KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 17 CZERWCA

Słońce w znaku Bliźniąt

– Światowy Dzień Telekomunikacji – obchodzony w rocznicę założenia Unii Telegraficznej w 1865 roku (obecnie Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna)
– ONZ: Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą
– Święto narodowe Islandii od 1944 roku, obchodzone w rocznicę proklamowania republiki.
– Święto Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych-Dzień Czołgisty (obchodzone w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej od 2009)

Cytaty na dziś:

Ktoś, kogo bawi zasiadanie w Izbie Gmin, prawdopodobnie potrzebuje pomocy psychiatrycznej. Ken Livingstone – Polityk brytyjski od 2000 burmistrz Londynu, a wcześniej przez 13 lat członek Izby Gmin z ramienia Partii Pracy. Z racji lewicowych poglądów zyskał sobie przydomek Czerwony Ken. Słynie z kontrowersyjnych wypowiedzi krytykujących kapitalizm, obecną administrację amerykańską, Izrael, którymi nieraz wprowadzał w zakłopotanie władze własnej partii. Cieszy się popularnością Londyńczyków.

Cynik to człowiek, który zna cenę wszystkiego i nie zna wartości niczego. Oscar Wilde

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1025 Zmarł Bolesław Chrobry, król Polski. Twórca potęgi państwa polskiego, organizator pierwszej w Europie pokojowej chrystianizacji pogan, gospodarz Zjazdu w Gnieźnie z cesarzem niemieckim Ottonem III. Pochowany jest prawdopodobnie w katedrze poznańskiej.

1440 Władze miasta Poznania zaświadczają, że Wiąchna Węglarka zapisała czynsz na swoim ogrodzie na Winiarach klasztorowi dominikanek poznańskich.

1814 W Objezierzu pod Obornikami urodził się Włodzimierz Wolniewicz, agronom, publicysta, działacz niepodległościowy, pionier postępu rolnego.

Brał udział w powstaniach: listopadowym, wielkopolskim 1848 i styczniowym; działał w liberalno-demokratycznych  organizacjach polit. i społ. Wielkopolski. Autor postępowych artykułów m.in. w „Ziemianinie”, którego był założycielem i redaktorem (1850–55). Był współorganizatorem Wyższej Szkoły Rolniczej w Żabikowie k. Poznania.  Zmarł 16 marca 1884 r.

1913 Powołano poznański oddział Towarzystwa Krajoznawczego. Prezesem został Bernard Chrzanowski, a wiceprezesem późniejszy prezydent miasta Cyryl Ratajski. W ramach tegoż Towarzystwa na kilka tygodni przed wybuchem I wojny światowej powstaje Sekcja Miłośników Miasta Poznania. Jej członkowie stworzyli grupę profesjonalnych przewodników i autorów publikacji krajoznawczych.

Spadkobiercą TK było Polskie Towarzystwo Krajoznawcze Oddział w Poznaniu (PTK), które prowadziło działalność w latach 1920-1939. Kontynuatorem tradycji po wojnie zostało Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze, które rozpoczęło działalność w 1950 r. W 1951 r. powstał Oddział Poznański PTTK, jego pierwszym prezesem został Franciszek Jaśkowiak (1903-1983).

Staw na Dębinie w Poznaniu, początek XX wieku foto: fotopolska.eu

1920 W Poznaniu urodził się Bogdan Rutha, poeta, prozaik, autor słuchowisk, scenarzysta. Studiował na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Debiutował w 1955 roku na łamach tygodnika “Życie Literackie” jako poeta.

1938 We Lwowie urodził się Zdzisław Bubnicki, polski inżynier elektryk. Specjalista automatyki, informatyki i robotyki. Doktor honoris causa Politechniki Poznańskiej. (zm. 2006).

1945 W Poznaniu można było udać się na wycieczkę parostatkiem do Puszczykowa. Przystań usytuowana była przy Moście Rocha a pierwszy statek wypłynął o godzinie 9:00. Na poznańskich ulicach można było posłuchać wiadomości nadawanych przez 30 megafonów. W kinie Jedność wyświetlano film pt. “Dr. Murek”. [Tadeusz Świtała, Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1986, s.93,212, ISBN 83-210-0607-8.]

1967 Zmarła Katarzyna Żbikowska, polska aktorka. Po wojnie występowała w Teatrze Polskim i Nowym w Poznaniu. (ur. 1884).

1975 Otwarcie Nowotelu w Poznaniu przy ulicy Warszawskiej.

1978 Podczas transmisji z Poznania do telewizyjnego Studia 8, chwalono nowy hotel Orbis – Poznań. Jego dyrektor mówił: Nowy hotel plasuje się na drugim lub trzecim miejscu w kraju ,pod względem nowoczesności, wyposażenia technicznego, standardu ogólnego i komfortu. A trzeba pamiętać, że zbudowany został wyłącznie siłami krajowymi i w oparciu o materiały ‘krajowe z wyjątkiem importu nieprodukowanych w Polsce urządzeń. [KMP 3/79]

1988 W Poznaniu zmarł Witalis Ludwiczak, prawnik, polski hokeista, olimpijczyk.

Zawodnik klubów: AZS Poznań, Pogoni Katowice i Lechii Poznań. Mistrz Polski z 1934. W reprezentacji rozegrał 47 spotkań strzelając 3 bramki. Olimpijczyk, brał udział w olimpiadzie w Lake Placid (1932) i w Garmisch-Partenkirchen (1936) oraz pięciu turniejach o mistrzostwo świata. Oprócz hokeja uprawiał także wioślarstwo, zdobywając w 1933 tytuł mistrza Polski w czwórkach bez sternika. Członek AZS Poznań i jego wieloletni prezes.

Profesor zwyczajny prawa cywilnego (od 1969) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor ponad 60 prac naukowych.

Reprezentacja Polski w hokeju, Witalis Ludwiczak, w pierwszym rzędzie, pierwszy od prawej

2003 Dyrektor poznańskiego chóru chłopięcego “Polskie Słowiki” Wojciech Krolopp został aresztowany pod zarzutem wykorzystywania seksualnego nieletnich.

2011 Skwer na poznańskiej Wildzie miedzy ulicami Bergera i Chwiałkowskiego otrzymał imię Jerzego Kurczewskiego, dyrygenta, założyciela Poznańskiej Szkoły Chóralnej.

Skwer otrzymał imię Jerzego Kurczewskiego z inicjatywy literata i tłumacza Ryszarda Daneckiego (wychowanka Kurczewskiego) i prof. Antoniego Szczucińskiego. Kurczewski był silnie związany z Wildą – mieszkał w okolicy skweru,  ponadto dawniej przy pl. Marii Skłodowskiej-Curie mieściła się Poznańska Szkoła Chóralna.

2021 Na elewacji Bałtyku zawisło płótno przedstawiające związaną i zakneblowaną kobietę. Katarzyna Kozyra, tak rozpoczęła swoją nową wystawę, której kuratorem została Anda Rottenberg.

Artystka uważa, że postać kobiety z kneblem w ustach jest ideałem kobiecości, jakiej chce znaczna część społeczeństwa. Kozyra od końca lat 90. w swojej pracy artystycznej porusza temat kobiecości i miejsca kobiet w świecie. Jej wizerunek na Bałtyku jest manifestem, w którym w symboliczny sposób pokazuje związanie kobiet normami kulturowymi dotyczącymi płci.

Bazą wystawy jest nakręcony kilka lat temu film zatytułowany „Letnia opowieść” , w którym Kozyra wciela się w postać niewinnej sierotki – obiektu fascynacji grupy karlic. Te są twórczyniami idealnego – w ich pojęciu – świata, z normami i zakazami, w którym próbują uwięzić dziewczynę. Sytuacja bohaterki nabrała nowego kontekstu w świetle ostatnich wydarzeń w Polsce. W ubiegłym roku setki tysięcy ludzi mimo szalejącej pandemii koronawirusa wyszły na ulice w obronie praw kobiet po tym, jak Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej ograniczył prawo do aborcji. A dodatkowo od 2015 roku, kiedy rządy w Polsce objęło PiS, rośnie fala nienawiści wobec osób ze środowiska LGBTQ+. [fot. Concordia Design]

ZDARZYŁO SIĘ 17 CZERWCA

1501 W Toruniu zmarł król Jan Olbracht. Jego następcą zostaje książę litewski Aleksander. Charakterystyka króla wg Macieja z Miechowa: Był wysokiego wzrostu, oczu piwnych, na twarzy z pewnym wyrzutem i wysiękiem. (…) W ruchach szybki, często u boku z mieczykiem przypasanym występował, namiętnościom i chuciom jako człowiek wojskowy folgował.

1579 Angielski odkrywca Sir Francis Drake ogłosił ziemie znane jako Nowy Świat (dzisiejsza Kalifornia), zwać się będą Nowy Albion i podlegać będą angielskiemu królowi.

1696 Zmarł w Wilanowie Jan III Sobieski – król Polski, dowódca wojsk sprzymierzonych w zwycięskiej bitwie z armią turecką pod Wiedniem w 1683 roku.

1789 Stan trzeci, z którym solidarność deklarują również przedstawiciele niższego kleru i szlachty uznaje się, na wniosek księdza Sieye, za Zgromadzenie Narodowe we Francji.

1793 Rozpoczął obrady ostatni sejm Rzeczypospolitej w Grodnie, trwał do 23 listopada 1793 r.

1818 Urodził się Charles Gounod – francuski kompozytor. Twórca oper: “Faust”, “Romeo i Julia”, „Królowa Saba” a także wielu utworów kościelnych, m.in. licznych mszy, oratoriów, “Requiem”, “Stabat Mater” , pieśni, a wśród nich ogromnie popularnej “Ave Maria”.

1823 Charles Macintosh opatentował płótno wodoodporne, które później zostało użyte do wyrobu płaszczy przeciwdeszczowych.

1837 Charles Goodyear uzyskał patent na produkcję gumy.

1885 Francuski podarunek dla Ameryki Statua Wolności przybyła do Nowego Jorku na pokładzie statku “Isere”.

1917 Urodził się Dean Martin, amerykański aktor i piosenkarz. Wraz z Jerrym Lewisem wystąpili w komediowym duecie w 16 filmach. Największym sukcesem Martina była rola w westernie “Rio Bravo”.

1924 W Genewie podpisano międzynarodową konwencję o zakazie prowadzenia wojny chemicznej i bakteriologicznej.

1931 Urodził się Ignacy Gogolewski – aktor, reżyser, pedagog, dyrektor teatrów. Znany jest m.in. z ról teatralnych i filmowych; Antek Boryna w serialu telewizyjnym “Chłopi”, reżyser filmów: “Romans Teresy Hennert”, “Dom św. Kazimierza”.

1934 Ukazało się rozporządzenie prezydenta RP o utworzeniu obozu izolacyjnego w Berezie Kartuskiej dla osób zagrażających bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.

1936 Urodził się Ken Loach, brytyjski reżyser filmowy. Znany z zainteresowania tematami społecznymi i z przekonań socjalistycznych. Na przełomie 2006/07 nakręcił w Londynie film pt. It’s a Free World (polski tytuł Polak potrzebny od zaraz), opowiadający o losach m.in. polskich emigrantów przybyłych do Zjednoczonego Królestwa po rozszerzeniu Unii Europejskiej na wschód.

1939 Urodził się Krzysztof Zanussi, polski reżyser filmowy.

1939 W Tokio urodziła się Ludmiła Jakubczak, polska piosenkarka. W roku 1960 czytelnicy “Expressu Wieczornego” wybrali Gdy mi ciebie zabraknie w wykonaniu Jakubczak najpopularniejszą polską piosenką powojenną. (Zginęła tragicznie w 1961 r.).

1945 Urodził się Ken Livingstone, brytyjski polityk, od 2000 r. burmistrz Londynu.

1946 W Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się sprzedaż pierwszych telefonów samochodowych.

1947 Urodzili się bliźniacy Stephen i Timothy Quay, amerykańscy reżyserzy filmów animowanych, scenografowie. W dziełach braci Quay znajdziemy liczne nawiązania do środkowoeuropejskich tekstów kultury, żeby wymienić dzieła Franza Kafki, Brunona Schulza, filmy Jana Lenicy, Waleriana Borowczyka, Władysława Starewicza.

1950 W Chicago dokonano pierwszego przeszczepu nerki.

1953 W Panmundżonie podpisano układ o linii demarkacyjnej między dwoma państwami koreańskimi.

1957 W Nowym Jorku urodził się Afrika Bambaataa, wokalista, kompozytor i autor tekstów. W rzeczywistości nazywa się Bambaataa Kahyan Aasim i jest uznawany za jednego z pionierów hip-hopu.

1962 Mistrzostwa świata w piłce nożnej w Chile wygrali Brazylijczycy – mimo, że w składzie brakło kontuzjowanego Pelego.

1963 Urodził się Greg Kinnear, amerykański aktor producent filmowy. Nominowany do Oscara i nagrody Złotego Globu (1998) za rolę w filmie Lepiej być nie może, gospodarz talk-show.

1970 Edwin Land uzyskał patent na aparat fotograficzny Polaroid.

1972 Urodził się Michał Żebrowski, aktor. Zadebiutował na kinowym ekranie rolą młodego robotnika, który uniesiony emocjonalnym porywem, staje się mimowolnym przywódcą protestu w filmie historycznym Filipa Bajona Poznań 56 (1996).

1972 Początek afery Watergate. Aresztowanie pięciu osób za włamanie do siedziby Partii Demokratycznej w hotelu “Watergate”. Tzw. afera Watergate stała się przyczyną dymisji Richarda Nixona z funkcji prezydenta Stanów Zjednoczonych.

1980 Urodziła się Venus Williams, amerykańska tenisistka.

1982 Ronald Reagan nazwał ZSRR w swoim przemówieniu “imperium zła”.

1983 Zmarł Miron Białoszewski – pisarz, poeta. Współtwórca eksperymentalnego “Teatru Osobnego”, autor “Pamiętnika z powstania warszawskiego”, zbioru wierszy: “Obroty rzeczy”, “Rachunek zaściankowy”, “Przepowiadanie sobie”.

1985 Ukazał się album „Misplaced Childhood” grupy Marillion. Z krążka pochodzą m.in. „Keileigh” i „Lavender”.

1989 Ukazał się album “Hysteria” grupy Def Leppard. Na amerykańskiej liście Top 40 przebywał przez 96 tygodni wyrównując osiągnięcie “Born In The USA” Bruce’a Springsteena.

1991 Parlament RPA zniósł ustawę o powszechnym obowiązku ewidencji koloru skóry – podstawę systemu Apartheidu.

1992 W Warszawie została otwarta pierwsza restauracja McDonalda w Polsce.

1996 Na stadionie Gwardii w Warszawie zaśpiewał Sting. Była to pierwsza wizyta byłego wokalisty The Police w Polsce.

2000 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Try Again” – Aaliyah; US Top Album: “The Marshall Mathers LP” – Eminem.

http://www.youtube.com/watch?v=nEF_-IcnQC4

2001 Zakończyła się pierwsza polska edycja show Big Brother.

2001 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Angel” – Shaggy; UK Top Album: “The Invisible Band” – Travis.

2004 Zmarł w wieku 70 lat Jacek Kuroń, wychowawca pokolenia ’68; współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników; wieloletni więzień polityczny; uczestnik Okrągłego Stołu; poseł na Sejm RP w latach 1989-2001; minister pracy w latach 1989-90 i 1992-93.

Imieniny obchodzą: Adolf, Laura, Grzegorz, Ignacy, Albert

Imię Laura pochodzi z łaciny. Dużą popularność zyskało dzięki sonetom Petrarki skierowanym do Laury, jego ukochanej. Kobieta o tym imieniu jest wszechstronnie wykształcona, często do tego stopnia pochłonięta nauką, że niechętnie wychodzi za mąż i nie szybko staje się matką. Z natury jest pobudliwa, ale także krytyczna. Jest kobietą nowoczesną, dużo podróżuje, jada w luksusowych restauracjach.

Imię Adolf ma pochodzenie germańskie od Adalwolf. Jego znaczenie można określić jako “szlachetny wilk”. Osoba o tym imieniu jest stała w przekonaniach, subtelna, kulturalna, ma charakter z temperamentem. Typ wrażliwy, dynamiczny, zdolny przywódca. Potrzebuje szerokiego pola działania. Może być niebezpieczny w wypadku zachwiania samokontroli.

Imię Albert ma germańskie pochodzenie. Tłumaczy się je jako: “promieniejący szlachetnością”. Jest to osoba zaradna, gospodarna, postępująca sprawiedliwie. Życiowych przekonań broni do upadłego. Nie znosi nakazów, jako mąż – przeciętny.

Imię Grzegorz pochodzi z greckiego i oznacza osobę szybką, zręczną, a także gorliwą i pilną. Grzegorz ma niezwykłą osobowość: szlachetny, uczuciowy, dobry, inteligentny. Wyróżnia się eleganckim sposobem zachowania, chociaż nie zabiega o to. Lubi bogate życie, sute przyjęcia i eksponowane towarzystwo. Często popada w materialne zależności od różnych osób bądź instytucji. Życia rodzinnego prawie nie prowadzi, żonę traktuje jako konieczność, gdyż naprawdę ceni wolną miłość.

Imię Ignacy wywodzi się je z łaciny i znaczy “ogień”. Mężczyzna o tym imieniu jest człowiekiem sprawiedliwym, ambitnym, ma stały charakter i wyczulone poczucie honoru. W sposobie bycia ma coś z ognia, ponieważ bywa raptowny, czasem melancholijny, ale nigdy – obojętny. Z natury jest człowiekiem dbającym o dobre imię i dyplomatycznym sposobie postępowania. Jest uosobieniem staropolskiej gościnności.