KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 27 MAJA

Słońce w znaku Bliźniąt

Światowy Dzień Wyzwolenia Afryki – obchodzony od 1968 r. z inicjatywy OJA i państw afrykańskich należących do ONZ

Osoby urodzone 27 maja cechują się uzdolnieniami i zainteresowaniami naukowymi. Szczególnie pociąga ich logika, filozofia i nauki prawnicze. Są bardzo wrażliwi i dumni. źle reagują na słowa krytyki, dlatego obcowanie z nimi nie jest łatwe. Czasami są oziębli uczuciowo.

Cytaty na dziś:

Źle jest żyć w okowach konieczności, żadna jednak konieczność nie zmusza nas do życia. Malum est in necessitate vivere, sed in necessitate vivere necessitas nulla est. Seneka Młodszy

Kiedy nie wiesz, jak się zachować, zachowuj się przyzwoicie. Antoni Słonimski

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1272 Bolesław Pobożny ustanowił młodego księcia Przemysła nominalnym dowódcą wyprawy zbrojnej przeciwko Brandenburgii.

Faktycznymi dowódcami wyprawy zostali wojewoda poznański Przedpełk oraz kasztelan kaliski Janko. Wyprawa rozpoczęta 27 maja miała, oprócz konkretnego celu – zdobycia i zniszczenia nowo wybudowanego grodu w Strzelcach Krajeńskich (lub, w razie gdyby to okazało się niemożliwe, przynajmniej spustoszenia terytorium Nowej Marchii), wdrożyć młodego księcia w arkana sztuki wojennej.

Przedsięwzięcie, jak szczegółowo informuje Kronika wielkopolska, powiodło się całkowicie, gdyż Strzelce po krótkiej, aczkolwiek niezwykle zażartej walce, zostały zdobyte przez Wielkopolan. Według słów kronikarza wielkopolskiego podczas zdobywania grodu z polecenia Przemysła miało dojść do rzezi obrońców i tylko życie nielicznych zdołali ocalić towarzyszący księciu rycerze.

1926 W budynku dawnej Akademii Lubrańskiego otwarto Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu.

Archiwum zostało założone  staraniem bpa Stanisława Łukomskiego, ówczesnego sufragana poznańskiego oraz archiwariusza diecezjalnego ks. Edmunda Majkowskiego, jako osobna instytucja diecezjalna.  Warto jednak pamiętać, że historia Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu sięga XIX wieku, kiedy to pojawiła się idea zgromadzenia w jednej instytucji zabytków sztuki sakralnej Archidiecezji Poznańskiej i Gnieźnieńskiej. W roku 1898 zostało bowiem otwarte Muzeum Archidiecezjalne, w którym wyróżniono osobny dział dla zbiorów archiwalnych i bibliotecznych.

Dokument erekcyjny wystawił abp gnieźnieński i poznański Edmund Dalbor, Prymas Polski, 13 maja 1925 roku. Uroczystości związane z otwarciem archiwum odbyły się 27 maja 1926 roku.

Archiwum, tak jak i inne polskie instytucje naukowe, doświadczyło grozy okupacji hitlerowskiej; już we wrześniu 1939 r. zostało opieczętowane i przeznaczone do likwidacji. Zbiory uległy rozproszeniu, a w dużej mierze także zniszczeniu.

Obecnie w zbiorach Archiwum znajduje się 1085 dokumentów pergaminowych, z których najstarszy, wystawiony przez księcia Władysława Laskonogiego pochodzi z 1231 r. Dokumentów papierowych jest 14.114, listów 1.078 sztuk. Bardzo obszerny jest zbiór z okresu staropolskiego, zawierający rękopiśmienne księgi ilustrujące działalność centralnych urzędów diecezjalnych, których liczba wynosi 2.504 księgi. Przechowuje się tu także ogromny zbiór akt parafialnych, z których wydzielono osobny zbiór, ponad 1.700 ksiąg metrykalnych.

Od 2007 roku Archiwum Archidiecezjalne ulokowane jest na Ostrowie Tumskim przy ul. ks. Ignacego Posadzego 2, w wyremontowanym budynku, przystosowanym do jego potrzeb i wyposażonym w nowoczesny sprzęt.

1927 Na terenie ogrodu zoologicznego w Poznaniu otwarto wystawę sztuki czystej i przemysłu artystycznego Towarzystwa Artystów Poznańskich „Świt”.

Wejście do Ogrodu zoologicznego, rok 1916, fotopolska,eu

1929 Polskie Linie Lotnicze LOT uruchomiły pierwsze regularne połączenie na trasie Poznań – Katowice.

Budowa budynków na lotnisku Ławica, rok 1914, fot: fotopolska

1930 Urodził się Benon Miśkiewicz, historyk, rektor UAM w latach 1972 – 81, polityk, minister nauki i szkolnictwa wyższego w rządach Jaruzelskiego i Messnera.

Za jego kadencji 30 września 1977 roku, w Morasku, w dolinie Różanego Potoku, odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę nowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

W samym akcie pisano, że “nowy Uniwersytet zostaje wzniesiony jako wyraz głębokiej troski partii i rządu o socjalistyczne wychowanie i kształcenie młodzieży, o rozwój nauki naszego narodu i postęp ogólnoludzkiej kultury, który przynosi społeczeństwu wszechstronna wiedza w warunkach pokoju, postępu i socjalizmu”.

Wyraźnie zaś wzruszony rektor UAM prof. Benon Miśkiewicz podkreślał: “Z wielką wdzięcznością przyjmujemy tak historyczny dar partii i rządu dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Świadomi jesteśmy, iż obowiązkiem naszym będą starania o jak najlepsze wzniesienie tej budowli, a następnie wypełnienie jej treścią odpowiadającą socjalistycznemu rozwojowi naszego państwa”. [Źródło: Piotr Grzelczak, Uniwersytet mój widzę ogromny, na:  http://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/historia,c,8/uniwersytet-moj-widze-ogromny,110298.html, Kronika Miasta Poznania, nr 2/1978]

Edward Gierek ogląda makietę nowego ośrodka uniwersyteckiego, z lewej rektor UAM prof. Benon Miśkiewicz, fot. Stanisław Wiktor / Cyryl

1939 Wojewodą poznańskim został pułkownik Ludwik Bociański.

Od końca 1935 był wojewodą wileńskim. Dał się wówczas poznać jako szczególnie gorliwie wykonujący odgórną politykę polonizacji; krytykowany za to przez mniejszości narodowe i opozycję. Ingerował w stosunki wyznaniowe, próbował wyrugować białoruskich oo. marianów z Drui poprzez zainicjowanie erygowania nowej parafii rzymskokatolickiej; w końcu wysiedlił ich nie czekając na decyzję hierarchii duchownej. Z powodu jego interwencji, za emisję audycji z piosenkami białoruskimi zwolniono z pracy Czesława Miłosza. Z tego też powodu Bociański został przez poetę wspomniany (w negatywnym świetle) w utworze “Toast”. Od maja 1939 był wojewodą poznańskim.

Podczas kampanii wrześniowej opuścił Poznań. 6 września 1939 został powołany na stanowisko naczelnego kwatermistrza rządu.

17 września 1939 na moście granicznym na Czeremoszu w Kutach zastąpił drogę Naczelnemu Wodzowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi, zamierzającemu opuścić kraj. Wobec fiaska wyperswadowania mu tego pomysłu, w proteście targnął się na swoje życie.

Próba okazała się nieudana, ciężko ranny Bociański został przewieziony do Rumunii, gdzie został internowany. Po okresie internowania, przedostał się do zachodniej Europy. Pomimo prób, nie uzyskał przydziału do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Przez Leona Chajna wymieniany pośród masonerii

1956 Zarejestrowano Polską Federację Dyskusyjnych Klubów Filmowych, wśród nich poznański DKF Kamera.

Od 1966 roku klub działa w kinie Muza, gdzie do grona jego działaczy należeli m.in. Kazimierz Młynarz, Czesław Radomski, Lech Jeszka, Edward Pawlak. Właśnie w 1966 roku DKF Kamera wsławił się organizacją retrospektywy twórczości Ingmara Bergmana.

W latach 80. zainteresowanie karnetami na pokazy DKF-u było tak duże, że – jak podają wspominający tamte czasy pracownicy kina, widzowie ustawiali się po bilety w kolejce sięgającej kawiarni Kociak za rogiem.

W ostatnich latach DKF Kamera przygotowywał miesięczne cykle tematyczne, takie jak: Ja się zabiję!, Nakręcone komiksy, Dozwolone od lat 18, Hard Kore(a), Polish Fantastisch, Apokryf nie na żarty, (Anty)western?, Komiks, też film!, Kino bardzo brytyjskie Czas w kinie. [Źródło: Kino Muza, http://www.kinomuza.pl/muza_cycles/9, fot. Przebudowane kino Muza – 1964 r. według projektu Ryszarda Kulma, zdjęcie z kolekcji Jacka Kulma / Cyryl]

27 maja 1977. Most Dworcowy, fot. fotopolska

1978 Otwarcie Hotelu Orbis – Poznań.

Koncepcja budowy hotelu przy ul. Marchlewskiego powstała w latach 60. XX wieku. W planie szczegółowym zagospodarowania przestrzennego śródmieścia przewidziano hotel na 1000 miejsc hotelowych i 800 gastronomicznych oraz kino (900 miejsc) i operetkę (1000 miejsc). W przeciągu kilku lat z koncepcji wykreślone zostało kino. Jednocześnie, w 1972, rozpisano konkurs na opracowanie projektu koncepcyjnego hotelu i projektu architektoniczno-urbanistycznego.

29 marca 1974 rozpoczęto prace przygotowawcze; na uroczystość rozpoczęcia budowy przybyli przedstawiciele władz partyjnych i państwowych.

3 marca 1975 rozpoczęły się podstawowe prace budowlane. Budynek wysoki powstał w technologii wielkiej płyty winogradzkiej. Montaż części mieszkalnej został rozpoczęty 30 czerwca 1976, a 1 maja 1977 na hotelu zawisła wiecha, 24 maja 1978 został dokonany odbiór końcowy budynku. Otwarcie nastąpiło 27 maja 1978, na uroczystości otwarcia udekorowano zasłużonych budowniczych hotelu.

Ogółem przyznano 17 Krzyży Oficerskich i Kawalerskich Orderów Odrodzenia Polski, 15 złotych, 17 srebrnych, 9 brązowych Krzyży Zasługi oraz 250 odznak honorowych miasta Poznania i za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego, liczne odznaki resortowe i dyplomy uznania” – czytamy w Kronice Miasta Poznania.

Głównym projektantem hotelu był Jerzy Liśniewicz, wraz z nim w zespole autorskim pracowali Jerzy Buszkiewicz, Janusz Lenartowicz i Józef Maciejewski. Hotel rozpoczął działalność 5 czerwca 1978.

W momencie powstania liczył 21 kondygnacji z czego 16 zajmowały pokoje dla gości. Posiadał 994 miejsca noclegowe i 1160 gastronomicznych. Przed budynkiem wzniesiono również dwupoziomowy parking i plac dla pieszych oświetlany z dwóch 17 m wież oświetleniowych.

Jednym z gości hotelu był pułkownik Muammar Kaddafi, który przyjechał do Poznania specjalnym pociągiem w towarzystwie rozległej rodziny i rozbudowanej ochrony. Z hotelu udał się niespodziewanie do miasta, aby zobaczyć mieszkanie zwykłej polskiej rodziny, gubiąc ochronę i towarzyszących dygnitarzy [Przecież to mój Poznań. Andrzej Wituski w rozmowie z Dorotą Ronge-Juszczyk, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań, 2014, s. 143-144]

[zdjęcia z budowy hotelu, fot. Stanisław Wiktor / Cyryl]

ZDARZYŁO SIĘ 27 MAJA

1634 Pokój w Polanowie pomiędzy Polską a Moskwą. Władysław zrzekł się tytułu cara moskiewskiego.

1840 W wieku 57 lat zmarł Nicollo Paganini, włoski skrzypek i kompozytor.

Gry nauczył się w zasadzie sam, w wieku 11 lat rozpoczął triumfalne tourne po całej Europie. Jego romantyczny wygląd, awanturnicze życie, efektowne występy i zdolność pokonywania największych trudności technicznych przyniosły mu miano „diabelskiego skrzypka”. Podczas swych koncertów wzmacniał wrażenie m.in. przez stosowanie podwójnych chwytów i grę tylko na jednej strunie oraz pełnie fantazji wariacje.

1829 Po raz pierwszy odbył się słynny wyścig wioślarski na Tamizie pomiędzy osadami uniwersytetów Oxford i Cambridge.

1855 Car Aleksander II podczas pobytu w Warszawie, po objęciu tronu po śmierci Mikołaja I (2.03.1855 r.), ogłosił swoją politykę wobec Polski. Odmówił udzielenia amnestii polskim więźniom politycznym, jak również przywrócenia do urzędów w Królestwie Kongresowym języka polskiego. Swoją politykę wobec Polaków zawarł w słowach wypowiedzianych w języku francuskim point de reveries – precz z marzeniami (oczywiście o niepodległości Polski).

1878 Urodziła się Isadora Duncan, amerykańska tancerka, rozpowszechniła naturalny i ekspresyjny taniec, wykonywany najczęściej w greckich szatach bez obuwia. Była sympatyczką komunizmu, w 1922 roku wyszła za mąż za radzieckiego poetę Sergiusza Jesienina.

1905 W bitwie pod Cuszimą Japończycy rozbili rosyjską Flotę Bałtycką. Okręty floty czarnomorskiej przepłynęły dookoła Afryki, by bronić wschodnich rubieży Rosji. Japońskie okręty okazały się nowocześniejsze, a ich załogi lepiej wyszkolone. W ciągu kilku godzin rosyjska eskadra poszła na dno. Bitwa przesądziła o porażce Rosji w wojnie z Japonią (1904-1905).

1910 Zmarł Robert Koch – lekarz niemiecki. Jeden z współtwórców nowoczesnej bakteriologii i nauki o chorobach zakaźnych, odkrywca zarazka gruźlicy, tzw. prątka Kocha i przecinkowca cholery.

1923 Urodził się Henry Kissinger, polityk i politolog. Amerykański szef dyplomacji w latach 1969 – 1976, laureat pokojowej Nagrody Nobla.

1926 W mieście Hannibal (USA) odsłonięto pierwszy w świecie pomnik postaci literackiej, który przedstawiał Tomka Sawyera i Hucka Finna, bohaterów książek Marka Twaina.

1937 Otwarto dla ruchu pieszego most Golden Gate w San Francisco. Następnego dnia zezwolono także na ruch samochodów.

1942 Zginął w Pradze w wyniku zamachu Reinhard Heydrich genrał SS i policji, hitlerowski protektor Czech i Moraw.

1956 W Polsce ogłoszono amnestię dla części więźniów politycznych skazanych w latach stalinizmu. Wypuszczono między innymi byłych akowców i żołnierzy formacji polskich walczących na zachodzie.

1957 Urodziła się Siouxsie Sioux (wł. Susan Janet Dallion), wokalista grupy Siouxsie and The Banshees i The Creatures.

Grupa powstał w 1976 roku, a w jej pierwszym składzie na perkusji grał Sid Vicious (później w Sex Pistols). Formacja zadebiutowała w 1978 roku singlem „Hongkong Garden” i albumem „The Scream”. Do najbardziej znanych nagrań należą „Happy House”, „Spellbound” i „Kiss Them For Me”.

1957 Wyemitowano pierwsze nagranie grupy The Crickets. Jako wokalista wystąpił w nim słynny Buddy Holly.

1958 Amerykański rocker Jerry Lee Lewis po zagraniu zaledwie 2 koncertów odwołał swoją brytyjską trasę koncertową. Powodem tego był wielki skandal i oburzenie Anglików, wywołane faktem zawarcia przez Lewisa małżeństwa z 13-letnią kuzynką Myrą.

1958 Do kraju z emigracji powrócił na stałe Melchior Wańkowicz.

1960 Polskie Radio wyemitowało pierwszy odcinek słuchowiska “W Jezioranach”.

1961 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Travelin’ Man” Ricky Nelson.

http://www.youtube.com/watch?v=0janfcZ8LUw

1964 Władze szkoły w Coventry, w Wielkiej Brytanii, zawiesiły prawach 11 uczniów za noszenie takich samych fryzur jak Mick Jagger.

1964 W wieku 74 lat zmarł Jawaharlal Nehru, indyjski mąż stanu. Przyjaciel Mahatmy Ghandiego, od początku niepodległości Indii (15 sierpnia 1945) do 64 był premierem. W późniejszych latach jego córka – Indira Ghandi, a następnie wnuk Radżiw Ghandi sprawowali urząd premiera.

1971 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Brown Sugar” The Rolling Stones.

http://www.youtube.com/watch?v=1J9mzqJXP2Y&feature=fvst

1977 Ukazał się singiel grupy The Sex Pistols „God Save The Queen” będący atakiem na królową angielską. Pistolety zostały okrzyknięte wrogiem publicznym numer 1.

1986 Zespół Mike And The Mechanics otrzymał swoją pierwszą „złotą płytę” w USA. Certyfikat dostał debiutancki album “Mike And The Mechanics”.

1986 Bob Geldof, został pasowany na rycerza przez królową Elżbietę II, pragnącą w ten sposób uhonorować jego zasługi w walce z głodem w Afryce.

1989 Ukazał się 100. singel Cliffa Richarda “The Best Of Me”. Była to równocześnie jego 26 piosenka w ciągu 30 lat, która dotarła do pierwszej trójki brytyjskiej listy przebojów.

1990 Pierwsze wybory do samorządów terytorialnych powojennej Polsce. Zwycięstwo odniosły Komitety obywatelskie, które zdobyły w całym kraju 41,4% głosów.

1993 Przewagą jednego głosu posłowie “Solidarności” zaakceptowali wotum nieufności wobec rządu Hanny Suchockiej.

1995 Podczas jazdy konnej wypadkowi uległ aktor Christopher Reeve, odtwórca roli Supermena. W wyniku urazu został całkowicie sparaliżowany. „Nie poddałem się i nigdy się nie poddam” oświadczył po tym zdarzeniu. Założył fundację badań nad paraliżem, nie porzucił także aktorstwa – w remake’u (1998) „Okna na podwórze” Hitchcocka grał sparaliżowanego świadka morderstwa. Zmarł w 2004 roku.

2000 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Maria Maria” – Santana feat. The Product G&B; US Top Album “No Strings attache” – N SYNC.

2001 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Do You Really Like It” – DK Pied Piper; UK Top Album: “Reveal” – R.E.M.

http://www.youtube.com/watch?v=dpx7IWPda8A

Imieniny obchodzą: Augustyn, Juliusz, Julian, Jan

Augustyn to imię łacińskie, znaczące tyle, co „szczęśliwy”. Augustyn jest mężczyzną bardzo ambitnym i wrażliwym o wielkim autorytecie, posiada twórczy artystyczny umysł, często osiąga sukcesy na polu literackim. Jest oddany domowi i rodzinie, choć niekiedy nie potrafi być oszczędny i rozsądny. Jego patronem jest żyjący w IV wieku Św. Augustyn z Algieru, zatwardziały poganin i hulaka, a zarazem wybitny umysł, który przyjął chrzest pod wpływem dogłębnych lektur wielu ówczesnych dzieł filozoficznych i religijnych. Szczęśliwym kolorem Augustyna jest zieleń, a zwierzęciem jaskółka.

Juliusz to imię pochodzenie rzymskiego, popularne od czasów Gajusza Juliusza Cezara. (I wiek p.n.e.)Juliusz to mężczyzna niezwykle uporządkowany i stateczny o bystrym i analitycznym umyśle. Jest żądny władzy, ale można to traktować jako zaletę. Wykazuje niezwykłą pracowitość. Szczęśliwy kolor Juliusza to czerwień, a szczęśliwe zwierzę to czapla.

Jan to imię o hebrajskim rodowodzie, które znaczy: Bóg jest łaskawy. Osoba o tym imieniu jest dobra, sprawiedliwa, pracowita, szanująca kulturę i doświadczenia ludzi. Jest dobrym rzemieślnikiem, artystą, potrafi łączyć tradycję z nowoczesnością. Uchodzi za dobrego pedagoga i wychowawcę. Swą naturą ujmuje ludzi, jest szczery, hojny. Lubi podróże, kocha przyrodę.