KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 16 SIERPNIA

Słońce w znaku Lwa

Człowiek urodzony 16 sierpnia jest impulsywny, ale dobro innych ma często na celu. Interesuje się dobroczynnością publiczną a nie waha się poświęcać swego czasu na dzielą miłosierdzia. Ma dużo siły charakteru i można na nim polegać. Jest więcej sprawiedliwy aniżeli wspaniałomyślny.

Mężny, przezorny, odważny – jest to człowiek pogrążony w swych myślach, dążący do zbierania wiedzy i osiągnięcia mądrości. Okazuje też pewne skłonności filozoficzne. Jego temperament i uczucia są ogniste i porywające, a jego dobre serce przejawia się zarówno w słowach jak i czynach. Umysł jego jest bardzo ruchliwy i wynalazczy, a zachowanie się może być nieraz szorstkie – lecz serce zawsze poczciwe. Jest dobrym przyjacielem.

Cytaty na dziś:

•    U kobiety gniew jest bardziej gwałtowny niż u mężczyzny, ponieważ jest to gniew istoty niższej. Mikołaj Rey
•    Całe życie czekamy na nadzwyczajnego człowieka, zamiast zwyczajnych ludzi przemieniać w nadzwyczajnych. Hans Urs von Balthasar (1905 – 1988)
•    Dopóki nie jesteśmy pewni – jesteśmy żyjący. Graham Greene

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1264 Książę Bolesław Pobożny ogłosił w Kaliszu przywilej dla Żydów, gwarantujący samorząd, działające w imieniu władcy odrębne sądy oraz swobodę handlu i lichwy.

1801 Urodził się w Poznaniu Ludwik Bierkowski, polski chirurg. Jest uważany za twórcę polskiej ortopedii. W lutym 1847 wykonał pierwszy na ziemiach polskich zabieg w uśpieniu eterowym. Jeden z prekursorów wychowania fizycznego.

Urodził się w Poznaniu, w zubożałej rodzinie szlacheckiej (herbu Szreniawa). Po ukończeniu w 1818 roku znakomitego gimnazjum poznańskiego Marii Magdaleny (sławnej Szkoły Departamentowej Poznańskie za namową ojca, studiował rolnictwo, z którego zrezygnował na rzecz medycyny i jako stypendysta Tytusa hr Działyńskiego ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Berlińskiego.

Od 1831 do końca swego życia był profesorem chirurgii w Uniwersytecie Jagiellońskim. Był jednym z najwybitniejszych chirurgów polskich swego okresu.

W dniu 6 lutego 1847 roku w Klinice Chirurgicznej UJ w Krakowie pierwszy w dziejach polskiej medycyny wprowadził ogólne znieczulenie eterowe podczas operacji. Fakt ten zapewnił mu stałe miejsce w historii polskiej chirurgii.

Gorący patriota – uczestnik Powstania Listopadowego i Rewolucji Krakowskiej. W 1831 razem z Karolem Marcinkowskim w Warszawie jako chirurg zarządzający operował w Szpitalu w Koszarach Gwardii, gdzie stale przebywało ok. 2500 rannych żołnierzy. Utrzymywał stały kontakt z poznańskimi chirurgami, którym pomagał w zdobyciu najnowszych narzędzi chirurgicznych, oraz udostępniał własne konstrukcji z zakresu armatarium. Często odwiedzał swoją rodzinę w Poznaniu.

Należał do wszechstronnie uzdolnionych – poliglota, rysownik, rzeźbiarz. Posiadał najlepsze cechy typowego Poznanianina – energiczny, znakomicie zorganizowany, niezwykle pracowity, sumienny, obdarzony silną wolą.

Na podstawie: Patron poznańskiego Szpitala Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, http://www.zozmswia.poznan.pl

1902 Urodził się Stefan Poradowski, kompozytor, teoretyk muzyki i dyrygent, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu. Zmarł 9 lipca 1967 roku w Poznaniu. Spoczywa w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w Kościele św. Wojciecha.

W latach 1922 – 1926 studiował w Poznaniu w Państwowym Konserwatorium Muzycznym (w klasie kompozycji i teorii Henryka Opieńskiego oraz na Uniwersytecie (prawo i muzykologia). Przed wojną dyrygował orkiestrą kameralną Towarzystwa Muzycznego i chórem “Harmonia” w Poznaniu (1930 – 1939) oraz prowadził działalność recenzencką. Od 1945 roku objął ponownie klasę teorii specjalnej i kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, gdzie pełnił między innymi funkcje prorektora i dziekana Wydziału Kompozycji, Teorii i Dyrygentury. W 1958 roku został profesorem nadzwyczajnym.

Współorganizował ogólnopolskie festiwale i konkursy. Był też znanym artystą fotografikiem, długoletnim prezesem poznańskiego oddziału Związku Polskich Artystów Fotografików.

1905 W Bydgoszczy urodził się Marian Rejewski, matematyk i kryptolog, który w 1932 roku złamał szyfr Enigmy, najważniejszej maszyny szyfrującej używanej przez hitlerowskie Niemcy.

Sukces Rejewskiego i współpracujących z nim kryptologów z Biura Szyfrów, między innymi Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, umożliwił odczytywanie przez Brytyjczyków zaszyfrowanej korespondencji niemieckiej podczas II wojny światowej przyczyniając się do wygrania wojny przez aliantów.

Jeszcze przed uzyskaniem dyplomu na Uniwersytecie Poznańskim na wydziale matematyczno – przyrodniczym na początku 1929 zaczął uczęszczać na kurs kryptologii, zorganizowany przez Biuro Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego dla mówiących po niemiecku studentów matematyki.

W 1930 roku przyjął posadę asystenta na Uniwersytecie Poznańskim. W tym samym czasie rozpoczął pracę na niepełny etat, około 12 godzin tygodniowo, w poznańskiej filii Biura Szyfrów, które znajdowało się w podziemiach Komendy Miasta, gdzie prowadził dekryptaż przechwyconych niemieckich meldunków radiowych. Jego nazwisko znajduje się na Pomniku Kryptologów przez poznańskim Zamkiem.

1920 Ruszyła zasadnicza ofensywa w wojnie polsko – bolszewickiej spod Dęblina i Lubartowa – na Garwolin i Mińsk Mazowiecki. Natarło pięć dywizji, w tym dwie wielkopolskie: 14. i 15.

Piłsudski dobrał do tego celu najlepsze dywizje i jego stanowisko dowodzenia znajdowało się bezpośrednio przy Konarzewskim – dowódcy 14. dywizji piechoty. Stąd też na bieżąco mógł podziwiać kunszt Wielkopolan. Wielkopolskimi oddziałami  dowodzili w większości  oficerowie wywodzący się z armii rosyjskiej. 14. dywizją dowodził Konarzewski, 15. dywizją – gen. Władysław Jung (z armii austriackiej), a 17. – gen. Aleksander Osiński. Podczas wielkiej bitwy warszawskiej zginął dowódca 57. pułku ppłk Arnold Szylling – dziś patron jednej z ulic na poznańskich Jeżycach. (na podstawie rozmowy z prof. Januszem Karwatem. Gazeta Wyborcza z 14.08.2010).

16 sierpnia 15. Pułk Ułanów Poznańskich  rozbili sowietów pod Maciejowicami ( w tym samym miejscu w którym ponad 120 lat temu porażkę poniosła armia Tadeusza Kościuszki). Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej 15. Pułk Ułanów Poznańskich otrzymał od marszałka Piłsudskiego order Virtuti Militari.

1975 Podwyżka cen papierosów w Polsce; “Sporty” kosztowały 6 zł, “Carmeny” 24 zł.

1975 Na Starym Rynku poznaniacy robili zakupy przez zbliżającym się rokiem szkolnym. Zdjęcia Stanisława Wiktora z miejskiego archiwum Cyryl

1978 Przed rektoratem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na pl. Mickiewicza ekipa filmowców kręciła zdjęcia do fabularnego filmu “Sekret Enigmy” w reżyserii Romana Wionczka.

Jest to film poświęcony twórcom maszyny szyfrującej skonstruowanej przez poznańskich naukowców Mariana Rejewskiego, Henryka Zegalskiego i Jerzego Różyckiego.  [Źródło: Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 2/1979]

2000 Od połowy sierpnia łaźnia miejska przy ul. Słowackiego czynna będzie tylko przez 4 godz. dziennie. Kąpiel w wannie kosztuje aktualnie 4 zł, natrysk 3,20 zł.

Z powodu braku zainteresowania łaźnia została zamknięta w 2010 roku.

Wyliczono także, pod koniec działalności, że wzięcie jednej kąpieli w kosztowało miasto 213 zł. Łaźnia przy ulicy Słowackiego była ostatnią działającą w Poznaniu. Wcześniej zlikwidowana została inna na Wildzie. Dziś znajduje się tam jeden z instytutów Politechniki Poznańskiej.

Panujące na początku XIX wieku warunki sanitarne sprawiły, że poznaniacy często zapadali na poważne choroby, np. gruźlicę. Dopiero w połowie wieku zaczęto się domyślać, że powodem jest brud i brak higieny, zwłaszcza wśród najbiedniejszych. Członkowie bogatszych rodzin rano i wieczorem myli ręce, twarz i uszy. Resztę ciała – raz w tygodniu, na ogół w sobotę. Stąd pomysł budowania łaźni.

W połowie XIX wieku powstała największa w Poznaniu łaźnia miejska. Mieściła się przy ulicy Dolnej-Młyńskiej. Było tam prawie wszystko: wielka, wspólna łaźnia do zimnych kąpieli latem, i parowe łazienki, a nawet pierwsza w mieście pralnia publiczna. W roku 1910 w mieście funkcjonowało pięć łaźni.

Na zdjęciu: budynek dawnej łaźni przy Rynku Wildeckim, MOs810/wikipedia

ZDARZYŁO SIĘ 16 SIERPNIA

1897 Henryk Arctowski i Antoni Dobrowolski wyruszyli z Antwerpii na wyprawę arktyczną

 1908 Urodził się Bronisław Czech, światowej sławy narciarz, kurier tatrzański, olimpijczyk. Dla uczczenia jego pamięci od 1946 roku w Polsce odbywają się międzynarodowe zawody o memoriał Bronisława Czecha. (zm. 4.06.1944).

1913 Zakłady Ford Motor Company uruchomiły próbną linię montażową, pozwalającą na czterokrotny wzrost wydajności.

1925 Odbyła się premiera filmu Charlie Chaplina „Gorączka złota”.

1949 W wypadku w wieku 48 lat zginęła Margaret Mitchell, pisarka amerykańska, autorka powieści „Przeminęło z wiatrem”.

1956 Zmarł Bela Lugosi, aktor, Węgier z pochodzenia, legendarny odtwórca roli Drakuli. Pochowany został w pełnym stroju Drakuli; zagrał w 103 filmach, w historii kina zapisał się jako “wampir doskonały”.

1957 W Bay City w stanie Michigan przyszła na świat Madonna Louise Veronica Ciccone, piosenkarka i aktorka. Jej pierwszym przebojem było „Holiday” z 1984 roku. Wśród wielu znanych piosenek ma na koncie „Like A Virgin”, „La Isla Bonita”, „Papa Don’t Preach”, „Like A Prayer”, „Erotica” oraz „Frozen” i „Ray of Light”. Za materiał „Ray of Light” z 1998 roku otrzymała swoje pierwsze dwie nagrody Grammy. Występuje również w kinie. Role w obrazach „Rozpaczliwie szukając Susan”, „Niespodzianka z Shanghaju”, „Next Best Thing” oraz filmowej wersji musicalu „Evita” w reż. Alana Parkera.

1960 Proklamowano niepodległość Cypru. Pierwszym prezydentem republiki został arcybiskup Makarios.

1960 Urodził się Timothy Hutton, aktor amerykański.

1966 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Last Train To Clarksville” – The Monkees.

1975 Peter Gabriel odszedł od grupy Genesis.

1975 Podwyżka cen papierosów w Polsce; “Sporty” kosztowały 6 zł, “Carmeny” 24 zł.

1977 W Memphis w stanie Tennessee zmarł na zawał serca w wieku 42 lat król rock and rolla – Elvis Presley. Urodził się 8 stycznia 1935 roku.

1980 W Gdańsku powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy pod przewodnictwem Lecha Wałęsy.

1983 Paul Simon, poślubił długoletnią przyjaciółkę, aktorkę Carrie Fisher – Księżniczkę Leię z „Gwiezdnych wojen”. Jego obecną żoną jest Eddie Brickell.

1998 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: „No Matter What” – Boyzone.
http://www.youtube.com/watch?v=0Tmbu7T2Xso

2005 Zamordowany został brat Roger, założyciel wspólnoty ekumenicznej z Taize. Zmarł wskutek trzech ciosów zadanych nożem przez 36-letnią chorą psychicznie Rumunkę. Miał 90 lat. Do ataku doszło ok. godz. 20.30 podczas wieczornych modłów w Taize, w których uczestniczyło 2,5 tys. ludzi.

Imieniny obchodzą; Joachim, Roch, Stefan

Joachim to biblijne imię pochodzące z hebrajskiego Jehojaqim, co oznacza “Jahwe, Bóg wzmocni, pokrzepi, pocieszy, podniesie”. Osoby o tym imieniu są silne, ambitne i odważne, a przy tym wrażliwe i uczuciowe. Przedkładają szczęście osobiste i życie rodzinne nad karierę zawodową. Są dobrymi mężami i ojcami.

Roch to imię mężczyzn ambitnych, którzy w dążeniu do celu nie liczą się z uczuciami innych. Dlatego należy podchodzić do nich bardzo ostrożnie. W osiąganiu sukcesów pomaga im duża inteligencja, umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji, a także bardzo analityczny umysł.

Imię Stefan pochodzi z greckiego “stephanos” – “wieniec, korona”, co tłumaczy się jako “uwieńczony, ukoronowany”. Stefan ma silnie rozwinięte poczucie własnej wartości. Jest niezwykle odważny w działaniu, co wynika z głębokiego przekonania, że to, co czyni, jest słuszne i celowe. Bywa dokuczliwy w stosunku do najbliższych i otoczenia.