KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 22 MAJA

Słońce w znaku Bliźniąt

Święto narodowe Jemenu, obchodzone w rocznicę zjednoczenia republiki. W 1990 roku Arabska Republika Jemenu (Jemen Północny) oraz Ludowo – Demokratyczna Republika Jemenu (Jemen Południowy) utworzyły Zjednoczoną Republikę Jemeńską.

Osoby urodzone 22 maja mają umiejętność koncentrowania się na wybranych zagadnieniach. Mają też wielkie ambicje, połączone z odwagą i przedsiębiorczością, co pozwala im osiągnąć w życiu bardzo wiele. Czasami do pełnej satysfakcji brak im uznania ze strony rodziny i przyjaciół.

Cytaty na dziś:

– Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach – to klęska. Józef Klemens Piłsudski (1867 – 1935)
– Im kto jest potężniejszy, tym bardziej umiarkowanie powinien korzystać z władzy. Solon

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1520 Zmarł Jan Lubrański, biskup płocki i poznański, założyciel Collegium w Poznaniu.

Duży dwór biskupi Jana Lubrańskiego był znaczącym ośrodkiem kultury renesansowej w kraju. Podczas sprawowania urzędu dbał również o rozwój diecezji: zwołał siedem synodów diecezjalnych, przeprowadził rewizję uposażenia biskupów poznańskich, inicjując spisanie “Księgi uposażeń biskupstwa poznańskiego”, które stanowi dziś podstawowy dokument opisujący wielkopolską gospodarkę początku XVI wieku, zaś wszystkie jego poczynania zostały szczegółowo zachowane w czterech tomach akt znajdujących się w archiwum metropolitalnym.

Przeprowadził generalny remont poznańskiej katedry, odnowił pałac biskupi, wzniósł Psałterię dla kolegium psałterzystów, które utworzył w 1512.

Za jego rządów Ostrów Tumski wyposażono w wodociągi, brukowane ulice oraz wzniesiono nowoczesne fortyfikacje.

W 1518 uzyskał uposażenie od króla dla utworzonej przez siebie Akademii – uczelni o ambicjach szkoły wyższej zorganizowanej, w przeciwieństwie do konserwatywnego uniwersytetu Krakowskiego, według renesansowych wzorów, w rok później, w 1519 rozpoczął budowę siedziby dla uczelni nazwanej później jego imieniem.

Zmarł w nocy z 22 na 23 maja 1520 podczas pobytu w Buku, pochowano go w poznańskiej katedrze, gdzie jego wychowanek i następca – Piotr Tomicki ufundował mu istniejący do dziś nagrobek.

Akademia Lubrańskiego, dziś Muzeum Archidiecezjalne

1817 W swoim raporcie Szef sztabu pruskiej armii gen. Karl von Grolman zaproponował przekształcenie Poznania w twierdzę. Uzasadniał wagę Poznania jako kluczowego w zachowaniu połączenia pomiędzy Prusami Zachodnimi a Śląskiem. Twierdza miała również pełnić punkt oparcia dla pruskich sił w zamieszkanej głównie przez Polaków prowincji.

1901 Zmarł dr Tomasz Drobnik, lekarz i poznański działacz polityczny.

W 1890 osiadł w Poznaniu. Zyskał sławę jako chirurg, kierował oddziałem chirurgicznym Szpitala Dziecięcego św. Józefa, w 1899 został powołany na stanowisko naczelnego chirurga w Szpitalu Miejskim. Działał w wielu instytucjach i organizacjach społecznych, m.in. Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk (w Wydziale Lekarskim), Towarzystwie Kolonii Wakacyjnych dla Dzieci “Stella”, Towarzystwie Młodych Przemysłowców (był prezesem), Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

W latach 1894-1896 był członkiem komitetu redakcyjnego tygodnika “Przegląd Poznański”. Niezależnie od praktyki lekarskiej prowadził badania naukowe, szczególnie w dziedzinie chirurgii klinicznej. Wyniki prac ogłaszał na łamach czasopism specjalistycznych.

Zmarł w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu Świętomarcińskim; w 1962 grób Drobnika przeniesiono na cmentarz zasłużonych na poznańskim Wzgórzu św. Wojciecha.

W 1896 roku kilka dni po pierwszych polskich doświadczeniach krakowskich naukowców prof. Karol Olszewskiego i dr T. Estreichera doktor Drobnik wykonał zdjęcie rentgenowskiego ze wskazań klinicznych.

Miało to miejsce w  pracowni Gimnazjum Realnego im Bergera w Poznaniu, przy pomocy profesora fizyki dr Kargera. Drobnik przedstawił swe doświadczenia na zebraniu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w dniu 7 lutego 1896. Niestety zdjęcia te nie zachowały się.
[Źródło: Drobnik T.: O zastosowaniu X-promieni Röntgena w chirurgii. Nowiny Lekarskie 1896; VIII: 135]

1935 Poznań stanowił silny ośrodek licznych wystąpień bezrobotnych.

Pierwsze protesty miały miejsce w styczniu 1935 r. Bezrobotni zebrali się przed Państwowym Urzędem Pośrednictwa Pracy, domagając się przydziału środków żywnościowych. Wybrana przez nich delegacja, w skład której wchodzili komuniści Jan Brygier i Franciszek Danielak, udała się z tymi żądaniami do władz, ale wróciła z niczym. Ponieważ zgromadzeni nie chcieli się rozejść, rozpędzono ich strumieniami wody, a kilka osób – w tym Brygiera i Danielaka – aresztowano. Tych ostatnich postawiono przed sądem “za podburzanie tłumu”. Każdego z nich skazano na cztery lata więzienia.

Ten niewspółmiernie wysoki wyrok miał  odstraszyć komunistów od działalności wśród bezrobotnych.

[“Dziennik Poranny” z 22 V 1935 r. Był to wyrok Sądu Okręgowego. Rozprawa przed Sądem Apelacyjnym nie zdołała udowodnić im winy i zostali uniewinnieni. Na podstawie: Edmund Makowski, Bezrobotni w Poznaniu w latach 1929-1939, KMP 1/1976]

Badania Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wykazały, że na przełomie lat 1935/1936 województwo poznańskie zajmowało trzecie miejsce w kraju pod względem liczby bezrobotnych (po śląskim i łódzkim), a największym skupiskiem bezrobotnych w województwie był Poznań. Według stanu na dzień 31 grudnia 1935 r. liczył on 22 300 bezrobotnych, to jest 9% mieszkańców. [Źródło: Edmund Makowski, Bezrobotni w Poznaniu w latach 1929-1939, KMP 1/1976]

Rynek Jeżycki, lata 30 XX wieku, fot: fotopolska

1936 Tadeusz Banachiewicz, profesor astronomii i matematyki został doktorem honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego.

1980 W Poznaniu zmarła Klementyna Śliwińska, automobilistka, uczestniczka rajdów, propagatorka sportu samochodowego, publicystka motoryzacyjna, pierwsza Poznanianka i Wielkopolanka, która uzyskała prawo jazdy.

Była córką wydawcy i drukarza, Leonarda Falkowskiego. Prowadzenia samochodu nauczyła się od kierowcy ojca, Stanisława Nogajczyka, na samochodzie NAG. Prawo jazdy zdobyła w 1914, mimo że podczas egzaminu potrąciła krowę.

W 1924 wyszła za mąż za literata, Leona Śliwińskiego. W tym samym roku przyjęto ją do Wielkopolskiego Klubu Automobilistów i Motocyklistów. Na jej wniosek nazwę organizacji zmieniono na Automobilklub Wielkopolski, bowiem poprzednia nazwa, niezgodnie z prawdą, sugerowała przyjmowanie wyłącznie mężczyzn. Prowadziła działania propagujące automobilizm wśród kobiet.

Była właścicielką poznańskiego salonu aut marki NAG, a potem marki Praga (Plac Wolności). W rajdach startowała na samochodach Praga Picolo. Wypożyczała auta Praga Grand Janowi Kiepurze, gdy ten występował w Poznaniu. Zleciła wykonanie filmu reklamowego tej marki. W 1922 otrzymała koncesję na uruchomienie pierwszych w Poznaniu regularnych linii autobusowych pod nazwą Poznańskie Autobusy S.A. 17 czerwca 1926 wystartowała w I Rajdzie Pań. Brała też udział w gymkhanach. Rywalizowała z mężczyznami. W 1927 wygrała poznańską gymkhanę, wyprzedzając dziewiętnastu innych zawodników. Startowała w samochodowych konkursach piękności. W 1930, wraz z siostrą Ojcumiłą, zajęła drugie miejsce w rajdzie Zjazd nad morze, gdzie należało przebyć jak największą odległość w ciągu 72 godzin. Pokonując 2143 km przegrała o 20 km z Janem Średnickim. Karierę przerwał jej wybuch II wojny światowej, po której nie powróciła już do sportu. Zajmowała się natomiast działalnością publicystyczną w dziedzinie motoryzacji. Publikowała m.in. w „Stolicy”, „Tygodniu”, „Motorze” i „Przekroju”. Pamiątki po niej gromadzi Muzeum Historii Miasta Poznania.

W styczniu 2020 jej imieniem nazwano skwer na Wildzie w Poznaniu, u zbiegu ulic Hetmańskiej i Traugutta. Na Torze Poznań rozgrywany jest kobiecy rajd jej imienia. Urodziła się 6 listopada 1892 w Śmiglu. [wikipedia]

1987 Projekt wykorzystania komunikacji miejskiej – tramwajów i autobusów – do celów reklamy rzucony został przez “Gazetę Poznańską”. Zgodnie z zapowiedziami, wyruszył na trasę pierwszy wóz linii nr 13, reklamujący działalność Spółdzielni Pracy “Miriada”.

Most Dworcowy i tramwaj z reklamą C. Hartwig, fot. fotopolska.eu

1997 Miasto Poznań podpisało partnerską umowę z Nablusem w Palestynie.

ZDARZYŁO SIĘ 22 MAJA

1404 Pokój w Raciążu między Polską i Litwą a Krzyżakami: Litwa zrzekła się Żmudzi, Krzyżacy zgodzili się na wykup przez Polskę Złotoryi i ziemi dobrzyńskiej.

1659 Zawarto ugodę polsko-kozacka w Hadziaczu. Ukraina miała stać się trzecim, równoprawnym członem Rzeczypospolitej, obok Korony i Litwy. Kozacy rejestrowi mieli podlegać wyłącznie władzy wybieranego przez siebie hetmana kozackiego i uzyskać możliwość otrzymania szlachectwa. Na skutek zbrojnego sprzeciwu Rosji nie doszła do skutku – Kozacy przyjęli poddaństwo rosyjskie.

1840 W Wielkiej Brytanii porzucono praktykę wysyłania skazańców do pracy w koloniach karnych w Australii.

1859 W Edynburgu urodził się Arthur Conan Doyle, pisarz angielski. Twórca postaci powieściowego detektywa Sherlocka Holmesa.

http://www.youtube.com/watch?v=vAaoFfh7CSQ

1864 Wydany został ukaz carski, zabraniający osobom pochodzenia polskiego obejmowania wyższych stanowisk i pracy wśród ludu na tzw. ziemiach zabranych.

1892 Dr Washington Sheffield wymyślił tubkę do pasty do zębów.

1906 Bracia Wright uzyskali patent na aeroplan.

1911 Andrzej Małkowski – twórca polskiego skautingu – wydał rozkaz o powołaniu czterech pierwszych drużyn: trzech męskich i jednej żeńskiej.

1922 Rada Ligi Narodów podjęła uchwałę w sprawie likwidacji pasa neutralnego między Litwą a Polską.

1924 W Paryżu urodził się Charles Aznavour, francuski aktor, piosenkarz i kompozytor.

Pochodzi z Armenii i naprawdę nazywa sie Shahnour Varenagh Aznavourian. Na początku kariery promowała go sama Edith Piaf. Wykonuje głównie własne liryczne piosenki literackie. Do najbardziej znanych należą “Isabelle”, “Il faut savoir”. Grał w wielu filmach między innymi “Strzelajcie do pianisty”, “Sprzedawca kapeluszy”.

http://www.youtube.com/watch?v=UzBncolQjP0

1927 Urodził się Szymon Kobyliński, rysownik, karykaturzysta, grafik, scenograf, popularyzator historii i sztuki.

1930 Urodził się Jan Ciszewski, sprawozdawca radiowy i telewizyjny, komentator sportowy. Był popularyzatorem piłki nożnej, hokeja na lodzie i sportu żużlowego. Organizował zawody żużlowe -Memoriał Jana Ciszewskiego. Zmarł w 1982 roku.

1933 Potwór z Loch Ness po raz pierwszy pojawił się w prasie w artykułach John Mackaya.

1936 W paryskiej Olimpii odbyła się premiera jednej z najsłynniejszych komedii filmowych braci Marx pt. “Noc w operze”.

1959 Urodził się Morrissey, brytyjski wokalista i kompozytor. Jego imiona to Stephen Patrick. W listopadzie roku 1982 założył legendarną grupę The Smiths, która istniała pięć lat zdobywając szerokie grono wielbicieli. Od roku 1988 Morrissey z powodzeniem nagrywa jako solista.

1967 Urodził się Dan Roberts, muzyk kanadyjskiej formacji Crash Test Dummies znanej z „Mmm Mmm Mmm Mmm”.

1970 Urodziła się Naomi Campbell, modelka.

1972 Cejlon uzyskał niepodległość po 24-latach funkcjonowania jako dominium brytyjskie. Nowa nazwa państwa brzmi Sri Lanka.

1987 Ukazał się album „Kiss Me, Kiss Me, Kiss Me” grupy The Cure.

1989 Ukazał się album „Miracle” grupy Queen.

1990 Firma Microsoft wypuściła na rynek Windows 3.0.

1993 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „All That She Wants” – Ace Of Base.

2002 Sejm RP uchwalił ustawę o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Wybory będą przeprowadzane w dwóch turach.

Imieniny obchodzą: Wiesław, Helena, Rita, Roma

Helena jest imieniem pochodzenia greckiego. W mitologii imię to nosiła córka Zeusa, najpiękniejsza z kobiet. Poślubiona Menelaosowi, została porwana przez Parysa do Troi. Menelaos 10 lat toczył wojnę, by odzyskać Helenę. Dzieje tej wojny opisuje Homer w “Iliadzie”.

Rita ma osobowość wojowniczą i zadziorny charakter. Jest osobą o wielkiej intuicji, dobrze zna zalety i wady ludzi. Mimo, iż lubi wygody i luksusowe życie jest oszczędna.

Roma odznacza się wszechstronnymi zdolnościami i zrównoważonym charakterem. W działaniu jest zdecydowana i wytrwała. Nie brakuje jej odwagi cywilnej. W stosunku do otoczenia jest skryta i nieufna.