KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 26 MARCA

26 MARCA Słońce w znaku Barana

Święto Narodowe Bangladeszu; rocznica proklamowania niepodległości (1971)
Mali – Dzień Męczenników

Urodzeni 26 marca przejawiają zainteresowania filozoficzne, są postępowi i nie upierają się przy swoim zdaniu. Jeżeli podejmują się jakiegoś zadania to czynią to energicznie z przekonaniem. W gruncie rzeczy są to osoby życzliwe, jednak bywają też drażliwi i niecierpliwi. Skłonność do wywyższania się jest u nich silniejsza od skromności.

Cytaty na dziś

– Sumienie nie powstrzymuje od grzechów, przeszkadza tylko cieszyć się nimi. (Jean Cocteau (1889-1963), francuski poeta, dramaturg, grafik, malarz, reżyser filmowy)
– Są książki, których grzbiety i okładki stanowią najlepszą ich część. Karol Dickens
– Łatwiej się tobie wyśmiać jak mnie wypłakać. Przysłowie

Prawo Murphy’ego: Eksperyment można uznać za udany, jeśli w celu uzyskania zgodności z teorią trzeba się pozbyć nie więcej niż 50% uzyskanych pomiarów.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1402 Król Władysław Jagiełło na święta wielkanocne przyjechał do Poznania.

1438 Papież Eugeniusz IV nakazał opatowi klasztoru w Paradyżu inkorporację kościoła Św. Andrzeja pod Przemętem do klasztoru cystersów w Wieleniu (Przemęcie).

1835 Karol Marcinkowski po przerwie spowodowanej udziałem w powstaniu listopadowym powrócił z emigracji do Poznania.

Kamienica przy Podgórnej, w której urodził się von Hindenburg i mieszkał Karol Marcinkowski

W najmniejszej, neoklasycystycznej, jednopiętrowej kamieniczce, obecnie Podgórna 6 (wówczas 7) mieszkali lekarz i społecznik Karol Marcinkowski oraz Paul von Hindenburg. Po powrocie z więzienia w 1835 roku wprowadził się do niej pierwszy z nich. Ponieważ udało mu się doprowadzić do zlikwidowania panującej wówczas w mieście epidemii cholery, w dowód uznania uzyskał amnestię. W kamienicy tej mieszkał aż do śmierci w 1846, o czym przypomina tablica pamiątkowa na murze. Paul von Hindenburg, niemiecki dowódca z czasów I wojny światowej, a później prezydent Republiki Weimarskiej, urodził się w tym samym domu już rok później (w 1847). Niemcy w 1916 roku przemianowali ulicę na Hindenburgstrasse, a w tym budynku postanowili urządzić Hindenburgmuseum, jednak nie udało im się zrealizować tego pomysłu, gdyż od 1900 roku kamienica znajdowała się w rękach polskich. Tablica upamiętniająca Hindenburga wisiała na tym budynku jedynie w latach 1939-1945 (odsłonił ją dowódca wojsk hitlerowskich na Poznań) [wikipedia]

1885 Początek rugów pruskich, do 1890 roku liczba wysiedlonych przekroczyła 30 tys. osób.

Minister spraw wewnętrznych Prus nakazał władzom prowincjonalnym wysiedlić za granicę Niemiec wszystkich Polaków i Żydów mających obywatelstwo rosyjskie. W lipcu 1885 roku rozporządzenie o wysiedleniu zostało rozszerzone na obywateli austriackich. Rozporządzenie wykonano z całą brutalnością. Te wysiedlenia były przeprowadzone w sposób niehumanitarny i na zasadzie dyskryminacji etnicznej. W polskiej tradycji stały się jednym z symboli antypolskiej polityki Rzeszy Niemieckiej i jej kanclerza Otto von Bismarcka.

1885 (wtorek) „Gazeta Polska” rozpoczyna druk „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. Powieść ta ukazuje się równocześnie w „Czasie” i „Dzienniku Poznańskim”.

Pamiątki związane z pisarzem można oglądać w Muzeum Literackim Henryka Sienkiewicza mieszczącym się w kamienicy przy Starym Rynku

1920 W Poznaniu urodził się Jerzy Pertek, pisarz, marynista, znawca dziejów marynarki wojennej.

Ukończył VIII LO w Poznaniu. Historyk z zamiłowania i badacz dziejów Polskiej Marynarki Wojennej, zwłaszcza w okresie międzywojennym i II wojny światowej. Opublikował około 2000 artykułów w prasie i czasopismach, periodykach fachowych i historycznych, a także ponad 50 książek i broszur (w tym Miniatur Morskich) o łącznym nakładzie ponad 2.500.000 egzemplarzy.

Był redaktorem Wydawnictw Ligi Morskiej w Sopocie, Wydawnictwa Morskiego i działu wydawniczego Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku.

W mieszkaniu, w którym tworzył i spędził ostatnie lata życia, powstała w 1992 r. z daru rodziny pisarza Izba Pamięci Jerzego Pertka. Zbiory te zostały przeniesione w 2004 roku do Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu. Księgozbiór jak i notatki dokumentacyjne a także bogaty zbiór prasy marynistycznej są obecnie udostępniane do prac naukowych. Pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu.

1924 Rozpoczęła się powódź, która trwała prawie przez miesiąc.

Warta zalała Chwaliszewo, Ostrów Tumski, niektóre przedmieścia, a także część Starego Miasta. Na pomoc ruszyli sobie nawzajem sąsiedzi, bo wielu mieszkańców zaskoczył niespotykany i szybki napór wody powodziowej. Do działań przeciwpowodziowych i ratunkowych zaangażowani zostali urzędnicy, służby miejskie i porządkowe. Osobiście w walce z żywiołem brał udział prezydent miasta Cyryl Ratajski. Najbardziej jednak w działalność związaną z kryzysem wywołanym powodzią zaangażowało się wojsko.

Woda w Warcie w kulminacyjnym momencie osiągnęła stan 6,38 m nad zerem wodowskazu przy moście Chwaliszewskim.

To właśnie “dzięki” tej powodzi w mieście zaczęto budować wały nad rzeką i podwyższać poziom dębieckich i wildeckich łąk. Usypano też groblę, na której obecnie znajduje się Droga Dębińska.

1927 (sobota) Po godzinie 14-ej poprzez fale eteru po raz pierwszy popłynęły fale nadawane poprzez Radjo Poznańskie.

Jest to naturalnie tylko próba, która wypadła na ogół dodatnio: dźwięki słychać było zupełnie wyraźnie, zwłaszcza dobrze wypadły dwie ostatnie strofki „Roty”, którą Radjo Poznańskie zainaugurowało swą audycję próbną, pisał Kurier Poznański, nr 140 z 26.03.1927.

Próba wieczorna na fali o długości 500 m obejmowała retransmisję (kablem) programu warszawskiego – przerwaną po kilku minutach z powodu trudności technicznych. “Następnie podano kilka kawałków gramofonowych: śpiew, fortepian, skrzypce, jazz. Zakończono trzema hymnami narodowymi: Rotą, Boże coś Polską i Jeszcze Polska nie zginęła. Transmisja trwała do 22. 20

Pierwsze radioodbiorniki można było kupić w sklepie Kazimierza Gregera przy ulicy 27 Grudnia 20. [zdjęcie: Kamienice Poznańskie]

1928 W Poznaniu urodził się Jerzy Mańkowski, polski pisarz, krytyk teatralny.

Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1953-1961 pracował w gazecie “Słowo Powszechne”, później także w telewizji. W roku 1975 dostał nagrodę miasta Poznania, a w 1977 województwa poznańskiego. Jest współautorem monografii pt. “Poznań literacki” wydanej w 1966. Jego twórczość w dużym stopniu dotyczy Ziemi Konińskiej (zm. 1979).

Zostawił po sobie osiem powieści, wiele opowiadań, szkiców, artykułów publicystycznych i krytycznych, a także spektakli teatralnych.

Od 1953 do 1961 roku był redaktorem „Słowa Powszechnego” – Oddział Poznań, w latach 1961-1964 pracował w Wydziale Oświaty Pałacu Kultury w Poznaniu, od 1964 roku do 1979 roku (śmierci) kierował Redakcją Widowisk Teatralnych w Ośrodku Telewizji Polskiej w Poznaniu.

Fot: Horman, wikipedia / licencja CC, tablica ku czci Jerzego Mańkowskiego z 1988 w Suchym Lesie na budynku biblioteki, fot: wikipedia,

1944 Urodził się Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz, zaliczany do grona najwybitniejszych współczesnych twórców. Jego prace znajdują się w kilkudziesięciu muzeach, fundacjach i siedzibach największych korporacji na świecie, m.in. w Paryżu, Rzymie, Mediolanie, Lozannie, Londynie, Krakowie, Warszawie i Poznaniu.

W Poznaniu po raz pierwszy prace Mitoraja zobaczyliśmy w 1994 r. w Galerii Miejskiej Arsenał na wystawie “Głowy i fragmenty”. Pokazano na niej 22 dzieła tego artysty, który był obecny na wernisażu.

W 2003 roku w Muzeum Narodowym oraz na Starym Rynku mogliśmy oglądać wystawę “Urok Gorgony”, pierwszą retrospektywną wystawa prac tego artysty w Polsce. Obejmowała 100 dzieł. W Starym Browarze znajdują się trzy jego rzeźby. Najsłynniejsza to “Blask Księżyca”. W Atrium podziwia możemy także “Tors nad jeziorem” i “Eros skrzydlaty”. Jeszcze jedna rzeźba Mitoraja znajduje się na grobowcu rodziny Kulczyków na cmentarzu przy ul. Nowina.

Głównym tematem prac Mitoraja jest ludzkie ciało, jego piękno i kruchość, oraz głębsze aspekty ludzkiej natury, które pod wpływem czasu ulegają wynaturzeniu. Odwołuję się (niekiedy dosłownie, przez tytuły) do mitologii lub historii Grecji i Rzymu, niejako “cytuje” piękno i idealne proporcje rzeźb klasycznych, jednocześnie uzmysławiając odbiorcy ich ludzką naturę i niedoskonałość poprzez umyślne spękania, uszkodzenia posągów, ich fragmentaryczność, a niekiedy nawet – powalenie ich na ziemię.

1945 Urodził się Zenon Laskowik, polski satyryk, artysta kabaretowy, twórca słynnego w okresie PRL kabaretu “Tey” w Poznaniu.

ZDARZYŁO SIĘ 27 MARCA

1199 W czasie oblężenia francuskiego zamku Châlus-Chabrol Ryszard Lwie Serce ugodzony został przez jednego z obrońców bełtem. Pociągnęło to za sobą zakażenie i śmierć króla jedenaście dni później.

1226 W Rimini we Włoszech cesarz Fryderyk II bezprawnie zatwierdził nadanie Zakonowi Krzyżackiemu Ziemi chełmińskiej, która podlegała władzy księcia Konrada Mazowieckiego. W tym samym dokumencie cesarz uznał prawa Zakonu do ziem nadbałtyckich zamieszkałych przez pogańskich Prusów. Na tym dokumencie opierali się Krzyżacy budując swoje państwo nad Bałtykiem.

1483 Urodził się Rafael (Rafaelo Santi), włoski malarz i architekt, jeden z największych artystów doby renesansu. Autor obrazów religijnych (Madonna Sykstyńska), portretów (Leon X z kardynałem Giulio Medici i Luigi Rossi), kierował budową bazyliki Św. Piotra w Rzymie. Wywarł olbrzymi wpływ na sztukę europejską.

1845 Horacy Harrel i William Shecut opatentowali przylepiający się i zaopatrzony w lek plaster.

1903 Urodziła się Anna Kowalska, polska pisarka. Była wieloletnią przyjaciółką i towarzyszką życia Marii Dąbrowskiej. Po wojnie należała do ZLP i Pen Clubu. Była jedną z sygnatariuszek tzw. Listu 34 skierowanego do premiera Cyrankiewicza w sprawie wolności kultury.

1920 W RP ustanowiono monopol państwowy na organizację i prowadzenie loterii pieniężnych.

1923 Brytyjskie radio BBC zaczęło nadawać regularne prognozy pogodowe.

1943 W akcji pod Arsenałem z rąk gestapo został odbity Janek Bytnar „Rudy”

1944 Urodził się Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz. Jego prace znajdują się m.in. w atrium Starego Browaru.

1948 Urodził się Steven Tyler, wokalista grupy Aerosmith. Na koncie grupy m.in. przeboje „Walk This Way”, „Living On The Edge” oraz „Crazy”. Nagranie „I Don’t Want To Miss A Thing Baby” z filmu „Armageddon” zadebiutowało w 1998 roku od razu na topie Hot 100 magazynu “Billboard”. W 2001 roku formacja została włączona do Rock & Roll Hall Of Fame.

1949 Urodził się Patrick Süskind, niemiecki pisarz. Jego najgłośniejsza powieść to „Pachnidło” (1985), która zdobyła uznanie w świecie literackim i w 2006 została zekranizowana przez Toma Tykwera. Jest człowiekiem nielubiącym poklasku. Udzielił bardzo niewielu wywiadów, nie uczestniczy w życiu publicznym, wielokrotnie odmawiał przyjęcia nagród literackich.

1969 Na ekrany kin wszedł film „Pan Wołodyjowski” w reżyserii Jerzego Hoffmana.

1970 Peter Yarrow z tria Peter, Paul and Mary został oskarżony przed sądem w Waszyngtonie o demoralizowanie 14-letniej dziewczynki. Stało się to krotko po otrzymaniu przez grupę nagrody Grammy za najlepszą piosenkę dla dzieci.

1980 Album “Dark Side Of The Moon” grupy Pink Floyd w siedem lat po wydaniu stał się płytą najdłuższej przebywającą na listach przebojów.

1982 Sejm PRL powołał Trybunał Stanu i Trybunał Konstytucyjny.

1984 Wszystkie stacje radiowe w RPA otrzymały zakaz emisji płyt Steviego Wondera po tym jak dzień wcześniej artysta dedykował przyznanego mu Oscara Nelsonowi Mandeli. Wokalista nagrodę otrzymał za piosenkę „I Just Call To Say I Love You” z filmu „Woman In Red”.

1985 W Londynie, Linda Jacobsen urodziła pierwsze na świecie pięcioraczki pochodzące z zapłodnienia in vitro.

1993 Give In To Me – Michaela Jacksona numerem 1 w 580 notowaniu Listy Przebojów Programu 3 Polskiego Radia.

1995 Wszedł w życie tzw. Układ z Schoengen. Znosił kontrolę ruchu osobowego między granicami państw – sygnatariuszy (Belgia, Francja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Portugalia, RFN).

1996 Pierwszy raz w powojennych dziejach w Polsce gościła brytyjska królowa Elżbieta II.

2000 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów “Never Be The Same Again” – Melanie C; UK Top Album “Supernatural” – Santana.

2003 Sejm przyjął ustawę o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie. Wolontariusze będą ubezpieczani i będą mogli otrzymywać diety, a organizacje non profit będą mogły lokować swój kapitał we wszystkie dopuszczone do publicznego obrotu papiery wartościowe bez płacenia podatku.

2228 Urodził się James T. Kirk , kapitan amerykańskiego statku kosmicznego USS Enterprise

Imieniny obchodzą; Emanuel, Teodor, Larysa, Tymoteusz

Emanuel, imię hebrajskie oznacza „Bóg z nami”. Emanuel jest mężczyzną delikatnym, który przez całe życie pragnie poznawać świat i ludzi. Zawsze jest pogodny i radosny, jednak łatwo go speszyć i wprawić w zakłopotanie. Obdarzony jest gorącym temperamentem, dlatego lubi częste podróże i przygody, wesołą zabawę i dobre towarzystwo. Bardzo lubi pomarańczowy kolor i jelenie (oczywiście zwierzęta). Istnieje żeńska forma tego imienia i brzmi: Emanuela, Manuela.

Imię Teodor można tłumaczyć jako “dar Boga”. Mężczyzna o tym imieniu jest dobrym organizatorem. Potrafi prawidłowo, logicznie analizować zjawiska. Często bywa wspaniałomyślny. Może mieć sukcesy na polu kulturalnym lub społecznym.

Tymoteusz to imię greckiego pochodzenia, składające się z dwóch słów: “cześć” oraz “bóg”. Tymoteusz jest ambitny, ma ścisły umysł i zdolności kierownicze, które często przysparzają mu kłopotów. Odważny i uparty, zakochany w sztukach pięknych. Lubi przyrodę i filmy.