KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 21 MAJA

Światowy Dzień Kosmosu – obchodzony od 1998 roku

Dzień Europejskiej Muzyki

Osoby urodzone 21 maja mają wybitne, wszechstronne uzdolnienia oraz niebanalną umysłowość. Czasami są nerwowe i niecierpliwe, a ich największą słabością jest uleganie nałogom. Mimo to potrafią wspaniale cieszyć się życiem, są bardzo towarzyskie. Jeśli tylko nie będą zrażać się trudnościami, do czego mają skłonność, osiągną wszystko to, czego pragną i do czego dążą.

Cytaty na dziś:

– Najbardziej przeraża codzienność, przed którą nikt nie może się ukryć. Antoni Czechow
– Któż nie chciałby stać się przed szczęściem głupszy, zamiast być mądrzejszy przez szkodę. Cyprian Kamil Norwid

Poznańska figura św. Jana Nepomucena Została ustawiona na centralnym placu miasta, aby chronić go przed powodziami.

Jak na ironię, w 1736 roku miała miejsce jedna z największych, jeśli nie największa powódź w dziejach miasta. Autor rzeźby jest nieznany.

Figura świętego wznosi się na wysokim, dwukondygnacyjnym, kwadratowym cokole, rozdzielonym gzymsem w dolnej partii. Wyższa część cokołu wykonana jest z piaskowca. Figury świętego i dwóch aniołów u jego stóp również wykuto w piaskowcu.

Na frontalnej części cokołu znajduje się owalna tarcza kartusza, a w niej łacińska inskrypcja DIVO / IOANNI / NEPOMU / CENO / A D: 1724

U stóp świętego siedzą dwa anioły o nagich torsach. Ten z prawej strony trzyma klucz – symbol władzy kapłańskiej. Drugi anioł dzierży palmę męczeństwa i ukazany jest z palcem trzymanym na ustach – gest nakazujący milczenie.

W czterech narożach cokołu wkopano osiemnastowieczne lufy armatnie. Historycy sztuki uważają rzeźbę za dzieło dość przeciętne, nie mniej ma ona sporo majestatycznego uroku.

Rzeźba była kilkakrotnie restaurowana. W 1828 roku postawiono zdobioną kratę wokół figury. W latach następnych pozłocono część detali na pomniku, m. in. gwiazdy i krucyfiks. W latach 20. XX wieku, pomnik przeszedł gruntowną renowację i konserwację. Podczas II wojny światowej, rzeźba została nieznacznie uszkodzona. Po wojnie uzupełniono ubytki. Kolejne prace renowacyjne miały miejsce w latach 60. i 80. XX wieku. Rzeźba odzyskała swój dawny blask. [źródło: poznan.wikia.com]

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1878 Na Ukrainie urodził się Konstanty Hrynakowski, wybotny chemik i farmaceuta, pierwszego w Poznaniu muzeum farmacji, inicjator budowy Collegium Chemicum.

Za udział w rozruchach studenckich został skazany na zsyłkę na Syberię. Udało mu się jednak uzyskać złagodzenie kary na przymusowe osiedlenie się na Syberii. Przybył do Tomska, gdzie 1 września 1906 roku rozpoczął pracę na Wydziale Chemicznym Tomskiego Instytutu Technicznego.

Po otrzymaniu propozycji z Wszechnicy Piastowskiej objęcia kierownictwa Katedry Chemii Farmaceutycznej w charakterze profesora nadzwyczajnego, przybył w końcu marca 1920 r. do Poznania.

W 1921 roku był jednym z inicjatorów budowy Collegium Chemicum przy ul. Grunwaldzkiej. Uroczyste położenie kamienia węgielnego odbyło się 28 listopada 1921 r. W 1929 r. budynek ten został wykorzystany na cele wystawiennicze Powszechnej Wystawy Krajowej.

Profesor Hrynakowski przeniósł na poznański grunt doświadczenie zdobyte podczas swojego kilkuletniego pobytu w Europie Zachodniej, w pracowniach wielu wybitnych naukowców i w krótkim czasie stworzył poznańską szkołę naukową, znaną również poza granicami naszego kraju.

Był twórcą pierwszego w Polsce w okresie międzywojennym Muzeum Farmacji w Poznaniu, któremu patronował do końca swego życia.  Młodzież akademicka ceniła profesora jako swojego opiekuna, który z zapałem zdobywał fundusze na stypendia, często też wspierał studentów własnymi środkami.

W życiu rodzinnym był uosobieniem dobroci i życzliwości. Był przyrodnikiem z zamiłowania, hodował m.in. palmy, z których dorosłe okazy przekazywał do poznańskiej Palmiarni.

Zmarł 4 września 1938 r. Pochowany został w Poznaniu na cmentarzu św. Wojciecha.

Dziennik Poznański z 21 maja 1887 roku donosi o złym nauczaniu polskich dzieci.

Oto, by odebrać dzieciom polskim wszelką możliwość dowiedzenia się w języku rodzimym od nauczyciela; czego się uczą oddano ordynarynaty najniższych klas prawie wyłącznie, takim nauczycielom, którzy znają tylko swój niemiecki język. Wskutek tej „metody” oniemiały prawie dzieci nasze. W szkole składają jak mogą usta do wymawiania za nauczycielem a następnie za niemieckimi współuczniami niemieckich wyrazów i zdań, ale w domu nic nie umieją zgoła powiedzieć, czego ich uczono. Nie tylko, że nauka taka nie rozwija umysłu dziecka, ale budzi w niem dla swej formy wstręt.

1887 Reklama: Do konserwowania płci i do oddalenia nieczystości skóry polecam mydło ichtyolejne przeciwko uporczywym liszajom, czerwonym rękom tudzież przeciw boleściom reumatycznym, sztukę po 75 fenigów, polecone przez tajnego radcę prof. dr Nusebauma

1898 W Poznaniu władze pruskie wydały decyzję o zniesieniu fortyfikacji otaczających miasto.

Brama Berlińska, po lewej stronie w oddali znajduje się dziś CK Zamek

1923 Gazeta „Żołnierz Wielkopolski” donosiła o emocjonującym Biegu Kurjera Poznańskiego.

Po raz trzeci z rzędu odbył się bieg „Kurjera Poznańskiego”, organizowany przez P. O . Z . L . A . Od wczesnego rana Poznańskie Towarzystwo Cyklistów zwiastowało bieg przez swych gońców ciekawej publiczności.

Już o godzinie 11 publiczność tłumnie zaległa ulice, któremi prowadził bieg, a Plac Wolności i Esplanada były formalnie oblężone i tu pracę gorącą w utrzymywaniu porządku miała policja, która wywiązała się całkowicie ze swego zadania i mimo niewidzianych dotychczas tłumów bieg odbył się sprawnie i bez wypadków.

W K. O . War. zebrali się tymczasem zawodnicy i załatwiają ostatnie formalności. Jedni poddają się oględzinom lekarskim, gdzie ze zdziwieniem dowiaduje się lekarz, że puls Kosickiego wynosi zaledwie 60 uderzeń na minutę! Jest on zupełnie spokojny, jakgdybv bieg był dla niego obojętny. Inaczej zachowuje się Woltersdorf, przyszły zwycięzca. Jest on lekko zdenerwowany – co sam przyznaje w odpowiedzi lekarzowi. To też puls jego wynosi 96 uderzeń na minutę. Podobnie ma się z Zifferem. Starzy rutynowani biegacze obserwują się wzajemnie, jakgdyby w twarzy swego przeciwnika chcieli wyczytać jego siłę, jego dyspozycję. W innym znowu pokoju gospodarz biegu por. Berski wraz z sekretarzem p. Adamskim porządkuje zawodników, wydzielając, numera, sprawdzając zgłoszenia.

Wielu nie stawiło się, jednak cyfra licząca przeszło stu ludzi, młodych i rześkich rusza sznurem przed Esplanadę. Oglądają ich zewsząd, znajomi zachęcają swych pupilów. Każdy wyszukuje oczyma małego Woltorsdoifa, Kosickiego i Zitfera. Godzina 12 minut 15 start gotów Przodem ruszyli cykliści ławą zwiastując donośnym głosem trąbki, że bies; się rozpoczyna. Na znak dany strzałem przez gen. Milewskiego ruszyli ławą biegacze.

Młodzi biegacze porwani temperamentem prowadzą stanowczo za szybko, to też niektórzy z nich zaczynają odpadać już na placu Św. Krzyskim.

Starzy rutynowani biegacze wysuwają się powoli na czoło. Na moście Kaponiera prowadzi już Woltersdorff, za nim Kosicki, Ziffer, Waligórski, reszta pozostaje coraz dalej w tle. Po jedenastu minutach ukazują się cykliści, oznajmiając zbliżanie sią pierwszych zawodników. Chwila oczekiwania i w dali u wylotu ulicy 27 Grudnia ukazuje się sylwetka malutkiego Woltersdorffa. W dobrej formie zdąża do mety, a za nim o 30 metrów w tyle jego kolega z pułku Kosicki. Rzęsiste brawa witają zwycięzców!

1930 Senat Uniwersytetu Poznańskiego podjął decyzję o przyznaniu doktoratu honoris causa filozofowi Kazimierzowi Twardowskiemu oraz filologowi klasycznemu Tadeuszowi Zielińskiemu.

2019 Zmarł Rosław Szaybo, plakacista, fotograf i projektant okładek płyt i książek. Laureat licznych nagród oraz juror konkursów polskich i zagranicznych, przedstawiciel tzw. polskiej szkoły plakatu.

Urodził się w Poznaniu, 13 sierpnia 1933 roku. W 1961 ukończył studia na wydziale malarstwa na ASP w Warszawie, pracowni malarstwa Wojciecha Fangora i plakatu Henryka Tomaszewskiego.

W 1966 wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako niezależny projektant, później jako dyrektor artystyczny w agencji reklamowej Young & Rubicam i firmie fonograficznej CBS Records Great Britain. Zaprojektował ok. 2000 okładek płyt, m.in. dla Eltona Johna, Roya Orbisona, Judas Priest (m.in. okładkę British Steel i logo zespołu), Santany, Janis Joplin, Johna Williamsa czy Czesława Niemena. W tym czasie projektował też plakaty dla angielskich teatrów. Zaprojektował m.in. słynną okładkę do płyty Krzysztofa Komedy pt. Astigmatic oraz herb dla gminy Purda na Mazurach.

W 2014 roku, swoje osiemdziesiąte pierwsze urodziny obchodził w rodzinnym mieście.

Tak o Rosławie Szaybo napisał wtedy prezydent Poznania Ryszard Grobelny: “Poznaniak z urodzenia i światowiec z doświadczenia. Dziś urodziny świętuje Rosław Szaybo. Człowiek, który z dumą podkreśla, że urodził się przy Ogrodowej w Poznaniu. Świat zna go dzięki okładkom płyt Janis Joplin, Eltona Johna czy Krzysztofa Komedy. Stworzył tysiące rewelacyjnych plakatów, w tym ten na tegoroczny Transatlantyk. Wszystkie najlepszego Panie Rosławie. My też jesteśmy z Pana dumni. [https://www.poznan.pl/mim/info/news/roslaw-szaybo-i-jego-urodziny-w-poznaniu,72788.html]

ZDARZYŁO SIĘ 21 MAJA

1363 Cesarz Karol IV poślubił w Krakowie Elżbietę Pomorską, córkę księcia Bogusława V, wnuczkę Kazimierza Wielkiego. Elżbieta w czerwcu tego roku została koronowana na królową czeską w Pradze, a w 1368 r. na cesarzową w Rzymie. Odznaczała się wielką siłą fizyczną: łamała podkowy, gięła pancerze i skręcała noże.

1471 Urodził się Albrecht Durer – niemiecki malarz i grafik.

1841 Zmarł Julian Ursyn Niemcewicz – działacz społeczno-polityczny i poeta. Był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, inicjatorem budowy Pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie, autorem komedii „Powrót posła”, bajek, „Śpiewów historycznych”, pamiętników. Był także uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej i adiutantem Kościuszki.

1892 W Mediolanie odbyła się prapremiera opery Ruggiero Leoncavallo “Pajace”.

1895 Urodził się Nikifor Krynicki – właśc. Epitafiusz Drewniak – malarz prymitywista.

http://www.youtube.com/watch?v=oFuI3HhINok

1904 Utworzono Międzynarodową Federację Piłki Nożnej FIFA – Federation Internationale de Football Associations.

1908 W Chicago wyświetlono pierwszy horror (Dr. Jekyll & Mr. Hyde).

1921 W Krakowie ukazał się pierwszy numer „Przeglądu Sportowego”, ogólnopolskiego dziennika o tematyce sportowej.

1930 Urodził się Sylwester Chęciński, reżyser filmowy. Autor takich obrazów, jak “Ewa chce spać”, “Jak rozpętałem II wojnę światową”, “Sami swoi”, “Wielki Szu”.

1948 Urodził się Leo Sayer (wł. Gerald Sayer), piosenkarz, kompozytor i autor tekstów popularny w latach 70-tych.

Do swojej pierwszej grupy The Patches trafił w 1972 r. Później występował solo. Jego największe przeboje to “The Show Must Go On” (1973), “You Make Me Feel Like Dancing” (1976), “When I Need You” (1977) i “More Than I Can Say” (1980). W latach 80. zniknął ze sceny muzycznej.

1956 Na Pacyfiku odbył się próbny wybuch pierwszej amerykańskiej niestacjonarnej bomby wodorowej.

1966 W Nowym Jorku urodził się Lenny Kravitz, wokalista, gitarzysta, perkusista, klawiszowiec, kompozytor i producent nagrań. Gościnnie pojawiał się między innymi na płytach Aerosmith i Micka Jaggera. Współpracował także z francuską aktorką i piosenkarką Vanessą Paradis.

1968 Rada Bezpieczeństwa ONZ wezwała Izrael do zaniechania okupacji Jerozolimy.

1973 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Frankenstein” – The Edgar Winter Group.

1975 Po raz 16 w USA Elton John otrzymał „złotą płytę”. Nagrodzono 11 album artysty „Captain Fantastic And The Dirt Cowboy”.

1986 Ukazał się album “A Kind Of Magic” grupy Queen. Tego samego dnia na rynku pojawił się debiutancki singiel basisty zespołu, Johna Deacona zatytułowany “No Turning Back”.

1990 Krystyna Janda otrzymała na festiwalu w Cannes nagrodę za najlepszą rolę kobiecą (w filmie “Przesłuchanie” R. Bugajskiego).

1991 W zamachu bombowym zginął Rajiv Gandhi, premier Indii w latach 1984-89, przewodniczący Indyjskiej Partii Kongresowej.

1992 Powołanie ekologicznej sieci obejmującej obszary chronione pod nazwą Natura 2000.

1994 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „I Swear” – All 4 One.

1998 Bronisław Geremek otrzymał w Akwizgranie nagrodę Karola Wielkiego za wkład w proces jednoczenia Europy. Wcześniejszymi laureatami tej nagrody byli m.in. Winston Churchill, Konrad Adenauer, Francois Mitterand, Helmut Kohl, Vaclav Havel. W 2010 roku nagrodę otrzymał premier Donald Tusk.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Too Close” – Next.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Day & Night” – Billie Piper; UK Top Album: “Greatest Hits” – Whitney Houston.

2000 Zmarł John Gielgud – angielski aktor. Odtwórca ról w dramatach Szekspira oraz ról filmowych: „Dyrygent” Wajdy, „Szarża lekiej brygady” Richardsona, „Arthur” Gordona, za którą otrzymał w roku 1981 „Oscara”, „Ghandi” Attenborough.

Imieniny obchodzą: Jan, Wiktor, Kryspin, Tymoteusz, Walenty

Imię Kryspin pochodzi od łacińskiego słowa “crispus”, które znaczy „kędzierzawy”. Kryspin całe życie poszerza swoją wiedzę, kształci się, pracuje nad charakterem. Jest odważny. Ma niezwykłą pamięć. Postępuje zgodnie z zasadami etyki i logiki.

Imię Walenty pochodzi z łaciny, od słowa “valens”, które oznacza “mocny, potężny”. Mężczyzna o tym imieniu jest dobrym ojcem, a udane życie rodzinne jest dla niego ważniejsze od kariery zawodowej czy dużego majątku. Jest towarzyski, lubi przyjęcia, spotkania i zabawy. Ma uzdolnienia muzyczne i poczucie humoru.

Tymoteusz to imię greckiego pochodzenia, składające się z dwóch słów: “cześć” oraz “bóg”. Tymoteusz jest ambitny, ma ścisły umysł i zdolności kierownicze, które często przysparzają mu kłopotów. Odważny i uparty, zakochany w sztukach pięknych. Lubi przyrodę i filmy.

Imię Wiktor oznacza “zwycięzcę”, co sugeruje, że mężczyzna tak nazwany ma silny charakter, konserwatywne przekonania, a jego światopogląd nie ulega deformacjom. Z tego powodu może mieć kłopoty i trudności z awansem. Wiktor jest towarzyski, umie radzić ludziom, pomaga innym. Towarzyski, chętnie przebywa u sąsiadów i często podróżuje. Bywa przekorny, lubi się droczyć i przekomarzać. Jako mąż – wzorowy, jako syn – także.