KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 14 CZERWCA

Słońce w znaku Bliźniąt

Falklandy – Święto Wyzwolenia
Malawi – Dzień Wolności
Stany Zjednoczone – Dzień Flagi
Międzynarodowy Dzień Krwiodawstwa

Urodzeni 14 czerwca zostali obdarzeni zdolnościami przywódczymi. Są przy tym ambitni i mają pogodne usposobienie. W większych niepowodzeniach przeżywają stany depresji i często oddają pole bez walki. Realizują się zawodowo lub osiągają sukcesy w pracy społecznej.

Cytaty na dziś:
• Nie ma książek moralnych lub niemoralnych. Są książki napisane dobrze lub źle. Oscar Wilde
• Bóg jest tak wielki że jest i Go nie ma Tak wszechmocny, że potrafi nie być. Jan Twardowski

► Kilkakrotnie prezydent Kennedy zachęcał mnie, bym znalazł sobie kochankę, co było oczywistym znakiem, że on też ma jakąś. Pierre Salinger

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1287 Według Jana Długosza rycerstwo wielkopolskie, jak sugeruje kronikarz, bez wiedzy swojego pana Przemysła II zaskoczyło śląską załogę w Ołoboku, zdobyło zamek i przyłączyło okręg ołobocki na powrót do Wielkopolski.

Henryk Prawy nie zdecydował się wówczas na konflikt zbrojny, akceptując stratę świeżego nabytku, co więcej w tym czasie w bliżej nieznanych okolicznościach Przemysł II odzyskał również ziemię wieluńską (straconą jeszcze w 1281. Można tylko przypuszczać, że tak dalekie ustępstwa księcia wrocławskiego wiązały się z jego planami opanowania tronu krakowskiego, a przez oddanie Przemysłowi swoich wcześniejszych zaborów chciał on zapewnić życzliwą neutralność ze strony władcy Wielkopolski

1372 Królowa Elżbieta Łokietkówna przywróciła Poznaniowi prawo do wsi Winiary i Jeżyce.

1518 Kapituła poznańska wyasygnowała 12 grzywien na budowę gmachu nowej szkoły; jest to umowna data początków Akademii Lubrańskiego w Poznaniu.

Budynek Akademii, dzisiejsze Muzeum Archidiecezjalne

1555 Król Zygmunt August potwierdził nadanie Poznaniowi prawa magdeburskiego

1898 Urodził się Tadeusz Piotr Potworowski, malarz, scenograf i rzeźbiarz.

Istotną rolę w uformowaniu się indywidualnego charakteru sztuki Potworowskiego odegrały częste pobyty w Kornwalii, gdzie znajdowała się jego pracownia i miała siedzibę Grupa St. Ives, skupiająca poszukujących artystów angielskich. Malarz po II wojnie światowej powrócił do Polski dopiero w okresie “odwilży”, w 1958 roku.

W poznańskim Muzeum Narodowym 12 lipca 1959 otwarto wówczas pierwszą powojenną ekspozycję jego prac. Podjął też pracę pedagogiczną: został profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku i w Poznaniu. Z tą drugą uczelnią był związany dłużej.

W 1959 roku nawiązał współpracę z teatrem przygotowując scenografię do Wesela Stanisława Wyspiańskiego dla Teatru Polskiego w Poznaniu w reżyserii Tadeusza Byrskiego. Realizacja ta wywołała burzliwe dyskusje, a nawet protesty zwolenników tradycyjnych przedstawień. (Wielkie płótna będące tłem scenografii Potworowski malował często sam.)

Następny projekt scenografii przygotowuje również dla Poznania, dla Teatru Nowego, w którym w 1959 roku wystawiono sztukę Georga Buchnera Woyzeck w reżyserii Marka Okopińskiego.

fot: http://potworowski.art.pl

1899 Urodził się Jan Rzepa, polski żołnierz, najdłużej żyjący uczestnik Powstania Wielkopolskiego.

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii niemieckiej. Został ranny w bitwie pod Verdun. Podczas powstania wielkopolskiego brał udział w zdobyciu stacji kolejowej w Miałach koło Wronek. Po zwycięstwie powstania brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Lata międzywojenne spędził w Pożarowie i Wartosławiu.

W 1939 brał udział w wojnie obronnej w szeregach Armii “Poznań”, trafił do obozu jenieckiego, spędził pewien czas na przymusowych robotach. Po 1945 mieszkał i pracował w Poznaniu, a od 1959 we Wronkach; był zatrudniony w przedsiębiorstwie gospodarki komunalnej.

W czerwcu 2001 został awansowany przez prezydenta Kwaśniewskiego do stopnia porucznika i obdarowany pamiątkową szablą oficerską.(zm. 2005).

1907 Urodził się Jan Witkowski, polski filatelista, związany z Poznaniem działacz, wystawca i wielokrotny organizator wystaw filatelistycznych, (zm. 1996).

1908 Dla uczczenia jubileuszu 25-lecia założenia niemieckiego Towarzystwa Przeciw Nadużywaniu Napojów Wyskokowych jego poznańska filia zorganizowała w dniach 14-21 czerwca 1908 r. interesującą wystawę o alkoholizmie, urządzoną w sali gimnastycznej miejskiej szkoły przy ul. Hardenberga (ob. Wyspiańskiego) na Świętym Łazarzu 36 . [Na podstawie: Walka z pijaństwem w Poznaniu w latach 1890-1914, Waldemar Karolczak, KMP 4/2000]

1930 W Poznaniu urodził się Włodzimierz Odojewski, pisarz emigracyjny

Był synem muzyka. Studiował ekonomię i socjologię. W latach 1949-51 pracował w redakcji „Gazety Poznańskiej”, a w latach 1956-59 był zastępcą redaktora naczelnego „Tygodnika Zachodniego”. Okupację częściowo spędził w Kłecku, które pojawiało się później w jego twórczości. Debiutował w 1951 powieścią „Wyspa Ocalenia”, która najpierw została zaprezentowana na antenie Polskiego Radia, a dopiero w roku 1966 ukazała się drukiem.

Należy do tzw. pokolenia “Współczesności”. Publikował utwory w tygodniku “Ziemia i Morze” w latach 1956-1957. Od 1959 w Warszawie, był m.in. kierownikiem Studia Współczesnego Teatru Polskiego Radia (od 1961). Stracił pracę w radiu po wydarzeniach marca 1968, w 1971 wyjechał na stałe z Polski.

Osiadł w Niemczech Zachodnich, gdzie został szefem działu kulturalno-literackiego Radia Wolna Europa. Otrzymał wiele wyróżnień literackich, m.in. nagrodę młodych im. Tadeusza Borowskiego (1951), Nagrodę Kościelskich (1966), nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i londyńskich “Wiadomości” (1973), Nagrodę Jurzykowskiego (1974), nagrodę Szwedzkiego Komitetu Katyńskiego (1976). Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

1945 Przymusowe szczepienie ludności Poznania – od 7 do 60 lat przeciwko durowi brzusznemu.

1953  Uruchomienie nowej linii tramwajowej łączącej Wildę z Sołaczem.  [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

1954 W Poznaniu urodził się prof. Piotr Piotrowski, historyk sztuki, wybitny kurator, w latach 2009–2010 dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie.

Ukończył studia w Instytucie Historii Sztuki UAM na Wydziale Historycznym. Interesował się głównie sztuką XX w. w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym nurtem sztuki krytycznej. Napisał około 300 artykułów naukowych w kraju i zagranicą, wykładał m.in. na uczelniach w USA, Izraelu, Niemczech i na Węgrzech.

W 1993 otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy, w 2000 nominację do Nagrody Literackiej Nike za książkę Znaczenia modernizmu, nagrodę im. Jana Długosza (2006) za Awangardę w cieniu Jałty, Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1986, 2006), Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe (2007). W czasie stanu wojennego (1981–1983) był działaczem podziemnego NSZZ „Solidarność”, współredaktorem „Obserwatora Wielkopolskiego”. Zmarł 3 maja 2015 w Poznaniu.

1966 W Poznaniu zmarł Witold Staniewicz, polski ekonomista, naukowiec, minister reform rolnych w 8 gabinetach II RP. Od 1946 profesor Uniwersytetu Poznańskiego, następnie Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Autor prac z zakresu ekonomiki rolnictwa oraz polityki agrarnej. (ur. 1887).

1986 Irytującą klęskę polskiej reprezentacji piłkarskiej w Meksyku opisywano w prasie poznańskiej w różnych formach. Były jednak zgoła inne jej skutki, które odczuwali w czwartek poznaniacy, chcący rano zdążyć do pracy – żalił się reporter «Gazety Poznańskiej» (14 – 15 VI 1986 r.).

O wiele rzadziej jeździły tramwaje i autobusy. Tajemnica tego wyjaśniła się, gdy powiedziano nam, że zabrakło kierowców i motorniczych do obsadzenia 56 stanowisk. Wczoraj frekwencja była lepsza, gdyż brak wynosił tylko 24 osoby. A zbliża się przecież poniedziałek i mecz (oby nie ostatni) z Brazylią.

Na podstawie: KMP 3/87, fot: Tramwaj – Winogrady  23.06.1989, autor Henrik Carl Nielsen / phototrans.pl

1990 W Poznaniu zmarł prof. Kazimierz Slaski, polski historyk, badacz dziejów Pomorza (ur. 1912).

1994 Zmarł ks. Zdzisław Bernat, dyrygent Poznańskiego Chóru Katedralnego.

O swoim zamiłowaniu do muzyki pisał wzruszająco w swoim testamencie: “Szczególnym nurtem mego życia była muzyka. Jakże chciałbym umieć dostatecznie gorąco dziękować Panu Bogu za tę Jego iskrę, jaką zaszczepił we mnie od najmłodszych lat chłopięcych. Jakże chciałbym bez końca dziękować, że tak ułożył plany mego życia, bym mógł uprawiać muzykę, tę najpiękniejszą: na Jego chwałę! Ileż najgłębszych radości dał mi Pan Bóg, że mogłem 42 lata dyrygować chórami kościelnymi, a w tym przez 20 lat prowadzić Poznański Chór Katedralny.

Atmosfera w chórze – tak jak ją pamiętam z końca lat siedemdziesiątych i jak świadczą o niej i późniejsi śpiewacy – była bardzo ciepła i serdeczna. Ksiądz Bernat miał na nas – chłopców – ogromny wpływ, jego autorytet był wielki. Z jaką siłą porywał nas do śpiewu, świadczy chociażby to, że już na kilka kwadransów przed rozpoczęciem prób kręciliśmy się pod jego oknami wypatrując jego przybycia. Wysiłek prób był na pewno nieraz żmudny, ale za to przeplatany wspaniałymi gawędami, na które zawsze czekaliśmy. Śpiewany tekst – najczęściej łaciński – był zawsze opatrywany komentarzem. To jakby nieraz dopiero z tych komentarzy wyłaniała się istota tego, co śpiewaliśmy. Byliśmy porywani pięknem liturgicznego śpiewu, byliśmy przezeń formowani i – jak mi się teraz z perspektywy czasu wydaje – wychowywani. To było także chyba wychowanie nas do modlitwy. – pisał Szczepan Cofta, obecnie poznański lekarz i dyrektor szpitala na Długiej.

ZDARZYŁO SIĘ 14 CZERWCA

1572 W Elblągu zwodowano galeon Smok.

1634 W Polanowie podpisano “pokój wieczysty” kończący wojnę z Moskwą. Polska pragnęła, aby wzajemne stosunki zostały uregulowane na trwałe, dlatego Władysław zrzekł się praw do korony carskiej.

1800 Napoleon Bonaparte odniósł zwycięstwo nad Austrią w bitwie pod Marengo.

1812 Urodził się Antoni Patek, polski zegarmistrz, założyciel firmy Patek Philippe & Co. – produkującej jedne z najbardziej ekskluzywnych na świecie zegarków. (zm. 1877).

1845 Otwarto pierwszy odcinek z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, pierwszej polskiej linii kolejowej, czyli drogi żelaznej – warszawsko – wiedeńskiej. Pierwszy na ziemiach polskich pociąg pasażerski.

1864 Urodził się Aloys Alzheimer, niemiecki lekarz. Jako pierwszy opisał objawy choroby mózgu nazwanej później jego nazwiskiem. Zmarł we Wrocławiu, gdzie był profesorem tamtejszego Uniwersytetu.

1868 Urodził się Karl Landsteiner, austriacki immunolog i patolog. Odkrył antygeny grupowe krwi ludzkiej oraz (wraz z A. Wienerem) czynnik Rh, dzięki czemu transfuzje krwi stały się zabiegami bezpiecznymi i rutynowymi. Laureat Nagrody Nobla w 1930r.

1928 W Ursusie pod Warszawą rozpoczęto produkcję samochodów ciężarowych.

1928 Urodził się Ernesto “Che” Guevara Serna, rewolucjonista południowoamerykański.

1933 W Łodzi urodził się Jerzy Kosiński, pierwotnie Josek Lewinkopf polski pisarz mieszkający w stanach Zjednoczonych. Autor kontrowersyjnej powieści “Malowany ptak”. Zmarł śmiercią samobójczą 5 maja 1991 r

1940 Niemcy zajęli Paryż i rozpoczęli ofensywę na linii Maginota.

1940 W ślad za rządem francuskim, udającym się do Bordeaux, przenoszą się do Libourne – Angers prezydent i rząd RP.

1942 Zrealizowany został film “Bambi” Walta Disney’a.

1944 Bitwa na Porytowym Wzgórzu, największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich. 3000 partyzantów polskich i radzieckich pod dowództwem Nikołaja Prokopiuka przełamało niemieckie oblężenie w Lasach Janowskich.

1946 Zmarł John Logie Baird – szkocki inżynier, pionier telewizji. Jako pierwszy w świecie przesłał obraz telewizyjny, a w roku 1928 zademonstrował obraz telewizji kablowej.

1952 Urodził się Jimmy Lea, gitarzysta basowy brytyjskiej grupy Slade. Grupa znana jest z nagrań “Cum Feel The Noize”, “My Oh My” oraz “Far Far Away”.

1958 W świerku pod Warszawą uruchomiono pierwszy polski reaktor atomowy “Ewa”.

1959 W Łodzi urodził się Władysław Pasikowski, reżyser (Kroll, Psy, Słodko – gorzki).

1961 Urodził się Boy George (wł. George O’Dowd), muzyk brytyjski. Największe sukcesy zespół odnosił w pierwszej połowie lat 80’tych. W tym okresie zanotował przeboje “Karma Chameleon” oraz “Do You Really Want To Hurt Me”. Działał również solo m.in. jako Jesus Loves You. Pod tą nazwą wylansował “Bow Down Mister” i “Generation of Love”. Jako Boy George spory sukces zanotował dzięki “Everything I Own”, a także nową wersją piosenki “Crying Game” z filmu “Gra pozorów” w produkcji Pet Shop Boys. W 1999 roku formacja Culture Club reaktywowała się i odniosła sukces przebojem “I Just Wanna Be Loved”. W 2002 roku wystawił na deskach West Endu musical “Tabor”, oparty na autobiograficznych wydarzeniach.

1963 W Szczecinku urodził się Jarosław Boberek, polski aktor. Widzowie telewizyjni znają go przede wszystkim z roli posterunkowego w serialach Rodzina zastępcza. Jest jedną z czołowych postaci polskiego dubbingu. Jego najpopularniejszą i najbardziej popisową rolą jest Kaczor Donald (ma wyłączność na udzielanie głosu tej postaci w polskiej wersji językowej).

1966 Watykan ogłosił zniesienie ustanowionego w 1557 roku Indeksu ksiąg zakazanych (Index librorum prohibitorum).

1968 Zmarł Salvatore Quasimodo, włoski poeta, krytyk teatralny, tłumacz literatury greckiej i łacińskiej. Autor przekładów z Szekspira i kilku wierszy Adama Mickiewicza. W 1959 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

1969 Śmiercią tragiczną na emigracji w Niemczech zmarł pisarz Marek Hłasko. Debiutował w 1954 opowiadaniem Baza sokołowska. W latach 1955-57 pracował w redakcji Po Prostu. W lutym 1958 wyjechał do Paryża, gdzie wydał w Instytucie Literackim powieści Cmentarze i Następny do raju, tym samym uniemożliwiając sobie powrót do kraju. W roku 1975 jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano na Cmentarzu Powązkowskim. Jednym z inicjatorów sprowadzenia zwłok Hłaski do Polski był Jan Himilsbach, który w owym czasie pracował na Powązkach jako kamieniarz i własnoręcznie wykuł napisy na płycie nagrobnej. Jest na nim napis, który zasugerowała matka Hłaski: Żył krótko, a wszyscy byli odwróceni.

1970 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Sister Golden Hair” – America.

1982 Argentyna skapitulowała w wojnie z Wielką Brytanią o Falklandy – Malwiny.

1994 Zmarł Henry Mancini, amerykański kompozytor muzyki filmowej, czterokrotny laureat Oscara. Autor wielu znanych melodii, m.in. “Moon River” z filmu “śniadanie u Tiffany’ego”, “Szarada”. Skomponował też muzykę do serii filmów o Różowej Panterze. Urodził się w 1924 roku.

http://www.youtube.com/watch?v=BOByH_iOn88

1996 Nr 1 europejskiej listy przebojów: “Macarena” – Los Del Rio.

2003 Z rąk królowej Elżbiety II Sting otrzymał tytuł Commander of British Empire (CBE). Wyróżnienie przypadło mu za działania na rzecz ochrony środowiska oraz praw człowieka. “Byłem zaskoczony i zaszczycony” – powiedział wówczas artysta. Również ten sam tytuł otrzymał David Gilmour, wokalista i gitarzysta zespołu Pink Floyd za szczególny wkład w pomoc dla bezdomnych.

Imieniny obchodzą; Bazyli, Walerian, Rufin, Walery, Walerian, Eliza

Bazyli, basileus w języku greckim oznacza – król, imię to dotarło do Polski w łacińskiej formie Basilius, a wcześniej w przyjętych z Bizancjum formach: Wasilios, Wasyli, Wasyl.

ężczyzna o tym imieniu jest pracowity, ambitny i ma kierownicze uzdolnienia. Potrafi zgromadzić wokół siebie ludzi i zachęcić ich do twórczego współdziałania. Pociągają go sprawy wiary, fascynuje przyszłość świata. Dba o edukację dzieci, szanuje sąsiadów, ma wielkie grono przyjaciół.

Rufin, Rufus, łacińskie słowo rufinus oznacza rudowłosy, imię pochodzenia łacińskiego.

W Polsce jest to bardzo rzadkie imię. Noszący je mężczyzna jest odważny, podejmuje odpowiedzialne decyzje i lubi wygody. Ma spokojne usposobienie, czasem popada w melancholię.

Imię Walery pochodzi z łaciny, określało “człowieka z rzymskiego rodu Valeria”. Z kolei nazwa rodu wywodzi się z języka etruskiego. Mężczyzna o tym imieniu jest człowiekiem dobrym, sprawiedliwym, pracowitym i spokojnym. Potrafi być nerwowy, groźny i nieustępliwie bronić swego honoru. Lubi ład i porządek, chętnie zajmuje się szperactwem. Często ma talent literacki. Żyje skromnie, jest dobrym mężem i przykładnym ojcem.

Eliza jest zdrobniałą formą imienia Elżbieta, jego znaczenie tłumaczy się od wspólnego hebrajskiego źródłosłowu.

“Elisheba” w wolnym tłumaczeniu podaje się jako: “błogosławiona przez Stwórcę”. Osoba o tym imieniu jest zdolna do nadzwyczajnych czynów. Chętnie zdobywa wiedzę i zajmuje się badaniami naukowymi. Jest bardzo dokładna, ceni punktualność, ma zdolności lingwistyczne. Ciepło rodzinne koi jej znerwicowaną osobowość. Obdarzona żywym temperamentem, ceni gustowne ubiory i smaczne potrawy. W miłości stała.