KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 15 SIERPNIA

Słońce w znaku Lwa

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Dzień Wojska Polskiego obchodzony dla upamiętnienia zwycięstwa Polaków nad wojskami Rosji Radzieckiej w bitwie pod Radzyminem

Człowiek urodzony 15 sierpnia wyróżnia się pośród swego otoczenia, a inni ludzie poddają się jego kierownictwu. Szlachetny, rycersko usposobiony – życzliwie odnosi się do innych ludzi i cieszy się sympatią ogólną. Umysł jego jest bardzo aktywny, bystry, wdrożony do pracy, a dzięki swym zdolnościom – łatwo może osiągnąć stanowisko wybitne. Sprawiedliwy, dostojny, wyniosły w swych czynach i upodobaniach – wiernym jest wobec przyjaciół i wspaniałomyślnym względem wrogów. Harmonijny, pełen intuicji – zdolnym jest do wysiłków potężnych i wielkich czynów.

Pełen jest milczącej, świadomej siebie potęgi i siły wewnętrznej. Zamknięty w sobie – jest znakomitym dyplomatą. Poglądy jego są bardzo różnorodne. Z entuzjazmem potrafi się poświęcać jakiejś propagandzie. Lubianym jest przez osoby płci odmiennej.

Cytaty na dziś:

•    Szczęściem jednego człowieka jest drugi człowiek. Jean Paul Sartre
•    Nowi poeci zbyt wiele wody wlewają do atramentu. Johann Wolfgang von Goethe

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1399 Początek legendy o hostiach wyniesionych z klasztoru kaznodziejskiego; geneza kościoła Bożego Ciała w Poznaniu.

Tego dnia Najświętsze Hostie wykradzione z kościoła OO. Dominikanów (dzisiaj Księży Jezuitów), następnie sprofanowane w kamienicy przy ul. Żydowskiej, zostały porzucone na nadwarciańskich łąkach. Biskup Wojciech Jastrzębiec wraz z duchowieństwem w uroczystej procesji przeniósł Ciało Pańskie do kościoła św. Marii Magdaleny (ówczesnej fary na Placu Kolegiackim). Na miejscu znalezienia Hostii wybudowano najpierw drewniana kaplicę. Później, zgodnie z życzeniem króla Władysława Jagiełły (dokument fundacyjny z 1406 roku), wybudowano kościół w miejscu, gdzie „Ciało Pańskie cudownie znalezione zostało” . Opiekę nad świątynią zlecił król OO. Karmelitom Trzewiczkowym, którzy do końca XV wieku trudzili się nad budową i upiększaniem kościoła Bożego Ciała i mieli nad nim pieczę przez 400 lat. Wiek XV i XVI to okres świetności świątyni.

Liczne cuda dokonujące się w tym miejscu sprawiają, że do sanktuarium Bożego Ciała przybywają pielgrzymi nie tylko z Wielkopolski, Pomorza, ale także z Mazowsza, Małopolski, Prus, Litwy, Węgier i Rusi. W tym czasie kościół nawiedza więcej pielgrzymów niż sanktuarium jasnogórskie w Częstochowie.

Kościół Bożego Ciała, pocztówka w roku 1884, fot: fotopolska.eu

1716 Urodził się Jacek Szczurowski, zwany Hyacinthus lub Roxolanus, kompozytor przełomu baroku i klasycyzmu.

Autor muzyki kościelnej: antyfony Ave Regina i Salve Regina, Introitus; koncerty kościelne Dziecino Boże, Infans pusille, Sub Tuum praesidium, Vanitas vanitatum, Vota mea; 9 litanii, motety (m.in. De Beata M., De Deo, Veni Creator, De Sanctis, Confessio et pulchritudo); 4 msze (m.in. Missa Emmanuelis). Komponował także muzykę świecką.  Autor: utworów orkiestrowych, m.in. Symfonii – pierwszej polskiej (niestety, zaginionej) symfonii (1750). Obok Antoniego Milwida był jednym z pierwszych przedstawicieli muzyki symfonicznej w Polsce. Członek zakonu jezuitów w Kaliszu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1737. Przebywał w ośrodkach jezuickich w Kaliszu, Krośnie, Gdańsku, Toruniu, Krakowie, Jarosławiu i Poznaniu.

Wnętrze Fary, fot:  Michał Wrombel (fotoportal)

1549 Szlachcic Łagiewnicki i Trąbczyński w zasadzce odcięli lewą rękę Janowi Skrzetuskiemu, kanonikowi i oficjałowi generalnemu poznańskiej kurii.

1820 Zmarł Ewaryst Estkowski, pedagog, teoretyk szkolnictwa.

Ukończył seminarium nauczycielskie w Poznaniu, po czym podjął pracę nauczyciela w Wojciechowie. Brał udział w wydarzeniach Wiosny Ludów w 1848. Założył pierwsze polskie Towarzystwo Pedagogiczne w Poznaniu. Redagował i wydawał pisma pedagogiczne, m.in. “Elementarzyk”, “Szkoła Polska”, “Szkółka dla dzieci”, “Szkółka dla młodzieży”.

Szczególną uwagę poświęcał nauczaniu elementarnemu, poruszał zagadnienia kształcenia nauczycieli szkół niedzielnych, realnych oraz oświaty pozaszkolnej. Nauczanie elementarne według jego zasad ma uszlachetniać uczucia, kształcić władze umysłowe, przyswajać uczniowi początki najważniejszych wiadomości.

1912 Urodził się prof. Zbigniew Zakrzewski, ekonomista, autor pamiętników, działacz Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Profesor Zbigniew Zakrzewski urodził się 15 sierpnia 1912 roku w Puszczykowie, w domu przy ul. Posadzego, w którym rodzina przebywała na wakacjach. Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego, doktoryzował się pod kierunkiem prof. Edwarda Taylora. Pełnił funkcje rektora, prorektora Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Przez wiele lat był dyrektorem Instytutu Ekonomiki Obrotu Towarowego i Usług.

Jest autorem teorii handlu wewnętrznego. Doskonale zorganizowany, rzetelny w badaniach, prawy w postępowaniu, był autorytetem moralnym i naukowym dla wielu pokoleń studentów.

Rozmiłowany w historii oraz dziejach Poznania, napisał przepiękne prace o rodach i kamienicach Poznania, a także o udziale Wielkopolan w budowaniu gospodarki i kultury w Polsce.

Jego smukła sylwetka, szybki krok na spacerach po ulicach ukochanego miasta, oraz pogodna i pełna dobra twarz pozostaje w pamięci tysiąca jego uczniów i współpracowników.

Profesor Zakrzewski patronuje Sali 016 w budynku Altum Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, o czym informuje umieszczona w pobliżu wejścia do sali pamiątkowa tablica. 19 grudnia 2008 r. położony w centrum Poznania skwer Zielone Ogródki otrzymał – z inicjatywy działacza Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, Adama Suwarta – nazwę Zielone Ogródki im. Zbigniewa Zakrzewskiego w Poznaniu. 12 września 2011 po prawej stronie schodów prowadzących do budynku Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu postawiono pomnik Zbigniewa Zakrzewskiego.

Na podstawie notki prof. Henryka Mruka. za: http://www.80lat.ue.poznan.pl

Pomnik profesora Zakrzewskiego przy gmachu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, fot: wikipedia.pl

Zielone Ogródki im. profesora Zbigniewa Zakrzewskiego, fot: http://www.park-m.pl

1919 Przejęcie Teatru Wielkiego w Poznaniu przez zespół polskich artystów.

1919 W Poznaniu urodził się Edmund Białas, piłkarz, zawodnik Lecha Poznań, reprezentant Polski, trener.

Występował na boisku jako napastnik. Od 1931 był związany z poznańskim Lechem (pod różnymi nazwami klubu), najpierw jako piłkarz, potem trener. Był pierwszym zawodnikiem Lecha, który wystąpił w kadrze narodowej (1948); powołanie do reprezentacji otrzymał już w 1939, ale mecze (z Bułgarią i Jugosławią) nie doszły do skutku po wybuchu II wojny światowej. Okres okupacji spędził w Rzeszowie (wysiedlony przez Niemców). Łącznie zaliczył w zespole narodowym dwa mecze.

Jako zawodnik Lecha tworzył z Teodorem Aniołą i Henrykiem Czapczykiem słynny tercet napastników “A-B-C”. W ekstraklasie piłkarskiej wystąpił w 64 meczach, strzelając 26 bramek. Nosił boiskowy przydomek “Kosiba”.

W 1951 zakończył karierę zawodniczą i podjął pracę instruktora piłki nożnej w Lechu; kilkakrotnie prowadził pierwszy zespół (m.in. 1965-1966, 1969-1972

Od ponad 10 lat co roku w Poznaniu organizowany jest memoriał im. Edmunda Białasa, na którym to, licznie gromadzą się młodzi ludzie, rodzina, media, oraz dawni przyjaciele Edmunda.

1920 Wojska Wielkopolskie uczestniczyli w ofensywie Piłsudskiego wiosną 1920 r. – przede wszystkim na środkowym odcinku frontu. Nacierali na obszarze dzisiejszej Białorusi, w kierunku na Mińsk Litewski (dziś stolica Białorusi) i Bobrujska.

Mińsk był dwukrotnie zdobywany przez Wielkopolan: po raz pierwszy 8 sierpnia 1919 r., po raz drugi 14 października 1920 r  Była to 14. Dywizja Piechoty Wielkopolskiej (do końca 1919 r. występująca jako 1. Dywizja Strzelców Wielkopolskich). Mińsk zdobywali więc dwukrotnie ci sami żołnierze.

W wojnie udział wzięło ponad 50 tysięcy Wielkopolan.

Były to trzy pełne dywizje piechoty, brygada kawalerii, dywizjon pociągów pancernych (składający się z trzech pociągów pancernych), wojska techniczne (saperzy, telegrafiści, oddziały kolejowe), oddziały sanitarne, dywizjon samochodów pancernych – wszystkie te jednostki pochodziły z Armii Wielkopolskiej. Do tego dochodziły cztery eskadry lotnicze i oddziały zaopatrzenia.

Żołnierz wielkopolski wyróżniał się wtedy inną szkołą dowodzenia i jak mówi profesor Janusz Karwat – większą “sprężystością organizacyjną”.

Pod tym względem związki taktyczne z Wielkopolski były najbardziej skonsolidowane, łatwiej się nimi kierowało na polu walki. Były też doskonale uzbrojone, wyposażone w uzbrojenie niemieckie oraz w sprzęt, który napływał w latach 1919-1920 m.in. z Francji. Wielkopolscy żołnierze mieli też bardzo praktyczne mundury – szyły je poznańskie zakłady na ul. Kraszewskiego. Pod tym względem wyraźnie górowali nad pozostałymi formacjami WP.

6 grudnia 1920 r. w Zelwie (Litwa) Józef Piłsudski udekorował sztandary oddziałów 14. dywizji piechoty krzyżem Virtuti Militari. Podczas swojej przemowy Wódz Naczelny podkreślił, że poza 1. Dywizją Legionową mógł “bez wahania” liczyć tylko na “14. Dywizję Wielkopolską”. Zdaniem Piłsudskiego, w najtrudniejszych chwilach odwrotu 14. Dywizja zawsze była “zdrowa moralnie” i ją właśnie przeznaczał “do wykonywania najtrudniejszych i najzaszczytniejszych zadań”, “wiedząc nieodwołalnie, że każdy rozkaz spełni”.

Na podstawie rozmowy z prof. Januszem Karwatem. Gazeta Wyborcza z 14.08.2010

1935 W Gdańsku w wieku 34 lat zmarła Stanisława Przybyszewska – córka Stanisława, pisarka i malarka. Autorka dramatów o rewolucji francuskiej: “Sprawa Dantona”, “Thermidor”.

Otrzymała bardzo staranne wykształcenie. Wcześnie poznała arcydzieła literatury i malarstwa europejskiego, z łatwością przyswoiła sobie kilka języków i tajniki gry na skrzypcach. Po dziesięciu latach pobytu za granicą, w połowie 1916 wróciła do kraju.

Po maturze w Krakowie przeniosła się do Poznania, gdzie od ponad roku przebywał jej ojciec z drugą żoną Jadwigą primo voto Kasprowiczową. W Poznaniu otrzymała posadę na poczcie, wkrótce jednak z niej zrezygnowała, niezadowolona z mechanicznego charakteru swojej pracy.

Rozpoczęła studia muzyczne w poznańskim konserwatorium. W następnym roku zapisała się na poznański uniwersytet, gdzie przez jeden trymestr uczęszczała na wykłady na wydziale filologicznym. Samodzielnie studiowała ekonomię, psychologię i podstawy nauk socjologicznych. W tym czasie zarabiała jako nauczycielka.

W 1922 debiutowała w XIV tomie poznańskiego “Zdroju”, przekładem prozy poetyckiej Marcela Lenoira pt. Myśli o malarstwie. W 1922 r przeprowadziła się do Warszawy.

2018 W wieku 71 lat zmarł Wojciech Müller, artysta, były rektor Uniwersytetu Artystycznego. Ukończył poznańskie liceum plastyczne, a w 1972 r. otrzymał dyplom z grafiki i z malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu.

To właśnie tam pracował od 1974 r. Należał do liderów grupy plastycznej Od Nowa. Zajmował się scenografią, lubił artystyczne działania w plenerze. W swoich pracach przekraczał granice gatunków, czerpał z możliwości, jakie dają współczesne media. Brał udział w ok. 250 wystawach w Polsce i za granicą.

W 2017 roku Rada Miasta Poznania przyznała mu tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania. Na stałe wpisał się do panteonu awangardystów polskich XX w.

2020 W wieku 64 lat, zmarł Marek Zaradniak. Był poznańskim dziennikarzem zajmującym się tematyką kulturalną, absolwentem X LO i historii na UAM. Pracował m.in. w „Gazecie Poznańskiej”, „Expressie Poznańskim” i „Głosie Wielkopolskim”.

Wspomnienie Marcina Kostaszuka, zastępcy dyrektora Wydziału Kultury UMP: Jeszcze za czasów pracy w „Gazecie Poznańskiej” Marek wybrał się na konferencję artysty raggamuffin Shaggy’ego, który miał zagrać koncert w Arenie. Pod chmurę dreadów autora „Boombastic” pofrunęło od Marka śmiertelne poważne pytanie „Kim dla ciebie jest Bob Marley?”, po czym cała sala spadła pod stoły ze śmiechu. A potem Shaggy udał się na próbę dźwięku, podczas której spadła na niego konstrukcja sceny – newsa miał tylko Marek, bo reszta dziennikarzy szybko leciała gdzieś indziej, a jemu intuicja podpowiadała, by jeszcze chwilę zostać. Takich anegdot jest mnóstwo.
[Źródło: Głos Wielkopolski, https://gloswielkopolski.pl/nie-zyje-marek-zaradniak-dziennikarz-ktorego-znali-wszyscy/ar/c13-15130101? ]

Wspomnienie Krzysztofa Ranusa, managera zespołów muzycznych. Zostanie w mej pamięci jak szybkim krokiem przemierza ulice Poznania. Lekko zgarbiony z nieodłączną torbą w ręku mknie na koncert, wystawę lub konferencję prasową. Marek interesował się wszystkimi odmianami sztuki. Pisał o nich ze znawstwem i rozumieniem. Sztuki plastyczne, teatr jazz, rock czy blues nie miały dla niego tajemnic. Jak czegoś nie wiedział to zawszy pytał. Doświadczyłem tego wielokrotnie. Miał też odwagę skrytykować opisywane wydarzenie. Miał dobre pióro i potrafił być analityczny. Jego specjalnością były wywiady z artystami. Uwielbiał to. Spotkania z Markiem przy piwie to osobny rozdział. Czasami myślałem iż Głos był głównym mieszkaniem Marka. Do swego blokowego lokum wpadał tylko by się wyspać i ogolić.

Wspomnienie Macieja Krajewskiego, Łazęgi Poznańskiej, który ocalił wyrzucone na śmietnik pamiątki po dziennikarzu.

Marek był naszym Stevem Buscemi – mistrzem epizodu. Wypełniał każdą lukę na stronie, zajmował na koncertach miejsce dla prasy, z którego nikt nie skorzystał, bywał na każdej konferencji, na którą innym nie chciało się wybrać. Był ostatnią nadzieją zarówno dla redaktorów, jak i artystów i organizatorów – nigdy nie odmawiał wzięcia na siebie dodatkowej pracy.

ZDARZYŁO SIĘ 15 SIERPNIA

69 Zamordowany został Servius Sulpicius Galba, cesarz Rzymu (68-69).

1038 Zmarł Stefan I, pierwszy król Węgier, święty.

1057 W Lumphanan, koło Aberdeen zginął z rąk Malcolma Canmore`a Makbet – król Szkocji. Pięć wieków później stał się bohaterem jednej z najbardziej krwawych tragedii Szekspira.
http://www.youtube.com/watch?v=3GTIrYy48v8

1195 W Lizbonie urodził się św. Antoni, franciszkanin, patron małżeństw. Modlitwa do świętego Antoniego pomaga w bezpłodności, gorączce i zarazie wśród zwierząt.

1519 Założono Panama City.

1549 Portugalski misjonarz Franciscus Xaverius dotarł do Kagoshimy w Japonii.

1557 Urodził się Agostino Carracci, włoski malarz. Twórca fresków w pałacach w Bolonii i Rzymie, współzałożyciel bolońskiej Akademii Carraccich. Zmarł 22 marca 1602r.

1760 W bitwie pod Legnicą król Prus Fryderyk II zwyciężył Austriaków.

1769 W Ajaccio na Korsyce urodził się Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów. Wybitny wódz i polityk. Twórca nowoczesnej armii, wpływający na rządy wielu krajów europejskich, zmieniający władców, granice i ustroje. Jego panowanie utrwaliło zdobycze burżuazji francuskiej po przeobrażeniach rewolucji. Zmarł 5 maja 1821 r.

1848 Waldo Hanchett otrzymał patent na krzesło dentystyczne.

1900 Urodził się Jan Brzechwa, poeta i satyryk, autor bajek dla dzieci.

1917 W USA nawiązano po raz pierwszy łączność radiotelefoniczną między samolotem a stacją naziemną jak również pomiędzy samolotami w powietrzu.

1920 (niedziela) W bitwie warszawskiej oddziały polskie odparły natarcie armii bolszewickiej – „cud nad Wisłą”.

1921 Urodził się August Kowalczyk, aktor i reżyser teatralny, dyrektor teatrów. Grał role teatralne i w filmach: “Piątka z ulicy Barskiej” Forda, “Pokoleniu” Wajdy, “Rękopisie znalezionym w Saragossie” Hasa, telewizyjnych serialach: “Stawka większa niż życie” Morgensterna i Konica, “Chłopi”.

1925 Norwegia zaanektowała Spitsbergen.

1935 W Grudziądzu urodził się Waldemar Baszanowski najlepszy polski sztangista XX wieku Trzeci na świecie w historii podnoszenia ciężarów za Turkiem Suleymanoglu i Węgrem Foeldim, wielokrotny mistrz świata i Europy, złoty medalista olimpijski z Tokio (1964) i Meksyku (1968), chorąży polskiej ekipy (1964, 1968, 1972).

1938 Urodził się Frederick Forsyth, brytyjski pisarz. Autor powieści “Dzień szakala”, “Psy wojny”, “Akta Odessy” – światowych bestsellerów z gatunku political fiction.

1943 Polski okręt podwodny “Dzik” zatopił w pobliżu portu Bari dwa transportowce niemieckie.

1966 Zmarł Jan Kiepura – legendarny polski śpiewak operowy (tenor). Do jego wielkiej popularności przyczyniły się m.in. występy estradowe i role filmowe, m.in. w “Pieśni nocy”, “Kocham wszystkie kobiety”, skąd pochodzi słynny przebój: “Brunetki, blondynki, ja wszystkie Was dziewczynki całować chcę.”. Urodził się 16 maja 1902 roku.

1969 Rozpoczął się pamiętny festiwal Woodstock, z udziałem Jimi Hendrixa, Santany, Sly & The Family Stone, Janis Joplin, Joe Cockera, Joan Baez, The Who, The Grateful Dead i wielu innych. W ciągu trzech dni koncerty oglądało 400 tysięcy ludzi, urodziła się dwójka dzieci, 3 ludzi zmarło.

1972 Urodził się Ben Affleck, aktor amerykański.

1987 Ostatecznie zakazano zamykania brytyjskich dzieci do kozy.

1994 Aresztowanie w Chartumie i deportowanie do Francji międzynarodowego terrorysty “Carlosa” Iljicza Sancheza, poszukiwanego od 20 lat.

2000 Na sopockim hipodromie wystąpiła Tina Turner. Była to jej trzecia wizyta w Polsce, po koncertach w 1981 i 1996 roku. Prawie 60 tysięcy osób obejrzało show, które zamykało ostatnią europejską trasę w karierze artystki.
http://www.youtube.com/watch?v=mSAFWfuAF6g

2002 Pierwszym w III RP czterogwiazdkowym generałem został szef sztabu generalnego Czesław Piątas.

Imieniny obchodzą: Maria, Napoleon

Maria to najpopularniejsze imię żeńskie. Pochodzi z hebrajskiego i ma wiele znaczeń: napawa radością, jest piękna, ukochana przez Jahwe czyli Boga, miłująca Boga, a także silna i płodna. Maria jest osobą spokojną, rozsądną i sprawiedliwą. W swych przekonaniach jest konserwatystką. Nigdy nie cofa raz danego słowa. Szybko podejmuje decyzje, które w większości są trafne. Kocha dom i rodzinę, wielką wagę przywiązuje do wychowywania dzieci.

Imię Napoleon ma łacińskie pochodzenie i oznacza “człowieka pochodzącego z Neapolu”. Nosił je męczennik z czasów Djoklecjana. W Europie było rozpowszechnione od czasów Napoleona I Bonapartego, cesarza Francuzów. Mężczyzna o tym imieniu jest człowiekiem nieustępliwym, twardym i konsekwentnym w postępowaniu. Kocha kobiety, lubi się nimi otaczać i nie zawsze pozostaje wierny tej wybranej. Człowiek wielkich namiętności, porywczy, dynamiczny. Dba o wykształcenie. Jeśli nie ma znajdzie możliwości walki o władzę, staje się artystą, filozofem lub nauczycielem.