KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 16 GRUDNIA

Słońce w znaku Strzelca

Bahrajn – Dzień Narodowy
Bangladesz – Dzień Zwycięstwa
Kazachstan – Dzień Niepodległości
Republika Południowej Afryki – Dzień Pojednania

Urodzeni 16 grudnia wiedzą, czego oczekują od życia. Odznaczają się bowiem jasnością celów i dużymi zdolnościami praktycznymi. Są przy tym bardzo przedsiębiorczy i ruchliwi. Dużą rolę w ich działaniu odgrywa intuicja.

Imieniny obchodzą: Adelejda, Alicja, Zdzisław, Euzebiusz, Albina, Sebastian

Cytaty na dziś:

• Za doświadczenia trzeba w życiu płacić. Jeżeli mamy szczęście, otrzymujemy rabat.
Oskar Kokoschka
• Można odejść od swoich miłości, lecz niepodobna zapomnieć, że się kochało. Jerzy Andrzejewski

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1437 Król Władysław III zakazuje pozywać przed sądy poddanych biskupstwa poznańskiego podczas wakansu na stolicy biskupiej

1806 Tuż po wyjeździe Napoleona z Poznania wybuchł spór zarządu fary z Magistratem o zwrot wysokich kosztów iluminacji kościoła urządzonych na cześć cesarza w czasie jego trzydniowego pobytu.

1851 Ukazał się pierwszy numer „Kuryerka Poznańskiego” pod redakcją Waleriana Kurowskiego oraz „Posener Anzeiger”.

Kuryerek wychodził dwa razy w tygodniu, w środę i w sobotę w formacie Kuryera Warszawskiego, przeznaczony był dla klasy rzemieślniczej.

1951 W Poznaniu odsłonięto popiersie Stanisława Moniuszki w parku jego imienia.

Monument wykonał Marcin Rożek w 1924 z inicjatywy Wielkopolskiego Związku Kół Śpiewaczych. Po I wojnie światowej park, w którym stoi pomnik, zmienił nazwę z Goethego na Moniuszki, co dało asumpt do ustawienia popiersia muzyka. Towarzyszyło mu drugie – Fryderyka Chopina (obecnie umiejscowione w parku Chopina).

Poznański pomnik Stanisława Moniuszki był pierwszym tego rodzaju obiektem w Polsce. Po zniszczeniach wojennych odnowiony został przez Edwarda Haupta.

Park Moniuszki obok Parku Wilsona jest to najstarszy tego typu obiekt w mieście. Powstał w około 1870 roku jako ogród prywatny, w 1905 roku został odkupiony od radcy Fehlana przez miasto i zamieniony na ogród publiczny (wówczas miał 1,7 hektara i potocznie nazywany był Parkiem Fehlana). Od tego czasu był kilkakrotnie przebudowany (m.in. wymieniono ogrodzenie drewniane na metalowe, dosadzono rododendrony, azalie pontyjskie, portugalskie śliwy wawrzynowe i magnolie.

Oficjalne udostępnienie odbyło się 2 sierpnia 1905. Wejście główne umieszczono u zbiegu ulic Libelta i Chopina. W 1907, w 75. rocznicę śmierci Goethego, otrzymał imię tego twórcy. W 1913 w centrum założenia posadowiono rzeźbę W kąpieli autorstwa Maxa Klingera, zakupioną w 1908 ze środków żydowskiej fundacji Samuela Jaffego. Była to jedna z czterech brązowych kopii oryginału stojącego w Muzeum Miejskim w Lipsku.

Obecny wygląd parku datuje się na rok 1946, kiedy to otwarto go po silnych zniszczeniach wojennych (toczyły się tutaj ciężkie boje o Cytadelę). Kwietniki zastąpiono wtedy rozległymi trawnikami, buki przetrzebiła artyleria. W wyniku powojennych zaniedbań i mrozów wyginęły zasadzone w nim wcześniej magnolie, różaneczniki, żywotniki i cyprysiki. Na obecny drzewostan parku składają się grab, dęby szypułkowe i grochodrzewy. W latach 1953–1955 gnieździło się w nim 10 gatunków ptaków – szpaki, kosy, sikory, muchołówki, pleszki oraz pokrzewka czarnołbista.

Przy ul. Chopina przez wiele lat funkcjonował konsulat USA, którego okolice były nieformalnym miejscem spotkań opozycji w czasach PRL. Przy tej samej ulicy stoi dom, w którym mieszkał Cyryl Ratajski (upamiętnia to stosowna tablica). [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24, wikipedia]

1968 Anna Jantar w poznańskim radiu nagrała swoją pierwszą piosenkę “Po ten kwiat czerwony” .

1970 Urodził się Piotr Bojarski, pisarz. Autor powieści historycznych, kryminalnych oraz książek reporterskich.

Twórca serii kryminałów retro osadzonych w międzywojennym Poznaniu, z postacią komisarza Zbigniewa Kaczmarka w roli głównej. W swoim dorobku ma również powieści sensacyjno-historyczne: “Juni” (o Poznańskim Czerwcu 1956) oraz “Coraz ciemniej w Wartheland” (m.in. o wojnie biologicznej, wydanej Niemcom w czasie okupacji przez Związek Odwetu). W swojej twórczości wykorzystuje często historyczne postacie, wydarzenia i miejsca, wplatając je w intrygę powieści[2].

Wychował się we Wschowie, pierwsze próby pisarskie podejmował wcześnie, w latach szkolnych, inspirowany pisarstwem Edmunda Niziurskiego (powieść Tajemnica woźnego, której akcja toczy się we Wschowie).

W 1989 podjął studia w Poznaniu. Został absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Następnie pracował jako dziennikarz w „Gazecie Poznańskiej” (1994–1996) i „Gazecie Wyborczej” (1997–2018). Dwukrotnie był laureatem nagrody Wielkopolskiego Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (w 2001 i 2009). W 1999 zdobył też nagrodę Prezydenta Miasta Poznania.

W marcu 2021 powołany na kierownika Centrum Szyfrów Enigma, należącego do Poznańskiego Centrum Dziedzictwa.

2023 Jak wyliczyli poznaniacy, po 981 dniach do centrum miasta wróciły tramwaje. Po remoncie została otwarta także trasa Kórnicka.

W sobotę, 16 grudnia, otwarty został przejazd przez centrum zarówno na ul. Św. Marcin i Al. Marcinkowskiego w kierunku Rataj, jak i od ulicy Podgórnej przez Al. Marcinkowskiego i 27 Grudnia w stronę mostu Teatralnego oraz przez ulicę Mielżyńskiego i Fredry także w kierunku “Teatralki”.

Pasażerowie mogą już także korzystać z odnowionej trasy kórnickiej. Oprócz torowiska i sieci trakcyjnej zakres inwestycji objął także modernizację przystanków i dostosowanie ich do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Przystanek Polanka został zastąpiony przez dwa nowe: Polanka – bliżej przejścia w ciągu ul. Milczańskiej, a także Łacina – w rejonie nowych osiedli mieszkaniowych.

Przebudowa trasy kórnickiej zamyka jedną z największych inwestycji transportowych w Poznaniu. Objęła ona także modernizację torowiska pomiędzy pętlą na os. Lecha a przebudowanym rondem Żegrze i budowę nowej trasy tramwajowej od ronda Żegrze do pętli Unii Lubelskiej. To razem ponad 10 kilometrów nowych i zmodernizowanych torów.

Wraz z uruchomieniem wszystkich tras tramwajowych zaczyna obowiązywać nowa sieć połączeń, którą pierwotnie planowano uruchomić od nowego roku. Projektując ją, Zarząd Transportu Miejskiego brał pod uwagę możliwości wynikające z nowych inwestycji, jak skręt tramwaju z ul. Towarowej w prawo w Św. Marcin i odwrotnie.

Centrum – 10 linii, nowe kierunki i możliwości

Od rana w sobotę, 16 grudnia, przez centrum będą kursowały tramwaje dziesięciu linii: 2, 3, 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17 i 19. Pojawiły się też nowe możliwości – tramwaje linii numer 5 i 17 będą korzystały z nowego łuku torowego, dającego możliwość skrętu w prawo z ulicy Towarowej na ul. Św. Marcin. Nowością będzie także kursowanie tramwaju nr 17 w obu kierunkach przez zmodernizowaną trasę na ulicy Gwarnej.

Trasa kórnicka – 4 linie, dodatkowy przystanek Łacina i zmiana lokalizacji przystanku Polanka. Po otwarciu trasy – od 16 grudnia – na odcinek pomiędzy os. Lecha a skrzyżowaniem ulicy Kórnickiej i Jana Pawła II wrócą tramwaje czterech linii: 3, 16, 17 i 18.

ZDARZYŁO SIĘ 16 GRUDNIA

1528 Wybitny polski geograf, astronom i dyplomata Bernard Wapowski, ukończył pracę nad wielką mapą Polski. Mapa przez wieki stanowiła podstawowe źródło dla polskich i zagranicznych opracowań kartograficznych dotyczących naszych ziem.

1577 Gdańsk podporządkował się władzy polskiego króla Stefana Batorego.

1617 Hiszpański wicekról Hernando Arias de Saavedra utworzył hiszpańskie prowincje Rio de la Plata (dziś Argentyna) i Guaira (dziś Paragwaj).

1653 Oliwier Cromwell został mianowany lordem protektorem republiki angielskiej zyskując stanowisko o uprawnieniach królewskich.

1672 W opactwie Nevers we Francji zmarł Jan II Kazimierz Waza, król Polski w latach 1648-1668, tytularny król Szwecji. Na czas jego panowanie przypadło wiele wojen: z Kozakami (powstanie Chmielnickiego), Rosjanami, Szwedami (tzw. potop szwedzki), Tatarami i Brandenburczykami, które spowodowały ogromne zniszczenia i upadek gospodarczy kraju, abdykował w 1668 roku.

1773 Niesławna Herbatka Bostońska (Boston Tea Party) – 150 Amerykanów przebranych za Indian zaprotestowało przeciwko narzuconym przez Wielką Brytanię podatkom wyrzucając za burtę statku transportowego skrzynie wyładowane herbatą.

1775 Urodziła się Jane Austen, pisarka angielska. Autorka m.in. powieści „Duma i uprzedzenie”, “Rozważna i romantyczna”.

1809 Francuski Senat udzielił rozwodu Napoleonowi Bonaparte z Josephiną.

1890 Urodził się Harlan “Colonel” Sanders, amerykański przemysłowiec, założyciel KFC (Kentucky Fried Chicken).

1899 Został założony włoski klub piłkarski A.C. Milan.

1916 Został zamordowany Grigorij Rasputin- rzekomy mnich rosyjski; faworyt cara Mikołaja II.

1916 Urodził się Edward Dziewoński – aktor filmowy i teatralny. Znany m.in z filmów: “Eroica”, “Zezowate szczęście”, założyciel kabaretu literacko-satyrycznego “Dudek”, autor wspomnień “W życiu jak w teatrze”. (zm.17.08.2002)

1922 Podczas otwarcia wystawy w warszawskiej “Zachęcie” z rąk zamachowca zginął Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent II Rzeczypospolitej (pełnił tę funkcję przez 7 dni). Mordercą był malarz Eligiusz Niewiadomski. Jak zeznał później, chciał zabić Piłsudskiego, a Narutowicza zastrzelił “w zastępstwie”

1938 Urodził się Zbigniew Religa, polski kardiochirurg i polityk.

1939 W rosyjskim łagrze zmarł Bruno Jasieński, pisarz. Autor sztuk scenicznych, utworów poetyckich, szkiców, m.in. jednoaktówka “Nuż w bżuhu”, groteska sceniczna “Bal manekinów”. (ur. 1901).

1946 Urodził się Benny Andersson, pianista i wokalista szwedzkiej grupy ABBA. Kompozytor większości nagrań. Zespół wygrał konkurs Eurowizji w 1974 roku piosenką “Waterloo”, która stała się ich pierwszym wielkim przebojem. Inne znane utwory to m.in. “Knowing Me, Knowing You”, “Take A Chance On Me”, “Chiquitita” oraz “Dancing Queen”, jedyny amerykański “numer jeden” formacji.

1947 Wynalezienie tranzystora — cegiełki z której zbudowany jest dzisiejszy cyfrowy świat. Uznaje się, że został wynaleziony 16 grudnia 1947 roku przez Johna Bardeena, Waltera Brattaina i Willima Shockleya z Bell Labs. Do jego zbudowania inżynierowie użyli kawałka papieru oraz folii z germanu i złota. Okazało się, że urządzenie stukrotnie zwiększa natężenie prądu i działa jak przełącznik.
Tranzystory są stosowane w wielu urządzeniach elektronicznych i stanowią podstawowy komponent procesorów, czyli „mózgów” komputerów.

1955 Oficjalne otwarcie londyńskiego lotniska Heathrow.

1964 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Come See About Me” – The Supremes.

1971 Zakończyła się wojna indyjsko – pakistańska. Powstało nowe państwo Bangladesz.

1981 Około godz. 11.00 oddziały ZOMO wtargnęły na teren objętej strajkiem kopalni „Wujek”, „pacyfikując” protestujących początkowo przy użyciu gumowych pałek i armatek wodnych, a później – broni ostrej. Wg. oficjalnych danych śmierć poniosło 11 górników.

1981 Wprowadzenie do umundurowania Kompanii Reprezentacyjnej WP czapek rogatywek.
http://www.youtube.com/watch?v=pqoFyB_sguc&feature=fvst

1987 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Faith” – George Michael.

1993 Shannen Doherty (Brenda) została zwolniona z obsady filmu Beverly Hills 90210.

1995 Zakończyło się posiedzenie Rady Europejskiej w Madrycie, na którym postanowiono m.in., że wspólna waluta europejska będzie nosiła nazwę euro.

1999 Nr1 amerykańskiej listy przebojów: “Smooth” – Santana feat. Rob Thomas; US Top Album: “Born Again” – Notorious B.I.G.

2001 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Somethin’ Stupid” – Robbie Williams & Nicole Kidman; UK Top Album: “Swing When You’re Winning” – Robbie Williams.

Imieniny obchodzą: Adelejda, Alicja, Zdzisław, Euzebiusz, Albina, Sebastian

Adelajda to istota szlachetna, dostojna, o wysokiej randze, imię pochodzenia niemieckiego.

Alicja to imię kobiet zaradnych i twórczych, oddanych rodzinie, oszczędnych i obdarzonych poczuciem humoru. Osoby o tym imieniu potrafią szybko dostosować sią do każdej sytuacji. Są lubiane przez otoczenie. Imię Alicja ma niejasne pochodzenie. Niektórzy uważają, że jest to angielski skrót imion Elżbieta czy Adelajda, inni łączą je z greckim słowem “aletheia” – “prawda”, a jeszcze inni uważają, że pochodzi od imienia Aleksa.

Albina jest zaradna, gospodarna i sprawiedliwa. Do upadłego broni swoich przekonań. Jest świetnym organizatorem. Nie znosi nakazów, jest zwolenniczką swobodnego działania. Ma rozległą wiedzę i wybitną inteligencję.

Zdzisława jest kobietą o słowiańskim imieniu, które oznacza “podziwiać”. Jest bowiem pracowita, pilna w wypełnianiu obowiązków, ma wiele zdolności do prowadzenia interesów handlowych. Zachowuje przy tym twórczy umysł i jest wszechstronnie uzdolniona. Szczera, uczynna i miła, ma zamiłowania poetyckie.