KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 21 SIERPNIA

Słońce w znaku Lwa

Urodzeni 21 sierpnia są bardzo inteligentni, a realizują się przede wszystkim w naukach ścisłych. Naukowa działalność często przynosi im uznanie, zaś do majątku dochodzą bardzo wolno. Dużą rolę w ich życiu odgrywają uczucia. Często bywają sentymentalni. Cechuje ich także daleko posunięty idealizm. Zdarza się, że zbyt łatwo ulegają wpływom innych. Otoczenie mówi o nich, że są prawi i odważni

Cytaty na dziś:

•    Trzeba być kimś, jeśli chce się uchodzić za coś. Ludwig van Beethoven.
•    Ludzie, którzy kochają potrafią zadawać najboleśniejsze ciosy. Potrafią uśmiercać nie pozbawiając swej ofiary życia. Adam Bahdaj.
•    Godność polega na odwadze zrozumienia własnej sytuacji. Kazimierz Brandys.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1692 Napaść szlachty wielkopolskiej na Ratusz poznański.

Ponowne wprowadzenie przez króla Jana III Sobieskiego dożywotnich rajców, mianowanie dożywotnich ławników i odsunięcie od władzy cechmistrzów spowodowało napięcia w stosunkach stanowych w Poznaniu.

Zaczęło się od spoliczkowania burmistrza przez drobnego szlachcica, a skończyło na regularnym oblężeniu ratusza i złupieniu go przez szlachtę, przy całkowitej obojętności szlacheckiego sądu grodzkiego i bardzo dwuznacznej postawie świeżo mianowanego starosty generalnego Wielkopolski Rafała Leszczyńskiego i wojewody poznańskiego Wojciecha Konstantego Brezy, również świeżo mianowanego przez króla.

Ten sam Leszczyński, który będąc starostą generalnym nie upilnował porządku w czasie rozruchów, jako komisarz królewski, wybierając dożywotnich rajców, zadecydował na lata o składzie władz miejskich i o ustroju miasta.

Wygląda na to, iż swój strach przed pijaną szlachtą odbił sobie na cechmistrzach i rzemieślnikach poznańskich.

Prawie dwustuletnia tradycja rzemieślniczych wpływów na władze miasta, odróżniająca Poznań od innych miast Rzeczypospolitej, została przerwana. Dożywotnie władze dotrwały w mieście do czasów Konstytucji 3 Maja, a w praktyce do drugiego rozbioru Polski.

Na podstawie: Czteroletnie kadencje i Jana Sobieskiego władze dożywotnie Poznania, Kronika Miasta Poznania, nr 1/1999. Bibliografia: Przywileje miasta Poznania, wyd. W. Maisel, Poznań 1994.

1871 Urodził się generał Daniel Konarzewski, polski dowódca wojskowy, pułkownik Armii  Imperium Rosyjskiego i generał dywizji Wojska Polskiego II RP, uczestnik wojen: rosyjsko-japońskiej, I światowej, polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej oraz powstania wielkopolskiego. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

19 stycznia 1919 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich, późniejszego 55 Poznańskiego Pułku Piechoty. Później kolejno dowodził Grupy Wojsk Wielkopolskich, I Brygadą w 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich (IX 1919 – 20 IV 1921), Okręgiem Generalnym „Białystok” (od 20 IV 1921).

1884 Urodził się Adolf Bniński, ziemianin, organizator kółek rolniczych w Wielkopolsce, działacz monarchistyczny i konserwatywny; wojewoda poznański w latach 1923–1928, , senator IV kadencji w II RP, Główny Delegat Rządu RP na ziemie wcielone do III Rzeszy w latach 1940–1941.

31 maja 1926 brał udział w wyborach prezydenckich przeciwko Józefowi Piłsudskiemu, a następnie Ignacemu Mościckiemu jako kandydat Związku Ludowo-Narodowego, ale w obu przypadkach przegrał. W okresie II Rzeczypospolitej był wieloletnim prezesem Wielkopolskiej Izby Rolniczej, od 24 listopada 1930 – prezesem Naczelnego Instytutu Akcji Katolickiej z siedzibą w Poznaniu, działał w Towarzystwie Czytelni Ludowych i Towarzystwie Łączności z Polakami na Obczyźnie. Ideologicznie reprezentował poglądy konserwatywno-monarchistyczne. Prezydent Rzeczypospolitej powołał go na senatora IV kadencji (1935–1938).

26 lipca 1941 został aresztowany przez Niemców z powodu odmowy podpisania manifestu do narodu polskiego w sprawie antyradzieckiej akcji u boku Niemiec. Został uwięziony w Forcie VII w Poznaniu i w trakcie okrutnego śledztwa był torturowany. Nocą z 7 na 8 lipca 1942 wywieziono go z poznańskiej Cytadeli i zamordowano prawdopodobnie pod Stęszewem koło Poznania. 10 października Ministerstwo Spraw Zagranicznych III Rzeszy zatwierdziło skazanie go na śmierć w Berlinie.Według Zbigniewa Mieczkowskiego Bniński zginął wrzucony do klatki z lwami.

1910 Cesarz Wilhelm II dokonał w Poznaniu otwarcia nowego zamku i uczynił z Poznania rezydencje cesarską, miasto otrzymało status stołeczności.

21 sierpnia 1910 roku, cesarz Wilhelm II wraz z żoną Augustą Wiktorią przybyli do nowiutkiego zamku w Poznaniu. Budowniczy Franz Schwechten z dumą wręczył im klucz do rezydencji, a potem oprowadził po swoim monumentalnym dziele. Wieczorem odbył się wielki bankiet. Następnego dnia cesarzowa wydała przyjęcie dla pań, a na dziedzińcu koncertowały zespoły Prowincjonalnego Towarzystwa Śpiewaczego.

Przyjazd cesarza Wilhelma II,  Foto: fotopolska.eu

Tłum gromadzący się przed Zamkiem w związku z odbywającymi się Dniami Cesarskimi Foto: fotopolska.eu

Satyryczny magazyn Mucha z 19 sierpnia 1919 roku w sporej części poświęcony był otwarciu Zamku w Poznaniu

1939 Na trasie Poznań – Warszawa uruchomiono specjalny pociąg LUX-Torpedę. Trasę do stolicy pokonywał w znakomitym czasie 3h i 8 minut.

Dziś najszybszy czas osiąga pociąg Euro Inter City z wynikiem 2h i 36 min. Lux wyruszał z Poznania o 7:00 a w Warszawie meldował się +- 10:00.

Średnia prędkość pociągu to około 90 km/h, maksymalna 120 km/h. Po drodze zatrzymywał się w Wrześni, Koninie, Kole i Kutnie. Lokomotywę PKP zakupiło w 1933 roku od firmy Austro Daimler Puch. W zakładach H. Cegielskiego ulepszono ją dodając oszczędniejszy i bezpieczniejszy silnik Diesla i zaczęto kopiować w wielu egzemplarzach. Pociąg ten był pomalowany na jasne kolory, wyposażony w 2 przedziały (palący i niepalący). Jednorazowo mógł zabrać 77 pasażerów.

Codziennie obsługiwał 2 kursy do Warszawy i powrotny do Poznania. Można było wyjechać o 7 rano i wrócić na kolację o 18:44. Pociąg był tak doniosłym wydarzeniem, że relacja z jego odjazdu została nagrana na sprzęcie audio (aparatura Neumanna) i nadana w poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia.

W roku 1939 sezonowa luxtorpeda relacji Kraków – Krynica pokonywała tę trasę w 3 godziny 28 minut, co obecnie jest tylko marzeniem, mimo że linia jest w całości zelektryfikowana. Natomiast 21 sierpnia uruchomiono ekspresowy pociąg motorowy relacji Poznań – Warszawa – Poznań z czasem przejazdu (tam lub z powrotem) 3 godziny 35 minut przy czterech postojach: Kutno, Koło, Konin i Września. Było to ostatnie zrealizowane połączenie ekspresowe w ramach tworzonej od 1935 roku sieci szybkich połączeń pociągami motorowymi. Dalsze plany przewidujące uruchomienie składów motorowych z Warszawy do Gdyni planowane na rok 1940 zastopował wybuch II wojny światowej

1947 Milion padł w Poznaniu a dwie premie w Kostrzynie i w Ostrowie

W dniu wczorajszym, w godzinach popołudniowych, odbyło się w Warszawie ciągnienie głównych wygranych 50 Jubileuszowej Loterii Klasowej.. Główna wygrana w wysokości 1 miliona złotych padła na numer 39.000, sprzedany w jednej z kolektur poznańskich. Pierwsza premia w wysokości 1 miliona padła na numer 35.434 sprzedany w Kostrzynie, a druga w tej samej wysokości padła na numer 48.168 w Ostrowie WIkp. [Głos Wielkopolski 21.08.1947]

1953 Oddanie do użytku w Poznaniu nowego domu akademickiego na Winogradach (600 miejsc). [Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

1971 W Poznaniu urodził się Bartosz Żurawiecki dziennikarz, krytyk filmowy, felietonista, pisarz i dramaturg.

W 1990 roku rozpoczął pracę na stanowisku zastępcy redaktora naczelnego Poznańskiego Przeglądu Teatralnego. W latach 1995-1996 był sekretarzem redakcji dwutygodnika literackiego Nowy Nurt. Od roku 1992 pisał dla Gazety Wyborczej. Od 2000 roku jest stałym współpracownikiem miesięcznika Film.

Publikował m.in. w: Przekroju, miesięczniku Charaktery, Tygodniku Powszechnym, Dialogu, Teatrze, Kinie, Odrze, Didaskaliach, Aktiviście, Ha!arcie. Jest stałym felietonistą serwisów filmowych portali Onet i Wirtualnej Polski a także miesięcznika Film.  Laureat Nagrody im. Krzysztofa Mętraka dla młodego krytyka filmowego (1996).

Jeden z założycieli Kampanii Przeciw Homofobii (KPH). Współautor książek Homofobia po polsku, Autorzy polskiego kina i Parametry pożądania: kultura odmieńców wobec homofobii. W 2005 roku debiutował powieścią Trzech panów w łóżku, nie licząc kota, także w tym roku wydał zbiór dramatów Erotica alla polacca. Nowele dramatyczne.

1977 Dowództwo Wojsk Lotniczych zorganizowało dla przodowników poznańskich zakładów pracy loty nad miastem.

W godzinach południowych w amfiteatrze parku na Cytadeli odbył się koncert w wykonaniu Reprezentacyjnej Orkiestry Wojsk Lotniczych oraz zespołów biorących udział w turnieju artystycznym o “Lotniczy laur”.  (KMP 2/78)

Stary Rynek z lotu ptaka 1977-78 Foto: Archiwum MTP

1978 W szkołach podstawowych rozpoczął się nowy rok szkolny. [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 2/1979] Na zdjęciu: rozpoczęcie roku szkolnego w “19” na osiedlu Oświecenia, rok 1975

2021 W sobotę, 21 sierpnia, o godzinie 4:34 pierwszy tramwaj ruszył z pętli Wilczak w kierunku Naramowic na razie do przystanku Włodarska. Cała inwestycja, dzięki której będzie można dojechać komunikacją miejską do ul. Błażeja, zakończy się w 2022 roku.

Wydawałoby się, że o godzinie 4:34 z pętli Wilczak jedyną osobą w tramwaju linii nr 3 będzie tylko motorniczy. Okazało się jednak, że fanów komunikacji i osób, dla których był to historyczny moment, było więcej. Takie zainteresowanie o bardzo wczesnej porze pokazuje jak bardzo wyczekiwaną inwestycją jest budowa trasy tramwajowej na Naramowice.

Właśnie ze względu na spodziewane duże zainteresowanie kursami do i z ul. Włodarskiej wzmocniono w ten weekend komunikację na tej trasie. Oprócz linii nr 3, która zostanie wydłużona i zamiast kończyć kurs na pętli Wilczak, pojedzie od soboty dwa przystanki dalej, 21 i 22 sierpnia uruchomiona zostanie specjalna linia nr 33. Będzie ona kursować między godziną 10 a 18 na trasie z rynku Jeżyckiego do Włodarskiej. Obsługiwać ją będą tramwaje sprowadzone z Niemiec do Poznania w latach 90. – tzw. helmuty. Zarówno one, jak i wszystkie jeżdżące na trasie linii nr 3, będą dwukierunkowe. Za ulicą Włodarską nie ma bowiem pętli, więc tramwaj będzie musiał, dzięki specjalnie zamontowanej zwrotnicy przejechać na tory w stronę centrum. Podobnie będzie też, po zakończeniu całej inwestycji, na przystanku końcowym przy ul. Błażeja. [Źródło: strony internetowe Miasta Poznania / RB]

ZDARZYŁO SIĘ 21 SIERPNIA

1157 Zmarł Alfons VII król Kastylii, mąż Ryksy, córki Władysława II Wygnańca.

1192 Samuraj Yoritomo Minamoto skłonił cesarza Japonii do nadania mu tytułu dziedzicznego dowódcy wojennego. Początek władzy shogunów w Japonii.

1798 Urodził się Jules Michelet – francuski historyk. Na cieszących się wielką popularnością wykładach rozwijał tezę, że lud jest twórcą historii. Wielki sympatyk Polski. Poświęcił naszemu krajowi kilka prac naukowych, m.in. “Kościuszko, legenda demokratyczna…”, “Polska i Rosja”, “Polska cierpiąca”.

1850 Urodził się Ludwik Rydygier, chirurg. Jako pierwszy na świecie przeprowadził zabieg resekcji żołądka z powodu wrzodu i zastosował nową metodę leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Był także autorem oryginalnej metody usuwania gruczolaka gruczołu krokowego.

1901 W Detroit powstała fabryka samochodów Cadillac Motors Company

1904 Urodził się William ‘Count’ Basie, pianista jazzowy i lider jednego z najbardziej znanych big bandów w historii jazzu. (zm. 16.04.1984).

1920 Urodził się Christopher Robin Milne, syn pisarz Alana Aleksandra Milne,  uwieczniony jaki Krzyś – chłopiec z powieści o przygodach Kubusia Puchatka.
Kubuś Puchatek – tu w wersji rosyjskiej:

http://www.youtube.com/watch?v=qam9JBk5Oig

1927 W Krakowie odbył się ślub Z. Pychówny z A. Brownem, czarnym artystą-muzykiem z “Esplanady”. Wydarzenie to wzbudziło w mieście swoistą sensację, ponieważ był to pierwszy w Krakowie, a prawdopodobnie także i w Polsce, przypadek mieszanego małżeństwa.

1932 Odbył się pierwszy festiwal filmowy w Wenecji.

1938 Urodził się Kenny Rogers, jeden z najpopularniejszych piosenkarzy country. Sukcesy odnosił m.in. piosenkami z Dolly Parton. Znany jest również jako piosenkarz pop (utwór „This Woman”).
http://www.youtube.com/watch?v=BLKDFKRTdlo

1940 Agenci Stalina zamordowali przebywającego w Meksyku Lwa Trockiego, teoretyka socjalizmu i działacza politycznego. Trocki został wygnany z ZSRR w 1929 roku. Na emigracji krytykował politykę Stalina, jako odstępstwo od ortodoksyjnej linii partii. Władze radzieckie zorganizowały kilka nieudanych zamachów na Trockiego, który w obawie o życie, codziennie barykadował dom. W końcu NKWD nakłoniło do współpracy jednego z przyjaciół Trockiego. Trocki zginął od ciosu czekanem. (ur. 7.11.1879).

1944 Urodził się Peter Weir, reżyser australijski. (Stowarzyszenie Umarłych Poetów, Piknik pod Wiszącą Skałą)

1955 W “Nowej Kulturze” ukazał się “Poemat dla dorosłych” Adama Ważyka. Byłą to jedna z pierwszych literackich krytyk systemu w oficjalnej prasie.

1955 Urodził się Tomasz Lipiński, gitarzysta i wokalista między innymi Tiltu, Brygady Kryzys, Fotoness i Czadu Kommando Tilt. Nagrał także płytę solową. Obecnie jest liderem formacji Tilt 2000.

1956 Urodziła się Kim Cattrall, angielska aktorka. (Samantha w serial Sex w Wielkim Mieście)

1971 Urodził się Liam Howlett, założyciel grupy The Prodigy. Ich pierwszym wielkim przebojem było nagranie „Out Of Space” (1992).

1975 Zmarł Adolf Dymsza, właściwe nazwisko Bagiński, aktor teatralny, filmowy i kabaretowy. Rozgłos przyniosły mu filmy “Irena do domu” i “Sprawa do załatwienia”. „Dodek” jak był nazywany jest uważany za jednego z największych komików polskiego kina. (ur. 7.04.1900).

1983 Federalny Urząd Łączności USA (FCC) dopuścił do użytku DynaTAC 8000X, pierwszy na świecie komercyjny przenośny telefon komórkowy. Tego dnia zaczęła się współczesna era telefonii komórkowej.

Imieniny obchodzą; Fidelis, Franciszek, Joanna, Pius

Kobieta o imieniu Joanna to duża indywidualność. Chodzi zawsze i wszędzie własnymi, odkrywanymi przez siebie ścieżkami. Z natury jest wrażliwa, ale nie poświęca swojego czasu ani sił na działalność altruistyczną. Ludziom współczuje, bo tak wypada. W miłości raczej chłodna. Jeśli urodzi dzieci, bardzo je kocha. W sumie – dziwny i trudny charakter.

Franciszek w tłumaczeniu z germańskiego znaczy “wolny, swobodny”. Imię to wywodzi się od św. Franciszka z Asyżu. Mężczyzna o tym imieniu jest ambitny, uczuciowy, a jednocześnie pewny siebie, niezależny i żądny władzy. Często popada w anarchię, a wówczas staje się mściwy. Jest zwolennikiem wygodnego życia, beztroskiego spędzania czasu. Ma też inklinacje do zgłębiania tajemnic wiary, życia i śmierci.

Imię Fidelis pochodzi od łacińskiego słowa, które znaczy “wierny, oddany, pewny”. I taki właśnie jest Fidelis. Najbliższe osoby zawsze mogą na niego liczyć. Stara się być zawsze z nimi, kiedy jest im potrzebny i zwykle mu się to udaje. Czasami zdarza się, że ludzie go wykorzystują.

Z łacińskim słowem znaczącym “pobożny, uczciwy, oddany” łączy się imię Pius. Mężczyźni o tym imieniu są wierni ideałom, mają dokładnie ustalone zasady moralne, których starają się przestrzegać przez całe życie. Są stali w uczuciach, prawi i sprawiedliwi. Otoczenie lubi ich towarzystwo, ponieważ przy wszystkich swoich zaletach, odznaczają się także dużym poczuciem humoru.