KALENDARIUM POZNAŃSKIE 15 PAŹDZIERNIKA

Słońce w znaku Wagi

Dzień Niewidomych – “Dzień Białej Laski” uchwalony przez Europejską Unię Niewidomych w Warszawie w 1993 roku.

Urodzeni 15 października to osoby o wybitnym intelekcie. Odznaczają się poczuciem sprawiedliwości i trafności sądu. Zarówno w miłości jak i w przyjaźni są wierni i lojalni. W opinii otoczenia uchodzą za dobrych i szlachetnych. Nie przywiązują wagi ani do swego wyglądu, ani do życiowych przyjemności. Często przyjmują pozy zbytniej pewności siebie.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1566 Na prośbę kapituły poznańskiej decyzją króla Zygmunta Augusta Stanisław Sędziwoj z Czarnkowa, referendarz królewski otrzymał komandorstwo poznańskie przy kościele Św. Jana. [Na podstawie: Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski]

1712 W pierwszych latach XVIII wieku szafarze miejscy, przeprowadzający 15 października 1712 roku lustrację przedmieść i wsi miejskich odnotowali, że „(…) w Wildzie i człowieka nie masz (…).

Notatka tej samej treści zamieszczona została w księgach miejskich cztery lata później. To całkowite wyludnienie Wildy i innych wsi miejskich spowodowane było wojnami i klęskami żywiołowymi. W 1718 roku pogłówne płaciły na Wildzie dwie osoby, jednak dwa lata później wieś znowu była nie zamieszkana. [na podstawie: M. Mrugalska Banaszak, Wilda, Poznań 1999]

Zdjęcia z archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków, autor: Czesław Czub, Dolna Wilda, rok 1968

1768 W ratuszu miejskim odbyło się publiczne ogłoszenie szlachetnych burmistrzów, [Macieja] Baczyńskiego i [Ignacego] Kunowskiego oraz wójta, szlachetnego [Józefa] Lampartskiego. Następnego dnia wymienieni razem z mieszczanami zebranymi w kościele Bożego Ciała uczestniczyli w wotywie, kazaniu i procesji z okazji święta św. Teresy dziewicy, a także przyjęli błogosławieństwo na roczne sprawowanie władzy. [Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1853 Otwarcie gimnazjum realnego w Poznaniu, fundacji Gotthlifa Bergera.

Gotthilf Berger – niezwykle przedsiębiorczy Niemiec zebrał w dojrzałych latach swojego życia pokaźny kapitał. Szczęśliwie żonaty z panią Treppmacher nie miał szczęścia w dzieciach. Nie mając komu zapisać majątku zaczął się udzielać jako społecznik. Najpierw w 1853 roku przy ul. Wrocławskiej powstała Szkoła Realna.

Niemały wkład w jej utworzenie obok G. Bergera miał Edward Raczyński. Jednak to ten pierwszy wespół z Hipolitem Cegielskim byli realizatorami zamierzenia. W szkole niższej obok niemieckich powstały klasy polskie. To był jednak dopiero początek sponsoringu Bergera.

W 1861 roku G. Berger podarował miastu 50 tysięcy talarów na budowę nowego gmachu dla Szkoły Realnej. Jej budowę przy ul. Strzeleckiej rozpoczęto rok później.

W dokumencie darowizny podkreślono, że szkoła ta będzie przyjmować uczniów bez względu na narodowość i wyznanie. W 1865 roku do gmachu w neoromańskim stylu weszli pierwsi uczniowie. Do ich dyspozycji oddano pierwszą w Poznaniu salę gimnastyczną, kilkadziesiąt sal lekcyjnych, trzy laboratoria.

Tuz przed śmiercią w 1874 roku Berger zapisał miastu kolejne 150 tysięcy talarów. Z tych pieniędzy stworzono między innymi przytułek dla starców.

Dawna Szkoła Realna Bergera – obecnie Wydział Informatyki i Zarządzania Politechniki Poznańskiej, fot: fotopolska.eu

1945 W Poznaniu:  – otwarto linię autobusową (25 miejsc) do Warszawy – W Teatrze Wielkim dla tzw. przybyszów z terenu odbyło się specjalne przedstawienie “Wesoła wdówka”, a  “Warta” pokonała 4:2 “Wisłę Kraków”.

1974 Poznań w czasach PRL-u.

Z roboczą wizytą do Zakładów Przemysłu Metalowego H. Cegielski przybył I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR tow. Jerzy Zasada. [zdjęcia z Archiwum Cyryl – Stanisław Wiktor]

1986 Po raz pierwszy rozbłysły maszty oświetleniowe na stadionie poznańskiego Lecha.

Było to w czasie meczu Polska – Grecja w eliminacjach Euro 88. Krótko przed pierwszym, oficjalnym meczem przy nowych światłach do Poznania przyjechali specjaliści z Węgier, by wyregulować jupitery. Były one bowiem węgierskiej marki Tungsram. W tym celu – jak donosiła prasa – murawę podzielono na fragmenty osiem na osiem metrów. Każdy taki fragment miał być jednakowo oświetlony. – Wśród krajów socjalistycznych Węgry były ośrodkiem produkującym tego typu oświetlenie, a przy tym ceny, w porównaniu z tymi zachodnimi, były o wiele niższe. [na podstawie tekstów Radosława Nawrota w Gazecie Wyborczej]

W meczu zwyciężyliśmy 2:1.  Na trybunach zasiadło wtedy około 30 tys. widzów. Dzień wcześniej ok. 3 tys. osób widziało pierwszy trening przy sztucznym świetle. Po raz ostatni stare jupitery rozbłysły 13 października 2008 roku. Kolejorz zmierzył się wtedy w Pucharze Ekstraklasy z Lechią Gdańsk, a spotkanie zobaczyło niecałe 3 tysiące widzów.

1994 W Poznaniu utworzono Wyższą Szkołę Bankową.

2009 Przy ulicy Kasztelanów – przemianowanej decyzją Rady Miasta na ulicę Conrada Drzewieckiego odsłonięto specjalną tabliczkę. W hołdzie dla artysty na ulicy – już Drzewieckiego, przy której mieszkał – tańczyli uczniowie szkoły baletowej.

ZDARZYŁO SIĘ 15 PAŹDZIERNIKA

70 p.n.e. Urodził się Wergiliusz, poeta rzymski, autor „Eneidy”, rzymskiego eposu w 12 księgach oraz poematu dydaktycznego „Georgiki”.

55 p.n.e. Samobójstwo popełnił rzymski poeta Lukrecjusz, autor poematu filozoficznego „O naturze wszechrzeczy”.

1520 Król Anglii Henryk VIII wydał rozkaz zbudowania kręgielni w Whitehall.

1813 Napoleon Bonaparte mianował księcia Józefa Poniatowskiego Marszałkiem Francji.

1814 Urodził się Michaił Lermontow, poeta rosyjski, romantyk. Autor liryk nasyconych ideami wolnościowymi, poematów opartych na motywach ludowych, powieści psychologicznych (“Bohater naszych czasów”) i dramatu “Maskarada”. Zmarł 27 lipca 1841 roku.

1817 W Solurze w Szwajcarii zmarł w wieku 71 lat Tadeusz Kościuszko, generał i polityk. W latach 1775-1783 walczył w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku dowódca dywizji – otrzymał medal Virtuti Militari za zwycięstwo nad Rosjanami pod Zieleńcami, w 1794 roku naczelnik powstania zwanego od jego nazwiska kościuszkowskim, ranny w bitwie pod Maciejowicami, dostał się do niewoli, po uwolnieniu współdziałał w tworzeniu Legionów Polskich we Włoszech. Urodził się 4 lutego 1746 roku.

1833 Zmarł Kleofas Ogiński, kompozytor mazurków i polonezów, między innymi: “Pożegnanie ojczyzny”, a także działacz polityczny, uczestnik powstania 1794 r. na Litwie.

1839 Oficjalne zaręczyny księcia Alberta i królowej Wiktorii. To królowa oświadczyła się swojemu przyszłemu mężowi, co opisała później w pamiętniku: “To była niełatwa rzecz, ale z drugiej strony Albert nie mógł przecież oświadczyć się Królowej Anglii. Nigdy nie zdobyłby się na taką śmiałość.”

1844 Urodził się Friedrich Nietzsche, poeta i filozof niemiecki, pionier egzystencjalizmu. Nietzsche odrzucał w równym stopniu etykę chrześcijańską, jak i socjalizm jako „moralność niewolniczą”. W „Tako rzecze Zaratustra” kreował nadludzi, którzy na podstawie swej duchowej i moralnej przewagi nie byli związani żadnymi normami obywatelskimi i moralnymi. Uważał, że należy „przewartościować wszystkie wartości” i wyjść „poza dobro i zło”.

1880 Po 632 latach budowy ukończono katedrę w Kolonii.

1895 Urodził się Antonii Słonimski, poeta i satyryk, współzałożyciel grupy poetyckiej Skamander.

1905 Premiera “La Mer” Claude’a Debussy’ego.

1905 Rada Partyjna PPS oddała kierownictwo Wydziału Spiskowo – Bojowego Józefowi Piłsudskiemu.

1911 Urodziła się Jadwiga Jędrzejowska-Galert, tenisistka, wielokrotna mistrzyni Polski, wicemistrzyni Winbledonu w 1937 roku. Zmarła 28 lutego 1980 roku.

1912 Urodził się Albino Luciani – Jan Paweł I, 261 papież.

1917 Holenderska tancerka Mata Hari została rozstrzelana za szpiegostwo na rzecz Niemiec. Urodziła się 7 sierpnia 1876 roku.

1917 Urodził się Mieczysław Jankowski, polski tancerz Opery i Teatru Wielkiego w Warszawie i pedagog warszawskiej Państwowej Szkoły Baletowej, partner życiowy Jerzego Waldorffa.

1920 Urodził się Witold Sobociński, operator filmowy. Autor zdjęć m.in. do filmów Wajdy “Wszystko na sprzedaż”, “Ziemia obiecana”, “Smuga cienia” oraz “Sanatorium pod klepsydrą” Hasa.

1921 Urodził się Mario Puzo, pisarz amerykański (Godfather, Cotton Club, Earthquake).

1926 Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydało okólnik, na mocy którego “Mazurek Dąbrowskiego” stał się hymnem narodowym Polski.

1938 Premiera filmu Mieczysława Krawicza “Paweł i Gaweł”. Scenariusz wg bajki Aleksandra Fredry: Napoleon Sądek, Jan Fethke, Ludwik Starski. Muzyka: Henryk Wars. Obsada: Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Helena Grossówna, Józef Orwid, Ludwik Sempoliński.

1939 Major Henryk Dobrzański “Hubal” utworzył na Kielecczyźnie pierwszy oddział konspiracyjno-partyzancki działający w Polsce.

1939 Otwarto nowojorski port lotniczy LaGuardia.

1939 Urodził się Dana Lerska (wł. Danuta Pełka), piosenkarka polska popularna w latach 70-tych, była wokalistka grupy Wanderpol

1940 II Wojna Światowa: w londyńskie centrum BBC uderzyła 500-funtowa bomba zabijając siedmiu ludzi. Bruce Belfrage, który właśnie czytał wiadomości zatrzymał się tylko na sekundę, po czym z typowo angielską flegmą kontynuował.

1944 W Lublinie utworzono spółdzielnię Wydawniczo-Oświatową “Czytelnik”.

1948 Urodził się w Argentynie Chris De Burgh, irlandzki wokalista, kompozytor, autor tekstów i producent nagrań. Znany jest z przebojów „Lady In Red”, „High On Emotion” i „Sailing Away” urodził się w Argentynie. Debiutował w 1975 roku albumem „Far Beyond These Castle Walls”.

1951 Wojska brytyjskie zajęły strefę Kanału Sueskiego.

1959 Urodziła się Sarah Magaret Fergusson, [Fergie], angielska księżna York.

1960 Za „zawrotną” kwotę 15 marek grupa The Beatles nagrała w prywatnym studiu „Akustik” w Hamburgu trzy piosenki „Fever”, „Summertime” i „September Song”.

1961 W Londynie powstała Amnesty International – organizacja działająca w obronie więźniów politycznych.

1962 Amerykański samolot zwiadowczy sfotografował wyrzutnie rakietowe rozmieszczone w pobliżu Hawany na Kubie. W ten sposób rozpoczął się jeden z najpoważniejszych kryzysów politycznych po II wojnie światowej, który omal nie doprowadził do wybuchu wojny nuklearnej.

1964 Chiny zdetonowały swoją pierwszą bombę atomową.

1965 W Hotelu America w Nowym Jorku Jimi Hendrix podpisał kontrakt płytowy z Edem Chaplinem, m.in. 1 dolar od sprzedanej płyty. Ta nierozsądna decyzja wielokrotnie odbijała się później na karierze Hendrixa.

1968 W Surrey University w Anglii odbył się sceniczny debiut grupy Led Zeppelin.

1973 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: „Angie” – The Rolling Stones.

http://www.dailymotion.com/video/x1imcw_the-rolling-stones-angie-1973_music

1986 W Afganistanie rozpoczęło się pierwsze od czasu inwazji częściowe wycofywanie wojsk ZSRR.

1990 W Republice Południowej Afryki nie przedłużono obowiązującej od 1954 roku ustawy o rozdzieleniu ras – apartheid.

1991 Parlament Bośni i Hercegowiny ogłosił suwerenność kraju.

1991 Utworzono Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej. Fundacja organizuje wymianę młodzieży i współpracę kulturalną. Pomaga też w kształceniu specjalistów w dziedzinie gospodarki.

1996 Minutę po godzinie pierwszej po północy czasu polskiego, (czyli 4:01 po południu czasu Los Angeles) w szpitalu Good Samaritan w Los Angeles Madonna urodziła swoje pierwsze dziecko. Dziewczynka – Lourdes Maria Ciccone Leon – ważyła prawie 3 kg. Jej ojcem jest były osobisty trener Madonny – Carlos Leon.

2000 W Biarritiz we Francji zakończył się szczyt Unii Europejskiej, podczas którego przyjęto Kartę Praw Podstawowych UE. (Polska w wyniku sprzeciwu PiS Karty nie przyjęła)

2000 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: „Beautiful Day” – U2; UK Top Album: „Kid A” – Radiohead.

2003 Zmarł Patrick Dalzel-Job, brytyjski porucznik, którego losy stały się inspiracją do stworzenia postaci Jamesa Bonda. W 1940 roku ryzykując życie i nie czekając na rozkaz, wywiózł na łodziach wszystkie kobiety, dzieci i najstarszych mieszkańców norweskiego miasta Narwik, które wkrótce zostało zbombardowane.

2003 Chiny, jako trzeci kraj na świecie wystrzeliły w kosmos pierwszego kosmonautę.

2008 Prezydent Lech Kaczyński udzielając wywiadu Monice Olejnik, po zniknięciu z wizji, miał do niej powiedzieć: “Stokrotka, stokrotka, jest pani na mojej krótkiej liście, pożałuje pani tego, wykończę panią, nie obronią pani agenci służb specjalnych Walterowie [właściciele stacji TVN]”.

Imieniny obchodzą: Teresa, Aurelia, Florentyna, Jadwiga, Gościsław

Teresa to imię, którego pochodzenie można wywodzić od nazwy wyspy Thera (dziś Santorina) bądź bizantyjskiego imienia męskiego Tarasios lub greckiego wyrazu thera – „łowy”. Kobieta o tym imieniu jest dobra, pracowita i uczciwa. Ma niezwykłą zdolność szybkiego podejmowania decyzji. Uparcie dąży do raz postawionego sobie celu, bez względu na napotykane trudności. Ciągle się dokształca, jest wzorową matką i żoną. Często bywa dość chorowita.

Powiedzenia:
Dobra Tereska, kto z nią nie mieszka.
Każda Teresa ma swe interesa.

Aurelia, to żeńska forma imienia Aureoli, czyli złoty, złocisty, imię łacińskie. Aurelia jest bardzo odpowiedzialna. Może być świetnym doradcą. Ma dobry głos, lubi towarzystwo i wyszukane potrawy. Jest wrażliwa na kolory i muzykę. Potencjalna artystka.

Jadwiga to imię germańskie, złożone ze słów “hadu” i “wig”, które oznaczają “walkę”. Całość może określać “kogoś, kto jest waleczny w boju” lub “kogoś, kto jest wyjątkowo wojowniczy”. Osoba o tym imieniu ma wiele zalet. Jest dobra dla rodziny i znajomych, lojalna wobec przełożonych. To urodzona altruistka. Wiele czasu poświęca na doskonalenie swej osobowości, kultury bycia i wykształcenia.