KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 25 CZERWCA

25 CZERWCA Słońce w znaku Raka

– Święto narodowe Słowenii: rocznica proklamowania niepodległości.
– Święto narodowe Mozambiku – rocznica proklamowania niepodległości
– Pamiątka Wyznania Augsburskiego – obchodzone przez Kościoły luterańskie w rocznicę ogłoszenia Konfesji Augsburskiej
– Chorwacja – Dzień Państwowości

Cytaty na dziś:

– Najbardziej rozczarowane małżeństwem są te kobiety, które wyszły za mąż, by nie pracować. Marlena Dietrich
– Są prawdy wyższe niż twierdzenia Rozumu. Coś nas przenika i nami kieruje, ulegamy temu nie umiejąc zarazem określić. Antoine de Saint – Exupéry (1900 – 1944)
– Lepsze szczęście, niż pieniądze. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1548 Do Poznania przybyli pierwsi Bracia Czescy, wypędzeni z Czech. Opieką otoczyli ich Górkowie, którzy wcześniej już otworzyli w swoim pałacu przy Wodnej prywatny zbór.

1822 Zmarł Ernst Theodor Amadeus (E.T.A) Hoffman, niemiecki pisarz i satyryk niemiecki związany z Poznaniem.

Autor m.in. powieści “Kota Mruczysława poglądy na życie”, baśni “Historia o dziadku do orzechów i królu myszy”, malarz, kompozytor, m.in. opery “Undine”.

Od roku 1800 pracował jako asesor rządowy w Poznaniu. Tam, 26 lipca 1802 w kościele Bożego Ciała (przy obecnej ulicy Krakowskiej) ożenił się z Marią Teklą Michaliną Rorer-Trzyńską, zwaną Misia. Była to młoda Polka z długimi rzęsami i promiennymi oczami, o wiele wyższa od Hoffmanna. Była tak dobra i cierpliwa, że akceptowała wszystko, co wyprawiał małżonek i wytrwała przy nim przez dwadzieścia lat.

Hoffmann znając język polski i mając liczne kontakty z Polakami, miał pozytywny stosunek do insurekcji kościuszkowskiej, nie był zwolennikiem rozbiorów Polski, a w opracowaniach swych preferował postać szlachetnego Polaka (der edle Pole) i sentymentalnego kochanka

Hoffmann przeszedł do historii również jako miłośnik kotów. Jego bliskim przyjacielem, wylegującym się na pulpicie do pisania, któremu – jak pisał – zgłaskiwał iskry z sierści, był kot Murr. W pierwszych dniach grudnia 1821 r. wielu członków intelektualnej elity Berlina z grona wyższych urzędników pruskich otrzymało pocztą nekrolog wydrukowany ozdobną antykwą z tekstem: W nocy z 29 na 30 listopada br. zasnął, aby zbudzić się do lepszego życia, mój drogi, ukochany wychowanek, kot Murr, w czwartym roku swego obiecującego życia. Kto znał tego wpisanego do wieczności młodzieńca, kto widział, jak kroczy drogą cnoty i prawa, zrozumie mój ból i uczci go milczeniem.

1850 Urodził się ks. Ignacy Warmiński, poznański historyk, redaktor i dydaktyk.

1919 Zniesienie pruskiej Komisji Osadniczej w Poznaniu i zastąpienie jej Urzędem Osadniczym.

Collegium Maius w Poznaniu – budynek wzniesiony na działce pomiędzy ulicami: Fredry (dawniej ul. Berlińska), Al. Niepodległości (dawniej Wały Królewskie) i Kościuszki w latach 1908-1910 w stylu neobarokowym z elementami stylu neoklasycznego, jako część tzw. Dzielnicy Cesarskiej lub Dzielnicy Zamkowej, na potrzeby Komisji Kolonizacyjnej, powołanej przez Sejm Pruski z inicjatywy Otto von Bismarcka w 1886 w celu wykupu ziemi z rąk polskich i przekazaniu jej niemieckim osadnikom. Po wybuchu powstania wielkopolskiego przeniosła tu swoją siedzibę Naczelna Rada Ludowa, a później Urząd Osadniczy likwidujący kolonie utworzone przez Komisję Kolonizacyjną. Następnie budynek jako Collegium Medicum przejął Uniwersytet Poznański.

1926 We Lwowie urodził się Andrzej Sadowski, polski scenograf.

Tworzył oprawy plastyczne przedstawień m.in. w teatrach poznańskich. Pracował m.in. nad “Hamletem” w Teatrze Polskim w Poznaniu (1970), z Izabelą Cywińską przygotował m.in. “Dni Turbinów” Michaiła Bułhakowa (Teatr Polski w Poznaniu, 1969). (zm. 2009).

1944 W Poznaniu urodził się Jerzy Baksalary, polski matematyk, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Specjalizował się w statystyce matematycznej i algebrze liniowej. Był autorem pond 160 rozpraw i artykułów naukowych publikowanych w prasie specjalistycznej. Laureat nagród Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Absolwent Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z 1969 roku. W latach 1969-1988 związany był z Katedrą Matematyki Akademii Rolniczej w Poznaniu.

W 1991 r. jako pierwszy rektor wyższej uczelni w Polsce – Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze wprowadził oficjalnie płatne studia zaoczne, wyprzedzając o kilka lat urzędowe regulacje prawne w Polsce w tym zakresie. W okresie jego kadencji rektorskich liczba studentów zielonogórskiej WSP wzrosła ponad dwukrotnie. Zmarł  8 marca 2005 r. w Poznaniu

1945 Urodził się prof. Jacek Sobczak, profesor nauk prawnych, sędzia Sądu Najwyższego, popularny nauczyciel akademicki.

Od 1 marca 1999 sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego, kierownik Zakładu Systemów Prasowych i Prawa Prasowego Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Specjalizuje się w prawie prasowym oraz prawie autorskim, a także prawie karnym, w historii państwa i prawa oraz doktryn politycznych i prawnych. Autor komentarzy do ustawy – Prawo prasowe oraz ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Członek Wydziału II Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Polskiego Towarzystwa Historycznego (w latach 1989-2000 członek zarządu), Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Polskiego Towarzystwa Prawa Sportowego, Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego. Członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego Prawa Prasowego. [wikipedia]

1945 Uruchomiono elektrownię miejską na Garbarach, najbardziej zniszczoną w wyniku walk na pobliskiej Cytadeli.

21 lutego, w czasie kiedy o Poznań toczyły się walki w Zakładach Przemysłu Metalowego “H. Cegielski” uruchomiono elektrownię, działającej na potrzeby miasta. Dzień później ruszył w starej elektrowni przy ul. Grobla pierwszy turbozespół o mocy 1000 kW. [źródło: Wojciech Weiss, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Kronika Miasta Poznania, nr 2/1978]

1955 W Poznaniu urodził się Eugeniusz Kijewski, wybitny koszykarz (rozgrywający) i trener. Jeden z najlepszych polskich koszykarzy w historii, świetny strzelec. Karierę zawodniczą związał z poznańskimi klubami – Wartą (1969 – 1975) i Lechem (1976 – 1990). Był także trenerem kadry narodowej.

1959 W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Wojciech Czemplik, polski skrzypek, mandolinista, wokalista; członek m.in. zespołu Stare Dobre Małżeństwo.

1967 Otwarcie I Międzynarodowego Festiwalu Chórów Chłopięco – Męskich w Poznaniu.

1972 Na stadionie im. 22 lipca, czyli na starym obiekcie Warty, Poznań Lech podejmował w meczu ostatniej kolejki bydgoskiego Zawiszę. Kolejorz przegrywał już 0:2, ale ostatecznie wyciągnął wynik na 4:2 i mógł świętować awans do Ekstraklasy.

Powrót wielkopolskiej ekipy na najwyższy ligowy front w naszym kraju oglądało wtedy 60 tysięcy widzów co jest absolutnym rekordem klubu.

Stadion Warty jeszcze bardziej pękał w szwach wiosną 1973 roku podczas starć z ŁKS-em Łódź 0:1 i Odrą Opole 2:0, gdy na trybunach zjawiło się po około 60 tysięcy osób. 13 domowych spotkań Lecha Poznań będącego beniaminkiem w sezonie 1972/1973 zobaczyło w sumie blisko 590 tysięcy ludzi co jest absolutnym rekordem w historii Kolejorza. Nigdy potem klub nie notował już tak wysokich frekwencji, które w połowie chudych lat 70-tych zaczęły zresztą spadać. [Źródło: Rekordowe frekwencje w sezonie 1972/1973, tekst na http://kkslech.com]

1987 Podczas XXI Sesji poznańskiej Miejskiej Rady Narodowej dyskutowano m.in. o  Modernizacji oraz rozwój komunikacji miejskiej, która nie nadąża za rozwojem demograficznym i przestrzennym miasta. Większość poznaniaków, którzy wykorzystując 110 tys. samochodów, są codziennie użytkownikami ponad 830 km dróg i ulic oraz – korzystają z prawie 900 tramwajów i autobusów – są statystycznie dwukrotnie w ciągu każdego dnia klientami Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego.

2010 Fragment ul. Towarowej na odcinku od mostu Dworcowego do Wierzbięcic otrzymał imię Stanisława Matyi – “poznańskiego Wałęsy”, który w 1965 roku porwał za sobą poznańskich robotników w proteście przeciwko komunistycznej władzy.

2010 Radio RMF Classic na częstotliwości 103,9 rozpoczęło nadawanie programu w  Poznaniu.

2018 Zmarł Jacek Hałasik dziennikarz radiowy, popularyzator gwary poznańskiej.

Po ukończeniu technikum łączności 1 sierpnia 1964 rozpoczął pracę w Polskim Radiu Poznań. Początkowo pracując w radiowej technice, współpracował przy tworzeniu serwisów sportowych i transmisji z wieloma komentatorami z lat 60., 70. i 80., m.in. z Edmundem Pacholskim. W 1996 roku otrzymał tytuł Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, a w styczniu tego roku uhonorowany został tytułem „Supersenior poznańskiego sportu”. Jacek Hałasik był znawcą gwary poznańskiej i historii, przede wszystkim Poznania, choć nie tylko. Od wielu lat razem z Juliuszem Kublem prowadził uroczystości święta bamberskiego. Z Markiem Rezlerem na antenie Radia Merkury – Poznań prowadził audycję „Jasny fyrtel”, a w Wielkopolskiej Telewizji Kablowej WTK, audycję „Mój Poznań, moja Wielkopolska”. Był także felietonistą „Gazety Poznańskiej”.  [wikipedia]

ZDARZYŁO SIĘ 25 CZERWCA

1447 Koronacja Kazimierza Jagiellończyka na króla Polski. Młodszy syn Władysława Jagiełły, pokonał Krzyżaków w wojnie 13-letniej, powiększył obszar państwa, umocnił dynastię Jagiellonów.

1483 Zmarł Edward V, król Anglii, w chwili śmierci miał 12 lat. Został wraz ze swoim młodszym bratem Ryszardem uduszony poduszką podczas snu. Inicjatorem ich śmierci był ich stryj Ryszard dążący w ten sposób do przejęcia tronu.

1609 Zmarł Julius d’Austria, nieślubny syn cesarza niemieckiego Rudolfa II Habsburga oraz jego kochanki Kathariny Strady.

Młody Julius wykazywał częste w rodzinie Habsburgów dysfunkcje umysłowe. Cierpiał prawdopodobnie na schizofrenię oraz bardzo poważne zaburzenia psychoseksualne. Podobnie jak jego będący wówczas w ostatniej fazie syfilisu ojciec, który usiłował zasztyletować wysokiego urzędnika państwowego po czym podjął nieudaną próbę samobójczą. Podczas karnawału 1608 roku Julius poznał córkę miejscowego chirurga i balwierza na której dopuścił się brutalnego gwałtu po czym okaleczył i poćwiartował ciało, wydłubał jej oczy oraz odciął uszy. Po tym wydarzeniu cesarz Rudolf, nakazał uwięzić syna na terenie zamku, rodzina dziewczyny zaś otrzymała odszkodowanie. Kondycja psychiczna Juliusa coraz bardziej pogarszała się i wkrótce zmarł.

1795 Abdykował Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski.

1797 Angielski admirał Horatio Nelson został postrzelony w ramię. Rana była na tyle poważna, że na drugi dzień musiano mu amputować strzaskaną kończynę.

1852 Urodził się Antonio Gaudi – hiszpański architekt. Stworzył własną odmianę modernizmu. Twórca m.in. kościoła “Sagrada Familia” w Barcelonie. Od roku 1992 trwa jego proces beatyfikacyjny. Zebrano wiele świadectw pobożności architekta. Wyrok jednak – jak w przypadku tego typu wyroków bywa – poprzedzony być musi długą i staranną analizą materiału. Niezależnie od tego już istnieje spory ruch pielgrzymkowy do grobu Gaudíego.

1867 Luciena Smith, amerykański wynalazca, opatentował drut kolczasty. Wynalazek ten, opisany jako drut z nawleczonymi kawałkami drewna, z których wystawały kolce, nie przetrwał do dzisiejszych czasów. Przetrwał natomiast opatentowany rok później drut kolczasty pomysłu pana M. Kelly. Był to splot dwużyłowego drutu z rombowymi kolcami. Drut ten zyskał sobie popularność szczególnie przy grodzeniu ogromnych obszarów farm kolonizatorów Ameryki.

1876 Indianie ze szczepów Czejenów i Sjuksów rozbili pod Little Big Horn River oddział kawalerii USA. W efekcie klęski w Stanach Zjednoczonych powstała antyindiańska histeria. Po kolejnych wyprawach wojsk amerykańskich Dakotowie zostali pokonani i zmuszeni do osiedlenia się w rezerwatach

1876 W bitwie pod Little Big Horn zginął George Armstrong Custer, amerykański generał. Już po śmierci zyskał złą sławę jako “bezlitosny i nienawistny wróg Indian, nie znający żadnych granic okrucieństwa”, co też nie do końca było prawdą. Jego podwładni – oficerowie – uskarżali się, że wolał towarzystwo swoich indiańskich zwiadowców niż ich własne. Był bez wątpienia uważany za hulakę i postrzeleńca. Podobno często upijał się do nieprzytomności i podejmował niezbyt zrozumiałe, kontrowersyjne decyzje. Częściej niż w mundurze widywano go w żółtawej skórzanej kurtce z frędzlami, skąd kolejne przezwisko – “Cavalier in Buckskin”. Wsławił się polowaniami na bizony oraz przyjaźnią z Buffalo Billem i rosyjskim następcą tronu. (ur. 1839).

1891 Londyński magazyn “Strand” opublikował opowiadanie Arthura Conan Doyle’a, w którym po raz pierwszy pojawiła się postać detektywa Sherlocka Holmesa.

1903 Urodził się George Orwell, właściwie Arthur Blair angielski pisarz i publicysta. Walczył w hiszpańskiej wojnie domowej po stronie republikanów. W czasie II wojny światowej korespondent BBC. Po wojnie napisał dwie satyryczne powieści polityczne, Folwark Zwierzęcy (1945) i Rok 1984 (1949). Obie przyniosły mu światowy rozgłos a same stały się literackim kanonem XX wieku.

1912 Władze pruskie zakazały Cyganom wędrowania po drogach i ulicach publicznych.

1919 Inauguracyjny lot odbył Junkers F 13, pierwszy całkowicie metalowy samolot.

1920 Zmarł Ludwik Rydygier, polski chirurg. Był jednym z najwybitniejszych ówczesnych polskich, a także światowych chirurgów. W 1880 roku przeprowadził pierwszy w Polsce (a drugi na świecie) zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka, a w 1881 pierwszy w świecie zabieg resekcji żołądka z powodu owrzodzenia. (ur. 1850).

1924 Urodził się Sidney Lumet, amerykański reżyser filmowy i teatralny (Dwunastu gniewnych ludzi, Serpico, Adwokat diabła).

1928 Urodził się Pierre Culliford – Peyo, belgijski rysownik, autor komiksów, ojciec Smerfów. Pochodził z rodziny belgijsko – brytyjskiej. Pseudonim artystyczny zawdzięcza kuzynom ze strony ojca – Anglika, którzy w ten e sposób wymawiali jego zdrobniałe imię “Pierrot. (zm. 1992).

1940 Kapitulacja Francji. Weszło w życie francusko-niemieckie i francusko-włoskie porozumienie o zawieszeniu broni, na mocy którego Niemcy zajęły część terytorium Francji, a reszta wraz z koloniami pozostała pod administracją rządu Vichy pod przewodnictwem marszałka Philippe’a Petaina, kontrolowanego przez III Rzeszę.

1941 II wojna światowa: Finlandia wypowiedziała wojnę ZSRR.

1945 W Nowym Jorku urodziła się Carly Simon, wokalistka, pianistka, kompozytorka, autorka tekstów i producentka nagrań. Otrzymała Oscara za piosenkę “Let The River Run” do filmu “Pracująca Dziewczyna” (1989).

1945 Urodził się Henryk Talar, aktor filmowy i teatralny, dyrektor teatrów.

1946 Powołano Państwowy Instytut Wydawniczy; jego dyrektorem został Aleksander Wat.

1947 Zaprezentowano specjalne obuwie sportowe do tenisa.

1948 Urodził się Manuel Bento, portugalski piłkarz, bramkarz kadry narodowej. W latach 1972-1990 był golkiperem Benfiki Lizbona, rozgrywając w barwach klubu 329 meczów i zdobywając w tym czasie ośmiokrotnie mistrzostwo kraju. Był najstarszym w historii, graczem ligi portugalskiej. (zm. 2007).

1950 Początek wojny w Korei. Północnokoreańska armia przekroczyła 38 równoleżnik rozgraniczający radziecką i amerykańską strefę wpływów. Zakończona została podpisaniem w Panmundżonie 27.07.1953 rozejmu między Koreą Południową i KRLD.

1962 Amerykański Sąd Najwyższy zabronił modlitwy w szkołach publicznych, jako aktu sprzecznego z konstytucją.

1963 Urodził się George Michael, wł Georgios Kyriakou Panayotiou).

W latach 1981-86 współtworzył duet WHAM! Jeden z najpopularniejszych duetów pierwszej połowy lat 80’tych wydał takie hity jak „Club Tropicana”, „Everything She Wants” i „Last Christmas”. W 1984 roku George Michael nagrał „Careless Whisper” co dało początek jego solowej karierze. Zadebiutował albumem „Faith”, który okazał się ogromnym bestsellerem z przebojami „Father Figure”, „I Want Your Sex” i „Monkey”. Album sprzedał się w nakładzie ponad 10 mln kopii. Na koncie ma duety z Arethą Franklin, Astrud Gilberto, Whitney Houston i Eltonem Johnem. Inne znane jego piosenki to „Praying For Time”, „Freedom”, „Fastlove” i „Outside”. Płyta „Older” została wyróżniona w 1997 roku Fryderykiem za najlepszy album zagraniczny.

1967 Miała miejsce bezpośrednia transmisja na żywo przez kilkadziesiąt stacji telewizyjnych wykonania piosenki „All You Need Is Love” prze grupę The Beatles.

1969 Hollies nagrali wspólnie z Eltonem Johnem “He’s Ain’t Heavy, He’s My Brother”.

1973 W londyńskiej Queen Elizabeth Hall odbyło się publiczne wykonanie “Tubular Bells” Mike’a Oldfielda.

1981 Urodził się Simon Ammann, szwajcarski skoczek narciarski. Dwukrotny złoty medalista olimpijski, mistrz, wicemistrz i brązowy medalista mistrzostw świata.

1991 Parlamenty Chorwacji i Słowenii przyjęły jednogłośnie deklaracje o niepodległości swych republik. Tym samym Jugosławia formalnie przestała istnieć w dotychczasowym kształcie.

1991 Martina Navratilova wygrała swój setny mecz singlowy w turnieju na kortach Wimbledon.

1997 Po raz pierwszy w Grecji ukazał się tom wierszy Wisławy Szymborskiej, pt. “Koniec i początek” (Telos kiearchi), w tłumaczeniu znanego w tym kraju i w Polsce poety, tłumacza i historyka literatury, Nikosa Chadzinikolau.

1997 Sejm uchwalił ustawę o świadku koronnym; weszła w życie 1.01.1998 r., i ustawę o cudzoziemcach, regulującą m.in. sprawy uchodźcy i azylu.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „The Boy Is Mine” – Brandy & Monica.

1998 Na rynek trafił Microsoft Windows 98.

1998 W Warszawie zastrzelono gen. Marka Papałę, byłego komendanta głównego policji.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Spinning Around” – Kylie Minogue; UK Top Album: „The Marshall Mathers LP” – Eminem.

2009 Zmarła Farrah Fawcett, amerykańska aktorka. Stała się symbolem małego ekranu lat 70., była ulubienicą Ameryki w pierwszym sezonie serialu ABC Aniołki Charliego. Była zaangażowana w działalność przeciwko przemocy w rodzinie. Farrah wzieła udział w nagraniu filmu dokumentującego jej 3-letnią walkę z rakiem odbytu. (ur. 1947).

2009 Zmarł Michael Jackson, amerykański piosenkarz, “Król muzyki pop” (ur. 1958).

Osoby urodzone 25 czerwca charakteryzują się niezwykle bogatym życiem wewnętrznym oraz silnie rozwiniętym poczuciem własnej godności. Potrafią umiejętnie dostosować się niemal do każdej sytuacji. Czasami jednak brak silnej woli nie pozwala im osiągać sukcesów.

Imieniny obchodzą: Wilhelm i Dorota, Łucja, Olbracht

Wilhelm, imię staroniemieckie utworzone ze słów: willio – wola i helm – hełm, ochrona. Mężczyzna o tym imieniu jest wrażliwy, ambitny, szlachetny i szczery. Przeważnie jest osobą wykształconą, często zostaje lekarzem. Jest predysponowany do przewodniczenia innym, nie znosi gdy ktoś narzuca mu swoje zdanie. Lubi dyskutować na tematy z pogranicza życia i śmierci. Fascynują go przepowiednie na temat końca świata.

Kobiety o imieniu Dorota są zmienne i wybuchowe. Bardzo lubią przeżywać różnego rodzaju wstrząsy psychiczne. Mają wszechstronny umysł, są zdolne i inteligentne. Lubią zmiany w życiu, kochają przyjaciół, wiele podróżują i łatwo przystosowują się do nowych warunków. Bywają dość nietypowymi matkami.

Imię Łucja łączy się ze słowem “lux, lucis”, czyli “światło”. W starożytności otrzymywały je dzieci urodzone o świcie. Osoba o tym imieniu lubi wszystko co piękne i pogodne. Z natury jest odważna, energiczna i wrażliwa. Nie znosi polityki, choć czasami wypowiada się na ten temat. Lubi wygodne życie, uwielbia rozkazywać innym i wymaga, by wszyscy byli jej posłuszni. Interesuje się sztuką, przede wszystkim rzeźbą i architekturą. Lubi mieć to, czego nie mają inni, dlatego otoczenie często uważa ją za snobkę.

Imiona Olbracht oraz Albert pochodzą od germańskich słów “szlachetny” oraz “błyszczący”. To imiona ludzi skromnych i skrytych, a jednocześnie szczerych i lojalnych. Mężczyźni noszący te imiona to dobrzy przyjaciele, na których zawsze można polegać. Są odpowiedzialni, bardzo poważnie podchodzą do swych obowiązków. Niestety, nie zawsze potrafią okazać innym swoje uczucia, dlatego niekiedy mają opinię ponuraków.