KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 12 PAŹDZIERNIKA

Słońce w znaku Wagi

Dzień Krzysztofa Kolumba obchodzony w rocznicę odkrycia Ameryki w 1492 r. Od 1977 roku dzień ten jest Świętem Narodowym Hiszpanii. (Obchodzone od 1977 roku)
Święto Narodowe Gwinei Równikowej obchodzone w rocznicę proklamowania niepodległości w 1968 roku.

Człowiek urodzony 12 października podziwia piękno w przyrodzie i w życiu – ale tylko w najzwyklejszym, przeciętnym zakresie, gdyż rzadko tylko dostępny jest prawdziwej wielkości duchowej. Zachwycając się strumykami fontanny – nie może zrozumieć wspaniałości wielkiego wodospadu. Z każdym rozmawia uprzejmie i przyjaźnie – i trudno mu przychodzi odmówić prośbie otoczenia.

Wszelkie niepokoje i naruszenia równowagi dotykają go bardzo niemiło i czuje się wówczas bardzo urażony, gdyż pragnąłby widzieć dookoła siebie harmonijne otoczenie i żyć w zgodzie ze swą rodziną, przyjaciółmi i znajomymi, co jednakże najczęściej mu się nie udaje.

Cytaty na dziś:

• Złodzieje rzadko interesują się otwartymi drzwiami. Aleksander Kumor
• Wygłaszaj wzniosłe zasady, łatwiej wtedy popełniać zdrady. Jan Izydor Sztaudynger
• Obojętność jest paraliżem duszy, przedwczesną śmiercią. Anton Czechow
• Większego trzeba rozumu, aby czyjejś dobrej rady posłuchać, niż aby jej komuś udzielić. Maryla Wolska

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1840 Urodziła się Helena Modrzejewska (właśc. Jadwiga Helena Misel), aktorka, największa tragiczka polska o światowej sławie. W Poznaniu nazywana Księżną Wielkopolski. Zmarła w Kalifornii, 8 kwietnia 1909 roku.

Modrzejewska po raz pierwszy wystąpiła w Poznaniu w 1866 roku, wówczas poznała swojego późniejszego męża, wielkopolskiego ziemianina Karola Chłapowskiego.W roku następnym także gościła w Poznaniu z krakowskim teatrem Koźmiana. W trakcie trzeciej wizyty, w 1868 roku z tym samym teatrem, wystąpiła w 38 wieczorach, w 35 różnych rolach, w tym przygotowała premierową rolę szekspirowskiej Julii. Kolejny jej występ w Poznaniu miał miejsce w 1880 roku, w otwartym pięć lat wcześniej, Teatrze Polskim.

Była już wówczas aktorką o międzynarodowej sławie. Swój dochód w występów przeznaczyła w całości na fundusz imienia Kraszewskiego, uruchomiony na potrzeby Teatru Polskiego. Sukces był ogromny. Wyprzedano wszystkie bilety, mimo, że były droższe, niż normalnie. Owacjom i wyrazom hołdów nie było końca.

Dyrektor, Franciszek Dobrowolski, błagał ją o dodatkowe spektakle. Kolejne występy miały miejsce w latach: 1890 i 1895. Modrzejewską nazwano „wielką księżną Wielkopolski”, „monarchinią”, „wielce panującą”. Po raz ostatni wielka aktorka wystąpiła w stolicy Wielkopolski  w 1903 roku. Sukces był równie wielki, jak wcześniejsze. Podczas jednego ze spektakli, rzucono na scenę 280 bukietów kwiatów!

Teatr poznański był wówczas zaledwie prowincjonalną sceną, a samo miasto tylko etapem w drodze do innych, znacznie większych i sławniejszych miast, tym bardziej należy się cieszyć, że Modrzejewska zdecydowała się tu występować. Poznaniacy to docenili, hołubiąc ją jako królową sceny. Z Wielkopolską zaś związana była przede wszystkim przez osobę męża – Karola Chłapowskiego. Leżał jej też zapewne na sercu los Teatru Polskiego, jak sceny narodowej, którą wspierała.

[Źródło:  Blog Macieja Brzezińskiego – Poznańskie historie, D. Ratajczakowa, „Gwiazdy nad nami rządzą naszą duszą” (Król Lear), w: Uśmiech Melpomeny, „Kronika Miasta Poznania”, nr 3, 2000]

1853 Otwarto Miejską Szkołę Realną
Początkowo mieściła się w dość trudnych warunkach lokalowych przy ul. Wrocławskiej, w kamienicy wynajmowanej przez miasto. W latach 1861-1865 powstał nowy, okazały gmach przy ul. Strzeleckiej, ufundowany przez Gotthilfa Bergera – niemieckiego filantropa, posła i radnego, z zastrzeżeniem, aby przyjmowano doń uczniów każdego wyznania i każdej narodowości, bez jakiejkolwiek różnicy. Berger wyłożył na ten cel 50 tysięcy talarów.

Ideę Bergera wspierał Hipolit Cegielski. Oprócz klas niemieckich utworzono cztery niższe klasy polskie, a w wyższych młodzież pobierała część nauki w języku polskim. Połowa personelu pedagogicznego była pochodzenia polskiego, a należeli doń m.in. Marceli Motty, Brunon Józef Szafarkiewicz, czy Antoni Małecki. Do dyspozycji uczniów oddano pierwszą w Poznaniu salę gimnastyczną, kilkadziesiąt sal lekcyjnych i trzy laboratoria. Tuż przed śmiercią w 1874, Berger zapisał miastu kolejne 150 tysięcy talarów. Z tych pieniędzy stworzono między innymi przytułek dla starców na Wildzie.

Gmach zaprojektował Gustav Schultz na planie litery U, w formach rundbogenstilu. Obiekt zbudowano z czerwonej i glazurowanej cegły. Wykorzystano wiele nowin technicznych, m.in. żelazne belki stropowe, żeliwne klatki schodowe i zaprawy cementowe. Gmach uległ wypaleniu w 1945 i został odbudowany w całkowicie uproszczonej formie, nieprzypominającej pierwowzoru. Obecnie należy do Politechniki Poznańskiej. [źródło: wikipedia]

1923 Urodził się Zdzisław Beryt, nestor poznańskiego dziennikarstwa. Był więźniem obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Z tamtych tragicznych lat pozostał mu obozowy numer, wytatuowany na ręce.

Po zakończeniu wojny powrócił do Poznania, gdzie podjął pracę w Urzędzie Kontroli Prasy. W 1951 rozpoczął pracę w redakcji Gazety Poznańskiej jako redaktor depeszowy. W 1956 zaczął pisać jako dziennikarz działu kulturalnego i na tym stanowisku pozostał do końca pracy w redakcji. W “Gazecie Poznańskiej” pisał o kulturze, przede wszystkim o filmie i malarstwie.

Był słynny w Poznaniu ze swoich recenzji filmowych, pisanych dowcipnie i błyskotliwie. Pisał też felietony “Szklanym okiem” o telewizji, był laureatem Dziennikarskich Koziołków.

Przez pewien czas był sekretarzem redakcji i sprawozdawcą sejmowym. Działał także w sferze pozadziennikarskiej. Podczas festiwalu filmowego w Karlovych Varach reprezentował Polskę jako juror. W Gazecie Poznańskiej (od 2006 w Głosie Wielkopolskim) pracował do końca życia.

1923 Zmarł profesor Heliodor Święcicki, lekarz, społecznik, pierwszy rektor Uniwersytetu Poznańskiego.

1926 Przybyły do Poznania po raz pierwszy jako minister przemysłu i handlu inż. Eugeniusz Kwiatkowski uczestniczył w auli Uniwersytetu Poznańskiego w inauguracji roku akademickiego w nowo powstałej Wyższej Szkole Handlowej oraz w jubileuszu siedemdziesięciopięciolecia Izby Przemysłowo-Handlowej i poświęceniu nowego gmachu Izby przy ul. Mickiewicza 31.

Tablica pamiątkowa pamięci Eugeniusza Kwiatkowskego na terenie MTP Foto: CC / wikipedia

1945 Generał Karol Świerczewski został dowódcą poznańskiego Okręgu Wojskowego.

1969 Podczas pierwszych jubileuszowych uroczystości 50-lecia Akademii Medycznej oficjalnie przekazano do użytku Klinikę Psychiatryczną przy ulicy Szpitalnej.

1976 Wszystkie kasy na poznańskim dworcu autobusowym otrzymały drukarki biletowe. Nowa forma biletów znacznie usprawnia pracę w kasach. [Głos Wielkopolski]

1982 W sprzedaży pojawił się nowy gatunek piwa Poznańskich Zakładów Piwowarskich – „LECH”.

Materiały z wystawy Kronika Browarów Wielkopolski Foto: Kompania Piwowarska

1989 Oficjalna data powstania poznańskiego zespołu CETI.

Grupa założona przez wokalistę zespołu Turbo, Grzegorza Kupczyka oraz Marie “Marihuane” Wietrzykowską (pseudo zastrzeżone prawnie). Nazwę zespołu zaczerpnięto od programu poszukiwań cywilizacji pozaziemskich NASA z 1971 roku (Communication With Extraterestrial Inteligence).

2005 Nowym marszałkiem województwa wielkopolskiego został Marek Woźniak z Platformy Obywatelskiej, a wicemarszałkami Przemysław Piasta (LPR) i Józef Racki (PSL).

2010 W budynku Film-Artu przy ulicy Bułgarskiej wystartowało nowe studyjne kino – Orbis Pictus. Nazwa placówki pochodzi od tytułu filmu słowackiego reżysera Martina Šulika.

2013 Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne symbolicznie pożegnało neoplany. W stolicy Wielkopolski rozpoczęły one erę autobusów niskopodłogowych, a w Bolechowie masową produkcję pojazdów, które dziś jeżdżą po całym świecie pod marką Solaris.

W trakcie swojej 17-letniej kariery, poznańskie neoplany zwiedziły wszystkie dzielnice miasta, a niedługo udadzą się na zasłużoną emeryturę. Autobusy wyruszyły na tę samą trasę, na której przywitały ulice serca Wielkopolski w 1996 roku – mówi Iwona Gajdzińska, rzecznik prasowa poznańskiego MPK.

Od godz. 10 do 16 neoplany kursowały na linii 81, a o ich historii opowiadali w nich członkowie Klubu Miłośników Pojazdów Szynowych.
Neoplan N4016 były to pierwsze autobusy powstałe w podpoznańskiej fabryce w Bolechowie, która dziś produkuje pod marką Solaris. W sumie w 1996 roku zostały zamówione 72 pojazdy tego typu.

Dostawy neoplanów do Poznania rozpoczęły się w marcu 1996 roku, a pierwszymi liniami, którymi autobusy kursowały były 78 (Edwardowo – os. Szarych Szeregów) i 81 (rondo Rataje – os. Rusa). Dla poznaniaków stanowiły nie lada gratkę. Ich pojawienie się w Poznaniu było prawdziwą autobusową rewolucją. Na przystankach wyczekiwało się niskopodłogowych neoplanów i manów. W porównaniu z głośnymi i wielkimi ikarusami, które wtedy dominowały w Poznaniu, był to zupełnie inny świat.

Poza Neoplanami N4016 ulicami Poznania kursowały krótkie 9-metrowe Neoplany N4009 (22 sztuki) oraz 15-metrowe, 3-osiowe Neoplany N4020 (19 sztuk), wszystkie wyprodukowane w latach 1996 i 1997.

Wszystkie autobusy tej marki od początku eksploatacji stacjonowały w zajezdni przy ul. Pustej. MPK zaczęło z nich rezygnować w 2009 r. Część z nich została sprzedana i trafiły m.in. na Ukrainę i do Macedonii, większość trafiła na złom. Źródło: TVN 24 Poznań, MPK Poznań

ZDARZYŁO SIĘ 12 PAŹDZIERNIKA

19 p.n.e. Cezar August, uroczyście witany, powrócił do Rzymu. Dzień ten na jego cześć uczyniono corocznym świętem.

1492 W czasie swej pierwszej podróży na zachód Krzysztof Kolumb dotarł do wyspy Guanahani, którą nazwał San Salvador (obecnie Watling Island w grupie Wysp Bahama). Dzień ten uważa się za datę odkrycia nowego kontynentu – Ameryki.

1609 W Londynie po raz pierwszy wydrukowano tekst świeckiej piosenki. Dotąd można dostać było tylko pieśni religijne. Piosenką, która przebiła się przez sito kościelnych rygorów były “Trzy ślepe myszki” (Three Blind Mice).

1815 Ex-król Neapolu Joachim Murat został skazany na śmierć.

1901 Theodore Roosevelt zmienia nazwę siedziby prezydenta “Executive Mansion” na “The White House”.

1902 Odbył się pierwszy międzypaństwowy mecz w Europie poza granicami Wielkiej Brytanii. Wynik: Austria – Węgry 5-0.

1918 Oddział Polskiej Organizacji Wojskowej napadł na austriacki pociąg i zrabował 1800 koron. Pieniądze zostały przeznaczone na potrzeby organizacji.

1920 W Rydze została podpisana polsko-rosyjska umowa rozejmowa. Były to wstępne warunki pokoju, po przyjęciu, których rozpoczęto rokowania pokojowe. Utworzono wówczas Litwę środkową.

1921 Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o ostatecznym podziale Górnego Śląska. Polsce przyznano ok. 29 proc. obszaru plebiscytowego.

1935 Urodził się Luciano Pavarotti, włoski śpiewak operowy, jeden z najsłynniejszych tenorów na świecie. W 1995 roku wykonał razem z muzykami zespołu U2 i Brianem Eno utwór „Miss Sarajevo” w projekcie pod nazwą Passengers. Każdego roku w swoim rodzinnym mieście Modenie organizuje również charytatywne koncerty, w których występuje z gwiazdami muzyki popularnej.

1943 W bitwie pod Lenino chrzest bojowy przeszła 1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, sformowana w ZSRR z inicjatywy Związku Patriotów Polskich. Dywizja zmuszona została bić się w bardzo trudnych warunkach, bez należytego rozpoznania przeciwnika i dostatecznego wsparcia artyleryjskiego i pancernego. Bitwa trwała do 13.10. W PRLu dzień ten świętowany był jako Dzień Wojska Polskiego.

1957 W Sopocie wystawiono “Szewców” Stanisława Witkiewicza. Po prapremierze cenzura zakazała grania przedstawienia.

1960 Zakończyła się sesja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z widowiskowym zachowaniem Nikity Chruszczowa. I sekretarz KC KPZR uderzał w stół pięścią, przerywał przemówienia różnymi okrzykami, a w odpowiedzi na wezwania przewodniczącego do zachowania spokoju zdjął z nogi but i energicznie uderzał nim w pulpit.

1964 Wystartował Woschod 1 – pierwszy trzyosobowy załogowy statek kosmiczny (czas lotu 24 h 17 min). Po raz pierwszy 3 ludzi znalazło się w Kosmosie.

1964 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Do Wah Diddy Diddy” – Manfred Mann.

1968 W Meksyku rozpoczęły się XVI Igrzyska Olimpijskie. Polacy zdobyli 18 medali, w tym 5 złotych. Norma Enriqueta Basilio Satelo została pierwszą kobietą zapalającą znicz olimpijski.

1971 Po raz pierwszy piosenka Roda Stewarta został w USA numerem 1. Był to utwór Maggie May z albumu „Every Picture Tells A Story”.

1982 Na małym kąpielisku nad Atlantykiem w stanie New Jersey swój pierwszy koncert zagrał Jon Bon Jovi, wtedy jeszcze jako Jon Bongiovi.

1986 Ronald Reagan spotkał się z Michaiłem Gorbaczowem na szczycie USA – ZSRR w Reykjawiku. Po 11 godzinach i 30 minutach spotkanie zakończyło się fiaskiem.

1992 Radioteleskop w Arecibo rozpoczął program poszukiwania cywilizacji pozaziemskich.

1992 W Sewilli zamknięto wystawę światową Expo ’92.

1996 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: „Setting Sun” – The Chemical Brothers.

2002 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “A Moment Like This” – Kelly Clarkson; US Top Album: “Elv1s: 30 #1 Hits” – Elvis Presley.

2003 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Where Is The Love” – Black Eyed Peas; UK Top Album: “Life For Rent” – Dido.

Imieniny obchodzą: Grzymisław, Maksymin, Maksymilian, Edwin, Eustachy, Serafina

Grzymisław, pierwszy człon imienia Grzym to skrót imienia Piel – grzym albo zapożyczenie z niemieckiego Grim – wald – Grymałd, grim – hełm i waltan – rządzić.

Grzymisław jest odważny i mężny, ale czasem bywa lekkomyślny i nieodpowiedzialny. Nie myśli o założeniu rodziny, lecz, jeśli to uczyni, staje się oddanym ojcem, dba także o dobro społeczności, w której żyje.

Maksymin, Maksymilian, w języku łacińskim Maximilianus pochodzi od wyrazu maximus – wielki, pokaźny, rozległy. Imiona te oznaczają też osoby pochodzące z rodu Maksymina.

Mężczyzna noszący to imię jest człowiekiem szczęśliwym, wszystko mu sprzyja, ma dobrą żonę, zdolne dzieci i zajmuje wysokie stanowisko. Inteligentny, pracowity, urodzony przywódca. Ma miłą prezencję, potrafi ładnie przemawiać. Dba o rodzinę, wzorowo prowadzi dom.

Edwin, pierwszy człon imienia ead oznacza bogactwo, pomyślność, szczęście, drugi vini – przyjaciela, imię anglosaskie.

Imię Eustachy pochodzi z greckiego i znaczy “kwitnący, płodny”. Eustachy interesuje się przyrodą,
kocha zwierzęta, dba o czystość środowiska naturalnego. Ma krytyczny umysł, lubi podróże i wygody. Towarzyski, uczuciowy, ma powodzenie w życiu.