KALENDARIUM POZNAŃSKIE 18 PAŹDZIERNIKA

Słońce w znaku Wagi

Dzień Poczty Polskiej. Dzień łącznościowca.
Dzień Walki z Rakiem. Ogłoszony przez Prezydenta RP w 1997 r.

Człowiek urodzony 18 października jest uprzejmy, sympatyczny, zrównoważony. Lubi wszystko, co piękne i harmonijne, a życie prowadzi dość regularne. Jest to umysł uzdolniony, głowa otwarta – chociaż zbytnio wierzy w siebie i łatwo ulega pochlebstwu. Nie jest wolnym od próżności, a czasami nawet wpada w zarozumiałość.

Po większych wstrząsach życiowych szybko odzyskuje równowagę i z nową energią zabiera się potem do pracy. Zawsze jest pełen entuzjazmu i nadziei i żadne katastrofy nie mogą go pozbawić ufności wewnętrznej.

Odznacza się wielką wrażliwością, a gdy rozwinie się duchowo – wówczas pracuje dla dobra ogółu i jego działalność przynosi wtedy korzyść społeczeństwu, pośród którego żyje.

Cytaty na dziś:

• Życie bez radości to lampka bez oliwy. Walter Scott
• Postępuj zawsze tak, jakby to, co czynisz, miało być twoim ostatnim uczynkiem. Elias Canetii (1905 – 1994)
• Sukces jest najgłośniejszym mówcą świata. Napoleon I .

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1924 W Poznaniu urodził się Edmund Kajdasz, dyrygent chóralny

Uczeń Gimnazjum św. Marii Magdaleny. Już jako dziecko śpiewał w poznańskim dziecięcym chórze radiowym. W chórze katedralnym pod dyrekcją księdza Wacława Gieburowskiego otrzymał gruntowne wykształcenie wokalne.

Po wojnie ukończył Poznańskie Liceum Pedagogiczne i rozpoczął pierwszą pracę dyrygencką. W Poznaniu w latach 1945-1946 prowadził chór chłopięcy II Drużyny Związku Harcerstwa Polskiego, który już w maju 1946 r. zajął I miejsce w konkursie chórów chłopięcych, pokonując wówczas m.in. chór Stefana Stuligrosza.

W roku 1946 przeniósł się do Wrocławia, gdzie zakładał i dyrygował łącznie 23 zespołami śpiewaczymi, m.in. Chłopięcym Chórem Polskiego Radia, chórem chłopięcy działający przy katedrze, Chórem Dziewczęcym – Wrocławskie Skowronki Radiowe, chórem studenckim Uniwersytetu Wrocławskiego. Zmarł 16 stycznia 2009 w Trzebnicy. [Źródła: Subel J., Bielecki A., Jastrząb P., Misiak A.: „Cantores Minores Wratislavienses 1966-2006”; wyd. Wrocławscy Kameraliści, Wrocław 2006, s. 4-5., wikiedia]

1963 Wmurowanie aktu erekcyjnego pod budynek Technikum Energetycznego przy ulicy Dąbrowskiego w Poznaniu.

1974 18 października to Dzień Poczty Polskiej. W 1558 król Zygmunt II August utworzył Pocztę Królewską, jako sformalizowaną instytucję publiczną, „Ustanowił stałe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją przez Wiedeń, za pomocą poczty, czyli koni rozstawnych”.

Tak praca pocztowców w czasach PRL wyglądała w obiektywie Stanisława Wiktora, zdjęcia z Archiwum Cyryl [18.10.1974]

1975 Zakończył działalność Społeczny Komitet Budowy Kolejki Dziecięcej w Parku Tysiąclecia w Poznaniu.

1977 W Teatrze Polskim premierę miał spektakl “Staroświecka komedia” Aleksieja Arbuzowa w reż. Romana Kordzińskiego. W spektaklu zagrał wówczas 31 letni Krzysztof Krawczyk. Jego kariera była w rozkwicie i wtedy dostał propozycję zagrania na deskach Teatru Polskiego w Poznaniu, teatru, w którym w latach 1949-1956 grał jego ojciec, January. Krawczyk z towarzyszeniem zespołu Alex Band śpiewał poezję Jesienina. [fot. repozytorium Cyryl / Teatr Polski]

1980 Na Ławicy zostaje oddany do eksploatacji tor kartingowy. Ma on długość 1480m i szerokość 12m. Posiada 10 prawych i 5 lewych zakrętów. Zawody są rozgrywane na obwodzie 969 m lub 595 m. Na starcie można ustawić jednocześnie 34 wózki. Homologacje Międzynarodowej Komisji Kartingowej otrzymał w 1988 r. [źródło:Simracing.pl]

1988 Zmarł Zygmunt Warczygłowa, malarz prymitywista.

Skończył szkołę podstawową na ul. Prądzyńskiego. Początkowo rodzina zamieszkiwała w domu Józefa Bandycha przy ul. Mylnej 4, a w 1935 przeniosła się na Wildę (najpierw na ul. Prądzyńskiego, a potem na ul. Rolną). Pracował dorywczo m.in. w drukarni przy ul. Wybickiego. W czasie okupacji wywieziony na roboty do Niemiec (Dorf Kossebau koło Osterburga). Tam zaczął rysować i malować po godzinie policyjnej, co dostrzegła Niemka, uciekinierka z Dessau i nauczycielka, która poleciła mu w przyszłości rozwijać zdolności przy utrzymaniu unikalnego stylu. Po powrocie do Poznania (1945) pracował w Zakładach Cegielskiego, był też motorniczym poznańskiego tramwaju. W 1946 wyjechał do Łeby, gdzie pracował jako sekretarz w Samopomocy Chłopskiej. W 1954 powrócił po raz drugi do Poznania z poznaną w Łebie żoną.Całkowicie oddał się twórczości po przejściu na rentę po zapadnięciu na tyfus.

Głównym tematem jego prac jest architektura Poznania zadziwiająca specyficznym ujęciem, kolorystyką i rozwiązaniami perspektywicznymi, które oddają punkt widzenia kierującego tramwajem. W propagowaniu twórczości mieli duży udział nieżyjący już grafik Zbigniew Kaja, krytyk artystyczny Adam Kochanowski i dyrektor Galerii Miejskiej Arsenał Wojciech Makowiecki. Prezydent Poznania Andrzej Wituski wyprowadził go z niedoświetlonego lokalu przy ul. Rolnej na Wildzie i zapewnił mu mieszkanie na Winogradach, co przyczyniło się do rozwoju jego twórczości. Prace Warczygłowy znajdują się w muzeach w Krakowie, Poznaniu, Zabrzu, Warszawie i Hamburgu. Został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu w Alei Zasłużonych.

W 2016 roku jego imieniem nazwano nową poznańską ulicę zlokalizowaną w obrębie Łaciny. fot. Archiwum MPK, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie

2000 W połowie października mieliśmy w Poznaniu piękną pogodę. Po porannych mgłach termometr wskazywał nawet 22°C. Parki, skwery, lasy komunalne były licznie odwiedzane przez poznaniaków. Stosunkowo ciepłe dni trwały aż do początków listopada.

2016 Na ścianie Collegium Novum Uniwersytetu Adama Mickiewicza odsłonięto mural upamiętniający postać Stanisława Barańczaka, wybitnego poety, absolwenta polonistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i współzałożyciela Komitetu Obrony Robotników.

Mural został wykonany według projektu przyjaciela poety – Wojciecha Wołyńskiego. Malowidło przedstawia Barańczaka, puszczającego papierowy samolot z napisaną na nim pierwszą zwrotką wiersza, który zadedykował Adamowi Michnikowi pt. “A tak niewiele brakowało”.

2018 Zmarł Jan Kołodziejski, fotograf, był autorem największego zbioru fotografii dokumentujących działalność poznańskiej opozycji w latach 80.

Chodził z aparatem na wszystkie demonstracje i ‘zadymy’, również po wprowadzeniu stanu wojennego. Zrobił wówczas kilka tysięcy zdjęć. Zajmował się też drukowaniem nielegalnych wydawnictw m.in. w swoim ratajskim mieszkaniu. Za swoją działalność został wyróżniony odznaką Zasłużony Działacz Kultury, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Urodził się 24 lutego 1963 r.

2021 U zbiegu ulic Owsianej i Dożynkowej na poznańskich Winogradach miało miejsce uroczyste otwarcie nowego skweru poznańskiego introligatora Józefa Przesławskiego,

Józef Przesławski (1886-1946) był mistrzem introligatorskim, działaczem społecznym i Radnym Miejskim. W otwarciu skweru uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich – Sekretarz Miasta Poznań Stanisław Tamm, radni miasta, przedstawiciele instytucji kulturalnych, cechów rzemieślniczych, Stowarzyszenia Introligatorów Polskich.

Urodził się w 10 marca 1886 roku w Łęgowie koło Wągrowca, a w 1919 roku przeprowadził się do Poznania i wspólnie ze Stanisławem Cierniakiem kupił zakład drukarski, założony w 1874 roku przez Niemca Paula Wilcke. Siedziba mieściła się w Pałacu Górków przy ulicy Wodnej 27.

Nowi właściciele znacznie zmodernizowali wyposażenie zakładu i podzielili jego pracę na dwa działy: I – fabryka kartonaży i II – introligatornia. Z czasem dodano także drukarnię i szlifiernię noży introligatorskich wraz z hurtownią materiałów do prac introligatorskich. Bardzo ważnym wydarzeniem dla firmy Przesławskiego i Cierniaka była Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu w roku 1929. Spółka zaprezentowała swoje wyroby w Pawilonie Przemysłu Graficznego i Papierniczego. Spółka została nagrodzona listem pochwalnym za udział w wystawie.

Na początku 1931 roku spółka została rozwiązana, a majątek podzielony pomiędzy byłych współwłaścicieli. Samodzielny zakład Józefa Przesławskiego obejmował około ćwierć I piętra dawnego Pałacu Górków (narożnik ulic Wodnej i Klasztornej), przynależały do niego także piwnice od strony ulicy Klasztornej, w których magazynowano tekturę i arkusze kartonów. Hurtownia materiałów introligatorskich, jak i biuro znajdowała się także na I piętrze (narożnik ulic Wodnej i Świętosławskiej). Zakład realizował wiele różnorakich zamówień. Jednakże największą chlubą były rzemieślnicze, artystyczne prace mistrza. Powstawały oprawy książek na indywidualne zamówienie, złote księgi, druki dyplomów, rulony do dyplomów czy kartonowe pudełka oraz szeroko pojęta galanteria introligatorska.

Angażował się również w działalność środowiska rzemieślniczego, brał udział w I Ogólnopolskim Zjeździe Introligatorów we Lwowie w 1926 roku. W związku z Powszechną Wystawą Krajową odbył się także w Poznaniu Ogólnopolski Zjazd Mistrzów Introligatorskich. Obradowano głównie na temat ówczesnej sytuacji zawodu introligatora i konieczności powołania cechu introligatorów w Poznaniu.

Oprócz pełnienia funkcji Starszego Cechu, Józef Przesławski był także Przewodniczącym Komisji Egzaminacyjnej dla introligatorów, zarówno czeladniczej, jak i mistrzowskiej. Był także członkiem Czerwonego Krzyża i Bractwa Kurkowego. Działał w Towarzystwie Młodych Przemysłowców, a w roku 1939 został wybrany do jego władz.

Powyżej: Mistrz Józef Przesłąwski, opracowanie Karola Przesławskiego, źródło Izba Rzemieślnicza w Poznaniu, https://www.irpoznan.com.pl/strona,mistrz-jozef-przeslawski.html

W trakcie II wojny światowej 24 listopada Józef Przesławski został zatrzymany i osadzony w Obozie Zagłady-Forcie VII w Poznaniu. W marcu 1940 roku przeniesiono go z Fortu VII do Obozu Przesiedleńczego „Główna”, a następnie został przymusowo wysiedlony z Kraju Warty. Schronienie znalazł w Radomiu, gdzie mieszkał do zakończenia wojny.

Do Poznania powrócił w lutym 1945 roku, chcąc jak najszybciej zacząć pracę w zakładzie. Jednak Pałac Górków został doszczętnie zniszczony i wypalony, a spod gruzów odratowano jedynie kilka maszyn z przedwojennego zakładu. Dlatego też postanowił przenieść firmę w inne miejsce. Nową siedzibą została kamienica przy ulicy Dąbrowskiego 43. Wyremontowano dwa opuszczone mieszkania na parterze. Wytwarzano przede wszystkim galanterię introligatorską, a także oprawiano książki na indywidualne zamówienia. Równocześnie Józef spotykał się z przedwojennymi mistrzami i przyczynił się do reaktywacji Cechu Introligatorów. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Przes%C5%82awski, fot. NAC / domena publiczna]

ZDARZYŁO SIĘ 18 PAŹDZIERNIKA

1523 W Krakowie urodziła się Anna Jagiellonka, Królowa Polski w latach 1575-1583. Była córką króla Zygmunta i Bony, żoną Stefana Batorego, ostatnia z rodu Jagiellonów.

1558 Król Zygmunt August aktem podpisanym w Warszawie ustanowił pierwsze w Polsce, międzynarodowe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją. Przełożonym poczty król mianował swego dworzanina Prospera Prowanę. Dzień ten uważa się za datę powstania poczty w Polsce.

1596 W Brześciu Litewskim podpisano akt unii kościelnej (tzw. Unię Brzeską) między katolikami, a polskimi prawosławnymi. Powstał w ten sposób Kościół Greko-Katolicki, który przy zachowaniu obrządku greckiego uznawał prymat biskupa Rzymu.

1672 Polska zawarła kompromitujący układ w Buczaczu. Rzeczpospolita musiała oddać Turcji nie tylko zdobyte terytoria, lecz także musiała zapłacić haracz.

1685 Król Francji Ludwik XIV odwołał Edykt nantejski, gwarantujący hugonotom wolność praktykowania ich religii. Spowodowało to masowe wychodźstwo innowierców z Francji, zwłaszcza do Prus i Holandii.

1793 W Paryżu zostało otwarte Muzeum w Luwrze.

1898 Stany Zjednoczone przejęły z rąk Hiszpanii władzę nad Puerto Rico.

1904 Urodził się Czesław Centkiewicz, pisarz i podróżnik, uczestnik wypraw polarnych. Autor “Białej foki”. Wraz z żoną Aliną napisał: “Zdobywcy Bieguna Północnego”. Zmarł 10 lipca 1996 roku.

1905 Po wystawie w „salonie jesiennym” w Paryżu, gdzie Henri Matisse, wraz z grupą przyjaciół pokazali swoje prace, zaczęto ich określać mianem fowistów (tzn. dzikich – fr. fauves).

1922 W Londynie powstała rozgłośnia radiowa BBC – British Broadcasting Corporation Ltd. Pierwszy program nadano w grudniu 1923 roku; transmisje telewizyjne 2.11.1936 r.

1926 W Sopocie urodził się Klaus Kinsky, właśc. Klaus Guenter Karol Nakrzyński, niemiecki aktor. Grał w filmach W. Herzoga “Nosferatu – wampir”, “Woyzeck”, “Fitzcarraldo”, “Cobra Verde”. Zmarł 26 listopada 1991 roku.

1926 W San Jose w Kalifornii urodził się Chuck Berry, wokalista, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów. Tworzył historię rock’n’rolla, jego utwory nagrywali między innymi The Beatles i The Rolling Stones. Wśród jego najbardziej znanych przebojów znalazły się „Roll Over Beethoven” (1956), „Sweet Little Sixteen” (1958) i „Johnny B. Goode” (1958). W 1984 roku otrzymał nagrodę Grammy za osiągnięcia w tworzeniu rock’n’rolla.

1931 Zmarł Thomas Edison, amerykański wynalazca. Wymyślił instalację automatycznego sygnału, wynalazł żarówkę, telefon i kinematografię, opracował wzór dalekopisu. Urodził się 11 lutego 1847 roku.
http://www.youtube.com/watch?v=NqjJwyUXcd4

1938 Premiera filmu Michała Waszyńskiego “Profesor Wilczur”. Scenariusz wg powieści Tadeusza Dołęgi – Mostowicza: Anatol Stern. Obsada: Kazimierz Junosza – Stępowski, Elżbieta Barszczewska, Witold Zacharewicz, Jacek Woszczerowicz, Józef Węgrzyn, Mieczysława Ćwiklińska, Tekla Trapszo.

1945 Utworzono Polską Agencję Prasową PAP.

1950 Urodził się Marek Kondrat, aktor.

1955 Na University of California okryto anty-proton.

1958 Po raz pierwszy kobieta pokonała w skoku wzwyż 180cm. Była to rumuńska lekkoatletka Lolanda Balas.

1960 W Belgii urodził się Jean Claude van Damme, aktor.

1961 Urodził się Wynton Marsalis, znakomity trębacz jazzowy i klasyczny. W 1983 roku zdobył pierwszą nagrodę Grammy za album “Think Of One”. Jest najmłodszym z klanu Marsalisów.

1966 Królowa Anglii udzieliła królewskich przeprosin Timothy Evansowi, którego wcześniej niesłusznie oskarżono o zabicie żony i dziecka. Prawdziwym mordercą był John Christie, którego powieszono w 1953 roku. Niestety, EVANSA powieszono w 1950.

1967 Radziecki statek “Wenus IV/ Wenera IV” był pierwszym próbnikiem, który wszedł w atmosferę Wenus i dostarczył informacji o jej składzie i parametrach fizycznych.

1976 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “If You Leave Me Now” – Chicago. Był to ich pierwszy “number one” w USA.

1989 Do dymisji podał się 77 letni Erich Honecker, długoletni przywódca NRD. Jego następcą został 52 letni Egon Krenz, najmłodszy członek Biura politycznego Niemieckiej Partii Jedności.

1991 W Moskwie podpisano układ o wspólnocie gospodarczej ośmiu republik byłego Związku Radzieckiego. Umowę nawiązały Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Rosja, Tadżykistan, Turkmenia i Uzbekistan.

1996 Nr 1 europejskiej listy przebojów: “Wannabe” – Spice Girls.

1996 Naukowcy australijscy oznajmili, że znaleźli najstarszą żyjącą rzecz – krzak rosnący w Tasmanii, którego wiek oszacowano na 40 tysięcy lat; pochodzi on więc jeszcze sprzed ostatniej ery lodowcowej.

1999 Odbyła się premiera filmu „Pan Tadeusz” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

2003 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Baby Boy” – Beyonce feat. Sean Paul; US Top Album: “Speakerboxxx/The Love Below” – Outkast.

Imieniny obchodzą: Julian, Łukasz, Bogumiła, Bratumił

Julian, to rozszerzona forma imienia Juliusz, imię łacińskie. Nosił je cesarz rzymski Flavius Klaudius Julianus, zwany też Julianem Apostatą, czyli Odszczepieńcem. Osoba o tym imieniu jest szlachetna, zwykle wykształcona, daje przykład swoją pracowitością, lubi ład i porządek. Uwielbia bywać w towarzystwie i podróżować.

Łukasz, imię to utworzono ze skrócenia imienia greckiego Lukanos, które odpowiada znaczeniowo imionom łacińskim: Lucius – „urodzony o świcie”, Lucianus – „pochodzący z Lukanii”. Imię w Polsce używane od XIV wieku w formie Łukasz i Łuka.
Odpowiedniki obcojęzyczne; łac. Lucas, ang. Luke, niem. Lukas, wł. Luca, fr. Luc.

• Już minął święty Łukasz, czegóż na polu szukasz ?
• Na świętego Łukasza jest w domu chleb i kasza.
• Na święty Łukasz próżno grzybów szukasz; lecz rydz jeszcze się zawadzi, jeżeli mróz go nie zdradzi.

Mężczyzna o tym imieniu jest systematyczny, w życiu stosuje wręcz naukową metodykę postępowania. Ma dobrą pamięć i analityczny umysł. Jest punktualny, pilny i pracowity. To przykładny mąż i wzorowy ojciec. Kocha rodzinę, ceni tradycję. Nie znosi podróży.

Bratumił to słowiańskie imię oznaczające “miłego bratu, miłego dla brata”. W Polsce pojawiło się w XIII wieku w formie Bratumił i Bratomił. Mężczyźni o tym imieniu są uczciwi, otwarci, czasami trochę naiwni. Lubią tradycję, dużo czasu poświęcają rodzinie. Przykładają dużą wagę do wychowania swoich dzieci.