KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 22 CZERWCA

Słońce w znaku Raka

– Dzień Stoczniowca, Portowca, Marynarza i Rybaka
– Chorwacja – Dzień Antyfaszystowskiego Ruchu Oporu
– Kongo – Dzień Armii
– Salwador – Dzień Nauczyciela
– Dzień Kultury Fizycznej
– Międzynarodowy Dzień Volkswagena Garbusa

Cytaty na dziś:

– Co to jest odwaga? Poczucie niezwyciężoności. Andre Marlaux
– Dawnej ludzie wiedzieli mało, ale to “mało” poruszało do głębi ich serca. Dzisiaj ludzie wiedzą wiele, ale to “wiele” porusza ich tylko powierzchownie i karykaturalnie. Sören Kierkegaard (1813 – 1855)
– Lepszy żywy pies od zdechłego lwa. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1768 Kilkuset Moskali z kozakami powróciło do Poznania. Zajęli stare kwatery w rynku, na ulicach miasta oraz w osadzie Garbary, także u dysydentów. Żydzi tym razem zostali zwolnieni od tego uciążliwego obowiązku, dostarczając żywność dla żołnierzy. [Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1769 Po opuszczeniu miasta przez Moskali wozy wieśniaków z żywnością , drewnem i towarami niezbędnymi do życia pojawiły się na rynku miasta. Tak więc przywrócono miastu dawne wygody.

Tego samego dnia od obiadu przybyło do Poznania niemal 100 konfederatów, pod dowództwem szlachetnego [Ksawerego] Jaraczewskiego. Stanęli po kamienicach posiadających stajnie dla koni. [Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1842 Do Poznania przybył król pruski Fryderyk Wilhelm IV

Jak można przeczytać w relacjach, król Prus był “łaskaw i wesół, mniej więcej do każdego z przedstawionych przemówił, a do niektórych lepiej znanych, odezwał się bardzo dowcipnie”.

Fryderyk Wilhelm IV nie był ani pierwszym, ani ostatnim władcą Prus w Poznaniu, przed nim byli m.in. Fryderyk Wilhelm II (10 października 1793 r.) i Fryderyk Wilhelm III (maj 1818 r.).

1898 W Inowrocławiu urodził się Zenon Kosidowski – pisarz, eseista.

Służył w armii niemieckiej, jednak zdezerterował z niej w celu uczestniczenia w powstaniu wielkopolskim. W l. 1919-22 odbył studia humanistyczne na Uniwersytecie Poznańskim i UJ, gdzie ukończył germanistykę i polonistykę. Współredagował (1919-20) czasopismo ekspresjonistów Zdrój.

W 1919 zadebiutował na jego łamach jako poeta i zamieszkał w Poznaniu. Był popularyzatorem wiedzy o najdawniejszych cywilizacjach, autorem m.in. książek:, “Gdy słońce było bogiem”, “Opowieści biblijne”. Następnie pracował jako polonista w łódzkiej szkole średniej.

Od 1928 do 1939 był redaktorem i dyrektorem poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia, a od 1934 – prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich w Poznaniu i jednym z głównych inicjatorów Czwartków Literackich. Pozostał nim do czasu, gdy w 1937 wyjechał do Warszawy.

W latach 1939-1951 przebywał w USA, gdzie m.in. wykładał historię kultury polskiej na uniwersytecie w Los Angeles (1945-49). Redagował w tym państwie Tygodnik Polski (1942-43), a od 1950 – pismo ambasady polskiej w Waszyngtonie, Poland of Today.

Zenon Kosidowski, Stanisława Wysocka, Emil Zegadłowicz. Poznań, około 1930 roku

1902 Rozpoczęła się komunikacja tramwajowa na  ulicy Grunwaldzkiej.

Został wtedy otwarty tor tramwajowy od ul. Roosevelta do ul. Ułańskiej (koszary wojskowe). W 1909 dobudowany został drugi tor między ulicami Matejki i Ułańską.

W 1926 przedłużono tę trasę do ul. Przybyszewskiego, w 1931 do Ostroroga, a 30 grudnia 1936 do Kasztelanów (Palacza, Osiedle Grunwaldzkie). Po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej, 7 czerwca 1945, uruchomiona została linia tramwajowa z Błoni Grunwaldzkich.

Grunwaldzka, przy Rycerskiej,  lata 30,  autor: nieznany

1927 Rada Miejska Poznania wyasygnowała na posiedzeniu w dniu 22 czerwca 1 mln zł na budowę nowej hali targowej, o powierzchni ok. 7 tys. m 2.

Bezpośrednią przyczyną dość nagłej decyzji była komiczna sytuacja, jaka wytworzyła się na ostatnich Targach Międzynarodowych (1- 8 V), na które napływ wystawców był tak wielki, że musiano wykwaterować z budynku dyrekcji Targów Miejską Szkołę Handlową, aby móc pomieścić zagraniczną ofertę targową. Dla szkoły tej, przewidziano już plac budowlany przy ul. Śniadeckich 2.

Otwarcie PeWuKi w 1929 roku, fot: fotopolska.eu

1940 W Kraju Warty –  konfiskata rowerów posiadanych przez Polaków bez zezwolenia.

1955 W Poznaniu urodził się Andrzej Machowski, polski polityk (Unia Demokratyczna). Był asystentem premiera Tadeusza Mazowieckiego.

1986 Na Stadionie im. 22 Lipca popisywał się mrożącymi krew w żyłach wyczynami kaskader Jan Bruce Jarnieson z Australii. M. in. skoczył z wysokości 35 m w stertę kartonów grubą ok. 5 m.

1994 Otwarto pierwszego McDonald’sa w Poznaniu, w dawnym budynku Domaru przy ul. 27 Grudnia.

Pierwszego hamburgera sprzedano o szóstej rano, ale kolejka do restauracji ustawiła się już godzinę wcześniej. Pierwsi pracownicy zarabiali 20,5 tys. za godzinę, czyli 2,5 zł po denominacji. Potrójny cheeseburger (dziś nie ma go w ofercie) kosztował 72 tys. zł, czyli 7,2 zł.

2021 Gigantyczna ulewa całkowicie sparaliżowała Poznań. Spadło więcej deszczu niż powinno przez cały miesiąc. We wtorek (22.06) po południu do prawdziwego potopu doszło na ulicach Poznania, gdzie przez 3 godziny przechodziła największa czerwcowa ulewa w historii pomiarów. W ciągu zaledwie 30 minut spadły tam 64 litry deszczu na metr kwadratowy, czyli więcej niż powinno przez cały czerwiec.

Tak dużej dobowej sumy opadów nie odnotowano w stolicy Wielkopolski od 5 lat. To również trzecia największa ulewa w ciągu 70 lat pomiarów. Większe miały miejsce tylko 14 lipca 2016 roku (69 litrów deszczu) i 8 lipca 1996 roku (86 litrów).

Efekt to zalane drogi, piwnice, podziemne garaże i przejazdy pod wiaduktami. W obniżeniach terenu, gdzie spływająca rwącymi strumieniami deszczówka zbierała się, poziom wody sięgał mieszkańcom do pasa. Woda wdarła się do domów, szpitali i na lotnisko Ławica. Pod jej ciężarem runął dach nowej hali sportowej w jednej ze szkół.

Studzienki kanalizacyjne nie były w stanie pochłonąć tak olbrzymich ilości deszczu w krótkim czasie. Miasto było całkowicie sparaliżowane komunikacyjnie. Mieszkańcy wracali do swych domów z pracy znacznie dłużej niż zwykle z powodu gigantycznych korków. W Poznaniu i okolicach strażacy interweniowali 1,3 tysiąca razy. 7 tysięcy odbiorców nie miało prądu.

Silne opady zalały m.in. szkołę przy ul. Solnej, dworzec PKS w Poznaniu, a m.in. na moście Dworcowym wstrzymano ruch tramwajów. Problemy komunikacji miejskiej okazały się ogromne, zalany został m.in. dolny odcinek Pestki. [fot. Danusia Zadworna, Piotr Zawadzki, Marcin Kostaszuk, Gosia Kaczmarek, spottedmpk, spottednaramowicka, Andrzej Hammy]

Fot. 2021_06_22 Ulewa Stary Poznan / wydarzenia

ZDARZYŁO SIĘ 22 CZERWCA

168 p.n.e. Bitwa pod Pydną. Wojska rzymskie dowodzone przez Lucjusza Emiliusza Paulusa Macedońskiego zniszczyły armię macedońską Perseusza Antygonidy w ciągu jednej godziny. Skutkiem bitwy pod Pydną było podporządkowanie Macedonii Rzymowi.

1276 Zmarł papież Innocent V, Piotr z Tarantaise, uczony Dominikanin. Był pierwszy papieżem wybranym poprzez konklawe. Zmarł po pięciu miesiącach od wyboru.

1611 Geograf Henry Hudson i jego syn John wraz z ośmioma towarzyszami podróży zostali wysadzeni ze statku przez zbuntowaną załogę w dzisiejszej Zatoce Hudsona.

1633 Galileusz uznany przez inkwizycję za heretyka.

1675 Karol II założył Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich.

1740 Król Prus Fryderyk II zakazał tortur i zagwarantował wolność religijną oraz wolność prasy.

1792 Stanisław August ustanowił Order Virtuti Militari. Po raz pierwszy przyznano go bohaterom bitwy pod Zieleńcami.

1814 W Londynie odbył się pierwszy oficjalny mecz krykieta.

1832 John Howe opatentował maszynę do produkcji szpilek.

1839 Alfons Giroux podpisał umowę z wynalazcą aparatu do dagerotypii Louisem Dauguerrem na produkcję tego urządzenia.

1873 Wyspa Księcia Edwarda została przyłączona do Kanady.

1885 Na tyfus Zmarł Mahdi, [Muhammad Ahmed], sudański przywódca religijny. Występuje w powieści Henryka Sienkiewicza pt. “W pustyni i w puszczy”, której tłem jest właśnie powstanie sudańskie Mahdiego.

1898 Urodził się Erich Maria Remarque, pisarz niemiecki. Autor głośnej po I wojnie światowej powieści antywojennej „Na zachodzie bez zmian” i „Łuku triumfalnego”, książki o losach emigrantów z III Rzeszy. (zm. 25.9.1970)

1912 Z Paryża do Krakowa przybył Włodzimierz Lenin.

1926 Urodził się Tadeusz Konwicki – pisarz, scenarzysta i reżyser filmowy. Autor powieści: “Sennik współczesny”, “Kronika wypadków miłosnych”, “Mała apokalipsa”, filmów: “Ostatni dzień lata”, “Zaduszki”, “Salto”, “Lawa”.

1934 Narodziny Volkswagena. W tym dniu Ferdynand Porsche podpisał umowę na wykonanie trzech prototypów „samochodu dla każdego Niemca”.

1941 Początek operacji “Barbarossa” – atak Niemiec na Związek Radziecki.

1944 Urodził się Klaus Maria Brandauer, aktor austriacki. Grał między innymi w filmach “Mefisto”, “Pułkownik Redl” i “Pożegnanie z Afryką”.

1948 Urodził się Franciszek Smuda, polski trener piłkarski. Od 29 października 2009 roku trener polskiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej.

1949 W Ciechanowie urodził się Ireneusz Krzemiński, polski socjolog, komentator polityczny.

1961 Urodził się Jimmy Sommerville, szkocki piosenkarz, wokalista. Założyciel popularnych w latach 80. zespołów Bronski Beat i The Communards, nagrywający również solowe płyty, znany z charakterystycznego falsetu oraz z zaangażowanych społecznie i politycznie tekstów.

1963 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “I Like It” – Gerry & The Pacemakers.

1964 Urodził się Dan Brown, amerykański pisarz. Nakłady jego powieści sięgają łącznie kilkudziesięciu milionów egzemplarzy, co czyni go jednym z najbogatszych współczesnych pisarzy. Spore emocje wzbudziła powieść Kod Leonarda da Vinci, której zarzucono fałszywe odmalowanie historii Kościoła katolickiego (jak również Opus Dei).

1966 W Polkowicach urodziła się Joanna Kołaczkowska, polska artystka kabaretowa, aktorka kabaretu Potem i Hrabi.

1966 Urodziła się Emmanuelle Seigner, francuska aktorka. Zagrała we Franticu Romana Polańskiego. W tym filmie wcieliła się w postać Michelle, będącej przewodniczką kardiochirurga Richarda Walkera. Seigner uważa swoją rolę we Franticu za najlepszą w karierze. 30 sierpnia 1989 roku wyszła za mąż za Romana Polańskiego.

1966 Urodziła się Kazimiera Szczuka, polska historyk literatury, krytyk literacki, dziennikarka telewizyjna, feministka.

1967 Urodził się Jacek Czachor, polski motocyklista rajdowy.

1973 W Milanówku urodził się Marcin Dorociński, polski aktor (Pitbull).

1979 Ukazał się podwójny album koncertowy grupy Queen „Live Killers”.

1986 Odbył się mecz, w którym bramki strzelali nie tylko zawodnicy, ale również “ręka boga”.

Podczas mundialu w Meksyku Anglia spotkała się z Argentyną i przegrała 2:1. Obie bramki dla Argentyny strzelił Diego Maradona, jednak przy strzeleniu jednej z nich pomógł sobie ręką, czego sędzia nie zauważył. W wywiadach pomeczowych twierdził, że to była “ręka boga”. Był to również pierwszy mecz rozegrany między tymi krajami od Konfliktu Falklandzkiego w 1982 roku.

1987 Zmarł Fred Astaire, amerykański tancerz i aktor filmowy. Wraz z Ginger Rogers stworzył najznakomitszy duet taneczny w historii kina. Stworzone przez niego układy i figury choreograficzne w istotny sposób wpłynęły na rozwój filmu muzycznego. W roku 1949 otrzymał honorowego Oscara za wkład do filmowej sztuki musicalu.

1987 Ukazał się piąty album Marillion „Clutching At Straws”.

2000 Amerykańska Krajowa Administracja Lotnictwa i przestrzeni kosmicznej – NASA opublikowała informację o odnalezieniu śladów wody na Marsie.

2000 Zmarł Philippe Chatrier, francuski tenisista, działacz sportowy. Jego nazwiskiem kojarzone jest przede wszystkim odrodzenie prestiżu turnieju French Open. Imię Chatriera nosi kort centralny obiektu Rolanda Garrosa. (ur. 1926).

2001 Rząd belgijski zatwierdził projekt ustawy legalizującej małżeństwa homoseksualne. Tym samym Belgia stanie się drugim krajem na świecie, gdzie pary homoseksualne uzyskają niemal pełnię praw – z wyjątkiem adopcji dzieci.

2003 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Bring Me To Life” – Evanescence; UK Top Album: “Fallen” – Evanescence.

Imieniny obchodzą: Jan i Tomasz, Paulina, Flawiusz

Jan, imię biblijne wywodzące się z hebrajskiego, oznacza „Bóg łaskaw”

Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Ioannes, ang. John, niem. Johann, hiszp. Juan, wł. Giovanni.

Przysłowia: „Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał”. „Patrzaj, jak wiele imion masz z jednego Jana: Janusza, i Hanusa, Iwana i Isztwana, Janka, Jaśka, Jasinka, Jacha i Jasiątko; jeden ród: wołek, ciołek, krówka i cielątko”.

Tomasz, imię wywodzi się z aramejskiego słowa te’ oma co dosłownie oznacza „bliźniak”. Znani imiennicy: Tomasz, jeden z dwunastu apostołów, Tomasz z Akwinu, największy systematyk myśli chrześcijańskiej, Tomasz Morus, Tomasz Andrzej Łubieński, generał, od czerwca 1831 szef Sztabu Głównego w powstaniu listopadowym, Tomasz Maruszewski, jakobin polski, działacz Kuźnicy Kołłątajowskiej, Tomasz Wawrzecki, Najwyższy Naczelnik w powstaniu 1794 po klęsce pod Maciejowicami. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac., niem. Thomas, wł. Tomamaso, hiszp. Tomas, ros. Foma.

Lepszy To – masz niż nie masz. Nie powiadaj Toma, co się dzieje doma. Wolnoć Tomku, w swoim domku.

Imię Flawiusz pochodzi od łacińskiego słowa “flavus”, czyli “jasnowłosy, blondyn”. To imię osób wrażliwych i dumnych, obdarzonych poczuciem humoru i zdolnych do samokrytyki.

Kobiety obdarzone imieniem Paulina często mają predyspozycje, by zostać naukowcem, badaczem lub wykładowcą uniwersyteckim. Są zdolne, inteligentne, łatwo się uczą, mają dobrą pamięć. Powinny jednak być systematyczne i kształcić się od najmłodszych lat. Pauliny są pobudliwe, towarzyskie i uparte. Cenią przyjaźń mężczyzn, nie szanują starszych, lekceważą władzę.