Kalendarium

KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 22 LISTOPADA

Starołęka z lotu ptaka  Foto: fotopolska

Święto Narodowe Libanu, rocznica proklamowania niepodległości
Gwinea – Dzień Inwazji 1970 roku

KALENDARIUM POZNANIA 2Urodzeni 22 listopada pragną wybić się i to za wszelką cenę. Mają logiczny umysł i dobrą pamięć. W dążeniu do celu są wytrwali i konsekwentni.

W wykonywanej pracy są solidni i stosują samokontrolę. Odważnie podejmują się trudnych zadań i na ogół wychodzą z nich zwycięsko. W stosunku do otoczenia bywają oschli i mało elastyczni.

Cytaty na dziś:

• Cudowna kobieta to taka, która nie wymaga cudów.
• Ceń słowa. Każde może być twoim ostatnim. Stanisław Jerzy Lec
• Zbyt często czyste sumienie jest tylko rezultatem marnej pamięci. św. Ambroży (Ambrosius Aurelianus, ok. 340 – 397)

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1689 Początek działalności Drukarnii Akademii Lubrańskiego. Początkowo, założona w 1518, uczelnia korzystała z drukarni poznańskich i krakowskich. W 1689 przejęto drukarnię Wolrabów, po śmierci jej ostatniego właściciela – ks. Wojciecha Laktańskiego, w dniu 22 listopada. Pod nazwą Drukarnia Akademicka, oficyna zaczęła działać już w końcu roku. Decyzje zarządcze podejmował rektor Lubranscianum.

Wydawnictwo dysponowało prasą drukarską, miedziorytniczą, kasztami drukarskimi i innymi urządzeniami po Laktańskim. Czcionki sprowadzano z Wrocławia lub Frankfurtu nad Odrą, ewentualnie tylko zlecano przetapianie starych. Produkowano za to we własnym zakresie farby drukarskie.

Drukarnię, przez cały okres funkcjonowania, opuściło około 700 druków. Nie były to wydawnictwa ściśle profilowane. Drukowano m.in. panegiryki, dewocjonalia, statuty stowarzyszeń religijnych, druki administracji kościelnej, wydawnictwa akademickie, programy teatralne, kalendarze, rubrycele i inne. Część druków podlegała cenzurze kościelnej.

Ostatecznie, w 1780, budynki Drukarni rozebrano, a kamień użyto do budowy ogrodów biskupich oraz mostu na Cybinie. Być może maszyny sprzedano Dekkierowi z Berlina. Część źródeł wskazuje jednak na to, że oficyna funkcjonowała nadal (co najmniej do 1787), jako Drukarnia Seminarium Diecezjalnego.

Bibliografia: Jan Sójka, Drukarnia Akademicka w Poznaniu 1689-1780, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1999, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 1999, ss.236-251, ISSN 0137-3552 zest. Wanda Karkucińska, Katalog publikacji Drukarni Akademickiej w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1999, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 1999, ss.252-298, ISSN 0137-3552, za wikipedia

1767 Wieczorem, około godziny siódmej, niezbyt trzeźwy mieszkaniec Poznania Jasiński, wracając z przedmieścia Chwaliszewo do miasta przez jeszcze nie naprawiony do końca most, spadł z belki mostu i utonął w wodzie rzeki, jako że z powodu zapadającej nocy nie było nikogo, kto przyszedłby mu na pomoc.

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1875 Miały miejsce odbiory techniczne linii kolejową Poznań – Kluczbork. Uruchomienie połączenia wraz z rozbiórką fortyfikacji sprawiło, że tereny położone na prawym brzegu Warty, m.in. Starołęka stawały się coraz bardziej atrakcyjne.

Most Dębiński na Starołęce

Pierwsza konstrukcja w tym miejscu powstała w latach 1874-1875. Był to obronny most kolejowy o rozpiętości 198 metrów. Pięcioprzęsłowa konstrukcja stalowa z dźwigarami wspornikowymi miała oryginalną konstrukcję – otóż dwa przęsła skrajne, oraz środkowe posiadały łukowatą kratownicę i dolną płytę.

Most Dębiński - Starołęka, koniec XIX wieku

Opierały się one zaś nie na filarach, a na dwóch pozostałych przęsłach o górnej płycie, oraz na przyczółkach. Każde z przęseł o górnym blacie wspierało się na dwóch filarach, most łącznie miał ich zatem cztery, z czego dwa wschodnie znajdowały się w nurcie rzeki. Była to pierwotnie konstrukcja jednotorowa. Most z obu stron zamykały bramy o żelaznych wrotach. Zdobiły je wieżyczki. Na przyczółku zachodnim od strony północnej i na przyczółku wschodnim od strony południowej zbudowano budynki łączące funkcję blokhauzów i wartowni na planie prostokąta o wymiarach 6 m na 9 m, które krótszym bokiem były zwrócone do bramy. Ich czoła miały obwód półkolisty, wyposażono je w strzelnice dla karabinów. Budynki te wieńczyły blanki.

W 1903 roku dodano kładkę dla pieszych, a w 1910 roku od strony południowej, na osobnej konstrukcji kratownicowej ułożono drugi tor. Bramy i blokhauzy-wartownie rozebrano w dwudziestoleciu międzywojennym.

Most został wysadzony przez wycofujące się we wrześniu 1939 polskie wojsko. Niemcy dość szybko odbudowali oba tory wykorzystując do tego celu resztki zniszczonego mostu. Nowa konstrukcja miała budowę blachownicową. Most został ponownie wysadzony przez wycofujące wojska, tym razem niemieckie, podczas walk na początku 1945 roku.

Most ponownie odbudowano po zakończeniu II wojny światowej, przy czym konstrukcja toru południowego nawiązuje do pierwotnej konstrukcji.

Źródła: Robert Kroma, Janusza Sosiński, Poznański węzeł kolejowy wczoraj i dziś, Poznań 2003, Henryk Zięba Monografia DOKP Poznań PKP 1945-1992, http://pl.atlaskolejowy.net/wielkopolskie/?id=linia&kraj=pl&poz=272

 

Ludwik_Mierosławski Foto: wikipedia.pl1878 Zmarł w Paryżu Ludwik Mierosławski, dowódca i teoretyk wojskowy, przywódca wielkopolskiej Wiosny Ludów.

Mierosławski był planowany na dowódcę powstania w 1846 roku, jednak zaraz po przybyciu, wskutek denuncjacji hrabiego Henryka Ponińskiego został ujęty przez pruską policję w Świniarach pod Poznaniem. Skazany na karę śmierci w procesie berlińskim, uniknął jej wykonania dzięki wybuchowi rewolucji berlińskiej.

Po oswobodzeniu go wraz z Karolem Libeltem w marcu 1848 r. z berlińskiego więzienia Moabit ponownie przybył do Polski i został naczelnym wodzem armii polskiej zaboru pruskiego.

Dowodził m.in. w zwycięskiej potyczce pod Miłosławiem i Sokołowem, oraz przegranym starciu pod Wrześnią. Po kapitulacji powstania poznańskiego Mierosławski ponownie dostał się do niewoli pruskiej.

1896 W Poznaniu urodził się Janusz Zeyland, polski lekarz, pediatra zajmujący się chorobami płuc u dzieci. (zm. 1944).

Janusz ZeylandUkończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, następnie w 1917 rozpoczął studia medyczne w Berlinie, lecz po paru miesiącach został powołany do armii niemieckiej.

W 1922 przeniósł się na Uniwersytet Poznański, gdzie w 1924 zakończył studia i uzyskał doktorat i rozpoczął na nim pracę. Pracował w Zakładzie Anatomii Patologicznej a następnie od 1927 do 1940 w Klinice Pediatrii.

W 1925 i 1928 r. prowadził badania naukowe w Paryżu, gdzie badał skuteczność i nieszkodliwość szczepionki BCG. W 1928 habilitował się z pediatrii, a w 1939 został profesorem.

W 1940 przesiedlony do Warszawy, gdzie w kwietniu 1941 zorganizował Centralne Laboratorium Gruźlicy, a w grudniu otworzył pierwszy w Polsce oddział leczenia dziecięcej gruźlicy płuc, prowadzony na poziomie kliniki. W tym samym czasie prowadził kurs bakteriologii na Tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Rozstrzelany przez hitlerowców na dziedzińcu Szpitala Wolskiego.

Był pionierem tych szczepień w Polsce. Jako pierwszy opracował statystycznie częstość występowania gruźlicy wśród dzieci.

1905 Podczas wielkiego wiecu zwołanego w sprawie wstrzemięźliwości w Bazarze powołano pierwszą w Poznaniu świecką organizacją abstynencką – “Wyzwolenie” Towarzystwo Zupełnej Wstrzemięźliwości od Napojów Alkoholowych.

Jednak już pierwsze walne zebranie Towarzystwa 3 grudnia 1905 r. pokazało, że zapał dla idei zupełnej wstrzemięźliwości, jaki ogarnął wiecowników w Bazarze, wyraźnie ostygł. Spośród 130 osób, które na wiecu zgłosiły akces do Towarzystwa, zaledwie połowa postanowiła zerwać całkowicie z alkoholem, pozostali zrezygnowali, uważając to za zbyt duże poświęcenie.
Na podstawie: Walka z pijaństwem w Poznaniu w latach 1890-1914, Waldemar Karolczak

1928 Urodził się Antoni Czubiński, historyk, profesor UAM, badacz najnowszych dziejów Polski (zm. 2003).

Profesor Antoni Czubiński (z prawej) Foto: powstaniewielkopolskie.pl

Edward Hulewicz1944 Urodził się Edward Hulewicz, współzałożyciel i wokalista poznańskiej grupy Tarpany, która działała w latach 1963-67. Grał ponadto z zespołach; Heliosi i Kanon Rytm.

W 1964 Edward Hulewicz wyjechał z założonym w Gdańsku z Bogdanem Szelugowskim zespołem Golderousi na koncerty do Czechosłowacji, gdzie z przerwami trasa ta przedłużyła się do około roku.

Po powrocie do kraju na początku 1965 zespół został zauważony przez redaktora Radia i Telewizji Poznań Janusz Hojana. Na bazie Golderousów powstał nowy zespół bitowy. PRiTV Poznań zagwarantował mu systematyczne nagrania, lansowanie, reklamę i koncerty.

Po kilkumiesięcznym okresie prób zostały nagrane pierwsze utwory, a jedna z najpopularniejszych w tym czasie młodzieżowych audycji “Grająca Szafa” ogłosiła konkurs na nazwę zespołu, w którym zwyciężyła nazwa Tarpany.

1978 W Poznaniu urodziła się Magdalena Grzybowska, tenisistka.

Po zakończeniu kariery Grzybowska skończyła studia w Paryżu i mieszka w Warszawie. Jest komentatorką tenisa na antenie Eurosportu, pisze także teksty do prasy i portali internetowych. Przez pewien czas była menedżerką sióstr Radwańskich.

1987 W Teatrze Polskim odbyła się premiera Dziadów Adama Mickiewicza, w reżyserii, inscenizacji układzie tekstu Grzegorza Mrówczyńskiego.

Scenografię projektował Zbigniew Bednarowicz. Muzykę skomponował Jan J. P. Kaczmarek. W premierowej obsadzie wystąpił Mariusz Sabiniewicz w roli Konrada. [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 1/1989, s. 188]

1996 Premiera filmu w reżyserii Filipa Bajona „Poznań 1956” w kinie Wilda.

Poznań'56 - Kadr z filmu Foto: materiały prasowe

2004 W Poznaniu wystartowała ESKA ROCK, pierwsza stacja tego formatu w sieci ZPR. Od 2 czerwca 2008 ESKA ROCK to rozgłośnia o zasięgu ponadregionalnym, nadająca w 18 miastach Polski (po przejęciu częstotliwości Radia WAWA).

Eska Rock Robert Pegaz Zawieja i Arkadiusz Frąckowiak

Poznańscy pracownicy Eska Rock – Robert Pegaz Zawieja i Arkadiusz Frąckowiak, fot: facebook

2005 Poznański senator prof. Marek Ziółkowski został¸ wybrany wicemarszałkiem Senatu RP.

ZDARZYŁO SIĘ 22 LISTOPADA

1348 Pokój polsko-czeski w Namysławowie, kończący okres konfliktów o Śląsk. Kazimierz Wielki zrezygnował z pretensji do Śląska.

1542 Hiszpania wydała dla swoich koloni „Nowe ustawy”, które miały chronić ludność tubylczą.

1808 Urodził się Thomas Cook, brytyjski przedsiębiorca, założyciel pierwszego na świecie biura podróży.

1809 Peregrine Williamson otrzymał w Baltimore patent na stalowe pióro.

1869 Urodził się Andre Gide, pisarz francuski. Autor “Lochów Watykanu” i “Fałszerzy”. W 1947 roku otrzymał nagrodę Nobla. Zmarł 19 lutego 1951 roku.

1890 W Lille urodził się Charles de Gaulle, francuski generał, mąż stanu, prezydent Republiki Francuskiej w latach 1959-69. Zmarł 9 listopada 1970 roku.

1917 Powstała liga hokeja NHL (Montreal Canadiens, Montreal Maroons, Toronto Arenas, Ottawa Senators & Quebec Bulldogs).

1918 Ukazał się Dekret o najwyższej władzy Republiki Polskiej. Józef Piłsudski jako tymczasowy Naczelnik Państwa miał sprawować władzę do momentu zwołania Sejmu Ustawodawczego.

1932 We Włoszech otwarto autostradę o długości 126 km pomiędzy Mediolanem i Turynem.

1936 W Polsce odbyły się Dni Kolonii. Manifestowano w ten sposób konieczność posiadania przez Polskę kolonii.

1939 Na mocy porozumienia między rządem polskim a francuskim miejscowość Angers stała się tymczasową siedzibą władz polskich we Francji. Wszystkie gmachy zajęte przez polskie urzędy zyskały status eksterytorialności.

1940 We Lwowie urodził się Andrzej Żuławski, reżyser filmowy. “Trzecia część nocy”, “Diabeł”.

1944 Dekretem PKWN zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe “Polskie Radio”,
przekształcone 22.XI.1960 w Komitet d/s Radia i Telewizji.

1946 Wprowadzono do sprzedaży pierwsze pióro kulkowe wynalezione przez Węgra Laszlo Biro.

1955 Urodził się Grzegorz Miecugow, polski dziennikarz radiowy i telewizyjny.

1955 Podpisano “najgorszy kontrakt stulecia” między Samem Phillipsem a wytwórnią RCA Victor. Za 35 tysięcy dolarów Phillips zrzekł się wszelkich praw do Presleya, sam wokalista otrzymał 5 tysięcy dolarów.

1956 W Melbourne w Australii rozpoczęły się XVI Letnie Igrzyska Olimpijskie.

1963 Zmarł Aldous Huxley, pisarz angielski. Autor powieści „Nowy wspaniały świat”. Napisał 40 powieści w których z pełnym krytycyzmem przedstawił zabarwiony sceptycyzmem i cynizmem obraz „straconego pokolenia”. Dostrzec w nich można akcenty gorzkiej satyry, tragicznego zwątpienia i pesymizmu. Urodził się 26 maja 1894 roku.

1963 W Dallas zginął John Fitzgerald Kennedy – prezydent Stanów Zjednoczonych.

1967 Urodził się Boris Becker, tenisista niemiecki.

1967 Rezolucja 242 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nakazała wycofanie wojsk izraelskich z okupowanych terytoriów arabskich.

1969 Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda poinformowali o wyizolowaniu pojedynczego genu.

1972 Urodził się Michał Wójcik, polski artysta kabaretu Ani Mru-Mru.

1975 W dwa dni po śmierci generała Franco koronowano króla Juana Carlosa.

1975 Nr 1 ameryk. listy przebojów: “That’s The Way (I Like It)” KC & THE Sunshine Band.

1981 Urodził się Conrado Moreno, hiszpański konferansjer (Europa da się lubić).

1984 Urodził się Scarlett Johansson, amerykańska aktorka. Przełomem w jej okazał się rok 1998, kiedy to zagrała u boku samego Roberta Redforda w Zaklinaczu koni. Od tamtego momentu pojawia się na ekranach regularnie, odnosząc większe i mniejsze sukcesy. W 2005 została nagrodzona przez magazyn FHM jako najseksowniejsza kobieta na świecie. W 2006 roku została uznana za najpiękniejszą gwiazdę wszech czasów w rankingu HoldBackTime.com.

1989 Miss Polonia – Aneta Kręglicka zdobyła tytuł Miss Świata.

1990 Margaret Thatcher, premier Wielkiej Brytanii od 1979 roku, podała do wiadomości publicznej informację o swojej rezygnacji.

1991 Ukazał się pierwszy numer „Super Expressu”. Nowy tytuł szybko wdrapał się na 2 miejsce wśród polskich dzienników pod względem liczny sprzedanych egzemplarzy, wypracowując formę sympatycznego tabloidu, bez skrajności tego gatunku. Ciekawostką jest, że miał wydanie nowojorskie, dla tamtejszej Polonii.

1991 Polska parafowała umowę o stowarzyszeniu z EWG (obecnie Unia Europejska).

1995 Początek sprzedaży świadectw udziałowych Programu Powszechnej Prywatyzacji.

1996 Nr 1 europejskiej listy przebojów: “Quit Playing Games (With My Heart)” Backstreet Boys.

2004 Pomarańczowa rewolucja: ponad 100-tysięczna demonstracja zwolenników Wiktora Juszczenki na głównym placu w Kijowie na Ukrainie po ogłoszeniu jego przegranej w wyborach prezydenckich.

2005 Angela Merkel została pierwszą w historii kobietą zaprzysiężoną na stanowisku kanclerza Niemiec.

2009 Lista Przebojów Programu Trzeciego, notowanie 1399: 1. David Gilmour – A Great Day For Freedom, 2. VooVoo – Leszek Mi Mówił, 3. Dido – Don’t Believe In Love.

Imieniny obchodzą: Cecylia, Marek, Wszemiła, Stefan

Cecylia to imię pochodzenia łacińskiego, związane jest z nazwą rodu Caecilii oraz nazwą miejscowości skąd ów ród się wywodzi – Caeculo. Przymiotnik caeculo oznacza ślepy, ciemny, wątpliwy.

Kobieta o imieniu Cecylia lubi odpowiedzialne i trudne zajęcia. Często przyjmuje na siebie dużą odpowiedzialność za powierzone do wykonania zadania, z których wywiązuje się wzorowo. Jest towarzyska i gościnna. Jest dumna z wartości, które sobą reprezentuje.

Marek. To jedno z niewielu imion znanych w Rzymie od czasów archaicznych, pochodzi z języka łacińskiego od imienia boga wojny Marsa.

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Marcus, fr. Marc, ang. Mark, hiszp. Marcos, niem. Markus, wł. Marco
Marek jest twórczą indywidualnością, kocha sztuki piękne, mógłby odnosić sukcesy literackie. Jeśli nie poświęci się tej dziedzinie, to odniesie powodzenie w naukach matematycznych. Jest skryty, lojalny i pracowity. Pewny siebie – zawsze cało wychodzi z rozmaitych opresji. Lubi wolność myśli i swobodę działania.

Użyte w artykule zdjęcia: wikipedia.pl, powstaniewielkopolskie.pl, materiały prasowe, festung-pozen.prv.pl, fotopolska

Dodaj komentarz

kliknij by dodać komentarz