KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 16 STYCZNIA

Słońce w znaku Koziorożca

Dzień Pikantnych Potraw

Urodzeni 16 stycznia zajdą w życiu daleko, mają ku temu wszelkie predyspozycje. Ich twórczy umysł otwiera przed nimi szerokie horyzonty. Są pożądani w wielu dziedzinach, błyskotliwość i zręczność daje im poczucie splendoru. W działaniu są ostrożni i nigdy nie angażują się w nic od razu. Zawsze zabezpieczają sobie odwrót. Jeżeli do tych cech dodać ambicję i cierpliwość to noc dziwnego, że ich plany muszą się ziścić. Ich wadą jest egocentryzm, skąpstwo i egoizm. W osiągnięciu korzyści gorliwość ich jest aż przesadna.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1265 W swoich dobrach w Modrzu zmarła księżna Elżbieta, matka przyszłego króla Przemysła II. Odtąd młody książę pozostawał pod całkowitą opieką stryja Bolesława.

1559 Król Zygmunt August upoważnił magistrat poznański do zakupu dwóch placów koło zamku i postawienia na nich łaźni.

W 1620 miasto miało z nich 104 złote dochodu. Poznań posiadał w tym czasie następujące łaźnie: kapitulną nad brzegiem Warty, kapitulną na Ostrówku, na ulicy Koziej, na Rybakach, przy strzelnicy, żydowską, na Chwaliszewie oraz łaźnię będącą własnością budowniczego Ratusza poznańskiego, Włocha Jana Baptysty Quadro.

Widoku miasta Brauna i Hogenberga z 1618 roku

1843 Otwarcie stałej sceny polskiej w Poznaniu.

Władze zgodziły się na to po długotrwałych zabiegach. Staraniami tymi kierował specjalny Komitet Teatralny w którym zasiadali Napoleon Kamieński, Cyprian Jarochowski, Stanisław Kolanowski i Jędrzej Moraczewski.

Władze pruskie postawiły szereg warunków. Sztuki podlegać miały ścisłej kontroli cenzury, zaś trupa polska kierownictwu teatru niemieckiego. Zezwolenia na spektakle wydawane miały być na rok. Niezbyt szczęśliwie, jak się okazało, kompletowanie zespołu aktorskiego powierzono niemieckiemu przedsiębiorcy Ernestowi Vogtowi.

Głównym jego celem nie było niestety stworzenie dobrego zespołu, lecz zbicie na tym przedsięwzięciu kapitału osobistego. Pomimo faktu, iż zebrano na ten cel niemałą kwotę 1000 talarów, wskutek skąpstwa Vogta udało się pozyskać bardzo miernych aktorów.

Dawano więc przede wszystkim farsy. Sezon zainaugurowano słabiutkimi komedyjkami Dmuszewskiego: Niemy z miłości czyli dziewczyna doktorem oraz Turek z Krakowskiego Przedmieścia. W repertuarze sceny znalazły się nieliczne utwory wartościowe, np. Barbara Radziwiłłówna autorstwa Felińskiego. W sumie stała scena polska przetrwała w tym okresie w Poznaniu siedem miesięcy.

1867 Zmarła Konstancja Łubieńska, sawantka wielkopolska, literatka i publicystka.

W 1831 poznała w Poznaniu Adama Mickiewicza, który w tym czasie gościł m.in. w Śmiełowie u jej siostry Antoniny Gorzeńskiej. Została jego kochanką i była gotowa dla niego porzucić męża z dziećmi oraz udać się na emigrację. Towarzystwo kobiety obok sławnego wieszcza, kobiety, która także cieszyła się poetycką sławą w środowisku, nie może w tych okolicznościach dziwić.

Niemniej jednak Dezydery Chłapowski z Turwi tak pisał o pobycie Mickiewicza:  “Kiedy się wszyscy bili, on tutaj w moim sąsiedztwie z niecną kobietą złe życie przez cztery miesiące prowadził.” Echem romansu poety z Konstancją była postać Telimeny w „Panu Tadeuszu” oraz ślady w utworach Berwińskiego „”Żeglarz” i „”Don Juan Poznański”.

Wzajemna fascynacja przerodziła się z czasem w przyjaźń, podtrzymywaną później przez trwającą 20 lat korespondencję. Obejmowała ona 29 listów. W Wielkopolsce w roku 1863 opublikowano „Listy śp. Adama Mickiewicza do Konstancji Łubieńskiej” oraz powieść moralną Konstancji Łubieńskiej „Niedowiarek”(1892) dedykowaną poecie.

1919 Generał Józef Dowbór Muśnicki zastąpił Stanisława Taczaka na stanowisku głównodowodzącego armii wielkopolskiej.

W dniu 27 grudnia 1918, w związku z wybuchem powstania wielkopolskiego przybył do Poznania, gdzie spotkał się z Wojciechem Korfantym, który po przedstawieniu sytuacji zaproponował mu w imieniu Komisariatu NRL, stanowisko tymczasowego naczelnego dowódcy powstania, z jednoczesną promocją na stopień majora.

Pośrednikiem tego spotkania był ks. Teodor Taczak – brat Stanisława. Mjr Stanisław Taczak stanął na czele powstania, a jego największym zadaniem było zintegrowanie żywiołowo powstających oddziałów w jedną armię. Stworzył Sztab Generalny Armii Wielkopolskiej, oraz sformował dziewięć wielkopolskich Okręgów Wojskowych.

W dniu 16 stycznia 1919 roku, z przyczyn personalnych (zbyt niski stopień) i politycznych (dopuszczał do organizacji rad żołnierskich), przekazał dowództwo gen. Józefowi Dowborowi-Muśnickiemu samemu obejmując stanowisko drugiego kwatermistrza Okręgu Generalnego, a następnie zastępcy szefa sztabu.

Józef Piłsudski w Poznaniu, 27 października 1919 r., na obecnym placu Mickiewicza. Po jego prawej stronie gen. Józef Dowbor Muśnicki, głównodowodzący Polskich Sił Zbrojnych b. zaboru pruskiego. Po prawej stronie fotografii adiutant Naczelnika rtm. Bolesław Wieniawa Długoszowski rozmawia z ministrem b. dzielnicy pruskiej Władysławem Seydą. fot. Ze zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu.

1919 W Poznaniu zostaje wydany pierwszy numer „Tygodnika Urzędowego Naczelnej Rady Ludowej”.

1919 W rządzie Ignacego Paderewskiego zasiada dwóch Wielkopolan: Józef Englich jako minister skarbu oraz Kazimierz Hącia jako minister przemysłu i handlu.

Rząd Ignacego Paderewskiego, 1919, fot: wikipedia.pl

1923 W Warszawie urodziła się Antonina Kawecka, śpiewaczka (mezzosopran, sopran) i pedagog.

Od 1947 roku związana z Operą w Poznaniu. Tu po mezzosopranowych rolach Carmen, Amneris i Oldze w „Eugeniuszu Onieginie” – zaśpiewała pierwsze partie sopranowe: Tatianę w „Eugeniuszu Onieginie” i Santuzzę w „Rycerskości wieśniaczej”.

Dokonała wielu archiwalnych nagrań dla Polskiego Radia. Nagrała kilka płyt. Występowała na wielu scenach operowych i estradach świata, między innymi: w Chinach, byłym ZSRR, Rumunii, na Węgrzech, w Bułgarii, w byłej Jugosławii i Czechosłowacji (gdzie w Narodnym Divadlo jako pierwsza cudzoziemka wcieliła się w postać Wendulki w „Pocałunku” B.Smetany).

W 1971 r. rozpoczęła pracę pedagogiczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Wychowała kilkudziesięciu absolwentów, z których wielu pozostaje solistami światowych scen operowych i estrad. Wielokrotnie była członkiem jury krajowych i międzynarodowych konkursów wokalnych.

W Poznaniu jest kilka miejsc z nią związanych. Przede wszystkim Teatr Wielki, w którym “Tośka” przez kilkadziesiąt lat pracowała, kamienica przy ul. Libelta, w której mieszkała, a także skwer obok Opery, którego jest patronką. Z kolei na Cmentarzu Junikowskim znajduje się grób tej wybitnej śpiewaczki.

1931 Uniwersytet Poznański przyznał prof. Władysławowi Abrahamowi tytuł doktora honoris causa.

Profesor zajmował się historią prawa kanonicznego i polskiego oraz historią Kościoła. Zorganizował badania w archiwum watykańskim nad źródłami związanymi z Polską. Brał udział w komisji ministerialnej przygotowującej projekt konkordatu między Rzeczpospolitą Polską i Stolicą Apostolską, współtworzył polskie prawo małżeńskie.Jego synem był generał Roman Abraham, dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii w kampanii wrześniowej.

1957 Podczas zebrania sprawozdawczo – wyborczego ZSK Kolejarz po raz pierwszy raz w nazwie poznańskiego klubu pojawia się słowo “Lech” – Klub Sportowy Lech Poznań.

W zebraniu uczestniczyło ponad 160 członków koła, przedstawicieli rad okręgowych, WKKF, radia i prasy oraz sympatyków. Sformułowano cztery propozycje: Piast, Lech, Poznań i Pogoń. Ostatecznie większością głosów przyjęto projekt wysunięty przez piłkarza Zygfryda Słomę, fechtmistrza Ignacego Hoffę oraz trenera pływaków M. Gawrońskiego. Nowy klub otrzymał nazwę KS Lech. [Źródło: Jarosław Owsiański, „Lech Poznań przemilczana prawda”, Poznań 2017, s. 19]

1970 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zatwierdziło projekt realizacji os. Bohaterów II Wojny Światowej. Przystąpiono także do opracowania planu szczegółowego Górnego Tarasu Rataj.

1978 poniedziałek- z dziennika Krystyny Kofty

Wciąż piszę “Największe podwórko”, właściwie to zawsze mówiliśmy duże podwórze, bo nasze było największe, obejmowało trzy klatki schodowe od strony Sienkiewicza, żelazną bramę od Asnyka. Naprzeciw był warsztat, gdzie chodziliśmy do wuja na smrodyle, czyli czarną porzeczkę. Tytuł jeszcze nieustalony, codziennie piszę, dziś sześć stron czystego tekstu. Potem piszę po południu, aż do wieczora.

Późnym wieczorem szkicuję to podwórko, klatki, krzewy, gdzie bawiliśmy się kiedyś dawniej na kocu, w ojca i matkę. Brukowany kostką środek, ziemia, gdzie mieliśmy “kraje”: Polska wywołuje! Wywołuje wojnę przeciwko Rosji!, trzepak drewniany, drugi drąg żelazny, siatka oddzielająca nasze podwórko od tego spod czwórki i ogrodu, jakie były drzewa owocowe?

Pamiętam wszystko tak dobrze! Mistyczne doznanie, ten rodzaj odtworzenia. Obraz, dźwięk łączę z myślą. I jest gotowa powieść. Całość. Tamten świat nie umarł, choć odszedł. Stworzyłam go na obraz i podobieństwo, ożył w powieści. (…) pisze Krystyna Kofta w swojej książce „Monografia grzechów, z dzienniczka”.WAB 2006

ZDARZYŁO SIĘ 16 STYCZNIA

27 p.n.e. Początek pryncypatu w Rzymie. Na dobrze przygotowanym posiedzeniu Senatu Oktawian dał się nakłonić przez starannie wyreżyserowany nacisk sali do przyjęcia tytułu Augusta.

1547 Wielki Książę moskiewski Iwan IV Groźny został pierwszym carem całej Rosji.

1811 Urodził się ksiądz Jan Dzierżoń, najwybitniejszy pszczelarz europejski, odkrywca dzieworództwa pszczół.

1826 We wsi pod Wysokiem Litewskim urodził się Romuald Traugutt, ostatni dyktator powstania styczniowego. Został stracony 5 sierpnia 1864 roku.

Okulary Romualda Traugutta oglądać można w Muzeum w Licheniu

1853 Urodził się Andre Michelin, francuski przemysłowiec i wynalazca. Wraz z bratem Edouardem, skonstruował rozbieralną oponę pneumatyczną z dętką.

1868 William Davis handlarz ryb z Detroit opatentował ruchomą chłodnię.

1906 Rozpoczęła się konferencja w Algeciras, która odwlekła o kilka lat wybuch I wojny światowej. Zażegnano na niej międzynarodowy konflikt o kontrolę nad handlem marokańskim, w który zaangażowane były Francja, Niemcy i Wielka Brytania.

1909 Brytyjski podróżnik Ernest Shackleton odkrył magnetyczny Biegun Północny.

1919 Ustąpił rząd Jędrzeja Moraczewskiego. Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał na stanowisko premiera Ignacego Jana Paderewskiego.

1926 W Paryż otwarto Międzynarodowy Instytut Współpracy Umysłowej. Polskę reprezentowała m.in. Maria Curie – Skłodowska.

1930 Podczas uroczystych obchodów 10-lecia Ligi Narodów w Genewie, minister August Zaleski wygłosił przemówienie, w którym przypomniał, że 200 lat temu król Stanisław Leszczyński w memoriale przechowywanym obecnie w Nancy przedstawił projekt takiego ciała politycznego, którym jest Liga Narodów.

1933 Urodziła się Susan Sontag, pisarka amerykańska, aktywistka praw człowieka.

1948 Urodził się reżyser John Carpenter. (Halloween, The Thing)

1967 Odbył się festiwal w Monterey, uważany za pierwszy wielki festiwal rockowy. Około 50 tysięcy osób obejrzało koncerty między innymi Janis Joplin, Otisa Reddinga, Jimiego Hendrixa, The Who, The Mamas & The Papas, The Byrds i Jefferson Airplane.

1974 Urodził się Kate Moss, aktorka i modelka. Od wielu już lat występują pewne nieścisłości w stosunku do wzrostu Kate Moss, niektórzy twierdzą, że ma ona 168 cm wzrostu, inni zaś, że 173 cm. Prawda jest taka, że Kate zaczynając pracę modelki miała zaledwie 14 lat i 168 cm wzrostu ale od tego czasu jeszcze urosła osiągając 173 cm wzrostu. Taki też wzrost podany jest w książce Sandry Morris “Najsłynniejsze modelki świata”.
http://www.youtube.com/watch?v=aHq7ZnlXjlI&feature=related

1979 Szach Iranu Mohammed Reza Pahlavi wraz z rodziną opuścił kraj i udał się na emigrację do Egiptu.

1979 Po 3 latach, 6 miesiącach i 16 dniach małżeństwa Cher rozwiodła się z Gregiem Allmanem.

1980 Paul McCartney został osadzony w więzieniu w Tokio na 10 dni za posiadanie marihuany.

1983 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów “Down Under” – Men At Work.

1984 Paul & Linda McCartney zostali aresztowani na Barbadosie za posiadanie konopi indyjskich.

1984 Zmarł Józef Nowak, popularny aktor filmowy i teatralny. Debiutował główną rolą w “Pamiątce z celulozy”. Grał także w filmach “Przygoda na Mariensztacie”, “Wiosna, panie sierżancie” i “Zakręt”, “Hydrozagadka”. Był jednym z najbardziej znanych i lubianych wykonawców piosenki żołnierskiej. Urodził się 8 kwietnia 1925 roku.

1986 Urodziła się Marta Domachowska, polska tenisistka.

1991 Wojska sprzymierzone pod amerykańskim dowództwem rozpoczęły na terytorium Iraku operację militarną „Pustynna burza”.

1995 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów “On Bended Knee” – Boyz II Men.

1999 Obrady I Krajowego Ruchu Społecznego Akcja Wyborcza “Solidarność”. Przewodniczącym RS AWS został Jerzy Buzek, a Marian Krzaklewski został przez aklamację wybrany na honorowego przewodniczącego.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów “The Masses Against The Classes” – Manic Street Preachers; UK Top Album “The Man Who” – Travis. w

Imieniny obchodzą: Marceli, Marcela, Honorat, Bernard, Furseusz, Gonsalwy, Hilary, Otto, Otton, Piotr, Trzebowit, Tycjan, Tycjana, Waldemar, Waleriusz, Włodzimir i Włodzimira

Marceli, imię łacińskie, pochodzi od nazwy rodu Marcelli, który pierwotnie był plebejskim, a z czasem stał się patrycjuszowskim.

Przysłowie:, Jaka pogoda w świętego Marcela, będzie pogodna i Wielga Niedziela.

Marceli jest ambitny, twórczy, ma zmysł organizacyjny. Wzbudza zaufanie szlachetnym wyglądem. Jest bardzo towarzyski. Nowoczesny w sposobie myślenia, lecz tradycyjny w stosunkach rodzinnych. Ma uzdolnienia muzyczne i poczucie humoru.

Włodzimierz, Włodzimir – imię słowiańskie, oznacza osobę panującą, posiadającą władzę.
Włodzimierz jest człowiekiem skromnym i pracowitym. Może zajść na najwyższy szczebel hierarchii społecznej. Ma predyspozycje by być duchowym przywódcą. Jest zdolny do poświęceń. Często niedoceniany przez innych. Nie lubi rozgłosu. Jest uparty, szczodry i sprawiedliwy.

Honorat ma łacińskie pochodzenie. Jego znaczenie łączy się z wyrazem “honoratus”, czyli “czczony, poważany”. W Polsce imię rzadko spotykane, częściej występuje w zakonach.