KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 15 MARCA

15 MARCA Słońce w znaku Ryb

Święto Narodowe Węgier – Rocznica Wiosny Ludów
Międzynarodowy Dzień Konsumenta. Obchodzony w Polsce od 1987 roku, kiedy nasz kraj dołączył do 70 państw zrzeszonych w Międzynarodowej Organizacji Związków Konsumenckich.
Białoruś – Święto Konstytucji

Urodzeni 15 marca wiedzą czego chcą od życia i jak rzadko kto umieją korzystać z jego przyjemności. Folgują również swoim namiętnością. Są przenikliwi, wytrwali, ambitni, życzliwi dla otoczenia. Oznaczają się bystrym umysłem. Otoczeni bywają kręgiem przyjaciół i wielbicieli, a życie ich nie jest nudne ani monotonne.

Cytaty na dziś:

– Kiedy mężczyzna wzdycha, to albo niedawno się zakochał, albo bardzo dawno temu się ożenił. (Oldřich Fišer)
– Biografia – to najbardziej nieznośny i kłamliwy rodzaj literatury. Wasilij Rozanow
– Kto może, ten działa. Kto nie może – ten uczy innych. George Bernard Shaw

Prawo Murphy’ego: Po dokładnym i pracochłonnym zbadaniu próbki okazuje się, że to niewłaściwa próbka i nie ma żadnego związku z danym zagadnieniem.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1000 Zakończył się, trwający od 7 marca, zjazd gnieźnieński. Przebywający w Gnieźnie Otton III zwolnił księcia polskiego od obowiązku trybutarnego i włączył go do swego planu “odbudowy cesarstwa rzymskiego”. Uznał też Bolesława za godnego korony, na znak czego włożył mu na głowę diadem, nazywając “bratem i współpracownikiem cesarstwa”.

1513 W Poznaniu urodziła się Jadwiga Jagiellonka, królewna, księżniczka litewska, elektorowa brandenburska. Córka Zygmunta I Starego.

Z jej osobą wiązały się liczne plany matrymonialne, ostatecznie w 1535 roku poślubiła Joachima II Hektora, elektora brandenburskiego. Pomimo, że jej mąż popierał luteranizm, pozostała katoliczką.

Jadwiga urodziła się w Poznaniu w domu miejscowego biskupa Jana z Lubrańca. Istnieją pewne rozbieżności odnośnie daty urodzenia polskiej królewny. Ludwik Decjusz i Dziennik Łukasza Noskowskiego podają, że urodziła się 25 marca 1513 roku, z kolei Acta Tomicana przekazały datę 15 marca. Badacze uważają ten ostatni przekaz za wiarygodny, ponieważ w liście z 16 marca 1513 Zygmunt I Stary pisał do swojej młodszej siostry Elżbiety o narodzinach córki.

Jadwiga została ochrzczona 19 marca 1513, a jej rodzicami chrzestnymi byli wojewoda poznański Mikołaj Lubrański i jego żona.

1851 Urodził się Józef Surzyński, ksiądz, muzykolog, kompozytor, popularyzator dawnej polskiej muzyki kościelnej, wydawca pierwszej polskiej serii źródeł muzycznych “Monumenta Musices Sacrae in Polonia” dyrygent Poznańskiego Chóru Katedralnego. (zm. 5.03.1919).

Od sierpnia 1881 pełnił funkcję organisty w katedrze poznańskiej, kierował jednocześnie chórem katedralnym. Mimo szykan pruskich utworzył Poznański Chór Katedralny – chór chłopięco-męski, odpowiadający wymogom reformy śpiewu kościelnego. W 1883 był jednym z założycieli poznańskiego Towarzystwa św. Wojciecha, opiekującego się organistami. Redagował pismo “Muzyka Kościelna”.

W 1887 zrezygnował z funkcji organisty w poznańskiej katedrze; zastąpił go Bolesław Dembiński. Dembiński był przeciwnikiem reform muzyki kościelnej i popadł na tym tle w konflikt z ks. Surzyńskim; w efekcie zatargów Surzyński zrezygnował także z prowadzenia chóru w 1894 i został proboszczem w Kościanie. Prowadził tam działalność muzyczną i społeczną, pracował nad rozwojem Banku Ludowego i stowarzyszeń polskich, występował w sprawie nauczania religii w języku polskim.

1919 W Berlinie została zamordowana została Róża Luksemburg – teoretyk ekonomii politycznej, działaczka socjalistyczna. Przywódczyni lewicy socjaldemokracji niemieckiej, współzałożycielka Komunistycznej Partii Niemiec. W 1903 roku mieszkała w Poznaniu przy dzisiejszej ulicy Szamarzewskiego 21.

1919 W wieku 63 lat zmarł Andrzej Tabert, właściciel gospody na Dębcu, w domu Trittów, ważnego punktu życia towarzyskiego i kulturalnego, a także miejsca, w którym prawdopodobnie założono klub Lutnia, prekursorkę dzisiejszego Lecha Poznań.

Po Andrzeju, trzy lata od niego młodsza. Była ona wówczas na Dębcu bardzo popularną postacią, znaną szczególnie wszystkim miłośnikom napojów alkoholowych. Była kobietą życzliwą, miała dobre serce i wspomagała wszystkie inicjatywy społeczne, udostępniając salkę swojej gospody. W 1920 roku liczyła sobie 68 lat. Prawdopodobnie właśnie tam odbyło się zebranie inaugurujące działalność Klubu Sportowego Lutnia.

W latach późniejszych na przemian w pomieszczeniach restauracji Tabertowej – jesienią i zimą oraz w przyległym ogrodzie – wiosną i latem odbywały się zabawy taneczne, z których dochód zasilał kasę klubu. To właśnie tam, jak informuje anons prasowy, odbyły się w sierpniu 1927 roku uroczyste obchody siedmiolecia istnienia Ligi Dębiec. [Źródło: Jarosław Owsiański, Lech Poznań przemilczana prawda, s.76-77, Poznań 2017]

1932 W Pniewach urodził się Jerzy Sobociński, poznański artysta rzeźbiarz.

Jego dorobek artystyczny to ponad 130 rzeźb. Do najbardziej znanych należą pomniki: Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, św. Wojciecha w Gnieźnie, Stanisława Mikołajczyka w Poznaniu a także słynny kiczowaty papież w kajaku w Zbąszyniu. Rzeźbiarzem jest również jego syn, Robert.

Ponad 20 lat pełnił funkcję prezesa Sekcji Rzeźby poznańskiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków, a później Związku Rzeźbiarzy. Był organizatorem licznych plenerów rzeźbiarskich i wystaw, inicjatorem i twórcą jedenastu edycji Ogólnopolskich Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, organizowanych w Poznaniu od 1974 roku. Zapoczątkował odradzanie się polskiej rzeźby kameralnej, jej popularyzację i nobilitację.

Zmarł 1 listopada 208 roku. 15 marca 2012 roku, przy ul. Promienistej 134A odsłonięto tablicę upamiętniająca twórczość artysty.

Skrzydlaty – rzeźba Jerzego Sobocińskiego na Cytadeli, Foto: wikipedia

1981 Na ulice Poznania wyjechały pierwsze autobusy marki Ikarus.

Ikarusy na Kaczej, rok 1981, fot: MPK Poznań

1987 Zmarł Bogusław Kogut, polonista, poeta, prozaik związany z Poznaniem. W latach 1956-1960 redaktor naczelny Tygodnika Zachodniego. Laureat nagród literackich Rzeszowa i Poznania. W latach 1957-1961 poseł na Sejm II kadencji z ramienia PZPR.

Bogusław Kogut podczas poznańskiego Ogólnopolskiego Festiwalu Poezji – 1960 Foto: Eugeniusz Kitzman / Cyryl

ZDARZYŁO SIĘ 15 MARCA

44 p.n.e. 60 Republikanów zawiązało spisek, by dokonać tyranobójstwa. Zasztyletowano Cezara w dniu Id (15 marca), podczas posiedzenia senatu.

Przywódcami spisku byli Marek Junius Brutus, Gajus Trebonius i Decimus Brutus. Pochodził ze starej patrycjuszowskiej rodziny, otrzymał dobre wykształcenie i już w młodym wieku zaczął zajmować się polityką.

Dzięki swoim zdolnościom przywódczym i organizacyjnym, udało mu się podbić wiele krajów i w ten sposób wzmocnić swoją pozycję. Rosnąca potęga Cezara zaniepokoiła senat, który od tej pory starał się ograniczyć jego wpływy. W konsekwencji, Cezar zdecydował się na zamach stanu.

W 49 p.n.e. przekroczył umowną granicę Rzymu na rzeczce Rubikon. Zajęciem Rzymu Cezar rozpoczął wojnę domową. Po wielu wygranych bitwach, Cezar powrócił do Rzymu posiadając w swym ręku wiele tytułów i sprawując faktyczną dyktaturę i jednowładztwo. Przeprowadził szereg reform, także z nim wiąże się reformę kalendarza. Cezara, który w lutym został dożywotnim dyktatorem, podejrzewano o chęć obalenia republiki i ustanowienia monarchii pod swoim przywództwem. Panowanie Juliusza Cezara przerwał zamach w czasie id marcowych (44 p.n.e.). Pozostawił on po sobie wiele Należy do najsławniejszych postaci historycznych, kojarzy się nie tylko jako sławny wódz, ale też jako jednowładca.

76 Urodził się cesarz rzymski Hadrian. Był budowniczym Wału Hadriana na granicy Anglii i Szkocji (w latach 122-128), który wyznaczał północną granicę Imperium Rzymskiego.

http://www.youtube.com/watch?v=LeosZImCrMY&feature=related

1776 Kongres Stanów Zjednoczonych podjął decyzję o wyjęciu kolonii amerykańskiej spod władzy brytyjskiego króla.

1801 Urodził się Coenraad J van Houten, węgierski producent kakao.

1834 Podpisana została tzw. umowa kartelowa między Rosją i Prusami, zobowiązująca partnerów do utrzymywania spokoju na zagarniętych ziemiach polskich i przekazywania sobie zbiegów. GW

1849 Ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludów” Adama Mickiewicza.

1869 Urodził się Stanisław Wojciechowski, polityk ludowy, działacz spółdzielczości, 1919-1920 minister spraw wewnętrznych, 1922-26 prezydent RP. Wycofał się z polityki po przewrocie majowym. Zmarł 9 kwietnia 1953 roku.

1892 Maszyna do głosowania została po raz pierwszy wypróbowana przez stan Nowy Jork, wkrótce umieszczono ja w innych miastach i stanach.

1892 Pierwsze ruchome schody zostały opatentowane przez amerykańskiego wynalazcę Jesse W. Reno. Zostały zainstalowane równocześnie na Wystawie Paryskiej i przy zejściu do stacji kolei podziemnej w Nowym Jorku. Obecny wygląd przybrały w latach 1931-1932, stając się nieodłącznym składnikiem wielkich domów towarowych oraz większych dworców kolejowych.

1892 John Houlding założył Liverpool FC.

1903 Urodził się Józef Czechowicz, poeta związany z “Kwadrygą”, uznany za przywódcę nowej generacji poetów, tzw. drugiej awangardy. Wydał zbiory wierszy “Stare kamienie” i “Nic więcej”. Jest także autorem jednoaktówek i słuchowisk radiowych. Zginął podczas nalotu w Lublinie 9 września 1939 roku.

1907 Finlandia jako pierwszy kraj w Europie, daje kobietom prawo do głosowania i pełnienia funkcji w Parlamencie.

1923 Rada Ambasadorów Ententy uznała wschodnie granice Polski, zgodnie z treścią Traktatu Ryskiego, podpisanego 18.03.1921 roku.

1930 Urodził się Jerzy Dobrowolski, polski aktor, reżyser teatralny.

Polscy satyrycy uważają, że Dobrowolski, mimo że dziś nieco zapomniany, miał największy wpływ na kształt polskiej sceny kabaretowej. Uczestniczył w niezliczonej ilości słuchowisk radiowych nadawanych głównie w Radiowej Trójce (m. in. Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy i kabaret “Decybel”). Był najważniejszym głosem w słuchowiskach autorstwa Marii Czubaszek, w których występował m.in. z Ireną Kwiatkowską, Barbarą Wrzesińską, Bohdanem Łazuką. Wystąpił także w kilkunastu filmach, głównie w charakterystycznych rolach drugoplanowych.

1932 Urodził się Jerzy Hoffman, reżyser filmowej Trylogii.

1937 W Chicago został powołany do życia pierwszy Bank Krwi.

1939 Niemcy utworzyły protektorat Czech i Moraw. Oddziały niemieckie wkroczyły do Pragi.

1944 Rada Jedności Narodowej opublikowała deklarację programową “O co walczy naród polski”.

1948 Urodził się Tomek Tryzna, polski reżyser filmowy, pisarz. Jego najsłynniejsza powieść Panna Nikt została wydana i przetłumaczona w wielu krajach w Europie, USA i Brazylii. Film wg książki “Panna Nikt” wyreżyserował Andrzej Wajda.

1950 Weszła w życie europejska konwencja, regulująca podział częstotliwości dla rozgłośni radiowych.

1952 W Chrzanowie urodził się Andrzej Grabowski, polski aktor. Szczególną popularność zawdzięcza roli Ferdynanda Kiepskiego w telewizyjnym serialu komediowym Świat według Kiepskich emitowanym na antenie kanału Polsat w latach 1999-2005 oraz od września 2006.

1953 Urodził się Mike Oldfield. Przełomowym albumem nie tylko w karierze muzyka lecz także całego rocka był album Tubular Bells. Przy nagrywaniu albumu Oldfield zagrał na ponad dwudziestu instrumentach. Muzyka ta została także użyta w popularnym filmie Egzorcysta czyniąc przewodni motyw albumu jedną z najłatwiej rozpoznawalnych melodii z kręgu rocka progresywnego.Począwszy od roku 1979 artysta zmienia styl zmierzając w stronę muzyki popularnej, komponując krótsze utwory z wykorzystaniem śpiewu np. znany przebój Five Miles Out lub Moonlight Shadow.

1957 Do Egiptu wyruszyła pierwsza polska wyprawa archeologiczna pod kierunkiem profesora Kazimierza Michałowskiego.

1962 Bell Canada jako pierwsza firma na świecie zaoferowała komercyjne połączenia faksowe.

1962 Urodził się Terence Trent d’Arby (wł. Terence Trent Darby), brytyjski piosenkarz i kompozytor soulowy.

1964 Liz Taylor po raz piąty wyszła za mąż, kolejny raz za Richarda Burtona.

1968 Ukazał się singel Lady Madonna / The Inner Light grupy The Beatles.

1968 W Genui we Włoszech urodziła się Sabrina, włoska piosenkarka dyskotekowa, popularna krótko w połowie lat 80-tych. Znana z przeboju „Boys” (1987)

1968 Płyta Wonderful World Louisa Armstronga dotarła do pierwszego miejsca brytyjskiej listy przebojów.

1975 Marc Bolan rozwiązał grupę T. Rex.

1975 Urodził się Eva Longoria, amerykańska aktorka. Najbardziej znana z roli w serialu telewizyjnym Gotowe na wszystko oraz w komedii Nawiedzona narzeczona.

1978 Zmarł Aleksander Kamiński, pseudonim “Kamyk”, pedagog, harcerz. Organizował drużyny zuchów, był redaktorem naczelnym Biuletynu Informacyjnego Armii Krajowej; autor książki “Kamienie na szaniec”. Urodził się 28 stycznia 1903.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Sara” – Starship.

1987 Firma Fuji wypuściła na rynek jednorazowy aparat fotograficzny w cenie błony filmowej.

1989 Po wprowadzeniu legalnego obrotu dewizami, zaczęły pojawiać się pierwsze kantory; kurs dolara wahał się wtedy w granicach 2900 –3000 zł.

1990 Sekretarz Generalny KC KPZR Michaił Gorbaczow został zaprzysiężony przez Zgromadzenie Deputowanych Ludowych na pierwszego prezydenta ZSRR.

1997 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów „Mama” – Spice Girls.

2001 Korea Północna i Korea Południowa wymieniły po raz pierwszy od 51 lat pocztę między 600 rodzinami oddzielonymi od siebie granicą państwową.

Imieniny obchodzą; Longin, Ludwik, Klemens

Klemens, imię łacińskie oznacza człowieka spokojnego, łagodnego, cichego, delikatnego. Osoba nosząca to imię cechuje się łagodnym usposobieniem, spokojem ducha i uczuć. Klemens jest osobą bardzo wrażliwą, a jednocześnie odważną i rozsądną. W życiu kieruje się wzniosłymi ideałami, często przyjmując na siebie zbyt dużą odpowiedzialność. Lubi chodzić własnymi drogami, przebywać w miłym towarzystwie i spędzać czas na łonie natury. Lubi również oglądać dobre filmy. Jego ulubiony kolor, to niebieski, a zwierzę – mysz.

Longin; Longinus po łacinie oznacza długi, oddalony, rozwlekły. Ludwik, imię germańskie złożone z dwóch elementów chlod – sławny i wik – walka, bitwa. Pierwotnie imię to zapisywano jako Chlodwik, Chludwig, a po zaniku ch- powstała niemiecka forma Ludwig. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Ludovicus, ang. Lodovick, fr. Louis, hiszp. Ludovico, niem. Ludwig.

Autor: tomaszdworek.pl