KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 21 MARCA

Słońce w znaku Barana

* Dzień Ziemi – obchodzony w dzień wiosennego przesilenia, ogłoszony z inicjatywy sekretarza generalnego ONZ w 1971 roku.
* Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową – obchodzony z inicjatywy ONZ od 1967roku.
* Święto Dzieci Ulicy, ustanowione przez Międzynarodowe Forum Przyjaciół Dzieci Ulicy
* Międzynarodowy Dzień Poezji, obchodzony od 2000 roku z inicjatywy UNESCO.
* Pogańskie święto Ostara
* Jordania, Liban, Syria – Dzień Matki
* Meksyk – Dzień Benito Juáreza
* Namibia – Święto Niepodległości
* RPA – Dzień Praw Człowieka
* Tunezja – Dzień Młodzieży
* niektóre kraje Bliskiego i Środkowego Wschodu – Noruz (Nowy Dzień)
* Dzień Wagarowicza
* Światowy Dzień Zespołu Downa

Urodzeni 21 marca mają szansę na uzyskanie znacznych osiągnięć, potwierdza to ich energia życiowa i silny charakter. Są wytrwali w tym co rozpoczęli. Kierują się bardziej intuicją niż logiką, a w ogóle to mają kłopoty sami ze sobą. W swoim otoczeniu uważani są za kłótliwych, zawistnych i nieszczerych. Pozornie niewiele sobie z tego robią, jednak w głębi duszy przeżywają duże rozterki.

Cytaty na dziś:

– Bóg czasem morduje kochanków, bo sam chce być mistrzem miłości. Alda Merini
– Zła myśl zwiększa chytrość, ale zmniejsza rozum człowieka. Kazimierz Przerwa Tetmajer
– I wiosna tak by nie smakowała, gdyby przedtem zimy nie było. Przysłowie ludowe
Prawo Murphy’ ego: Element, którego producent zapomniał wysłać, jest tym, który decyduje o 75% wartości dostawy.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1063 Zmarła królowa Ryksa, córka palatyna lotaryńskiego Herenfrieda Ezona, benedyktynka w Brunwillar, później żona króla polskiego Mieszka II. (jedna z dat)

W 1025 roku wraz z mężem została koronowana na królową Polski.  Jest matką króla Kazimierz Odnowiciela. W 1047 wstąpiła do klasztoru benedyktyńskiego w Brauweiler koło Kolonii, który był fundacją jej rodziców. Przebywała w nim do śmierci.

Śmierć Rychezy odbiła się szerokim echem w Niemczech. Jej zgon zapisało co najmniej 5 nekrologów.

Nekrolog brunwilerski zapisał następujące słowa (w tłumaczeniu polskim): “Zmarła najsławniejsza Rycheza królowa Polski, córka fundatorów, której pamięć obchodzi się uroczyście”.

Została pochowana w kolegiacie Panny Marii ad Gradus w Kolonii, której była dobrodziejką.

Po zburzeniu kościoła Panny Marii ad Gradus, jej zwłoki zostały przeniesione w 1817 r. do katedry kolońskiej, gdzie często zmieniały swe miejsce, aby wreszcie spocząć w kaplicy chórowej, poświęconej św. Janowi Chrzcicielowi. W dniu 8 września 1959 r. nastąpiło otwarcie grobowca królowej. Ekspertyza lekarska wykazała, że Rycheza była osobą o delikatnej postaci. Okazało się również, że Rycheza złamała kiedyś obojczyk, co jak przypuszcza autor protokołu otwarcia grobowca, mogło być spowodowane upadkiem z konia.

W Niemczech jest uważana za osobę świątobliwą. Została uznana przez lud za błogosławioną i jest czczona jako błogosławiona Rycheza.

1911 Urodził się Stanisław Strugarek, aktor i dziennikarz utrwalający tradycję folkloru i gwary poznańskiej.

Wszyscy pamiętają go jako osobę pełną poczucia humoru, w życiu zawodowym, prywatnym i znakomitego kompana. Jak sam mawiał, od najmłodszych lat pasjonowało go jednak radio. Był kierownikiem wydziału kultury i sztuki, przez kilka miesięcy redaktorem naczelnym “Kroniki Miasta Poznania”. Zajmował się konferansjerką, był współorganizatorem kabaretu Poznańska Kukułka.

1 lutego 1948 roku dostał w radiu stałą pracę. – Uwodził swą ujmującą wymową i niepospolitym humorem – mówił o nim Michał Sczaniecki, były prezes Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, do którego należał Strugarek. W archiwach Polskiego Radia zachowało się 391 taśm z audycjami Strugarka, m.in. słynnych literackich dyskusji “Kawiarnia pod Uśmiechem”. Mawiano o nim “największy rozweselacz Wielkopolski”.

Zmarł 21 listopada 1965 roku. Na kamienicy, w której mieszkał przy ul. Lodowej 3 na Łazarzu, 1 czerwca 2003 odsłonięto tablicę pamiątkową. Od tego czasu Komitet Organizacyjny Dni Łazarza przyznaje doroczną nagrodę im. Stanisława Strugarka za popularyzację gwary poznańskiej. Jego nazwiskiem nazwano ulicę na os. Bolesława Śmiałego na Piątkowie.

Pamiątkowa tablica na kamienicy przy ulicy Lodowej 3. Piewcy gwary poznańskiej Stanisławowi Strugarkowi (1911-1965), radiowemu “wujowi Ceśkowi” który żył i tworzył w tym domu. Mieszkańcy Łazarza w 2003 roku, fot. wikipedia

1943 Urodził się Wojciech Kandulski, poznański cukiernik. Był właścicielem sieci cukierni i założycielem jedynego w kraju Ośrodka Szkoleniowego dla Cukierników “Profesional”. Zostawił poznaniakom w spadku słodkości sprzedawane w rozsianych po mieście cukierniach, sporządzane według jego własnych receptur. Zmarł w 2006 roku

Mawiał o sobie “chłopak z Grunwaldu”. Dla mediów był “królem tortów”, dla mieszkańców miasta – “poznańskim Bliklem”. Mimo prestiżowych, międzynarodowych wyróżnień najbardziej cenił uznanie swoich poznańskich klientów.

Naukę zawodu rozpoczął w 1959 roku u mistrza cukierniczego Stanisława Faleńskiego w zakładzie przy ul. Świętosławskiej, gdzie już w drugim roku terminowania sam wypiekał weselne torty. W 1962 roku zaczął samodzielną pracę w cukierni Brzdąc, produkował bardzo później popularne lody cassate. Przez kilka kolejnych lat związany był z gastronomią.

W 1978 roku został ajentem bistra U Wojtka, które szybko zyskało uznanie klientów wysoką jakością wyrobów i poziomem obsługi. Rok później otworzył na os. Przyjaźni cukierenkę Koralik z własnymi lodami i deserami lodowymi. W 1983 roku uruchomił Zakład Cukierniczy, a w 1995 roku – sklep firmowy W. Kandulski przy ul. Sarmackiej.

Cztery lata później otworzył kolejny sklep w Centrum Górczyńskim, w 2000 roku – na Piekarach, z biegiem czasu powstawały następne. Sieć cukierni stała się firmą rodzinną, w której pracują żona, dwie córki i zięciowie Kandulskiego.

Wyroby firmy W. Kandulski brały i nadal biorą udział w specjalistycznych targach i konkursach, zdobywając liczne nagrody. Wielką karierę zrobił zwłaszcza Tort Kandulski nagradzany na konkursach w kraju i za granicą. Za ten wypiek i całokształt pracy w 1999 roku przyznano mu godło “Teraz Polska”, Złotego Hipolita oraz nagrody na targach w Bydgoszczy, Poznaniu i Warszawie. W tymże roku zdobył także Złoty Medal na Wystawie Cukierniczej IKF w Stuttgarcie, a rok później złoty medal na Mistrzostwach Świata Młodych Cukierników w Lizbonie.

Jego wielką zasługą dla rzemiosła polskiego było założenie w Poznaniu w 1995 roku pierwszego w Polsce Ośrodka Szkolenia Cukierników “Profesional”. Doceniając działania Wojciecha Kandulskiego, nagrodzono go Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrną Odznaką Światowej Unii Cukierników UIPCG, medalem “Ad perpetuam rei memoriam” oraz odznaką “Za zasługi dla Wielkopolski”.

Dzięki niemu w czasie obchodów 750-lecia lokacji Poznania w czerwcu 2003 roku na pl. Wolności upieczono największy tort świata wpisany do Księgi rekordów Guinnessa. Piekł torty dla Sofii Loren, prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, Wojciecha Fibaka, reprezentacji kraju w piłce nożnej, firmy Rosenthal i Programu 2 Telewizji Polskiej.

Wyroby jego firmy niejednokrotnie były oficjalnymi upominkami władz Poznania wręczanymi ważnym gościom.

Wojciech Kandulski był największym powojennym cukiernikiem w Poznaniu. Działał w instytucjach branżowych krajowych (Stowarzyszenie Cukierników, Karmelarzy i Lodziarzy RP) i regionalnych (Wielkopolskie Stowarzyszenie Cukierników). Jego liczne inicjatywy charytatywne związane były z dziećmi, młodymi sportowcami, oświatą, poznańskimi fundacjami kulturalnymi i dobroczynnymi. Poznaniacy lubili go i szanowali. Cieszono się z jego zagranicznych sukcesów, a na co dzień po prostu kupowano “torty od Kandulskiego”. Rada Miasta uchwałą podjętą 10 czerwca 2003 roku przyznała mu tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania [Źródło: strony internetowe Urzędu Miasta Poznania]

1945 W Kinie Rialto” zainaugurowano życie kinowe w wyzwolonym Poznaniu.

Tu bowiem 21.03.1945 r. odbyła się pierwsza projekcja filmowa – była to radziecka komedia muzyczna “Świniarka i pastuch” I.A. Pyriewa z 1941 r. poprzedzona najnowszym wydaniem Polskiej Kroniki Filmowej. Kino – które wtedy przybrało nazwę “Jedność” – było wypełnione po brzegi, a jego otwarciu towarzyszyło odegranie hymnu narodowego. Wkrótce – 29.01.1946 r. – zmieniło nazwę na Rialto.

Kino Rialto otwarto w 1937 roku w budynku dawnej powozowni, przy dzisiejszej ulicy Dąbrowskiego. Pierwsi widzowie oglądali tu seans we wtorek, 28.12.1937r. – była to “Barbara Radziwiłłówa” z Jadwigą Smosarską w roli głównej. Kino miało wtedy 400 miejsc i nazywało się “Adria”, a jego twórcą był Józef Petrykowski. Podczas okupacji działało jako “Kammer Lichtspiele”.

1985 Instytut Zachodni w Poznaniu otrzymał imię Zygmunta Wojciechowskiego.

Prof Zygmunt Wojciechowski przed pierwszą siedzibą Instytutu Zachodniego, foto: Instytut Zachodni

1989 W Poznaniu miał miejsce młodzieżowy happening „Sąd nad Marzanną”

Marzanna ubrana była w generalski mundur i czarne okulary, więc wiadomo było o kogo chodzi. Uczestnicy zebrali się na Starym Rynku, skąd postanowili pomaszerować na Plac Wolności, żeby utopić Marzannę w fontannie pod pomnikiem Higiei.

O ile pamiętam, milicja utrudniała dostęp do tego miejsca, ale klucząc uliczkami Starego Miasta młodzież w końcu dotarła do celu. Okazało się jednak, że w fontannie nie ma wody, więc Marzannę spalono. Manifestacja chciała jeszcze ruszyć dalej w kierunku Komitetu Wojewódzkiego PZPR, ale zatrzymał ją kordon ZOMO przy skrzyżowaniu ulic Ratajczaka i 27 Grudnia. Ponieważ ani milicji ani manifestantom nie zależało na awanturze, w tym miejscu happening zakończył się – tak wydarzenie wspomina autor zdjęć Krzysztof Lesiewicz.

2001 Na placu Wiosny Ludów odsłonięto pomnik Starego Marycha, którego twarz nosi rysy zmarłego popularyzatora poznańskiej gwary Mariana Pogasza.

Stary Marych – fikcyjna postać poznaniaka, która od 1983 roku pojawiała się w audycji „Blubry Starego Marycha” na antenie Polskiego Radia. Pomysłodawcą Marycha był dziennikarz Juliusz Kubel, a na antenie wcielał się w nią Marian Pogasz, aktor teatralny i radiowy. Przez wiele lat Stary Marych podbijał serca poznaniaków, którym przypominał o istnieniu i bogactwie ich rodzimej gwary. W uznaniu zasług w krzewieniu gwary i tradycji miasto zrewanżowało się Staremu Marychowi pomnikiem przy ulicy Półwiejskiej.

Stary Marych to postać wymyślona przez Juliusza Kubla, której głosu na antenie Radia Merkury użyczał Marian Pogasz. Słuchowisko na radiowej antenie emitowano od 1983 roku.

Rzeźba bardzo szybko wpisała się w krajobraz Poznania, stała się też punktem orientacyjnym dla wielu wydarzeń i manifestacji. Autorem pomnika jest Robert Sobociński. Pomnik Starego Marycha mierzy 195 cm i waży 500 kg. [Źródło: UMP]

2018 Po krótkiej i burzliwej chorobie zmarł mój wieloletni przyjaciel i manager Piotr Niewiarowski. Piotrze, ty wiesz…na zawsze w pamięci – napisała Małgorzata Ostrowska na facebooku.

Piotr Niewiarowski był wieloletnim dyrektorem promocji Radia Merkury. Od ponad 40 lat był managerem Małgorzaty Ostrowskiej, a przez 10 lat także managerem zespołu Lombard. Żartował, że jest z Małgorzatą Ostrowską najtrwalszą parą w showbiznesie – choć łączyły ich tylko relacje służbowe i przyjacielskie. Prywatnie miłośnik golfa.

Grzegorz Kupczyk z zespołu Ceti napisał “Brak mi słów. Dopiero co się dowiedziałem, że jest w szpitalu a już dwie godziny później ta straszna informacja. Legenda polskiej branży rozrywkowej. Przyjaciel, któremu tak wiele, tak wielu z nas zawdzięcza”.

Piotr Niewiarowski zaledwie kilka tygodni walczył z chorobą nowotworową. Zmarł w środę 21 marca w godzinach popołudniowych. Miał 66 lat. [za: epoznan.pl]

ZDARZYŁO SIĘ 21 MARCA

547 Zmarł Benedykt z Nursji, święty, włoski zakonnik, założyciel zakonu benedyktynów, pustelnik.

1617 Zmarła Pocahontas, północnoamerykańska Indianka.

1685 Urodził się Jan Sebastian Bach, kompozytor niemiecki, jeden z najwybitniejszych twórców muzyki, organista i wirtuoz.

1765 Ukazał się pierwszy numer „Monitora” – czasopisma społeczno-oświatowego polskiego Oświecenia.

1804 We Francji wprowadzono Kodeks Napoleona, jako kodeks prawa cywilnego.

Był to jeden z pierwszych nowoczesnych kodeksów cywilnych na świecie, który w okresie podbojów napoleońskich przyjęto w wielu krajach Europy (np. w Ks. Warszawskim w r. 1807). Odegrał on wielką rolę w popularyzacji na kontynencie społecznych zdobyczy rewolucji francuskiej, takich jak wolność osobista czy równość wobec prawa.

1907 Rząd brytyjski wyraził sprzeciw wobec projektów budowy tunelu pod kanałem La Manche.

1933 W stanie New Jersey odbył się pierwszy próbny lot bezwzrokowy, w czasie lotu James Kingney używał tylko i wyłącznie instrumentów nawigacyjnych.

1935 Persja zmieniła nazwę na Iran.

1945 Wojska radzieckie wysadziły w powietrze niemiecki pancernik Schleswig-Holstein. Ten film przedstawia ostrzał Westerplatte z tego właśnie okrętu w 1939 roku

1946 W Colwyn Bay w Walii urodził się Timothy Dalton, brytyjski aktor. Znany przede wszystkim jako czwarty oficjalny odtwórca roli Jamesa Bonda. W postać superagenta 007 Dalton wcielił się w dwóch filmach: W obliczu śmierci (1987) i Licencja na zabijanie (1989).

1946 Urodził się Ray Dorset, założyciel, wokalista i gitarzysta grupy Mungo Jerry. W 1970 roku wylansowali superprzebój „In The Summertime”.

1948 We Włocławku urodził się Krzysztof Szewczyk, dziennikarz radiowy i telewizyjny.

1948 Ukazał się pierwszy numer tygodnika “Przyjaciółka”.

1949 W Warszawie urodził się Włodzimierz Szaranowicz, wł. Vladimir Šaranopolski polski dziennikarz i komentator sportowy, pochodzenia czarnogórskiego, związany z Telewizją Polską, a wcześniej z Polskim Radiem.

1958 Urodził się Gary Oldman, amerykański aktor (Leon Zawodowiec, Drakula).

1961 Urodził się Daniel Castellani, argentyński trener siatkówki. Od 17 stycznia 2009 roku trener polskiej reprezentacji mężczyzn.

1963 W Stanach Zjednoczonych zamknięto słynne więzienie federalne Alcatraz.

1972 W Warszawie urodził się Piotr Adamczyk, polski aktor. Tutaj w duecie z zespołem FEEL

1980 Urodził się Ronaldinho, brazylijski piłkarz.

1984 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Jump” – Van Halen.

1986 Ukazał się album „Master Of puppets” grupy Metallica.

1987 For America grupy Red Box, nr 1 w 262 notowaniu Listy Przebojów Programu 3.

1994 Bruce Springsteen otrzymał Oscara za utwór „Streets of Philadelphia”.

To piosenka z filmu „Philadelphia” Jonathana Demme’a z Tomem Hanksem i Denzelem Washingtonem w rolach głównych. Było to pierwsze nagranie Bossa napisane specjalnie dla filmu. Wcześniej za ten sam utwór Springsteen zdobył cztery nagrody Grammy, w tym za piosenkę roku.

1997 Nr 1 europejskiej listy przebojów „Don’t Speak” – No Doubt.

1998 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów „It’s Like That” – Run Dmc Vs Jason Nevins.

2006 Prezydent Turkmenistanu Saparmurat Nijazow oświadczył, że ten kto trzykrotnie przeczyta jego dzieło – Ruhnamę – trafi do nieba.

Imieniny obchodzą: Benedykt, Lubomir, Mikołaj, Filomena

Benedykt (21.03) Św. Benedykta, imię pochodzące z języka łacińskiego benedictus – „błogosławiony”. Benedykt jest mężczyzną, któremu w życiu wszystko przychodzi zbyt łatwo, a zwłaszcza pieniądze i znajomości, przez to staje się beztroski i mało odpowiedzialny. Jego zmienny charakter jest bardzo często przyczyna licznych konfliktów z otoczeniem. Mimo to lubi on wesołe towarzystwo, zabawę i bogate wygodne życie. Jego ulubiony kolor to żółty, a zwierzę – jeleń. Najczęściej stosowane zdrobnienia to: Benek, Benio. Imię to zyskało popularność dzięki Benedyktowi z Nursji – założycielowi zakonu i opactwa benedyktyńskiego na Monte Cassino w roku 529. Odpowiedniki obcojęzyczne; łac. Benedictus, ang. Benedict, wł. Benedetto, hiszp. Benedicto.

Jak po Benedykcie ciepło, to i w lecie będzie piekło.

Lubomir, imię starocerkiewnosłowiańskie oznacza: kochany, pożądany. Lubomir to mężczyzna uczciwy i prawy. Stara się pomagać innym, jest uczuciowy i wrażliwy. Bywa naiwny i łatwowierny, dlatego zdarza się, że jest wykorzystywany przez otoczenie. Mimo to jest optymistą, patrzącym na świat przez różowe okulary.

Mikołaj to imię greckie, a znaczy “zwycięstwo ludu”. Nosi je ponad 30 świętych i błogosławionych. Do najsławniejszych należy biskup Miry w Azji Mniejszej, czczony jako patron między innymi żeglarzy i piekarzy. Szczególną opieką otaczał dzieci, którym rozdawał prezenty. Osoba o tym imieniu jest inteligentna i dociekliwa. Lubi słuchać muzyki, ale nigdy nie jest jej wykonawcą. Uwielbia otaczać się przyjaciółmi, składać wizyty i wydawać przyjęcia.