KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 14 MARCA

Słońce w znaku Ryb

Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Tam
Światowy Dzień Liczby Pi.
Andora – Święto Konstytucji
Estonia – Dzień Języka Estońskiego
Japonia, Korea Południowa – Biały Dzień
Tajlandia – Święto Słoni
sikhizm – 1 Chet 539 Nanakshahi

Urodzonym 14 marca często udaje się osiągnąć zaplanowane cele. Niejednokrotnie mają wybitne zdolności, których są świadomi. Ich ambicje nigdy nie są zaspokojone. W działaniu nie brakuje im odwagi i zdecydowania. Są zbyt egoistyczni, aby współżycie z nimi było sielanką. W stosunku do innych są podejrzliwi, a w sytuacjach konfliktowych bywają wybuchowi.

Cytaty na dziś:

– Nasze życie – to walka. Eurypides (ok. 480 – 407/406 p.n.e.)
– Kto z przyrodzenia głupi i w Paryżu rozumu nie kupi. Przysłowie
– Prawo Murphy’ego: Każdy element, wymagający obsługi lub regulacji, okaże się najmniej dostępny.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1537 Miał miejsce uroczysty wjazd do katedry biskupa wileńskiego, księcia Jana, syna króla Zygmunta I, który mianowany został biskupem poznańskim.

1945 Tuż po zakończeniu walk II wojny światowej w Poznaniu pierwszym reaktywowanym klubem w mieście został Lech, wtedy Kolejowy Klub Sportowy Poznań.

1948 Lech Poznań rozegrał swój pierwszy w historii mecz w ekstraklasie piłkarskiej; przegrał z Widzewem 3:4.

Lech Poznań – Stal Mielec, mecz na stadionie na Dębcu, 12 marca 1978, fot. S. Wiktor / Cyryl

1980 W katastrofie samolotu Ił-62 należącego do PLL „Lot” zginęło 87 osób, m. in. popularna piosenkarka. Anna Jantar.

Anna Jantar urodziła się 10 czerwca 1950 r. w Poznaniu jako Anna Maria Szmeterling. Śpiewała w poznańskich kabaretach studenckich i teatrach poezji. W wieku 19 lat rozpoczęła współpracę z zespołem Waganci, kierowanym przez kompozytora Jarosława Kukulskiego, z którym rok później wzięła ślub. W 1972 r. rozpoczęła karierę solową, występując pod pseudonimem Anna Jantar.

W Poznaniu mieszkała w domu przy ulicy Kasprzaka 7, gdzie znajduje się tablica upamiętniająca piosenkarkę. Nieopodal, przy ulicy Głogowskiej znajdowało się VIII Liceum Ogólnokształcące do którego chodziła. Także na Łazarzu, przy Berwińskiego mieściło się studio Polskiego Radia – dziś Radio Merkury, w którym w 1968 roku dokonała swojego pierwszego nagrania  piosenki “Po ten kwiat czerwony”.  W pobliskim kościele św. Anny, 11 kwietnia 1971 wzięła ślub z Jarosławem  Kukulskim. Z ulubionych miejsc Anny Jantar w Poznaniu należy także wymienić Palmiarnię, gdzie chodziła na wagary, Aulę Uniwersytecką,  gdzie jako uczennica grała na fortepianie z Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej, a potem wielokrotnie śpiewała jako zawodowa piosenkarka. Przy Świętym Marcinie, pod nr. 28 znajduje się bar kawowy Kociak, jedno z ulubionych miejsc młodych poznanianek.

[Na podstawie wspomnień Wali Martinek w: Spacer po Poznaniu szlakiem wokalistki, Marek Zaradniak, Głos Wielkopolski, dostęp: 12.03.2016]

1988 Przy ulicy Cyprysowej na Dębcu przybył Poznaniowi sklep Poznańskiej Spółdzielni Mleczarskiej pod pewnym względem wyjątkowy. Sklep jest bowiem otwierany na prośbę pracowników „HCP” już o godzinie 5 rano. Mogą oni udając się do pracy na pierwszą zmianę kupować pierwsze śniadanie. [Źródło: Kronika Miasta Poznania, rocznik RLVII, nr 2, s.141]

2010 Z Poznaniem na mszy o godzinie 16:00 pożegnał się popularny kaznodzieja, dominikanin  ojciec Paweł Kozacki.

Został przeorem największego dominikańskiego klasztoru na świecie, który znajduje się w Krakowie. Z naszym miastem związany był od zawsze – tu się urodził, tu chodził do szkoły, i właśnie tu wstąpił do dominikanów. Poznaniacy znają go przede wszystkim z niedzielnych mszy św. o godz. 16, bo to właśnie te odprawiał najczęściej. O. Kozacki przez ostatnie 15 lat był też redaktorem naczelnym miesięcznika “W drodze”. Przez dziesięć lat pełnił funkcję kapelana wspólnoty “Wiara i światło”, która zrzesza osoby niepełnosprawne intelektualnie oraz ich rodziny i przyjaciół.

ZDARZYŁO SIĘ 14 MARCA

1570 Opracowano konstytucje (statuty Karnkowskiego) regulujące sprawy władztwa Polski nad Bałtykiem. Akcentowały one zwierzchnie prawa nad Gdańskiem króla Polski i Korony, a dopiero na dalszym miejscu wymieniały uprawnienia władz gdańskich. Władze Gdańska protestowały, gdyż statuty były sprzeczne z przywilejami Gdańska.

1681 Angielski Kwakier William Penn otrzymał zezwolenie na założenie kolonii w Ameryce – Pensylwanii, w której stworzył schronienie dla prześladowanych w wierze, tolerancyjną gminę.

1794 W Tarnowie urodził się Józef Zachariasz Bem, generał, teoretyk wojskowości. Dowodził wojskami węgierskimi podczas Wiosny Ludów, naczelny wódz w bitwie pod Timisoarą, walczył w armii tureckiej jako Murat Pasza. Zmarł 10 grudnia 1850 r.

1794 Eli Whitney otrzymał patent na odziarniarkę bawełny. Umożliwiała ona łatwe oddzielanie włókna od samych nasion. Zrewolucjonizowało to przemysł tekstylny i pośrednio było przyczyną wojny secesyjnej. Farmerzy, biznesmeni i politycy południa postanowili bronić prawa do wykorzystywania do zbierania bawełny niewolników, których w dużej mierze zaczęła zastępować wynaleziona maszyna. Whitney wynalazł również frezarkę (1818), był pionierem produkcji z części zamiennych.

1801 Zmarł Ignacy Krasicki, biskup warmiński, najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Autor poematów heroikomicznych, bajek, satyr, komedii i pierwszej polskiej powieści nowoczesnej “Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”. Urodził się w 1735 roku.

1853 Szwedzki wynalazca J.E. Lundstrom opatentował bezpieczną zapałkę. Od 1831 roku produkowano też zapałki z główką wykonaną z białego fosforu pokrytego izolującą od dostępu powietrza masą. Przy potarciu o dowolną powierzchnię masa izolująca ścierała się a fosfor ulegał zapaleniu. Oprócz łatwopalności zapałki te ze względu na trujące właściwości białego fosforu były niebezpieczne zarówno przy produkcji jak i w użyciu. Zatruciu ulegały bawiące się nimi dzieci a dla nieszczęśliwie zakochanych kobiet, ich łebki były „ulubioną” trucizną. Pod wpływem opinii publicznej od końca XIX w., w różnych krajach stopniowo zakazywano używania w zapałkach fosforu białego.

W 1855 r. Szwed J. E. Lundström założył fabrykę zapałek w miejscowości Jonköping. Jego zapałki miały łebki wykonane według pomysłu Johna Walkera natomiast draski zawierały fosfor czerwony wg pomysłu Böttgera z Frankfurtu. J. E. Lundström swoje zapałki umieszczał w stosowanych do dziś pudełkach z wysuwaną szufladką. Na wierzchu pudełka zaczęto umieszczać etykiety, początkowo z informacją o producencie, później również z innymi treściami co dało początek filumenistyce.

1854 W Strzelinie urodził się Paul Ehrlich, niemiecki bakteriolog uważany za twórcę nowoczesnej chemioterapii, laureat Nagrody Nobla w 1908 r.

1879 Urodził się Albert Einstein, wybitny fizyk. Urodzony w Niemczech w rodzinie żydowskiej, twórca szczególnej i ogólnej teorii względności, wykazał równoważność masy i energii, rozwinął podstawowe idee teorii kwantowej światła. Laureat Nagrody Nobla. Zmarł 18 kwietnia 1955 roku.

1887 Urodził się Leon Schiller, inscenizator i reżyser, historyk teatru, pedagog. Twórca monumentalnych inscenizacji dzieł poetyckich, m.in. “Dziadów”, widowisk muzycznych, m.in. “Pastorałki”. Zmarł 25 marca 1954 roku.

1905 Powstał klub piłkarski Chelsea Football Club.

1924 Liga Narodów przyznała Polsce Westerplatte jako miejsce składowania materiałów wojskowych.

1933 Urodził się Michael Caine, angielski aktor filmowy i teatralny. W 1985 roku zdobywca Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego w filmie „Hannah i jej siostry”. Zagrał w filmach fabularnych: “O jeden most za daleko”, “Ucieczka do zwycięstwa”, “Mona Lisa”, “Parszywe dranie”.

1938 Urodził się Tadeusz Ross, polski aktor, piosenkarz, satyryk, polityk.

1941 Urodził się Wolfgang Petersen, niemiecki reżyser filmowy.

Międzynarodową sławę przyniósł mu film z 1981 roku pt. Okręt (Das Boot) opowiadający o losie załogi jednego z wielu U-Bootów pływających po Atlantyku podczas II wojny światowej. Po tym filmie zaczął produkować filmy w Hollywood. W kooperacji z Amerykanami zrealizował m.in. filmy Niekończąca się opowieść, Mój własny wróg i Okruchy pamięci, które jednak zostały przyjęte raczej bez entuzjazmu. Sławę porównywalną z Das Boot przyniósł mu dopiero film Na linii ognia z 1993 roku z Johnem Malkovichem i Clintem Eastwoodem.

1946 Urodziła się Nina Terentiew, była dyrektorem 2 programu TVP,  gdzie m.in. prowadziła autorski program Bezludna Wyspa.

1947 Urodził się Billy Crystal, amerykański aktor komediowy, komik (Soap, SNL, Sułtani westernu).

1947 Belgia, Holandia i Luksemburg podpisały w Brukseli porozumienie o utworzeniu unii celnej.

1952 Urodził się Wojciech Bellon, założyciel, gitarzysta i wokalista grupy Wolna Grupa Bukowina, najwybitniejszy autor piosenki turystycznej.

W pamięci społeczeństwa zapisał się jako zdecydowanie najwybitniejszy autor i najwybitniejsza artystyczna postać piosenki turystycznej lat 70 – tych. Na Giełdzie Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie w 1971 roku ,piosenka Ponidzie, którą skomponował i wykonał wraz z zespołem, zdobyła jedna z głównych nagród. Człowiek – legenda.

1955 Arther Godfrey, łowca talentów wytwórni CBS odrzucił propozycję Elvisa Presleya.

1956 Aleksiej Pażytnow przyszedł na świat w Moskwie, 14 marca 1956 roku, dwa dni po śmierci Bolesława Bieruta, pierwszego przywódcy Polski Ludowej… Gdyby Pażytnow urodził się w jednym z krajów Zachodu (najlepiej w Stanach Zjednoczonych), byłby zapewne tak samo znany (a przy okazji także bogaty) jak Bill Gates, a jego nazwisko wymienianoby wśród największych wizjonerów branży informatycznej. Z całą stanowczością można stwierdzić, że zasłużył na zajęcie miejsca w panteonie geniuszy, którzy wywarli ogromny wpływ na rozwój gier wideo. Niestety, o ile nie ma chyba osoby, która przynajmniej nie kojarzyłaby największego dzieła Pażytnowa, o tyle samo nazwisko znane jest z pewnością relatywnie niewielkiej grupie graczy…  otóż jest twórcą gry TETRIS.

1957 Urodził się Leon Tarasewicz, polski malarz. Jest znanym wielbicielem ptaków.

Hoduje m.in. kury ozdobne (jest także współautorem książki na ich temat), gołębie i bażanty. Prace Tarasiewicza możemy zobaczyć w Starym Browarze – kolumny w Atrium.

1964 34 polskich intelektualistów wystosowało list do premiera Cyrankiewicza protestując przeciwko zaostrzeniu cenzury i ograniczeniu przydziału papieru na druk książek. Autorów „Listu 34” szykanowano.

1980 W katastrofie samolotu Ił-62 należącego do PLL „Lot” zginęło 87 osób, m. in. urodzona w Poznaniu piosenkarka Anna Jantar.

1981 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów „Jealous Guy” – Roxy Music. Piosenka z repertuaru Johna Lennona była jednynym hitem “number one” zespołu w Wielkiej Brytanii.

1983 Powstała amerykańska formacja rockowa Bon Jovi.

1984 W Japonii odbył się ostatni koncert zespołu Rainbow.

1990 Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że inflacja w ciągu dwunastu miesięcy wyniosła 1360 procent (najwyższa wartość wskaźnika w historii Polski).

1991 Klub Paryski zapowiedział redukcję polskiego zadłużenia o co najmniej 50 %.

1995 Zmarła Hanna Łochocka, pisarka, autorka książek i utworów dla dzieci, tłumaczonych na wiele języków oraz wydawanych w alfabecie Braille’a, twórczyni „Wróbelka Elemelka”.

1999 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów “When The Going Gets Tough'”- Boyzone; UK Top Album “Performance And Coctails” – Sterophonics.

2002 Koniec Federalnej Republiki Jugosławii, którą zastąpiła luźna konfederacja Serbii i Czarnogóry, ze wspólnym prezydentem, parlamentem, rządem, sądami, polityką obronną i zagraniczną, ale oddzielnymi walutami i gospodarkami.

2004 Władimir Putin został ponownie wybrany prezydentem Federacji Rosyjskiej.

2004 W wyborach parlamentarnych w Hiszpanii wygrali opozycyjni socjaliści. Wyborcy ukarali rządzącą prawicę za to, iż po wybuchach w Madrycie z uporem twierdziła, że stoi za nimi baskijska ETA.

2007 W wieku 86 lat zmarł aktor Zygmunt Kęstowicz.

W ostatnich latach aktor kojarzony był przede wszystkim z rolą seniora rodu Lubiczów z telewizyjnego serialu “Klan”. W latach 80. Kęstowicz był ulubieńcem najmłodszej widowni, występując w popularnych programach TVP “Piątek z Pankracym” i “Pora na Telesfora”. W latach 60. zasłynął z postaci Stefana Jabłońskiego w popularnym radiowym słuchowisku “W Jezioranach”. Występował w filmach i popularnych serialach telewizyjnych, m.in. w “Stawce większej niż życie” i “Czterech pancernych i psie”.

Światowy Dzień Liczby Pi.

Pomysł zrodził się w USA. Datę wybrano starannie, 14 marca jest bowiem zapisywany jako 3/14, co dość łatwo skojarzyć z 3,14. Z podobnego powodu świętowanie rozpoczyna się z reguły o 1:59. Urządzane są przyjęcia na których je się Pizze, ciasto (Pie), ananasy (PIneapple) oraz pije PIna , Roladę, słucha piosenki PI w wykonaniu Kate Bush i ogląda film – PI. Tradycyjnie śpiewa się także Nappy Birthday dla Alberta Einsteina, gdyż 14 marca przypada data jego urodzin

Imieniny obchodzą: Jakub, Leon, Matylda, Michał

Jakub to imię biblijne, wywodzące się z hebrajskiego Jaaqob „Bóg chroni”, etymologia ludowa tłumaczy imię, jako trzymający za piętę swego brata bliźniaka Ezawa. Osoba o tym imieniu jest energiczna, posiada zmysł organizatorski, umie wypracować sobie metody postępowania i pracy. Ta systematyka przysparza mu sukcesów oraz przyjaciół. Ceni towarzystwo, szanuje rodzinę. Jest przy tym mężczyzną inteligentnym, kulturalnym i dbającym o wygląd.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac., niem. Jacobus, ang., fr. Jacob, wł. Giacomo, hiszp. Jaime, ros. Jakow.

Bóg Kubie oczy nie wydłubie

Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie

Leon, imię to w starożytnej Grecji było zdrobnieniem imion dwuczłonowych typu Panta – leon. U Słowian, głównie na Rusi greckie Leon, zostało przetłumaczone jako Lew, natomiast w Polsce była i jest znana forma Leon. Osoba tak nazwana jest odważna, szybko podejmuje decyzje, nie cofa się przed niepowodzeniem. Posiada wybitnie rozwinięty zmysł intuicji. Jest inteligentny, kulturalny i sprawiedliwy. Lojalny wobec władzy i koleżeński w pracy. Lubi działać społecznie.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac., niem. Leo, fr. Léon, wł. Leone, ros. Lew

Matylda to imię pochodzenia starogermańskiego, wywodzi się od słów macht, czyli siła, władza i hilita – walka. Imię to oznacza więc kobietę silną i odważną w walce. Matylda jest bardzo krytyczna i wszechstronna. Posiada szlachetne serce, połączone z silną osobowością, co sprawia, że doskonale nadaje się do pełnienia obowiązków urzędniczych. lubi ładnie wyglądać i zwracać tym na siebie uwagę. Kocha taniec, dobre towarzystwo i odpoczynek z dala od miejskiego zgiełku. Wśród świętych znana jest Święta Matylda, cesarzowa. Zakładała klasztory, ubogich i chorych karmiła u swego stołu, zwiedzała domy nędzarzy napominając ich do cnotliwego życia i pokuty.