KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 22 MARCA

Słońce w znaku Barana

Międzynarodowy Dzień Wody – obchodzony od 1993 roku, ustanowiony podczas “szczytu” Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r
Dzień Ochrony Bałtyku – ustanowiony przez Komisję Helsińską w 1997 roku.
Laos – Dzień Partii Ludowej
Portoryko – Dzień Emancypacji

Urodzeni 22 marca są przedsiębiorczy, mają bystry umysł i duże pokłady energii. Cechuje ich jednak zmienność ocen, wątpliwość i niepewność życiowa. W kontaktach międzyludzkich wykazują drażliwość i gwałtowność. To dość niespójny zestaw cech, zważywszy, że w gruncie rzeczy są optymistycznie nastawieni do życia. Silnie akcentują swoją niezależność.

Cytaty na dziś:

– Jakkolwiek byś próbował usiąść, żeby coś napisać, siądziesz i napiszesz coś całkiem innego. Wasilij Rozanow
– Do nieba żywcem będzie wzięty, kto pozna wszystkie kobiet wykręty. Przysłowie
– Ludzie używają słów tylko po to, by ukrywać swoje myśli. Voltaire .
Prawo Murphy’ego: Spadają tylko rzeczy najdelikatniejsze.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1768 Józef Stoiński, z dóbr Rakoniewice, niedawno, dnia 29 maja minionego roku przyjęty na organistę do kościoła [Karmelitów przy Żydowskiej]  hipochondryk, często bluźniący i podejrzewany o herezję, po kilku historiach, których nadto dopuścił się w szaleństwie, został zwolniony nie dosłużywszy roku swej służby.

Otrzymał zapłatę za dziesięć miesięcy (aby jakoweś nieszczęście albo wstyd nie spotkały rezydencji od człowieka nader zdesperowanego, który wiele razy zapowiadał, że się przebije albo poderżnie sobie nożem gardło, albo zabije się z pomocą szabli)

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1797 Urodził się Wilhelm I Hohenzollern, od 1861 król Prus, 1871-1888 cesarz Rzeszy Niemieckiej. Wilhelm I nosił także tytuł księcia Poznania.

O miłości przyszłego cesarza do polskiej arystokratki swego czasu plotkowała cała arystokratyczna Europa. Wielka, acz niespełniona miłość do Elizy Radziwiłłówny, stała się „sprawą polityczną”, w którą zaangażowało się kilka dworów europejskich. Jak to zwykle bywa, polityka i racja stanu położyły kres tej miłości… Więcej na ten temat przeczytacie w artykule Macieja Brzezińskiego.

1824 Urodził się Kazimierz Kantak, działacz polityczny, reprezentant interesów Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Od 1862 r. poseł do parlamentu pruskiego, gdzie broniąc spraw polskich zyskał miano przywódcy reprezentacji narodowej. Działał też w Towarzystwie Pomocy Naukowej, Centralnym Towarzystwie Gospodarczym i Związku Spółek Zarobkowych.

Był wielkim miłośnikiem Tatr i czynnie wspierał założone w 1873 r. Towarzystwo Tatrzańskie, co upamiętniono nadając zwężeniu Doliny Kościeliskiej w Tatrach miano Bramy Kantaka.

Garbary, po lewej dom Kazimierza Kantaka (2014) Foto: Tomasz Dworek

1848 W Poznaniu ukazał się pierwszy numer „Gazety Polskiej”, dziennika redagowanego m. in. przez Hipolita Cegielskiego.

1873 Urodził się  Adam Ferdynand Karwowski profesor dermatologii i wenerologii Uniwersytetu Poznańskiego, lekarz, pierwszy kierownik Kliniki Dermatologicznej Szpitala Miejskiego w Poznaniu.

Od 1921 do śmierci kierował Kliniką Dermatologiczną Szpitala Miejskiego. W 1925 na Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Warszawie wyraził swoją niechęć do polityki kas chorych.

Był redaktorem naczelnym “Nowin Lekarskich”, dziekanem Wydziału Lekarskiego UP, współzałożycielem Związku Lekarzy Państwa Polskiego, a także wiceprezesem i członkiem honorowym Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego.

Budynek przy ul. Skarbowej 9 (obecnie ul. Taczaka, siedziba Okręgu Wielkopolskiego Związku Lekarzy Państwa Polskiego), nazywany był Domem Lekarskim im. Adama Karwowskiego.

W 1934 umieszczono na tym budynku nieistniejącą już dziś tablicę pamiątkową.  W 1973 na budynku Szpitala Miejskiego im. Strusia umieszczona została tablica upamiętniająca Adama Karwowskiego.

1927 Z Nowego Kurjera: Naprawianie szyn tramwajowych. Dzisiaj rano rozpoczęto prace około naprawy szyn tramwajowych przy ulicy 27 grudnia u wylotu ulicy Sew. Mielżyńskiego.

Aresztowanie włamywacza: Sprawca włamania wykonanego onegdaj przy ulicy Św. Wojciecha został aresztowany. Jak stwierdzono jest nim dezerter Jaśniewski. Część skradzionych pieniędzy i reczy odebrano.

Śmierć pod kołami samochodu: w sobotę pomiędzy godziną 4-5 po poł. przy ulicy Ogrodowej przejechany został przez samochód 4-letni Marjan Matuszak, zamieszkały u rodziców przy ulicy Franciszka Ratajczaka 26-27. Nieszczęśliwego chłopca w stanie bardzo ciężkim przewieziono do szpitala miejskiego. Mimo natychmiastowej pomocy lekarskiej Matuszak około godziny 20 zmarł wskutek odniesionych ran.

1934 W Nochowie koło Śremu urodził się Marian Grześczak, polski poeta, prozaik, dramaturg, eseista, tłumacz literatury pięknej, krytyk literacki.

Debiutował w 1955 publikując wiersze w dodatku do „Gazety Poznańskiej” pt. „Widnokrąg”. Współzałożyciel i kierownik artystycznego Klubu Studenckiego „Od Nowa” oraz współtwórca grupy poetyckiej „Wierzbak”.

W 1959 przeniósł się do Warszawy. Był kierownikiem działu tygodnika studenckiego „Od Nowa”. Od 1960 współpracował z miesięcznikiem „Twórczość”. Od 1961 do 1963 pracował w Komisji Kultury Rady Naczelnej ZSP. Współpracował z teatrem „Kalambur” we Wrocławiu. Od 1962 publikował też w „Tygodniku Kulturalnym”. W 1963 był współzałożycielem pisma „Itd”, a następnie (do 1965) sekretarzem redakcji i zastępcą redaktora naczelnego. W 1965 był współzałożycielem miesięcznika „Poezja”, pełniąc tam do marca 1968 funkcję sekretarza redakcji (w 1967 r. prowadził tu także dział pt. „W kraju”).

W latach 1969-1970 był członkiem redakcji pisma „Dysk Olimpijski”, współredagował też dział kulturalny tygodnika „Sportowiec”. W latach 1971-1972 współpracował z miesięcznikiem „Scena”. W 1982 r był kierownikiem redakcji dramatu radiowego Polskiego Radia. W latach 1990-1996 pełnił funkcję konsula w Czechosłowacji i radcy ambasady w Republice Słowackiej oraz dyrektora Ośrodka Kultury Polskiej w Bratysławie.

Poza własną działalnością pisarską przetłumaczył na język polski utwory wielu poetów czeskich, słowackich, chorwackich, rosyjskich i izraelskich, m.in. Františka Halasa, Vladimira Holana, Miroslava Holuba, Jana Pilařa i Jaroslava Seiferta.

W latach 1965-1983 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (z której został usunięty). Członek Związku Literatów Polskich (1960-1983; od 1974 do 1983 członek Zarządu Głównego), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (współzałożyciel; 1989-2010; prezes Zarządu Głównego w latach 1996-1999); oraz Polskiego PEN Clubu (1989-2010). Zmarł  27 stycznia 2010 r. w Warszawie. [źródło: wikipedia]

Zdjęcia: (1) Wręczenie nagrody im. Stanisława Piętaka. Od lewej: Jarosław Iwaszkiewicz, Marian Grześczak. Warszawa, 1975 r, (2) Wystawa poświęcona Marianowi Grześczakowi w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu. Od lewej: prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Sergiusz Sterna-Wachowiak; Ryszard Danecki, poeta, poznański przyjaciel Grześczaka z Wierzbaka i towarzysz jego szalonych poznańskich (fot. Inga Grześczak, 9 lutego 2010), (3) Marian Grześczak z córką Ingą przed Pomnikiem Czerwca 1956 w Poznaniu, 11 listopada 2007 r. (4) Wręczenie nagrody za najciekawszy debiut poetycki w 1960 roku (za tom wierszy Lumpenezje). Od lewej: Anatol Stern, Julian Przyboś, Marian Grześczak, Mieczysław Jastrun, Adam Ważyk. Ratusz w Poznaniu, 1960 r. – za zgodą www.grzesczak.pl

1968 Urodziła się Edyta Król-Leszczyńska, dziennikarka Telewizji Poznań.

Zmarła na raka w 2007 roku. Z poznańską telewizją związana była od 1994 roku. Wcześniej pracowała w Radiu RMI, gdzie przygotowywała autorskie audycje “Filmowy wieżowiec” oraz “Co w filmie zagrało”. Była jedną z najpopularniejszych prezenterek i dziennikarek w TVP Poznań. Zajmowała się przede wszystkim kulturą. Była autorką takich programów jak: “Poznański Informator Kulturalny”, “Zoom”, “Wielkopolskie klany”. Przygotowywała reportaże i wywiady.

2011 W Los Angeles zmarła Halina Żytkowiak, wokalistka śpiewająca w zespołach Tarpany, Amazonki, Trubadurzy, jak również występująca solo.

Zadebiutowała na Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie. Swą muzyczną karierę rozpoczęła w 1964 roku w studenckim klubie Politechniki Poznańskiej Agora przy ul. Zamenhoffa w zespole Meteory, z którym wystąpiła na zlocie Młodzieży we Frankfurcie nad Odrą reprezentując miasto Poznań.

Na “fajfy” w klubie Agora (każda sobota i niedziela) na których grały „METEORY” przychodziły tłumy jego fanów . Wielokrotnie w klubie brakowało miejsca. Największym jej hitem, który śpiewała była piosenka z repertuaru Brendy Lee – I’m sorry. Przez ten czas miała wiele interesujących ofert innych zespołów. Była najbardziej obiecującym talentem piosenkarskim w tym czasie. W końcu wybrała. Był to zespół Tomasza Dziubińskiego „Poznańscy Trubadurzy”. A w Styczniu 1966 przeszła do zespołu „TARPANY”.

W latach 1966–1967 śpiewała w założonym w Poznaniu zespole Tarpany, a od stycznia 1968 w Amazonkach, z którymi 1 kwietnia 1968 zadebiutowała na Radiowej Giełdzie Piosenki. Z zespołem tym wystąpiła również w 1969 na VII Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, zdobywając wyróżnienie za debiut. Z Amazonkami rozstała się jesienią 1969 po tournée do Mongolii i ZSRR.

W listopadzie 1969 rozpoczęła występy w grupie Trubadurzy, gdzie nie tylko śpiewała, ale i grała na różnych instrumentach. Z tym zespołem zdobywała nagrody na festiwalach w Opolu i Kołobrzegu, zarejestrowała wiele nagrań radiowych, nagrywała płyty.

W 1974 opuściła zespół i wraz z Krzysztofem Krawczykiem koncertowała (m.in. pod szyldem grupy Fair). Wspólnie odbyli kilka tournée dla amerykańskiej Polonii. Występowała również w przedstawieniu telewizyjnym Kochałem Panią i kilkukrotnie gościnnie z Trubadurami.

W 1978 nagrała swoją jedyną płytę solową Jestem tylko dziewczyną oraz wystąpiła na Festiwalu Piosenki w Berlinie. W tym okresie komponowali dla niej Aleksander Maliszewski, Krzysztof Krawczyk, Ryszard Poznakowski i Zbigniew Hołdys. W ostatnich latach przed śmiercią sporadycznie koncertowała. Zmarła na raka płuc.

Halina Żytkowiak była drugą żoną Krzysztofa Krawczyka, z którym miała syna Krzysztofa Igora. [Źródła: Jan Kawecki, Janusz Sadłowski, Marek Ćwikła, Wojciech Zając: Encyklopedia polskiej muzyki rockowej: rock ‘n’ roll 1959–1973. Kraków: Wydawnictwo „Rock-Serwis”, 1995, wikipedia. fot. Okładka płyty Haliny Żytkowiak, rok 1978, Cyryl, kolekcja Rafała Jesionowicza, Trubadurzy, Muzeum w Wodzisławiu Śląskim, domena publiczna)

ZDARZYŁO SIĘ 22 MARCA

1457 Biblia Gutenberg’a stała się pierwszą wydrukowaną książką.

Biblia Gutenberga z Biblioteki Publicznej w Nowym Jorku Foto: Kevin Eng / wikipedia / CC

1733 Joseph Priestly wynalazł zwęgloną wodę (woda sodowa).

1786 Urodził się Joachim Lelewel, historyk, numizmatyk i bibliotekarz. Działacz Towarzystwa Patriotycznego, członek Rządu Narodowego w powstaniu listopadowym, a na Emigracji członek Komitetu Narodowego Polskiego.

1790 Thomas Jefferson został pierwszym amerykańskim sekretarzem stanu.

1832 Zmarł Johann Wolfgang Goethe, największy poeta niemiecki okresu „Sturm und Drang”. Autor dramatów „Egmont”, powieści; „Cierpienia młodego Wertera”, satyr, powieści i poematu filozoficznego „Faust”

1841 Orlando Jones otrzymał pierwszy w historii amerykańskiej patent na metodę uzyskiwania mąki kukurydzianej.

1872 Stan Illinois jako pierwszy zakazał dyskryminacji ze względu na płeć przy zatrudnianiu.

1888 Podczas spotkania działaczy sportowych w londyńskim hotelu przy Fleet Street, zadecydowano o powstaniu Ligi Angielskiej złożonej z dwunastu klubów.

1903 Rząd kubański odstąpił USA porty Guantanamo oraz Bahia Honda, gdzie miały powstać amerykańskie bazy morskie.

1904 Amerykański dziennik „Daily Ilustrated Mirror” jako pierwszy na świecie opublikował kolorowe zdjęcie.

1907 Urodziła się Lucia dos Santos, portugalska zakonnica, świadek objawień fatimskich (zm. 2005).

1919 Uruchomienie pierwszej międzynarodowej linii lotniczej. Łączyła ona Paryż z Brukselą.

1925 Otwarto skocznię narciarską – Wielką Krokiew w Zakopanem.

Skoki narciarskie na Wielkiej Krokwi, fot: fotopolska.eu

1935 W Niemczech, w pierwszym europejskim kraju rozpoczęto nadawanie regularnego programu telewizyjnego.

1945 II wojna światowa: alianci sforsowali Ren.

1950 Urodził się Bogusław Wołoszański, polski dziennikarz, redaktor programów, autor reportaży: Sensacje XX wieku, Archiwum XX wieku.

1950 W Sarajewie urodził Goran Bregović, syn Serbki i Chorwata, kompozytor muzyki elektronicznej i etnicznej.

W swojej twórczości łączy tradycyjne brzmienia ludowe z męskimi chórami i dźwiękami z syntezatora. Współpracował m.in. z reżyserem Emirem Kusturicą, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmów Arizona Dream, Czas Cyganów i Underground. Do udziału w nagraniach zapraszał wielu znanych wokalistów, takich jak Cesária Évora, Iggy Pop, Johnny Depp, Ofra Haza, Kayah, Krzysztof Krawczyk.

1960 Pracownicy Bell Telephony Laboratories uzyskali patent na laser.

1961 Urodził się Robert Janowski, polski muzyk, wokalista, aktor (Metro). W TVP prowadzi także program jaka to melodia.

http://www.youtube.com/watch?v=bpXrPXJM_fY

1962 Urodziła się Katarzyna Figura, aktorka filmowa.

1965 Ukazał się trzeci album Boba Dylana „Bringing It All Back Home”. Była to jego pierwsza „elektryczna” płyta.

1970 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Bridge Over Troubled Water – Simon and Garfunkel.

1976 Urodził się Dariusz Lewandowski, polski aktor, reżyser i producent. Związany jest z produkcją „Klan” – w TVP1 gdzie gra rolę „Darka”.

1976 Urodziła się Reese Witherspoon, amerykańska aktorka, laureatka Oscara za rolę June Carter w Spacerze po linie. Znana jest przede wszystkim z roli w filmie „Legalna blondynka”.

http://www.youtube.com/watch?v=semln1WF3MQ

1980 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Going Underground” – The Jam. Był to pierwszy singiel w latach 80-tych, który zadebiutował w Anglii na pozycji pierwszej.

1980 Sprzedano pierwszą płytę kompaktową.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „These Dreams” – Heart.

1991 Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, tworząc ramy prawne dla rynku kapitałowego w Polsce.

1993 W Pensylwanii odbył się pierwszy Wielki dzień bez seksu, zorganizowany w celu uświadomienia niebezpieczeństwa związanego z uprawianiem seksu (AIDS) i propagowania wstrzemięźliwości.

1993 Intel wprowadził na rynek procesor Pentium.

1994 Holenderski ambasador w USA przedstawił nowy gatunek tulipanów o nazwie Hillary na cześć żony prezydenta USA Bila Clintona.

2003 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “In Da Club” – 50 Cent; US Top Album: “Get Rich or Die Tryin”- 50 Cent.

Imieniny obchodzą: Bogusław, Katarzyna, Oktawian

Oktawian to imię pochodzenia łacińskiego, wywodzi się od nazwy starego, rzymskiego rodu Octavius. Oktawian jest mężczyzną silnym, impulsywnym i wyniosłym. Robi wszystko, by w życiu było mu jak najlepiej i najwygodniej. Innych podporządkowuje sobie przy pomocy zimnego intelektu i sprytu, jak i przy pomocy uroku osobistego i czaru, który łatwo w sobie budzi. Jego ulubiony kolor to niebieski, ze zwierząt najbardziej lubi hipopotamy. Istnieje żeńska forma tego imienia – Oktawia.

Bogusław, imię słowiańskie, oznacza – „sławiący imię Pana”. Bogusław jest człowiekiem szczerym i bardzo pracowitym. Często poświęca się zawodowi nauczyciela. Przez całe życie pracuje nad sobą, doskonali swoje metody pedagogiczne. Cieszą go sukcesy wychowawcze. Jest dobrym mężem i przykładnym ojcem.

Katarzyna, imię wywodzące się z języka greckiego od przymiotnika katharós – „czysty, bez skazy”. Katarzyna jest kobietą godną podziwu, szacunku i uznania. Szlachetna, prostolinijna, stała w przekonaniach, pracowita, skrupulatna. Nie znosi osób dwulicowych, z kłamcami walczy nieustępliwie. Ma duże uzdolnienia artystyczne oraz dar przyswajania wiedzy. Jest osobą kulturalną, lubi przyrodę, teatr, uczestniczy w rozwijaniu twórczości ludzi pracy. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Catharina, ang. Catharine, niem Katharina, ros. Ekaterina, hiszp. Catalina.

Przysłowia:

– Kasza i Kasia są to dwie potrawy: jedna na pożytek, druga dla zabawy.
– Każda Kasia trafi na swego Jasia.
– Kiedy słońce na zachodzie, nasza Kaśka do roboty.
– Kto co lubi: Ksiądz Kaśkę, organista Marynę.