KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 2 LIPCA

Słońce w znaku Raka

Dzień Dziennikarza Sportowego. Obchodzony od 1994 z inicjatywy Międzynarodowego Stowarzyszenia Prasy Sportowej (AIPS).

Urodzeni 2 lipca mają mocny charakter. Pozwala on im zachować stałe zasady moralne. Nie ulegają zbytnio wpływom innych, ani nie wpadają w szpony nałogów. Są bardzo samodzielni. Bardzo ważną rolę w ich życiu odgrywają uczucia religijne. One to kształtują ich nastroje, wyzwalają aktywność lub wprawiają w pesymizm. W stosunku do otoczenia są nieufni i przewrażliwieni.

Na co dzień brak im przebojowości i wytrwałości tak jak innym. Ambicje mają umiarkowane i zmierzają przede wszystkim do zapewnienia godziwej egzystencji sobie i rodzinie.

Cytaty na dziś:

– Wiele wymyślono po to, żeby nie trzeba było myśleć.
– Nie buduj domu na piasku, a szczęście na sercu kobiecym. Seneka
– Człowiek tak długo nie jest stary, jak długo do czegoś dąży. T. Edwards

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1794 Wydano w Poznaniu pierwsze czasopismo w języku polskim – “Gazetę Południowo-Pruską”.

Pierwszym w ogóle czasopismem w Wielkopolsce była, zainicjowana przez władze pruskie „Südpreussische Zeitung” („Gazeta Południowo – Pruska”). Działała w latach 1794 – 1806 i wydawana była po polsku oraz w języku niemieckim. Miała charakter typowo informacyjny i przedrukowywała głównie artykuły z prasy niemieckiej.

Uważano jednak, że jej poziom nie był zbyt wysoki, zarówno pod względem treściowym, jak i wydawniczym. Pismo to przeobraziło się później w „Posener Zeitung”, która ukazywała się do 1815 r. z jej mutacją polską „Gazeta Poznańska”. Zmieniła się wówczas jej treść, zawierająca głównie komunikaty dot. Wielkiej Armii, teksty o Napoleonie oraz informacje o sprawach polskich. Po ponownym zajęciu Wielkopolski prze Prusy zaczęła wychodzić kontynuatorka wymienionych poprzedniczek, „Zeitung des Großherzogtums Posen” („Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego”). Pomimo, że tytuł nie cieszył się w środowisku polskim zbyt dużą popularnością, to ukazywał się dość długo, bo do roku 1865. Dzisiaj pismo jest uważane za bardzo wartościowe źródło historyczne. [Na podstawie: Andrzej Nowakowski, Gazety regionalne do 1919 roku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, ich stan zachowania i ochrona, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu]

1816 Biskup Teofil Wolicki wydał odezwę do polskich współobywateli, w której wzywał do składkowania na wybudowanie grobowca dla obydwóch monarchów – Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Na urządzenie zbiórki, w której wziął udział król Fryderyk Wilhelm III. 100 dukatami, następca tronu 20 dukatami. i car rosyjski Mikołaj 500 talarami, udzielono najwyższego pozwolenia.

Po śmierci arcybiskupa Wolickiego wyraził sejm prowincjonalny wobec rządu życzenie wykończenia pomnika obydwóch królów. W następstwie wyznaczył król w tym celu komitet, który tworzyli namiestnik królewski, książę Antoni Radziwiłł, arcybiskup Pyrzyłuski i hr. Raczyński. Przewodniczący tegoż, książę Radziwiłł, ujął dotąd bardzo się między sobą różniące projekty w ten sposób, że obydwu monarchom miano wznieść posągi a dla godnego umieszczenia ich śmiertelnych szczątków pobudować kaplicę grobowcową […]

Styl kaplicy miał być bizantyński stosownie do epoki obydwóch królów. Została ona potem ozdobiona obrazami świętych polskich i herbami najznakomitszych rodzin polskich, wykonanemi w barwach woskowych. Ołtarz z mozaikowym obrazem Matki Boskiej, który wykonał profesor Salandri w Wenecji. uzupełniał ozdoby kaplicy. Tu, między ołtarzem a wejściem, w południowej stronie kaplicy ustawiony został sarkofag mieszczący szczątki obydwóch monarchów. W wnęce ściany północnej, na lewo od wejścia zostały postawione posągi. [Życiorys hrabiego Edwarda Raczyńskiego napisany przez M. E. Sosnowskiego po niemiecku w roku 1885, w Kronika Miasta Poznania 1929, R.7, nr 2]

1834 W Lesznie ukazał się pierwszy numer „Przyjaciela Ludu” – Tygodnika potrzebnych i pożytecznych wiadomości.

W numerze można przeczytać m.in. o Bibliotece Raczyńskich, Wielbłądach i Arabach a także Chacie lapońskiej. Nowe czasopismo musiało mieć oficjalnego redaktora. Nie mógł nim zostać założyciel – Jan Popliński, będący „osobą urzędową”, zaproponowano więc władzom kandydaturę Pawła Ciechańskiego. Był to dawny nauczyciel gimnazjum w Lesznie. Gazeta drukowa była w oficynie Ernesta Wilhelma Gunthera w Lesznie.

Marceli Motty, poznański filolog, nauczyciel i felietonista wspominając w swoich „Przechadzkach po mieście” leszczyński tygodnik, przedstawił trudności, z jakimi borykała się redakcja. Należało do nich między innymi pozyskanie korespondentów oraz ilustratorów, brak przyrządów do sporządzania odbitek w drukarni Gunthera i kłopoty finansowe. Pismo rozpoczęło start bez pewności na pozyskanie czytelników, bez tradycji, bez odpowiednich funduszy.

Motty opisał zapał Poplińskiego. Zwrócił też uwagę na okoliczność, że szczególną intencją Jana Poplińskiego było zachęcanie do czytania młodzieży, kobiet i warstw nieuczonych.

1923 W Bninie koło Poznania urodziła się Wisława Szymborska – poetka, tłumaczka.

Laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 roku. Autorka m. in. zbiorów poetyckich: “Wołanie do Yeti”, “Ludzie na moście”, “Lektury nadobowiązkowe” i limeryków.

1952 Oddanie do użytku Parku Zwycięstwa przy ul. Grunwaldzkiej. [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

W 1895 r. na niezabudowanym obszarze poza pierścieniem wewnętrznych fortyfikacji Twierdzy Poznań założono sąsiadujące ze sobą cmentarze ewangelickich parafii św. Pawła ze śródmieścia i św. Łukasza na Jeżycach, sięgające na południe do ul. Taborowej, a od zachodu do ul. Obozowej. Po 1918 r., w związku z wyjazdem większości parafian do Rzeszy, część zbędnego obszaru przeznaczono na ogródki działkowe dla pozostającej w mieście ludności niemieckiej.

Po 1945 r. cmentarze zamknięto dla pochówków. W 1952 r. (według planu miasta z 1948 r. nastąpiło to już wcześniej) zostały przekształcone w Park Zwycięstwa. Czytelny pozostał układ dawnych alei, obsadzonych drzewami liściastymi, z których na szczególną uwagę zasługują dęby amerykańskie, osiągające znaczne rozmiary.

Południową część obszaru dawnych cmentarzy, od alei na przedłużeniu ul. Wyspiańskiego po ul. Taborową zajęły ogródki działkowe, obiekty sportowe i zabudowa koszar MO (obecnie Ośrodek Szkolenia Policji). Nie zachował się ani jeden nagrobek, przetrwała jednak kaplica cmentarna kościoła św. Pawła, w 1946 r. przekazana jako tymczasowe miejsce nabożeństw parafii ewangelicko-augsburskiej. Kaplica jest neogotycką budowlą wzniesioną w 1896 r. Mimo długoletnich starań o rozbudowę lub budowę nowej kaplicy i domu parafialnego, dopiero po rewindykacji parceli na rzecz parafii, w 2004 r. przy ul. Obozowej poświęcono nowy kościół Łaski Bożej. Na terenie za świątynią zostało upamiętnione miejsce pochówków.

Powierzchnia parku wynosi niespełna 6 ha. Teren ten po 1962 r. został okrojony od północy i wschodu, podczas poszerzania sąsiadujących ulic. Przestało wówczas istnieć żeliwne ogrodzenie z ozdobną bramą, dom grabarza a także kaplica cmentarza św. Łukasza, służąca po wojnie parafii polskokatolickiej.

W 2000 r. patronem parku został ks. senior Gustaw Manitius, zasłużony polski duszpasterz luterański, zamordowany przez Niemców w Forcie VII. W 2002 r. poświęcono mu głaz pamiątkowy od strony ul. Grunwaldzkiej, autorstwa prof. Władysława Wróblewskiego.

1954 Urodziła się Alina Kurczewska, dziennikarka muzyczna, prezeska Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego.

Ukończyła poznańską Akademię Muzyczną w klasie fletu. Wybrała jednak karierę radiową. Jest krytykiem i dziennikarzem muzycznym, od 1977 roku prowadzącym w Radiu Poznań (dawniej Merkury) cykliczne programy na temat muzyki poważnej. Jak mówi: “gdybym nie była muzykiem, nie potrafiłabym muzyki do końca zrozumieć”. Czy to była dobra decyzja? Z punktu widzenia słuchaczy na pewno. Jest autorką uznawanych za wzór fachowości i przystępności wieczornych bloków Klasyki muzycznej, Klasyki na bis i Poranka klasycznego oraz internetowej stacji merkuryklasyka.pl Jak mówią ludzie “z branży”, trudno wyobrazić sobie muzyczne życie Poznania bez udziału w nim Radia Poznań w Jej osobie. [źródło: notka na stronie Uniwersytetu Ekonomicznego, dostęp: 2.07.2022, https://ue.poznan.pl/pl/zycie-studenckie,c24/kultura,c11331/chor-zenski-sonantes,c6742/o-nas,c6743/sylwetki-osob-wspolpracujacych,c9290/alina-kurczewska,a61025.html

1977 Podczas pobytu w Poznaniu członek Biura Politycznego, sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Stefan Olszowski zapoznał się z produkcją i rozbudową Fabryki Samochodów Rolniczych “Polmo” w Antoninku. Towarzyszył mu I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Jerzy Zasada. [Kronika Miasta Poznania nr 2/1978]

Wizyta delegacji Komitetu Wojewódzkiego Komunistycznej Partii Czechosłowacji z Brna w Fabryce Samochodów Rolniczych Polmo   07.08.1979, foto: Stanisław Wiktor / Cyryl

1980 Początek strajków na terenie całego kraju, m.in. w Zakładach im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Strajki zakończono 19 lipca podpisaniem w Lublinie ustępstw płacowych przez delegację rządową pod kierownictwem Mieczysława Jagielskiego.

1991 Na ulice Poznania wyjechały pierwsze żółte autobusy podarowane miastu przez władze Amsterdamu.

Poznańskie DAFy zostały wyprodukowane w latach 1979-81 i pochodziły z serii 73xx 74xx oraz 75xx. Ich historia w Poznaniu sięga II kwartału 1991 r. (po mieście zaczęły jeździć od 1 lipca 91 r.). Wtedy to właśnie, w darze od rządu Holandii, do naszego miasta trafiło 29 nietypowych autobusów. Pozostałe używane autobusy zostały przekazane innym przewoźnikom w ówczesnym województwie poznańskim. Trafiły m.in. do Kórnika i Gniezna. Wcześniej przez blisko 10 lat woziły mieszkańców holenderskiego Utrechtu – i kto by wtedy pomyślał, że poznaniaków będą wozić prawie dwa razy dłużej.

W stolicy Wielkopolski pojazdy trafiły do zajezdni A-1 przy ul. Warszawskiej, gdzie otrzymały numery taborowe #1201-#1229. Wszystkie autobusy zostały wyposażone w kasowniki oraz uchwyty do tablic i rozpoczęły służbę na liniach pospiesznych A, B i C na początku lipca 1991 r.

1997 Zmarł Zdzisław Dworzecki – organizator życia muzycznego. Był dyrektorem Filharmonii Poznańskiej i Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego  a także także świetnym konferansjerem, publicystą i zarazem inicjatorem wieku projektów kulturalnych.

Z zawodu był prawnikiem. Jeszcze na studiach razem z Hanną Suchocką, Sławomirem Pietrasem i Zbigniewem Napierałą założył Stowarzyszenie Polskiej Młodzieży Muzycznej „Pro Musica” i Towarzystwo Przyjaciół Opery.

Podczas, gdy kierował Filharmonią ogromną popularnością cieszył się Festiwal Muzyki Jednego Kompozytora. Dworzecki był współorganizatorem pięciu Międzynarodowych Konkursów Skrzypcowych im. Henryka Wieniawskiego tych skrzypcowych ale też lutniczych oraz kompozytorskich. Muzykę popularyzował też na antenie poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia.

ZDARZYŁO SIĘ 2 LIPCA

1499 Włoski żeglarz Amerigo Vespuci odkrył ujście Amazonki.

1566 Zmarł Nostradamus, (Michel de No(s)tredame) francuski matematyk, lekarz i astrolog.

Jako lekarz zajmował się leczeniem dżumy, potem założył obserwatorium astronomiczne i w 1555 roku opublikował swe „Proroctwa”. Gdy sprawdziła się przepowiednia śmierci Henryka II, króla Francji w turnieju rycerskim zyskał sławę jako jasnowidz.

1589 Zmarł Henryk IV, król Francji, pierwszy elekcyjny król Polski jako Henryk Walezy.

1729 Anglik Stephen Gray odkrył poruszanie się prądu elektrycznego.

1777 Vermont został pierwszą amerykańską kolonią, w której zniesiono niewolnictwo.

1811 Pierwsza emisja papierowych pieniędzy w Księstwie Warszawskim.

1819 Wielka Brytania wprowadziła prawo zakazujące zatrudniania dzieci poniżej 9 roku życia w fabrykach i nie zezwalające na pracę dłuższą niż 12 godzin dziennie dzieciom poniżej 16 roku życia.

1850 W wyniku wypadku podczas jazdy konnej zmarł premier Wielkiej Brytanii Sir Robert “Bobbie” Peel. Był założycielem londyńskiej policji.

1865 W Londynie lider religijny William Booth rozpoczął działalność organizacji charytatywnej Armia Zbawienia.

1905 Urodził się Jean-Rene Lacoste, francuski tenisista (US Open 1926), projektant koszulek z aligatorem.

1908 Urodził się Thurgood Marshall, pierwszy czarnoskóry sędzia amerykańskiego Sądu Najwyższego (1967-91).

1916 Lenin ogłosił, że imperializm wynika z kapitalizmu.

1924 Utworzono Międzynarodowe Stowarzyszenie Prasy Sportowej (AIPS). Utworzone w czasie Igrzysk VIII Olimpiady w Paryżu, jest jedyną organizacją dziennikarzy sportowych afiliowaną przy Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim.

1939 Urodziła się Iga Cembrzyńska, aktorka. i piosenkarka, żona Andrzeja Kondratiuka.

1942 Rozpoczęła się Bitwa pod El Alamein w Egipcie. Operacji wojsk brytyjskich przeciwko oddziałom niemiecko-włoskim w Północnej Afryce zakończyła się 7.11.1942 zwycięstwem Brytyjczyków.

1947 Urodził się Karol Strassburger, aktor. Grał w filmach, m.in.: “Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni” Waśkowskiego, “Życie rodzinne” Zanussiego, “Agent nr 1” Kuźmińskiego ooraz serialach telewizyjnych, “Noce i dnie”, “Kolumbowie”, “Polskie drogi”, “Życie Kamila Kuranta”, “Ekstradycja”.

1948 Urodził się Józef Skrzek, lider, wokalista i klawiszowiec legendarnej grupy rockowej SBB. Jest także cenionym twórcą muzyki elektronicznej. Wcześniej grał w Breakout, Hard Road, Silesian Blues Band i grupie Niemen.

1956 Urodziła się Jerry Hall, amerykańska modelka i aktorka, była żona Micka Jaggera (Batman, Freejack)

1956 Elvis Presley nagrał w Nowym Jorku piosenki „Don’t Be Cruel”, „Hound Dog” i „Anyway You Want Me”.

1959 Rosjanie przeprowadzili udaną próbę wystrzelenia rakiety z dwoma psami i królikiem na pokładzie. Zwierzęta wróciły na Ziemię całe i zdrowe.

1961 Samobójstwo popełnił Ernest Hemingway, pisarz amerykański.

Był ochotnikiem na froncie włoskim, korespondentem wojennym w Hiszpanii, uczestniczył w wojnie domowej po stronie republikańskiej. Jego najważniejsze dzieła to: Słońce też wschodzi Pożegnanie z bronią, Śmierć popołudniu, Komu bije dzwon, Stary człowiek i morze. W 1954 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

1966 Zmarł Jan Brzechwa, właśc. Jan Wiktor Lesman, poeta, stryjeczny brat Bolesława Leśmiana. Znany poeta, satyryk, a przede wszystkim niezwykle popularny autor książek dla dzieci. Z wykształcenia prawnik. Urodził się 15 marca 1900 roku w Żmerynce na Ukrainie.

1967 Zwolnienie z więzienia skazanego w 1965 roku wraz z Jackiem Kuroniem za “List Otwarty” Karola Modzelewskiego.

1983 Nr 1 Listy Przebojów Programu 3; Lady Pank – „Mniej niż zero”

1984 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „When Doves Cry” – Prince. Był to pierwszy singiel z krążka „Purple Rain” i największy przebój wokalisty, sprzedał się w ilości 2 mln kopii i utrzymał się na topie listy przebojów przez 5 tygodni.

1990 Ukazał się album “Lucifuge” grupy Danzig.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „The Real Slim Shady” – Eminem.

2002 Milioner Steve Fossett jako pierwszy w historii samotnie okrążył balonem kulę ziemską bez międzylądowania. Podróż zajęła mu 13 dni.

2002 Florecistka Sylwia Gruchała zdobyła złoty medal szermierczych mistrzostw Europy w Moskwie. W finale pokonała mistrzynię olimpijską z Atlanty Rumunkę Laurę Badeę-Carlescu 15-3.

2002 Marek Belka, minister finansów w rządzie Leszka Millera podał się do dymisji. Całkowite zaskoczenie, ale dymisja została przyjęta. W sierpniu Belka wyjaśnił: “Nie byłem wystarczająco silny, by kopać się z koniem, więc zrezygnowałem”.

2003 Ministrem rolnictwa został 29-letni Wojciech Olejniczak, współpracownik Adama Tańskiego, który kilka dni wcześniej podał się do dymisji.

Imieniny obchodzą: Julian, Urban, Karina, Jagoda, Maria, Otton

Julian to rozszerzona forma łacińskiego imienia Julius

Urban, imię to z łacińskiego można tłumaczyć jako miejski, obyty, wykształcony

Karina to jedna z form skróconych imienia Katarzyna, a także samodzielne imię pochodzenia włoskiego – Carina, co znaczy miła. Karina jest skromna, łagodna i uczynna, bywa jednak bierna życiowo, a jej wrodzona skrytość utrudnia przeanalizowanie wielu spraw z życzliwymi osobami. Jest bardzo wrażliwa.

Jagoda to współczesna oboczna forma imienia Jadwiga