Kalendarium

KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 12 LUTEGO

Glowna trolejbus otwarcie 12.202.1930. [NAC IKC]  Foto: NAC domena publiczna

Słońce w znaku Wodnika

Birma – Święto Unii
Międzynarodowy Dzień Dzieci – Żołnierzy

Przysłowie:, Kiedy w lutym ciepło, często w marcu skrzepło.

Urodzeni 12 lutego są uważani przez otoczenie za prawych i mądrych. Charakteryzują się otwartym umysłem, przeciwstawiają się wszelkim skostniałym, konserwatywnym struktutom i poglądom. Mają wszechstronne zainteresowania. Lubią dociekać prawdy i przejawiają w tym dużą wytrwałość. Nie należą do osób zbyt komunikatywnych. Często w kontaktach z innymi są szorstcy. Do realizacji celów brak im jest energii życiowej.

Cytaty na dziś:

• Najszybszym rumakiem niosącym nas do doskonałości jest cierpienie. Johhanes Eckhart (Mistrz Eckhart ok. 1260 – 1327)
• Większego trzeba rozumu, aby czyjejś dobrej rady posłuchać, niż aby jej komuś udzielić. Maryla Wolska
• Co w głowie, to i na języku. Przysłowie
• Niczego nie można do końca przemyśleć, wszystko można do końca przetrwać.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1658 Rada Miejska w Poznaniu potwierdziła statut cechu stolarzy, tokarzy, szklarzy i organmistrzów.

Walenty Stefański, fragment płaskorzeźby z CK Zamek Foto: wikipedia1813 Urodził się Walenty Stefański, polski działacz polityczny, księgarz.

Kształcił się początkowo u księży reformatów w Śródce, następnie praktykował w drukarni E. Deckera w Poznaniu i uzupełniał wykształcenie samodzielnie.

W 1838 rozpoczął samodzielną działalność na rynku księgarskim. Otworzył w Poznaniu księgarnię, a w 1840 także drukarnię. Przez krótki czas wydawał pismo gospodarczo-społeczne “Postęp” (1842), rychło zamknięte przez cenzurę.

Działał w Związku Plebejuszy, przygotowującym w porozumieniu z innymi zaborami zbrojne powstanie. W 1845 założył kasyno rzemieślnicze w Poznaniu (“Gospoda Miejska”). Wkrótce został aresztowany, ale bez konsekwencji karnych. Po zwolnieniu (z braku dowodów) powrócił do działalności konspiracyjnej i brał udział w przygotowaniach wydarzeń Wiosny Ludów w Wielkopolsce.

1813 Wymarsz wojsk francuskich z Poznania. Miasto pod okupacją rosyjską.

Po klęsce w 1812 przez Poznań przeszła pobita armia francuska. Zatrzymał się tu także 12 grudnia 1812 Napoleon, jednak jego pobyt utrzymano w tajemnicy. W styczniu 1813 przybyli tu król Neapolu Joachim Murat, oraz wicekról Włoch Eugeniusz de Beauharnais. Wicekról opuścił miasto 12 lutego z ostatnimi oddziałami francuskimi, podczas gdy tego samego dnia do Poznania wkroczyły oddziały rosyjskie dowodzone przez hrabiego Woroncowa.

Dowódca wojsk okupacyjnych wydał proklamację utrzymującą dotychczasową administrację i nakazującą kontynuowanie prac urzędnikom wszystkich szczebli. Również mianowany przez cara Aleksandra I cywilny administrator hrabia Łasknoj utrzymał całą dotychczasową administrację bez zmian. Miało to na celu zapewnienie sprawnych dostaw na rzecz armii rosyjskiej.

1893 Na posiedzeniu poznańskiego Towarzystwa Trzeźwości “Jutrzenka” gościł książę Zdzisław Czartoryski, który w dłuższym przemówieniu udowadniał ścisły związek anarchizmu i socjalnej demokracji z pijaństwem. [Na podstawie: Walka z pijaństwem w Poznaniu w latach 1890-1914, Waldemar Karolczak, KMP 4/2000]

1900 Urodził się Wasilij Czujkow, marszałek Związku Radzieckiego, dowódca wojsk wyzwalających Poznań w 1945 roku.

Tablica pamiątkowa na terenie Parku Cytadela w Poznaniu Foto: wikipediaTrwająca miesiąc bitwa o Poznań była jedną z największych w środkowoeuropejskim teatrze działań wojennych. Była też największą i najkrwawszą bitwą stoczoną w 1945 roku na ziemiach Rzeczypospolitej, według jej przedwojennego kształtu terytorialnego.

Po wojnie Rosjanie twierdzili, że Poznania broniło około 62 000 żołnierzy niemieckich. Günther Baumann, autor książki Posen ‘45. Bastion an der Warthe (Poznań ‘45. Bastion nad Wartą), obliczył natomiast, że załoga Festung Posen mogła liczyć najwyżej 14 500 ludzi.

„Załoga twierdzy nie była jednolita, żołnierze nie byli ze sobą zgrani, różny był stopień ich wyszkolenia. Cała załoga, od szeregowców po oficerów sztabu twierdzy, składała się z żołnierzy o różnych specjalnościach i kwalifikacjach. Nie znali nazwisk swoich przełożonych, a często także swoich współtowarzyszy walki. Nie wiedzieli też, czy mogą sobie w boju wzajemnie zaufać” – pisał  Baumann w swojej książce.

Historycy – nie bez racji – twierdzą, że walki uliczne w Poznaniu dawały przedsmak tego, co czeka Armię Czerwoną w Berlinie.

Wasilij Czujkow Domyślał się tego marszałek Gieorgij Żukow, dowódca 1. Frontu Białoruskiego, ponieważ gdy okazało się, że miasta nad Wartą nie da się zdobyć z marszu, do walk o Festung Posen skierował 8. Armię Gwardii, dowodzoną przez generała Wasilija Czujkowa. Miała ona, a przynajmniej najdłużej służący w niej żołnierze, doświadczenia z walk ulicznych w Stalingradzie na przełomie lat 1942/1943.

„Czujkow – zapisał pisał w swoim notatniku radziecki reporter wojskowy Grossman  – siedział w zimnym, jasno oświetlonym pokoju na drugim piętrze zarekwirowanej willi. Telefon dzwonił bez przerwy. Dowódcy jednostek meldowali o sytuacji na ulicach Poznania”.

Rzeczywiście, Festung Posen okazała się poważną przeszkodą na drodze Armii Czerwonej do Berlina. Nie zatrzymała ona wprawdzie Rosjan prących do stolicy Trzeciej Rzeszy, bo miasto-twierdzę czołowe oddziały po prostu ominęły, ale przez długie tygodnie niemiecki garnizon zmuszał do walki doświadczone w bojach jednostki 8. Armii Gwardii. „Tracąc ostatnie punkty oporu, wypierani ze wszystkich miejsc, Niemcy wycofali się do Cytadeli, starej twierdzy górującej nad miastem” [Na podstawie: Zmierzch bogów w Posen. Sensacje z Kraju Warty” – Leszek Adamczewski, pełen tekst: TUTAJ, fot: Tablica pamiątkowa na terenie Parku Cytadela w Poznaniu]

1930 Uruchomienie linii trolejbusowej Rynek Śródecki – Główna w Poznaniu. Była to pierwsza linia trolejbusowa w Polsce.

Trolejbus na Głównej, lata 30 XX wieku

W latach 1939–1944 powstały dwie kolejne linie: do os. Warszawskiego oraz w zachodniej części miasta, do wojskowego lotniska w Ławicy. Po wyzwoleniu kursowanie trolejbusów na wszystkich trzech liniach przywracano stopniowo od marca 1946 do sierpnia 1947 r. Pod koniec lat 40. funkcjonowały już 4 linie: “T” Dworzec Poznań Garbary – Naramowice, “U” Ogrody – Smochowice, “W” ul.Mostowa – Osiedle Warszawskie, “Z” ul.Mostowa – Zawady. Na przełomie lat 40. i 50. doszła jeszcze linia “S”: Plac Młodej Gwardii (obecnie Plac Cyryla Ratajskiego) – ul.Umułtowska.

Trolejbusy-kursowaly-w-Poznaniu-do-lat-70-tych

W połowie lat 50., po zmianie numeracji linii, która nastąpiła w 1954r., po Poznaniu jeździło 6 linii: 101 (dawna linia “Z”), 102 (dawna linia “W” przedłużona do Antoninka), 103 (dawna linia “U”), 104 (dawna linia “T”), 105 (dawna linia “S” skrócona do trasy ul.Pułaskiego – ul.Wilczak) oraz 106 Dworzec Poznań Garbary – ul.Umultowska (połączenie części dawnych linii “T” i “S”). Wkrótce linię 102 skrócono do Osiedla Warszawskiego, a na trasie ul.Mostowa – Antoninek uruchomiono linię 107. Pod koniec lat 50. zlikwidowano linię 105, którą zastąpiły tramwaje kursujące ulicą Winogrady do nowo wybudowanej pętli Wilczak. Od roku 1966 rozpoczęło się stopniowe zastępowanie trolejbusów autobusami.

29 marca 1970 r. zlikwidowano ostatnią działającą jeszcze w Poznaniu linię 103. Ciekawostką jest fakt, iż przez większość czasu istnienia trolejbusów w Poznaniu linie nie były ze sobą połączone, tworząc trzy niezależne od siebie sieci. Pojazdy poza siecią były holowane przez pogotowie techniczne. [na podstawie wikipedia.pl]

Trolejbus na Ogrodach

Polecam blog opisujący Śródkę, z którego pochodzi zdjęcie trolejbusuhttp://bukinista.blog.pl/

1931 Nowy Kurjer donosił w czwartek 12 lutego 1931 roku, że w domu przy ul. Cybińskiej 7-8 doszło dwa dni wcześniej, wieczorem, do „krwawej awantury na tle porachunków osobistych”.

Zamieszkałą tamże akuszerkę Marję Malinowską napadł z nożem w ręku 23-letni Stefan Wojciechowski, raniąc bardzo poważnie swoją ofiarę”. Zaraz po tym zdarzeniu do mieszkania wszedł 18-letni syn zaatakowanej kobiety, Władysław, który widząc co się stało, „rzucił się uzbrojony w nóż na Wojciechowskiego, raniąc go bardzo poważnie w plecy”. Wezwano pogotowie ratunkowe, którego lekarz „opatrzył Malinowskiej rany kłute na ręce, poczem przewiózł Wojciechowskiego niezwłocznie po opatrunku do szpitala miejskiego, gdyż jak wykazało badanie, rannemu naruszyło ostrze noża wątrobę. Stan jego jest bardzo poważny”. [Za: poznańskiekamiennice.pl]

Widok na Śródkę z Ośrodka dla Głuchoniemych

Widok na Śródkę z  Ośrodka dla Głuchoniemych, oto: Archiwum Zakładu dla Głuchoniemych / Cyryl

1932 Niesamowity wypadek wydarzył się wczoraj wieczorem, przy ulicy Grobla 5 – informował w numerze z 12 lutego Tygodnik Ostrowski.

Zamieszkały tam pan M.L. wziął kromkę chleba i posmarowawszy smalcem znajdującym się na talerzyku – spożył ją. Za chwilę pan L. poczuł silne objawy zatrucia i ku swemu przerażeniu dowiedział się również od zmartwiałej ze strachu żony, że smalec ten przygotowany był wraz ze strychniną jako trucizna na myszy. Pan L. udał się natychmiast na stację Pogotowia Lekarskiego i tylko dzięki szybkiej pomocy i przepłukaniu żołądka zatrucie nie przybrało groźniejszych form. Po udzieleniu pierwszej pomocy, L. wrócił o własnych siłach do domu.

Ujęcie złodzieja w tramwaju

W tramwaju linji 4 przetrzymano na gorącym uczynku warszawskiego złodzieja kieszonkowego niejakiego Michała Goldberga. Przytrzymano go w chwili, gdy przy rozcięciu teki usiłował woźnemu Ubezpieczalni Krajowej p. Marcinkowskiemu skraść pieniądze. Goldberg obserwował p. Marcinkowskiego już w gmachu P.K.O. , gdzie M podjął 4 tys. złotych. Tramwaj zatrzymano i złodzieja oddano policji.

Pl. Wolnosci / Ratajczaka Foto: czasopismo Samochód

1945 Początek nauki w pierwszej polskiej szkole w Poznaniu po wyzwoleniu – w Szkole Powszechnej przy ulicy Jarochowskiego.

Budynek szkolny przy ul. Jarochowskiego

1945 Most Chwaliszewski został ostatecznie unicestwiony przez unteroffiziera Jaspera. Wcześniej (7 lutego) zniszczył on w tym samym rejonie rosyjskie działo pancerne ISU-152 i za oba te czyny został awansowany na Leutnanta. [źródło: notka na stronie Festung Posen na facebooku]

1970 Urodził się Czesław Michniewicz, piłkarz i trener piłkarski.

Jako zawodnik występował w klubach Ossa Biskupiec Pomorski (1978–1985), Bałtyk Gdynia (1985–1993), Polonia Gdańsk (1993–1996) i Amica Wronki; w barwach Amiki (1996–2000) zaliczył 9 występów w ekstraklasie, występował także w meczach o Superpuchar Polski 1999, Puchar Polski i Puchar Ligi Polskiej w sezonie 1999/2000. Grał w Pucharze UEFA przeciwko Atlético Madryt. Karierę zakończył w wieku 30 lat w 2000 roku.

We wrześniu 2003 został trenerem Lecha Poznań; poprowadził zespół do zdobycia w 2004 roku Pucharu i Superpucharu Polski. Ze względu na brak licencji PZPN do września 2004 formalnie jako pierwszy trener Lecha figurował w dokumentach Ryszard Łukasik. Po uzyskaniu licencji w 2005 do maja 2006 prowadził Lecha Poznań.

7 lipca 2017 roku objął stanowisko selekcjonera reprezentacji Polski do lat 21. Zwyciężając Portugalię w barażach Polska pod jego wodzą zakwalifikowała się po raz pierwszy od 1994 roku do turnieju finałowego mistrzostw Europy w tej kategorii wiekowej. 21 września 2020 został zaprezentowany jako trener Legii Warszawa, zastępując na tym stanowisku Aleksandara Vukovicia.  [wikipedia]

1974 W Poznaniu gościła delegacja Freie Deutsche Jugend na czele z Egonem Krenzem, który później został Przewodniczącym Rady Państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

1978 W Poznaniu urodziła się Marta Cugier, piosenkarka, od 1999 wokalistka zespołu Lombard.

Na scenie debiutowała w wieku 6 lat, w Pałacu Kultury w Poznaniu, w zespole ludowym “Mała Wielkopolska”. Po rozwiązaniu zespołu próbowała swoich sił w “Paradzie” – grupie tańca nowoczesnego. W szkole średniej (V LO w Poznaniu) udzielała swojego głosu w szkolnym zespole Nameless, a także w kabarecie Heba 5.

LOMBARD od lewej Michał Kwapisz, Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Mirosław Kamiński, Daniel Patalas

LOMBARD od lewej Michał Kwapisz, Grzegorz Stróżniak, Marta Cugier, Mirosław Kamiński, Daniel Patalas Foto: Rafał Jerzak / Marek Domagała

1999 Miała miejsce premiera filmu „Ogniem i mieczem”.

Warto przypomnieć, że ruiny kościółka na poligonie w Biedrusku był miejscem, gdzie chowała się Izabella Scorupco. Podobno także podpoznański poligon był krajobrazowo lepszy niż prawdziwe ukraińskie stepy.

Ważną rolę odegrała w tym filmie także poznańska Rusałka. Komputerowo usunięto z niej lampy, zmieniono nieco otoczenie i w ten sposób zagrała w scenie ucieczki Heleny i Zagłoby, czyli Izabelli Scorupco i Krzysztofa Kowalewskiego przed Bohunem. Ich przeprawa przez wielki Dniepr to w rzeczywistości przeprawa przez naszą Rusałkę. [Na podstawie: Marek Szymański. Przewodnik o miejscach w Polsce, w których kręcono znane filmy i seriale]

2000 Javier Solana, sekretarz generalny Unii Europejskiej został doktorem honoris causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

ZDARZYŁO SIĘ 12 LUTEGO

1386 Do Krakowa przybył książę litewski Jagiełło. Trzy dni później przyjął chrzest otrzymując imię Władysław, a następnie 17 lutego poślubił królową Jadwigę i został koronowany na króla Polski.

1554 W lońdyskim Tower została ścięta Lady Jane Grey, która była królową Anglii przez dziewięć dni w lipcu 1553.
Przegrała jednak walkę o tron z Marią I Tudor zwaną Krwawą. Jane Grey została skazana za zdradę na śmierć, ale ze względu na młody wiek (16 lat) Maria wstrzymała egzekucję. Gdy wkrótce wybuchło przeciwko niej powstanie zdecydowała się pozbyć swoich politycznych oponentów w tym Jane Grey.

1637 Urodził się Jan Swammerdam, holenderski mikrolog. Pierwszy człowiek, który zobaczył czerwone krwinki.

1709 Szkocki marynarz Alexander Selkirk, po przeszło 4 latach samotnego życia został zabrany z wyspy Juan Fernandez. Jego przygody zainspirowały Daniela Defoe do napisania Robinsona Crusoe.

1784 W Warszawie wypuszczono w przestrzeń powietrzną pierwszy polski balon.

1797 Francusko – amerykańska “inwazja” na Wielką Brytanię. Ponad 1000 francuskich żołnierzy dowodzonych przez amerykańskiego generała o irlandzkim rodowodzie Williama Tate’a wylądowało na brzegu Walii w miejscowości Pembrokeshire. Najeźdcy bardzo szybko poddali się.

1798 W Petersburgu zmarł Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski.

1809 Urodził się Abraham Lincoln – amerykański prezydent w latach 1861–1865. Jeden z propagatorów zniesienia niewolnictwa. Dla Amerykanów jest bohaterem narodowym i symbolem demokratycznych tradycji. Osobie 16-go prezydenta USA poświęcono liczne dzieła historyczne i literackie.

1809 Urodził się Karol Darwin, angielski przyrodnik, autor teorii ewolucji.

1833 Urodził się Aleksander Czekanowski – geolog, geograf. Jeden z najwybitniejszych badaczy północno-wschodnich obszarów Azji.

1865 Urodził się Kazimierz Tetmajer-Przerwa, poeta, dramaturg, powieściopisarz. Uważany za jednego z najwybitniejszych twórców Młodej Polski. Rozgłos i uznanie przyniósł mu cykl zbiorów poetyckich oraz nowele zebranymi w tomie Na Skalnym Podhalu (1903-1910). Zmarł 18 stycznia 1940 roku.

1874 Król David Kalakaua z hawajskiej wyspy Sandwich był pierwszym królem odwiedzającym USA.

1900 Urodził się Pink Anderson, znakomity wykonawca bluesowy. Od jego imienia powstała później nazwa Pink Floyd.

1912 Abdykował ostatni cesarz Chin Pu Yi. Był to koniec rządów cesarskich w tym kraju, które miały tradycje sięgające ponad dwa tysięcy lat.
http://www.youtube.com/watch?v=6N6nvUZO42o

1933 Urodził się Costa-Gavras, francuski reżyser filmowy greckiego pochodzenia.

1935 Urodził się Ray Manzarek (Raymond Daniel Manzarek) klawiszowiec i pianista The Doors. Po śmierci Jima Morrisona (3 lipca 1971 roku) przez dwa lata był także wokalistą The Doors. W 1973 grupa ostatecznie zawiesiła działalność, a Manzarek nagrał później jeszcze dwa albumy solowe oraz dwa z grupą Nite City. Największym popisem umiejętności Manzarka jest utwór The Doors “Riders On The Storm”.

1941 Po raz pierwszy wstrzyknięto człowiekowi penicylinę.

1949 Polska: Utworzenie Państwowych Gospodarstw Rolnych.

1950 Urodził się Paweł Wawrzecki, polski aktor (Złotopolscy – Wiesiek Gabriel)

1968 Polska: Zarejestrowano 3-milionowego abonenta TV.

1968 Urodziła się Chynna Philips, piosenkarka amerykańska, była wokalista grupy Wilson Philips. Jest córką Michelle i Johna Phillipsów, muzyków zespołu The Mamas & The Papas.

1974 W Moskwie aresztowany został Aleksander Sołżenicyn, laureat literackiej Nagrody Nobla. Następnego dnia wygnano go ze Związku Radzieckiego i pozbawiono obywatelstwa za walkę z ustrojem socjalistycznym. Na zachodzie opublikował słynną powieść “Archipelag Gułag”.

1986 Wielka Brytania i Francja podpisały porozumienie o budowie tunelu pod Kanałem La Manche.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „How Will I Know” – Whitney Houston.

1994 Obraz „Krzyk” norweskiego ekspresjonisty Edwarda Muncha został skradziony z muzeum w Oslo. 3 miesiące później odzyskała go policja.

1999 Lista Przebojów Programu 3, notowanie 889: 1. Dumka na dwa serca – Edyta Górniak & Mietek Szcześniak, 2. Whiskey In The Jar – Metallica, 3.. Dziewczyna bez zęba na przedzie – Kult.

2001 Na łamach brytyjskiego tygodnika “Nature” i amerykańskiego “Science” opublikowano niemal kompletną mapę budowy ludzkiego DNA.

2007 Przewodnicząca Manuela Gretkowska ogłosiła program Partii Kobiet.

Imieniny obchodzą: Eulalia, Modest, Nora, DamianAleksy, Ammonia, Ammoniusz, Antoni, Bartłomiej, Benedykt, Bonfilia, Bonfiliusz, Etelwold, Ewa, Feliks, Gaudencja, Gaudenty, Gerard, Gerda Grzegorz, Hilarion, Hilariona, Humbelina, Julian, Juwencjusz, Laurenty, Ludan, Ludwik, Maryna, Melecjusz, Mikołaj, Radzim, Saturnin, Saturnina, Tomasz, Tracja, Trzebiesława, Trzebisława.

Eulalia, to plotkarka, gawędziarka, imię żeńskie pochodzenia greckiego. Kobieta o imieniu Eulalia ma duże zdolności kierownicze, poczucie sprawiedliwości oraz skłonności do okultyzmu. To osoba o dynamicznej osobowości, skłonna do podejmowania ryzyka.

Modest, oznacza umiarkowany, łagodny, rozważny, skromny, uczciwy, imię łacińskie, pierwotnie był to przydomek

Modest jest osobą o spokojnym charakterze i dobrym sercu, nie zawsze potrafi właściwie ocenić innych, ponieważ jest zbytnim optymistą i nie wierzy, że ktoś może go wykorzystać. Lubi dobrze się ubierać, ale nie jest próżny, lubi ludzi i nawiązywanie nowych kontaktów.

Damian – w języku greckim oznacza kapłana bogini Damii. Imię znane w Polsce od średniowiecza, ale bardzo rzadkie.

Użyte w artykule zdjęcia: wikipedia, , materiały dystrybutora, NAC domena publiczna

1 komentarz

kliknij by dodać komentarz


  • Byłem uczniem szkoły nr 33 przy ul. Jarochowskiego do 1968 roku. Szkoła mieściła się w obecnym budynku Młodziezowego Domu Kultury. W 1945 roku nakręcono film, który pokazywał wejście do szkoły. W wejściu stał z dzwonkiem “gospodarz szkoły”. W tych latach wchodziło się do szkoły wejściem od strony ul. Wyspiańskiego, gdzie dzisiaj stoją dwa kontenery.
    Kiedy byłem uczniem oglądałem ten film w Telewizji Poznańskiej. Być może zachował się.
    Szkoła, którą widzimy na zdjęciu nosiła wówczas numer 34. Naprzeciwko mieściła się szkoła nr 11. Kiedy obecnie wchodzimy na teren od strony ulicy Jarochowskiego, to po lewej mieściła się szkoła zawodowa.