglarzu, żeglujże” z opery Kaszuby F. Nowowiejskiego.

Zmarła 4 marca 1957 w Dębicy. [Źródło: wikipedia, Gminna Biblioteka Publiczna Przecław]

1894 W Poznaniu zmarł August Cieszkowski, wybitny filozof, działacz społeczny.

Po licznych podróżach w 1847 roku mając 33 lata, powrócił do kraju i zamieszkał już na stałe w Wierzenicy koło Poznania, gdzie spędził pozostałych 47 lat swojego aktywnego życia. Tam też kontynuował niezwykle ożywioną działalność społeczną, naukową i parlamentarną. Jako poseł na Sejm Pruski Cieszkowski był prezesem parlamentarnego Koła Polskiego.

Wraz z Libeltem przewodniczył delegacji poznańskiej na Zjeździe Słowiańskim w Pradze 1848 roku. Powołał Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, któremu prezesował przez trzy kadencje.

W 1853 roku uczestniczył też w Kongresie Statystyki w Brukseli, a w roku 1893 kierował przygotowaniami do Ogólnopolskiego Zjazdu Prawników i Ekonomistów w Poznaniu oraz przewodniczył jego obradom.

1922 Zarząd Miasta Poznania rozwiązał kontrakt z Dołżyckim i kierowanie Operą powierzył przyjacielowi Paderewskiego, Henrykowi Opieńskiemu dyrektorowi Konserwatorium Poznańskiego.

Dołżycki w 1919 wystawił pierwszą premierę w Teatrze Wielkim, Halkę Wyspiańskiego. Już w pierwszym roku odbyło się 8 premier. Na początku sezonu 1922/1023 zaczęto zarzucać dyrygentowi zbyt duże upodobanie do symfoniki. Łucjan Kamieński pisał” zamiast akompaniować zaciąga śpiewaków przed rydwan swego sola symfonicznego”.

Teatr Wielki w Poznaniu, lata 20 XX wieku, fot. fotopolska

1927 Kurier Poznański donosił: Magistrat postanowił ożywić prywatne budownictwo, parcelując grunta miejskie przy Szosie Warszawskiej i pomiędzy ul. Dębiecką a przedłużeniem Dolnej Wildy. Oferowano 462 działki budowlane po 500 m 2 .

Na każdej z nich miał stanąć domek jednorodzinny, posiadający dwa pokoje, kuchnię i pokój na poddaszu kosztem 10 000 zł + 1500 zł za działkę (3 zł za m 2 ). Magistrat gwarantował kredyt rozłożony na 10 – 15 lat 23 . Ale to właściwie wyczerpywało możliwości protekcyjne miasta w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego. Program usiłowało wspierać Starostwo Krajowe, rozpoczynając w czerwcu 1927 r. budowę dużego domu przy ul. Białej z 20 mieszkaniami dla urzędników.

Zespół w kwadracie ulic Niecałej, Marcelińskiej, Przybyszewskiego i Białej zaprojektował Marian Pospieszalski, w tradycyjnych formach, czerpiących ze stylistyki barokowej. Pomiędzy tymi czterema budynkami znajduje się ogromny zielony teren rekreacyjny.

Jak pisze Dr Hanna Grzeszczuk-Brendel w “Atlasie architektury Poznania” (Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2008) osiedle miało, dzięki swym formom, przeciwstawiać się niemieckim osiągnięciom osiedlowym sprzed I wojny światowej, jak np. tzw. Osadzie lub Kolonii Karlsbunne. Mieszkania były stosunkowo duże i wygodne, posiadały pełne węzły sanitarne, mimo że poddasza miały również charakter mieszkalny.

Jak możemy przeczytać w książce “Nazwy ulic w Poznaniu” Zygmunta Zaleskiego ulica ta zawdzięcza swą nazwę białym budynkom mieszkalnym i obowiązuje od 19 sierpnia 1926 roku. W tym samym roku na ulicy Białej sadzone były akacje. Nazwa ulicy pochodzić może więc od kwitnących drzew, których kwiaty są białe.

[Źródło: Janusz Ludwiczak, Biała od kwitnących akacji i koloru budynków, www.lazarz.pl]

1928 Minister Przemysłu i Handlu RP wydał zezwolenie na coroczne organizowanie targów w Poznaniu.

1945 Polskie Radio w Poznaniu przeniosło się do własnej siedziby przy ulicy Berwińskiego w Poznaniu.

Budynek nr 5 ma swoją barwną historię – to elegancka willa z 1908 r., zapewne projektu Paula Genge, zbudowana dla prawnika Paula Ueckera. Ozdobiona jest neoklasycystyczną dekoracją sztukatorską, w tym kopiami antycznych reliefów. W okresie międzywojennym należała do znanego fabrykanta wódek i likierów, Artura Gaede, później mieścił się tu konsulat francuski. W latach okupacji stała się rezydencją hitlerowskiego gauleitera Arthura Greisera.

1951 W Poznaniu urodził się Maciej Zaremba Bielawski – szwedzki dziennikarz polskiego pochodzenia, syn Oskara Bielawskiego (dyrektora i patrona szpitala psychiatrycznego w Kościanie).

W 1969 wyemigrował do Szwecji z powodu “silnego antysemityzmu”. Studiował historię filmu i historię idei. Jako dziennikarz rozpoczął pracę w 1981 pisząc reportaże z Polski.

Obecnie pracuje dla szwedzkiego dziennika Dagens Nyheter, pisze na tematy związane z kulturą i polityką. W 1997 w książce “De rena och de andra…” (Czyści i inni, 1999) ujawnił sprawę przymusowej sterylizacji przez państwo szwedzkie osób “niepożądanych”. Jest tłumaczem literatury polskiej. Żoną Macieja Zaremby jest szwedzka pisarka Agneta Pleijel.

Podczas spotkanie z czytelnikami w maju 2011 mówił: W Poznaniu mieszkaliśmy najpierw w kamienicy przy ul. Matejki 40, byłem ją wczoraj zobaczyć… Niedaleko kamienicy na Matejki jest ulica Berwińskiego, przy której znajduje się Radio Merkury.

Za moich czasów i dziś jest postój taksówek, choć dziś ulica jest jednokierunkowa w przeciwną stronę, niż wtedy.. A potem przeprowadziliśmy się na Wildę. O, to była zmiana, nowoczesny dom z windą zamykaną na klucz! Pamiętam, jak mama uroczyście wręczyła mi ten klucz – wspomina. To był ten dom, w którym mieściło się kino Wilda.

1953 Działalność rozpoczęła Miejska Rada Czytelnictwa i Książki. [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

1958 Urodził się Jan Babczyszyn, poznański działacz kulturalny i restaurator.

Po ukończeniu w 1980 roku Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozpoczął działalność kulturalną w środowisku studenckim. W latach 1981-1984 kierował Centrum Kultury Akademii Medycznej “Medyk” i klubem “Eskulap”. Działał w Polskim Stowarzyszeniu Jazzowym i brał udział w zakładaniu jego poznańskiego oddziału. W 1990 roku założył Radio S Poznań, w którym z czasem został wiceprezesem zarządu i dyrektorem generalnym. Przyczynił się również do powstania telewizji TV-ES. Od 1996 roku prowadzi “Music Collection Agency”, w ramach której promuje wykonawców kabaretowych i muzycznych, m.in. w platformie O.B.O.R.A., klubie “Eskulap” i “Pod pretekstem”

Jest także współtwórcą oraz dyrektorem Ogólnopolskiego Festiwalu Dobrego Smaku, odbywającego się corocznie w Poznaniu.

Jan Babczyszyn/fot: facebook

1959 W Poznaniu urodził się Jan Grzegorczyk, dziennikarz i pisarz, współpracownik dominikańskiego pisma “W drodze”. Studiował polonistykę na UAM w Poznaniu. Autor książek o duchowości i wierze, m.in. trylogii o przypadkach księdza Grosera: “Adieu”, “Trufle” i “Cudze Pole”, ostatnio wydał powieść Chaszcze. Cześć akcji jego książek ma miejsce w Poznaniu i Wielkopolsce.

1966 Otwarto Kawiarnię Dobrawa na Śródce – samoobsługowy bar kategorii III z 24 miejscami i ośmioosobowym personelem. [fot. Cyryl – archiwum Kroniki Miasta Poznania]

1978 Na stadionie na Dębcu Lech Poznań zremisował ze Stalą Mielec 1:1, fot. S. Wiktor / Cyryl

2010 W Swarzędzu jednej z głównych ulic nadano imię profesora Bronisława Geremka. Autorem pomysłu uhonorowania wybitnego historyka, uczestnika Okrągłego Stołu, ministra spraw zagranicznych, który podpisał dokument przyjęcia Polski do NATO był Konrad Napierała, były poseł Unii Pracy,  radny Swarzędza. Była to pierwsza ulica Bronisława Geremka w Polsce.

ZDARZYŁO SIĘ 12 MARCA

604 Zmarł Św. Grzegorz Wielki, od 590 papież. Uniezależnił papiestwo od władzy świeckiej, organizował misje, zreformował liturgię i chorał gregoriański.

1507 Zginął Cesare Borgia, syn papieża Aleksandra VI. Był pierwowzorem „Księcia” Niccolo Machiavellego, jako przykład bezwzględnego władcy.

http://www.youtube.com/watch?v=C17yXX1h7xY

1642 Urodził się Abel Tasman – pierwszy Europejczyk który dotarł do Nowej Zelandii.

1648 Zmarł w wieku 63 lat Gabriel Tellez Tirso de Molina – hiszpański pisarz i poeta. Jeden z głównych twórców klasycznego dramatu hiszpańskiego, autor blisko 400 sztuk, a wśród nich farsy “Zielony gil”. Tirso de Molina jest również autorem pierwszej literackiej wersji legendy o Don Juanie znanej pod tytułem “Zwodziciel z Sewilli”.

1664 New Jersey ogłoszone zostało brytyjską kolonią.

1737 Ciało Galileusza zostało złożone w kościele Santa Croce we Florencji.

1816 Urodziła się Julia Molińska – Woykowska, zwana polską George Sand, poetka, publicystka, emancypantka. W 1840 roku założyła pensję dla panien.

1852 Ukazała się powieść „Chata wuja Toma” pióra Harriet Beecher Stowe, amerykański bestseller dotyczący walki z niewolnictwem.

1867 Ostatni francuscy żołnierze opuścili Meksyk.

1889 Przedsiębiorca pogrzebowy Almon B. Strowger opatentował w Kansas City pierwszą automatyczną centralę telefoniczną.

1904 Zelektryfikowano pierwszą linię kolejową w Wielkiej Brytanii Liverpool – Southport.

1917 Początek rewolucji lutowej w Rosji.

Według kalendarza juliańskiego, obowiązującego wtedy w Rosji był 27 lutego. Pierwsze zebranie Rady delegatów Robotniczych i Żołnierskich w Piotrogrodzie.

1923 W Zgierzu urodził się Władysław Sheybal, polski aktor. W 1957 r. wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie odniósł sukces, grając w licznych filmach i serialach, najczęściej role charakterystyczne. Najbardziej znane postacie, to: mistrz szachowy Kronsteen w Pozdrowieniach z Rosji z cyklu filmów o Bondzie, czy portugalski kapitan Ferriera w serialu Szogun.

1925 Józef Piłsudski ofiarował swoje pobory za luty i marzec na potrzeby Uniwersytetu Wileńskiego. Wyniosły one 1086 zł i 8 gr za miesiąc.

1931 Urodził się Józef Tischner, jeden z najwybitniejszych polskich teologów i filozofów katolickich.

1931 Urodził się Józef Tischner, jeden z najwybitniejszych polskich teologów i filozofów katolickich. Ksiądz Tischner urodził się w Nowym Sączu. Choć wstąpił do seminarium duchownego i obronił doktorat z filozofii u słynnego Romana Ingardena nigdy nie rozstał się z górami i góralami. Związał się z „Solidarnością” od początków jej istnienia, był kapelanem I zjazdu w 1981 roku. Był autorem wielu książek, m.in. „Tischner czyta katechizm”, „Historia po góralsku”. (zm. 28.06.2000)

1934 Urodził się Henryk Bista, aktor filmowy i teatralny. Występował między innymi w “Dwóch księżycach”, “Liście Schindlera” i “Pożegnaniu jesieni”. (zm. 8.10.1997).

1940 Urodził się Al Jarreau, znakomity amerykański wokalista, kompozytor i autor tekstów.

Czterokrotnie zdobył nagrodę Grammy dla najlepszego wokalisty jazzowego

1946 Urodziła się Liza Minelli, amerykańska aktorka i piosenkarka. (“Kabaret”, “Arthur”).

1955 Urodziła się Janina Ochojska, polska działaczka humanitarna, założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej.

1956 Izba Gmin uchwaliła zniesienie kary śmierci w Wielkiej Brytanii.

1956 Zmarł Bolesław Bierut, polski polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR i KC PZPR, prezydent i premier Polski (ur. 1892).

1967 Swietłana Allilujewa, córka radzieckiego przywódcy Józefa Stalina oświadczyła, że nie zamierza wrócić do Związku Radzieckiego i otrzymała prawo pobytu na czas ograniczony w Szwajcarii.

1969 Grammy Award dla najlepszego nowego artysty otrzymał Jose Feliciano, natomiast za najlepsze żeńskie wykonanie R&B uznano „Chains of Fools” Arethy Franklin.

1978 Urodziła się Marta Wiśniewska, polska piosenkarka, tancerka, aktorka, znana jako Mandaryna.

1983 „Śmierć w bikini” – Republiki, numerem 1 w 47 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1994 W Bristolu odbyła się uroczystość święceń kapłańskich Angeli Berners-Wilson, pierwszej kobiety-kapłana w Kościele anglikańskim.

1999 Polska obok Czech i Węgier została przyjęta do Sojuszu Północnoatlantyckiego NATO.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Don’t Give Up” – Chicane feat. Bryan Adams; UK Top Album: “The Man Who” – Travis.

2001 Zmarł Robert Ludlum – amerykański pisarz, uważany za klasyka powieści szpiegowskiej. Całkowity nakład jego książek przekroczył 220 milionów, przetłumaczono je na 32 języki, wydano w 40 krajach. Niektóre doczekały się ekranizacji, np. “Tożsamość Bourne`a”, “Weekend z Ostermanem” Urodził się 25 maja 1927 roku w Nowym Jorku.

http://www.youtube.com/watch?v=pl9mGSuU7_U

Imieniny obchodzą: Józefina, Józefa, Grzegorz, Bernard, Alojzy

Józefina, Józefa: żeńskie formy imienia Józef

Kobieta o tym imieniu to altruistka, jest bardzo aktywna społecznie, dla realizacji swych charytatywnych celów utrzymuje kontakty z wieloma wybitnymi osobistościami. Jej praca budzi powszechne uznanie. Jest bardzo wnikliwa, ma stałe przekonania.

Grzegorz: imię to wywodzi się od greckiego słowa gregorios „gorliwy, czuwający”.

W Polsce pojawiło się w średniowieczu. Samych kanonizowanych i beatyfikowanych papieży noszących to imię było pięciu, było również siedmiu innych świętych tego imienia.

Uważajcie na szefa Grzegorza ! Astrolog twierdzi, że Grześ lubi komenderować innymi, jest oschły, a jego lodowaty potrafi zbić z tropu najbardziej pewnych siebie. Despota bez woli dyplomacji, często sam ściąga na siebie kłopoty. Ale trzeba przyznać, że jest skuteczny, gdy pracuje w zespole – pod warunkiem, że to on tym zespołem kieruje. Miewa chwile błyskawicznych i błyskotliwych działań.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Gregorius, ang. Gregory, fr. Grégoire, niem. Gregor, wł. Gregorio

Bernard, imię pochodzenia germańskiego. “Bero” znaczyło “niedźwiedź”, Bernard może określać tego, “kto ma niedźwiedzią siłę”.

Było bardzo popularne w średniowieczu. Mężczyzna o tym imieniu jest żądny władzy. Upodobania do kierowania ludźmi przysparzają mu wielu kłopotów. Łatwo wpada w melancholię a nawet w depresję.