KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 17 GRUDNIA

Słońce w znaku Strzelca

Bhutan – Dzień Bhutanu
Starożytny Rzym – początek Saturnaliów (trwały do 24 grudnia)
ONZ – Międzynarodowy Dzień Walki z Przemocą wobec Kobiet.
Polska – Dzień bez Przeklinania

Urodzeni 17 grudnia mają bogatą umysłowość i wszechstronne zainteresowania. To osoby o silnym charakterze. Nie zrażają się przeszkodami życiowymi, lecz wytrwale zmierzają do wytyczonego celu. Nie lubią rygorów i buntują się, przynajmniej wewnętrznie, dla zasady.

Imieniny obchodzą: Olimpia, Łazarz, Łukasz, Modest, Florian

Cytaty na dziś:

• Kto przeżył tragedię, nie był jej bohaterem. Stanisław Jerzy Lec
• Posiadanie znaczy mnij niż nadzieja. Władysław Tatarkiewicz
• Od świętego Florka daj chleba do worka. Przysłowie

Przysłowie: „Na Łazarza odtajanie to szykuj sanie, a jak mróz to wóz”.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1794 Jan Kiliński, jeden z popularniejszych bohaterów narodowych, urodzony w wielkopolskim Trzemesznie tak pisał w swoim pamiętniku:

Przybyłem do Poznania dnia 17 miesiąca grudnia w wieczór o godzinie 8 więc tam miałem stancyą u Wojciecha Nowiszewskiego na Długiej ulicy, – więc zaraz tego wieczora w kilka osób mieliśmy konferencyą względem zrobienia insurekcyi, jeżeli się nam Madaliński przybliży do Poznania.

Nazajutrz z rana o godzinie 8 przyjechał pan Dąbrowski do Poznania, z którym się zaraz widziałem, wypytując się o pana Madalińskiego, aż on mnie upewnił, że wszystko wojsko broń złożyło, że Madaliński pojechał w cesarski kordon, i tak nasz zamiar, który był bardzo składny do zrobienia insurekcyi, całkiem upadł. [Pamiętnik Jana Kilińskiego, Lwów, 1894, s. 61-62]

Jak Kiliński – szewc, bohater Powstania Kościuszkowskiego urodził się w 1760 r. w Trzemesznie. Wcześnie osierocony, nie ukończył szkół i przysposabiał się do zawodu szewca w Trzemesznie, a później w Poznaniu. W Warszawie zamieszkał w 1780 r. i uzyskując dyplom mistrzowski otworzył zakład szewski. W 1792 r. wybrany został przez mieszczan na radnego Warszawy.

1881 W Warszawie urodził się Adam Poszwiński, dziennikarz i polityk chadecki, uczestnik powstania wielkopolskiego, członek Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej.

Pomimo urodzenia w Warszawie, dzieciństwo spędził we Włocławku. Uczęszczał do szkół w Poznaniu i Dreźnie, a następnie studiował chemię w Berlinie oraz  ekonomię i nauki polityczne na uniwersytetach w Rostocku i Tybindze.

Od 1906 roku publikował w gazetach takich jak „Orędownik” i „Kurier Poznański”. W następnym roku Poszwiński zajął stanowisko redaktora naczelnego w wychodzącej w Poznaniu gazecie „Praca”. W latach 1908 – 17 kierował „Dziennikiem Kujawskiem”. Był także członkiem Towarzystwa Dziennikarzy i Literatów z siedzibą w Poznaniu.

Jako polityk opowiadał się za orientacją chrześcijańsko-demokratyczną. Brał udział w wydarzeniach poprzedzających wybuch powstania wielkopolskiego, reprezentując w organach naczelnych organizacji niepodległościowych Kujawy. Następnie był członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej, wraz z m.in. Wojciechem Korfantym i ks. Stanisławem Adamskim.

Reprezentując opisany powyżej organ, 7 maja 1919 roku dokonał uroczystego otwarcia Uniwersytetu Poznańskiego.

W okresie międzywojennym zajmował stanowisko podsekretarza stanu w rządzie polskim. Później stał na czele spółki akcyjnej, prowadzącej działalność wydawniczą. Zajmowała się ona wydawaniem takich pozycji jak m.in. „Głos Pomorski”, „Gazeta Pomorska” oraz „Weichsel Post”.

W 1927 roku przeniósł się do Poznania, gdzie był redaktorem gazety „Świat Kupiecki”, a później także „Dziennika Poznańskiego” i „Dziennika Bydgoskiego”. W latach 30. napisał kilka wspomnień („Z walk o Uniwersytet w Poznaniu”, „Pamięci księdza Piotra Wawrzyniaka”).

Po zajęciu Polski przez Niemców Poszwiński został aresztowany. Wkrótce jednak został zwolniony. Niemal natychmiast zaczął działalność niepodległościową. Był jednym z członków „Ojczyzny”, a także kierownikiem Wydziału Gospodarki w biurze Delegatury Rządu.

9 września 1941 roku został ponownie zaaresztowany przez gestapo. Przewieziono go do znajdującego się w Poznaniu Fortu VII. Tam przebywał najprawdopodobniej do czerwca 1942 roku. Wielokrotnie przesłuchiwany i torturowany.

Dokładna data śmierci Poszwińskiego nie jest znana – przypuszcza się, iż został zamordowany w lipcu 1942 roku. Razem z nim zginęli prawdopodobnie inni członkowie delegatury.

Uroczystość zaprzysiężenia oddziałów Straży Ludowej, 23 lutego 1919 r., na placu Wolności w Poznaniu. Na pierwszym planie kolejno od lewej: Władysław Seyda, członek Naczelnej Rady Ludowej, Adam Poszwiński, komisarz NRL, gen. Charles Dupont, szef koalicyjnej misji wojskowej, gen. Józef Dowbor Muśnicki, Głowno dowodzący Sił Zbrojnych w Byłym Zaborze Pruskim oraz ks. Stanisław Adamski, komisarz NRL.

1929 W Ratuszu wręczono nagrodę literacką stołecznego miasta Poznania im. Jana Kasprowicza za rok 1929 Józefowi Weyssenhoffowi.

1967 Otwarto Bogdankę, pierwsze sztuczne lodowisko w Poznaniu. Ślizgawkę otwarto na zapleczu działającej wówczas przy ul. Północnej rzeźni, skąd dostarczany był środek chłodzący. Jego działalność zainaugurowało spotkanie towarzyskie Polska-NRD [3:0] informuje Wikipedia.

W 1994 lodowisko zamknięto z obawy przed wyciekiem amoniaku (używanego do schładzania tafli) ze skorodowanej instalacji. Zamieniono je wtedy na plac manewrowy dla szkół nauki jazdy.

Bogdanka została ponownie otwarta w 2005 r. Jeszcze w 2019 roku sezonie można tu było pojeździć na łyżwach przez 90 minut za 10 zł. Dzieci miały zniżkę i płaciły po 8 zł. Na miejscu była oczywiście wypożyczalnia. Na lodowisku organizowane były też lekcje wf. Tylko ze zlokalizowanego po sąsiedzku XII Liceum Ogólnokształcącego w ostatnim sezonie przychodziło tu 21 klas, a placówek, które miały tam lekcje było więcej!

1968 Przekazanie kluczy do mieszkania nr 1000 na os. Piastowskim 92/40.

Budynki wzniesione w 1968 na os. Piastowskim, foto: Kronika Miasta Poznania 4/1969

1976 Oficjalny odbiór nowych organów w poznańskiej Auli Uniwersyteckiej.

Koncert w Auli UAM, zdjęcie z 2011 roku

1978 W parku Maltańskim w Poznaniu odsłonięto pamiątkową tablicę ku czci harcerzy – uczestników powstania wielkopolskiego 1918 – 1919.

1998 Dziekanem Wydziału Teologicznego UAM został ksiądz profesor Tomasz Węcławski.

2008 Lech Poznań pokonuje w Rotterdamie Feyenoord 1:0 i awansuje do III rundy Pucharu UEFA zajmując 3. miejsce w grupie.

2017 Ostatni dzień funkcjonowania baru mlecznego „Euruś”. Przy ul. Głogowskiej 18 działał od 2003 roku. Był to najmłodszy lokal prowadzony przez Gastronomiczną Spółdzielnią Spożywców “Społem, często odwiedzany przez poznaniaków i gości targowych.  GSS “Społem” otworzył za to nowy bar mleczny “Miniaturka” przy ul. Krauthofera 18/52, którego nazwa nawiązuje do funkcjonującej przez 56 lat kultowej “Miniaturki” przy ul. Matejki.

ZDARZYŁO SIĘ 17 GRUDNIA

1538 Papież Paweł II nałożył ekskomunikę na angielskiego króla Henryka VIII.

1697 Zmarła Eleonora Maria Józefa Habsburżanka, córka Ferdynanda III, cesarza rzymskiego, żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego, króla Polski.

1797 Urodził się Joseph Henry, fizyk amerykański. Odkrył niezależnie od Faradaya zjawisko indukcji wzajemnej, wprowadził mapy pogody. (zm. 13.05.1878)

1830 Zmarł Simon Bolivar, bohater walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod hiszpańskiego panowania. Ideą, której poświęcił życie było powstanie wielkiej federacji wolnych państw Ameryki Południowej. Na jego cześć dawne Górne Peru zostało nazwane Boliwią.

1843 Została wydana „Opowieść wigilijna” Karola Dickensa.

Strona tytułowa pierwszego wydania Opowieści Wigilijnej z 1843, foto: wikipedia

1881 Urodził się Mieczysław Orłowicz, działacz turystyczny i krajoznawczy. Współorganizator turystyki zespołowej w Polsce, w 1919 roku organizator pierwszego Komitetu Olimpijskiego w Polsce. Zmarł 4 października 1959 roku.

1892 W Petersburgu po raz pierwszy został wystawiony „Dziadek do orzechów” Piotra Czajkowskiego.

1897 Urodził się Władysław Broniewski, poeta. Tworzył wiersze patriotyczne, m.in. zbiór “Bagnet na broń”, poematy liryczne: “Mazowsze” i “Wisła”. Zmarł 10 lutego 1962 roku.

1903 Dwaj Amerykanie Orville i Wright odbyli pierwszy w świecie lot na pokładzie skonstruowanego przez siebie dwupłatowca wyposażonego w silnik o nazwie “Foyer”.

1907 Zmarł William Thomson, lord Kelvin, angielski fizyk i matematyk. Twórca bezwzględnej skali temperatury i teorii drgań elektrycznych. Kelvinem nazwano jednostkę temperatury w układzie SI. Urodził się 26 czerwca 1824 roku.

1919 Decyzją ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego Ksawerego Praussa powołana została Tymczasowa Państwowa Komisja Ochrony Przyrody.

1921 Zmarła Gabriela Zapolska, właśc. Maria Gabriela Korwin-Piotrowska, pisarka.

Autorka m. in.  dramatów „Moralność pani Dulskiej”, Żabusia”. Pod wpływem Emila Zoli i innych naturalistów opisywała fakty i zjawiska życia codziennego. Zmysł obserwacji i umiejętności dziennikarskie pomagały jej w tym. Była przekonana o społecznej służbie literatury.

Twórczość dramatyczna Zapolskiej podzieliła się na dwa rodzaje: melodramatyczną dla popularnych wówczas “teatrów ogródkowych” (Skiz, Małka Szwarcenkopf) i komedie bądź tragedie dla teatrów wielkomiejskich. Tę drugą część cechuje wyraźny wpływ dramatów naturalistycznych (postulat pogłębienia psychologii postaci, rezygnacja z zawikłanej i nieprawdopodobnej akcji – intrygi, analizowanie ludzkich charakterów etc.). Zwracała uwagę na rolę rekwizytów, dekoracji, mimiki i na zróżnicowanie języka kreowanych bohaterów.

Interesowała się kulturą żydowską, piętnowała antysemityzm. W czasopiśmie “Życie” opublikowała powieść Antysemitnik. Podejmowała również tematykę patriotyczną (Tamten został, Sybir, Jesiennym wieczorem) – nawiązywała do tradycji romantyzmu. [Źródło: wikipedia]

1941 Wojska holenderskie i australijskie wylądowały w portugalskim Timorze.

1944 Reaktywowała działalność Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza “Książka”. W 1948 r. po połączeniu z wydawnictwem “Wiedza” dała początek Spółdzielni Wydawniczej “Książka i Wiedza”.

1945 Prezydium Krajowej Rady Narodowej zniosło stan wojenny wprowadzony 1 września 1939 r. przez prezydenta Ignacego Mościckiego.

1950 Na zjeździe zjednoczeniowym w Warszawie, z połączenia PTT i PTK, powstał PTTK.

1968 Ukazał się singiel grupy Pink Floyd “Careful With That Axe, Eugene”. Następny wyszedł dopiero po jedenastu latach.

1984 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: “Owner Of A Lonely Heart” – YES.

1996 Numer 1 europejskiej listy przebojów: “Un-Break My Hart” – Toni Braxton.

1997 Sejm RP uznał, że prawo do aborcji ze względów społecznych jest niedopuszczalne.

2002 Sejm przyjął ustawę o Narodowym Funduszu Zdrowia. Zamiast 17 (16 regionalnych i 1 branżowej) kas chorych powstanie jeden centralny fundusz.

Imieniny obchodzą: Olimpia, Łazarz, Łukasz, Modest, Florian

Przysłowie: „Na Łazarza odtajanie to szykuj sanie, a jak mróz to wóz”.

Olimpia – pierwotne znaczenie imienia łączy się z nazwą miasta Olimpia na Peloponezie w starożytnej Grecji, gdzie odbywały się igrzyska sportowe na cześć Zeusa. Imię Olimpia znaczyło pierwotnie “mieszkanka Olimpii” a także “niebiańska”. Kobieta o tym imieniu ma uzdolnienia artystyczne. Jest wrażliwa na rytm i kolor. Jej ambicje twórcze pozostawiają w cieniu rodzinę, dzieci i męża.

Łukasz pochodzi od łacińskiego “Lukanus”, co znaczyło “pochodzący z Lukanii”, krainy w południowych Włoszech. Osoba tak nazwana jest człowiekiem systematycznym, punktualnym, pilnym i pracowitym. Osiągnięcie sukcesów utrudniają mu braki w wiedzy. Łukasz nie jest żądny zaszczytów i wyróżnień. Kocha rodzinę i tradycję.