KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 12 KWIETNIA

12 KWIETNIA Słońce w znaku Barana

Międzynarodowy Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki – obchodzony od 1969 r. w rocznicę lotu Jurija Gagarina w kosmos w 1961 r.

Cytaty na dziś:
Bóg często spełnia nasze pragnienia, by nas pokarać. Anatol France
Czytając książkę… – nie uczymy się, ale stajemy się czymś. Johann Wolfgang von Goethe
Idź z diabłem po jabłka, zostaniesz bez jabłek i bez torby. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1535 Leipholdt – w imieniu kupców norymberskich Pawła I Wolfganga Durr’ów pozwał przed poznańską Radę Miejską poznaniaka Jakuba Grodzickiego. Chodziło o spłatę długu. Pełnomocnikiem Grodzickiego był (prawdopodobnie prawnik) Walenty. Oświadczył on, że nie podejmie sporu i pozwu nie przyjmie dopóki nie zostanie on wniesiony w języku polskim. Pamiętajmy, że wcześniej mieszczaństwo poznańskie było silnie powiązane z Niemcami – wręcz duża część z Niemiec pochodziła.

Uzasadnia swoje stanowisko Walenty: “Albowiem skoro do Polski przybywa i z rodowitym Polakiem się procesuje, słuszne jest, aby używał polskiego języka.”

Dodatkowo wyjaśnia, że język niemiecki do prowadzenia prawnego sporu się nie nadaje bo przecież sami Niemcy wzajemnie się nie rozumieją. Mieszkaniec górnych Niemiec nie zrozumie mieszkańca dolnych, Westfalczyk nie zrozumie Meklemburczyka. Zdaniem Walentego skoro są takie kłopoty z komunikacją słowna po niemiecku a dodatkowo większość Rady to Polacy więc słuszne jest by spór rozstrzygano po polski. Walenty dopuszcza możliwość kontynuowania sporu po łacinie – który to język Leipholdt znał. By nie było wątpliwości: i Walenty i Grodzicki język niemiecki znali.

Decyzja naszej Rady była cokolwiek tchórzliwa. Nie chcąc sie narazić możnym kupcom norymberskim nakazali Walentemu przyjęcie pozwu w języku niemieckim – jednocześnie przyjmując jego apelację od tej decyzji do starosty wielkopolskiego Łukasza Górki.

Radzie Miejskiej znane było wcześniejsze z 1526r rozstrzygnięcie Górki, który podobny spór w Kościanie rozstrzygnął na korzyść języka polskiego. Stwierdził Górka wówczas: “tak powód jak i pozwany przed kościańskim sądem miejskim maja posługiwać się językiem polskim bez względu na to, że miasto jest na prawie niemieckim, chociaż bowiem osadzone jest na prawie niemieckim, niemniej przeto podlega językowi polskiemu, podobnie jak inne miasta Królestwa Polskiego podlegają mu i podlegać powinny”.

Nie znamy rozstrzygnięcia Górki w tej poznańskiej sprawie. Ale prawie pewne jest, że i w niej wydał rozstrzygnięcie przychylne językowi polskiemu. Niemożliwe by zmienił zdanie i swoją politykę polonizacji miast i władz miejskich. Tym bardziej, że znajdował poparcie w coraz liczniejszych we władzach miejskich Polakach czy spolonizowanych – coraz mniej znających język niemiecki potomkach przybyszów znad Renu. W następstwie także tej sprawy łacina wyparła z ksiąg miejskich niemiecki by z kolei dość szybko ustąpić językowi polskiemu. [Źródło: Renat Wielopolski, notka na facebooku: Poznań – Grupa Eksploracja]

1831 W Sokolnikach Małych w powiecie Szamotulskim urodził się Ks. Cyprian Wojciech Jarochowski, organicznik, działacz powstańczy i społeczny, brat historyka Kazimierza.

W roku 1852 ukończył Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. W pierwszych miesiącach roku 1862 odbywały się wybory do sejmu pruskiego. W tym czasie ks. Jarochowski prowadził aktywną agitację na rzecz Władysława Niegolewskiego.

Z tego powodu po raz kolejny oskarżony zostaje przez władze pruskie o nadużywanie ambony dla celów politycznych. Organizował oddziały dla generała Edmunda Taczanowskiego i pełnił funkcję komisarza cywilnego w powiecie krotoszyńskim. Podróżował również w sprawach powstańczych do Galicji.

1903 W Poznaniu oficjalnie otwarto pierwszy park publiczny nazwany najpierw Ogrodem Botanicznym a potem parkiem Wilsona.

Zajmuje powierzchnię 7,2 ha, a jego początki sięgają 1834 roku, kiedy to teren dzisiejszego parku wykupiło Towarzystwo do Upiększania Miasta i założyło tu szkółkę drzew, którymi obsadzano miejskie ulice i place. Powstał tu pierwszy w Poznaniu ogród botaniczny (urządzanie parku zakończono w 1904 wg projektu Hermana Kube). Na terenie parku w 1910 wzniesiono palmiarnię (wzniesiono ją w ramach Wystawy Wschodnioniemieckiej Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa).

Po wojnie, w 1926, park otrzymał jako patrona prezydenta USA Thomasa Woodrow Wilsona. W 1928 park został włączony w tereny PeWuKi; powstała wówczas parkowa fontanna. 4 lipca 1931 stanął tu pomnik prezydenta ufundowany przez Ignacego Jana Paderewskiego, który odsłoniła wdowa po prezydencie, prezydent RP Ignacy Mościcki, oraz prezydent Poznania Cyryl Ratajski. Autorem rzeźby był Gutzon Borglum – autor twarzy Jerzego Waszyngtona wyrzeźbionej w zboczu góry Rushmore. Pomnik zniszczyli hitlerowcy. Po wojnie, w 1951 park przemianowano na park Marcina Kasprzaka, a na miejscu pomnika Wilsona, w 1963 stanął pomnik rewolucjonisty. W 1990 park wrócił do przedwojennej nazwy, a postać Marcina Kasprzaka zastąpiło w 1994 popiersie prezydenta Wilsona wyrzeźbione przez Zofię Trzcińską-Kamińską. Pomnik działacza trafił do Czołowa, wsi między Kórnikiem a Rogalinem, gdzie Marcin Kasprzak się urodził.

W Parku stoi również murowana muszla koncertowa z 1936, a także odlana w 1891 zgodnie z projektem J. Pfhula rzeźba Perseusza i Andromedy. Była ona podarkiem dla miasta od cesarzowej Wiktorii z okazji jej wizyty w Poznaniu w 1888 r. Rzeźba była wówczas elementem odsłoniętej uroczyście 9 kwietnia 1891 r. fontanny na pl. Królewskim, dziś Cyryla Ratajskiego, a do Parku Wilsona przeniesiono ją w 1956.

Park poddano rewitalizacji w latach 1993 i 1994 przywracając między innymi ogrodzenie i rzeźby z bramy wejściowej pochodzące sprzed 1929, autorstwa Edwarda Haupta. (za wikipedią)

Ogród Botaniczny dziś park Wilsona w Poznaniu – lata 1900-1910, fot: fotopolska

Od 12 kwietnia 1920 jedna z głównych arterii Wildy nosi nazwę “Wierzbięcice”.

Tak nazywała się wieś, którą już w roku 1253 otrzymało miasto Poznań na własność od książąt – fundatorów. Z biegiem czasu od rodu mieszczańskiego Wildów nazwano wieś tę Wildą.

Stanowiąc przedłużenie ul. Rycerskiej zwała się 1900-1906 ul. Nową Rycerską. W roku 1906 nazwana została “ul. Bittera” (Bitterstrasse, co przetłumaczono popularnie na “ul.Gorzką”). Podczas niemieckiej okupacji była to Langemarckstrasse, a w czasach PRL Gwardii Ludowej.

1931 W Swarzędzu urodził się prof. Jerzy Lutomski, dyrektor w Instytucie Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu, polityk, poseł na Sejm PRL VIII i IX kadencji.

Doktor Honoris Causa Akademii Medycznej w Poznaniu. Był współtwórcą znanych leków Aliofilu i Silimarolu. Autor ponad 400 publikacji z dziedziny ziołolecznictwa i popularyzatorem wiedzy z zakresu szeroko pojętej fitoterapii. Zmarł 9 czerwca 2003.
[Źródła: notka na stronie https://panacea.pl/articles.php?id=140, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Lutomski]

Instyt Roślin i Przetworów Zielarskich mieścił się w zabytkowej kamienicy przy ul. Libelta, fot. materiały prasowe

1945 Miejska Rada Narodowa dopełniła formalności wybierając Feliksa Maciejewskiego na prezydenta Poznania, pełniącego urząd od lutego 1945 r.

Prezydent Poznania Feliks Maciejewski wbija pamiątkowe gwoździe w drzewiec sztandaru 3. brygady pancernej II Armii Wojska Polskiego w czasie ceremonii na placu Wolności – 22.04.1945 Foto: Zbigniew Zielonacki / Cyryl

1946 Nowe władze miasta Poznania reaktywowały Międzynarodowe Targi Poznańskie już w lipcu 1945 r.; niezwłocznie też przystąpiono do odgruzowania terenów targowych.

W dniu 12 kwietnia 1946 r. Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów postanowił, że “corocznie w początkach maja, poczynając od 1947 r., mają być organizowane Międzynarodowe Targi Poznańskie, mające charakter stałej imprezy, ujmującej całokształt życia gospodarczego kraju i nawiązującej stosunki Polski z zagranicą” .

W 1946 r. przystąpiono do odbudowy zdewastowanych terenów i obiektów targowych, która w zasadzie została zakończona w 1950 r., łącznie z pewną rozbudową oraz zagospodarowaniem nowej powierzchni otrzymanej od władz miejskich tereny targowe uległy w tym okresie podwojeniu (w porównaniu ze stanem przedwojennym) i obejmowały w 1950 r. łącznie 225 000 m 2 (w 1939 r. – 96 800 m 2), wysuwając się tym samym do grupy targów o największej powierzchni ekspozycyjnej w Europie.

Dzięki szybkiej odbudowie kilku hal oraz uporządkowaniu przyległych terenów można było już we wrześniu 1946 r. zorganizować pierwszą imprezę wystawienniczą – Krajowe Targi Jesienne pod nazwą “Odzież i Dom”.  [Źródło: Henryk Sitarek, Międzynarodowe Targi Poznańskie (1921-1978), KMP, nr 2/1978]

7 minutowy, czarno-biały, niemy film został odnaleziony podczas procesu dygitalizacji historycznych materiałów z archiwum targowego. Okazało się, że przedstawia odbywające się we wrześniu 1946 roku targi „Odzież i dom”. Film pokazuje stoiska, pełne wyposażenia domów, ozdób świątecznych, zastawy stołowej oraz mody.  Wystawa składała się z prawie 200 stoisk, głównie drobnych rzemieślników ale też dużych ośrodków polskiego przemysłu. Dodatkowo na odnalezionym dokumencie widać ówczesny Poznań – zniszczone budynki Wieżę Górnośląską i Pocztę przy ul. Głogowskiej oraz jego mieszkańców. [Źródło: Archiwum MTP]

1962 Osiedle studenckie przy ulicy Dożynkowej nazwano imieniem 12 kwietnia – rocznicy pierwszego lotu w kosmos. Na budynku akademika znajduje się okolicznościowa tablica o treści: Osiedle Studenckie im. 12 kwietnia dla upamiętnienia pierwszego lotu człowieka, obywatela ZSRR w kosmos dokonanego 12 kwietnia 1961. Mieszkańcy Winograd. (Napisy Pamiątkowe Poznania)

Akademiki przy ulicy Dożynkowej w budowie, fot: http://www.jubileusz60lecia.pl/

2018 Zmarł Jacek Tittenbrun, socjolog, autor krytycznych prac o polskiej transformacji. Pracował na UAM, specjalizował się w socjologii gospodarki. Jego książka ‘Upadek socjalizmu realnego’ z 1992 r. była jednym z pierwszych naukowych opisów polskich przemian.

Jego najbardziej znana praca to czterotomowe „Z deszczu pod rynnę. Meandry polskiej prywatyzacji”. To napisana z benedyktyńską starannością historia polskich przemian własnościowych, które ruszyły pod koniec lat 80. – jeszcze przed upadkiem PRL i z inicjatywy wierchuszki PZPR. A były kontynuowane przez nową solidarnościową elitę polityczną. – Pisałem to 12 lat. I to nie jest praca prokuratorska ani rzecz, której da się użyć do bieżącej walki politycznej. Pewnie dlatego, że dostaje się w niej każdemu: tzw. postkomunistom, ludowcom, liberałom, solidarnościowcom i prawicy. Czyli wszystkim tym, przez których spora część polskiego społeczeństwa trafiła po 1989 roku z deszczu pod rynnę – mówił mi Tittenbrun w rozmowie dla „DGP” w 2013 roku.

27 grudnia 1993 otrzymał nominację profesorską, ale niestety 4 stycznia 1994 uległ ciężkiemu wypadkowi. Stopniowo tracił wzrok. Do aktywności zawodowej wrócił dzięki samozaparciu i nowym technologiom [Źródła:: https://wos.blog.polityka.pl/2018/04/13/odszedl-jacek-tittenbrun-czlowiek-ktory-spisal-patologie-polskiej-prywatyzacji/]

2023 W wieku 46 lat zmarł Jarosław Bręk, bas-baryton, profesor Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Pełnił także funkcję Dyrektora Artystycznego Festiwali Muzycznych w Drezdenku i Krzyżu Wlkp. Był laureatem nagród na konkursach wokalnych w Barcelonie, Vercelli i Lizbonie. Występował z wybitnymi dyrygentami, jak Giovanni Antonini, Tomasz Bugaj, Agnieszka Duczmal, Edward Higginbottom, Jacek Kaspszyk, Jerzy Katlewicz, Michał Klauza, Jerzy Maksymiuk, Tadeusz Strugała, Antoni Wit, Alberto Zedda i wielu innymi. Współpracował ze znakomitymi orkiestrami, m.in. Berliner Philharmoniker, Symphoniker Hamburg, NDR Radiophilharmonie, BBC Concert Orchestra.

ZDARZYŁO SIĘ 12 KWIETNIA

1204 Zajęcie Konstantynopola przez Krzyżowców, uczestników czwartej krucjaty.

1577 Urodził się Chrystian IV, król Danii i Norwegii. W lipcu 1644 floty duńska i szwedzka stoczyły bitwę w Zatoce Kilońskiej. Bitwa nie zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Danii, sam król jednak wykazał się w niej wielkim męstwem, stracił oko – opowieść o tej bitwie zawarta jest w hymnie Danii Kong Kristian. (zm. 1648).

1606 The Union Flag zwana także Union Jack, czyli brytyjska flaga w kolorach czerwonym, niebieskim i białym została oficjalnie uznana za narodową flagę Anglii. Flaga została zaprojektowana tak by połączyć krzyż św. Grzegorza (czerwony na białm tle – flaga Anglii) i krzyż św. Andrzeja – flaga Szkocji, bowiem w 1603 te państwa połączyła unia personalna (królem Szkocji i Anglii został ten sam człowiek – Jakub VI). W 1801 flagę Union Jack został zmieniony – dodano krzyż św. Patryka, patrona Irlandii, która została przyłączona do Wielkiej Brytanii.

1633 Galileusz został uznany przez papieża za heretyka.

1892 George Blickensderfer opatentował przenośną maszynę do pisania.

1911 Odbył się pierwszy lot bez lądowania na trasie Paryż-Londyn, lot trwał 3 godziny i 56 minut.

1921 Rozpoczęcie regularnych lotów na linii Paryż – Praga – Warszawa, obsługiwanej przez Towarzystwo Francusko-Rumuńskie CFRNA.

1930 Urodził się Jan Suzin, polski prezenter telewizyjny.

Był jednym z dwóch pierwszych (obok Eugeniusza Pacha) lektorów TVP, wystąpił już w pierwszym wyemitowanym programie. Wielokrotnie składał widzom życzenia noworoczne, najczęściej w duecie z Edytą Wojtczak. Jako lektor czytał teksty filmów, (głównie westernów) i programów popularnonaukowych. Występował też w polskich filmach, głównie grając role samego siebie. Słynie z nienagannych manier, znajomości wielu języków obcych oraz zamiłowania do lotnictwa.

1933 Urodziła się Montserrat Caballe‚ hiszpańska śpiewaczka (sopran), wykonuje repertuar operowy a także pieśniowy (Mimi-La Boheme).

1938 Nowy Jork stał się pierwszym amerykańskim stanem, który wymaga od kandydatów do zawarcia związku małżeńskiego dostarczenia badań lekarskich.

1944 W Tilsit, we wschodnich Niemczech, urodził się John Kay. Po ucieczce na zachód został wokalistą kanadyjskiej grupy Steppenwolf. Jej największym przebojem była piosenka “Born To Be Wild” z 1968 roku.

1946 Urodził się Ed O’Neill, amerykański aktor, znany głównie z telewizyjnego serialu komediowego jako Al Bundy.

1947 Urodził się Dan Lauria, aktor amerykański. “Cudowne lata”: Jack Arnold – głowa rodziny.

1948 Urodził się Joschka Fischer, niemiecki polityk, minister spraw zagranicznych Niemiec.

1950 Urodził się Ryszard Bosek, jeden z najlepszych polskich siatkarzy wszystkich czasów, mistrz świata (1974) i mistrz olimpijski (1976).

1955 Oświadczono, iż szczepionka Polio doktora Salka przeciwko chorobie Heinego-Medina jest bezpieczna i skuteczna. Oświadczenie złożono w 10 rocznice śmierci Franklina Roosevelta, sławnej ofiary tej choroby.

1955 W Los Angeles Walt Disney otworzył pierwszy park Disneyland.

1956 Na Kubie Urodził się Andy Garcia, amerykański aktor teatralny i filmowy. Jest praktykującym katolikiem, rzadko zdejmuje podkoszulki w scenach łóżkowych – jest przeciwny nieuzasadnionej nagości.

1961 Ray Charles otrzymał cztery nagrody Grammy za utwór “Georgia On My Mind”.

1961 O 9:07 Jurij Gagarin jako pierwszy człowiek wyleciał w kosmos.

1966 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „(You’re My) Soul And Inspiration” – The Righteous Brothers.

1971 Ukazał się singiel “Power To The People” Johna Lennona i Yoko Ono.

1979 Urodziła się Jennifer Morrison, amerykańska aktorka. Największą popularność zdobyła grając dr Allison Cameron w serialu Dr House amerykańskiej stacji FOX.

1979 Urodził się Czesław Mozil, duński wokalista polskiego pochodzenia.

1981 Pierwszy pojazd kosmiczny wielokrotnego użytku – wahadłowiec Columbia, udał się w dziewiczą podróż w kosmos; lądowanie odbyło się po 54 h i 28 min lotu.

1987 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „I Knew You Were Waitin For Me” – Aretha Franklin & George Michael. Był to czwarty “numer jeden” GEORGE’A oraz pierwszy od ponad 20 lat Arethy.

1988 Naukowcy Uniwersytetu Harvard otrzymali pierwszy patent na zwierzę, była to zmieniona metodami inżynierii genetycznej mysz.

1989 Musical “Cats” został zagrany po raz 3358 w teatrze New London, bijąc tym samym rekord najdłużej wystawianego musicalu. Bilety były wyprzedane aż do 1999 roku.

1991 Podpisano akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

1996 Nr 1 europejskiej listy przebojów „Children” – Robert Miles.

2002 Jennifer Lopez, słynna piosenkarka i aktorka, otworzyła w Pasadenie, w Kalifornii, własną restaurację. Nazwała ją “Madre’s”, a serwowane w niej będą potrawy kubańskie i portorykańskie. “Madre” po hiszpańsku znaczy “matka”.

2003 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “In Da Club” – 50 Cent; US Top Album: “Meteora” – Linkin Park.

2005 Zmarł Lucien Laurent, piłkarz francuski, strzelec pierwszej bramki w historii finałów mistrzostw świata.

Osoby urodzone 12 kwietnia nie zawsze wiedzą czego chcą od życia, mają oryginalny umysł i dużą fantazję. Są ciekawi wszelkich nowości. Plany ich bywają bardzo szerokie i przywiązują do nich dużą wagę. Lubią być wspaniałomyślni i czynić innym dobro. Nie mają dużo konkretnych celów życiowych, zmieniają je w zależności od nastroju lub pod wpływam innych osób. Są zbyt niecierpliwi, aby wytrwać do końca w tym, co sobie założyli.

Imieniny obchodzą: Saba, Damian, Juliusz, Ludosław, Zenon

Saba to imię królowej państwa Sabejczyków w dzisiejszym Jemenie, imię żeńskie pochodzenia hebrajskiego

Damian to lekarz ludowy, osoba poświęcona bogini Damii, którą czczono w Egipcie, imię męskie pochodzenia greckiego, w Polsce używane od XII wieku. Damian to mężczyzna cierpliwy, spokojny i zrównoważony. Bardzo trudno wyprowadzić go z równowagi, ponieważ w trudnych czy konfliktowych sytuacjach zawsze zachowuje zimną krew. Ma przez to opinię człowieka zimnego i oschłego. Przyjaciele i rodzina mogą na niego liczyć, ponieważ jest lojalny i oddany bliskim.

Juliusz – Juliusze to ród rzymski pochodzenia patrycjuszowskiego, za swego protoplastę uważali Julusa, syna Eneasza, którego matką miała być bogini Wenus, imię męskie pochodzenia łacińskiego, w Polsce używane od XIII wieku, ale występujące naprawdę często dopiero od wieku XIX. Imię Juliusz oznacza mężczyznę lekkomyślnego, niestałego w swoich postanowieniach. Miły, towarzyski, o dużym poczuciu humoru, wrażliwy na muzykę. Lubi kierować innymi, choć nie zawsze się do tego nadaje.

Ludosław to imię męskie, niepoświadczone w źródłach, ale poprawnie zbudowane – „sławny wśród ludu”.

Imię Zenon w języku greckim pierwotnie łączy się z bogiem Zeusem lub ze skróconą wersją imienia “Zenodotos”, czyli “dar Zeusa”. Zenon jest mężczyzną starannym, pracowitym i koleżeńskim. Nie lubi, by ktoś nim rządził i wtrącał się do jego życia. Woli sam rozwikłać swoje problemy. Ma zainteresowania literackie lub teatralne. Jeżeli będzie cierpliwy, systematyczny i pracowity, może zostać zauważony w literaturze i sztuce. Nie znosi obłudy i i kłamstwa.