KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 28 KWIETNIA

28 KWIETNIA Słońce w znaku Byka

– Światowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy obchodzony od 1996 r.
– Dzień Pamięci Pracowników, którzy utracili życie lub zdrowie w wyniku wypadków przy pracy – obchodzony od 1991 r. z inicjatywy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
– Barbados – Dzień Bohaterów
– Pitcairn – Święto Bounty

Cytaty na dziś:

– Przyjaźń może zakończyć się miłością, ale miłość nigdy nie może zakończyć się przyjaźnią. Charles Caleb Colton
– Powinieneś pisać tak, żeby czytelnicy nie tylko mogli, ale i musieli cię rozumieć. Kwintylian.
– Wieczność przed nami i wieczność za nami, a dla nas chwila między wiecznościami. Jan Izydor Sztaudynger (1904 – 1970)
– Prawo Murphy’ego: Nikt nie ma dość czasu, aby rzecz wykonać dobrze, ale zawsze później jest czas, aby ją zrobić od początku.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1579 Magistrat poznański wydał przepisy regulujące płace robotników dniówkowych.

1692 Rafał Leszczyński, ojciec późniejszego króla Polski Stanisława objął urząd starosty generalnego Wielkopolski.

1716 Powstała antysaska (przeciwko Augustowi II) konfederacja w Środzie pod laską Andrzeja Skórzewskiego.

Jej wojska, wzmocnione przez oddziały regimentarza konfederacji tarnogrodzkiej Jana Chryzostoma Gniazdowskiego, 24 VII 1716 r. uderzyły na Poznań i zdobyły je. Niestety, atak tarnogrodzian popierających Stanisława Leszczyńskiego pogłębił ruinę miasta i jego przedmieść, gdyż zdobywcy, a szczególnie żołnierze dywizji Gniazdowskiego, zrabowali doszczętnie całe miasto i każdego mieszczanina z osobna, i nałożyli wysokie kontrybucje.

W tej niepewnej sytuacji politycznej, w grudniu 1716 r. pod Poznaniem zjawili się Rosjanie i stacjonowali w Wielkopolsce do wiosny 1719 r. z obawy przed możliwością inwazji szwedzkiej. Wojna domowa spowodowała wstrzymanie napływu osadników do miasta na bardzo długi czas.

1904 Odbyło się zebranie inauguracyjne pierwszego polskiego klub sportowego w Poznaniu – „Klubu Wioślarskiego.”

Pomysłodawcą zorganizowania klubu był Maciej Wierzbiński. Wkrótce nawiązał współpracę z młodym posłem do pruskiego parlamentu Maciejem hrabią Mielżyńskim oraz gronem poważnych obywateli Poznania. Sam Wierzbiński zajął się pisaniem do tygodnika “Praca”. W pierwszym zarządzie znalazł się także ówczesny poseł, późniejszy ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu Alfred Chłapowski oraz pierwszy polski prezydent Poznania Jarogniew Drwęski.

1904 Urodził się Jan Izydor Sztaudynger, polski poeta, satyryk. Propagator teatru lalkowego (Ballady poznańskie, Krople liryczne, Raptularz zakochanych, Ballady i fraszki). W latach 1937-1939 był pracownikiem Kuratorium Szkolnego w Poznaniu i wykładowcą na Uniwersytecie Poznańskim.

1921 W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Jerzy Kujawski, polski malarz. Większość jego dzieł znajduje się w Centrum Pompidou w Paryżu, w muzeach sztuki współczesnej w Paryżu, Łodzi i Darmstadt (zm. 1998).

1931 W dalszym ciągu magistrat ustawia podobiznę pomnik Wilsona w różnych punktach miasta, by wypróbować, które będzie najodpowiedniejsze. Z alei Marcinkowskiego przeniesiono podobiznę pomnika na ulicę Wjazdową, potem na zbieg Wałów Zygmunta Starego  i ul. Towarowej, wreszcie do Parku Wilsona.

Makieta pomnika Wilsona na Św. Marcinie (Wjazdowej) Foto:  Ilustracja Poznańska, 28.04.1931 / Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

1935 “Nowy Kurjer” pisał: “W pierwszej połowie kwietnia br. wpłynęła do Prezydenta Miasta Poznania petycja grona mieszkańców ulicy Polnej o przedłużenie linii tramwajowej…”. Co najciekawsze, dwa tygodnie później magistrat przesłał pozytywną odpowiedź.

1941 We Lwowie urodził się Andrzej Kuczyński, nestor poznańskich dziennikarzy sportowych.

Wybitny znawca w dziedzinie wielkopolskiego sportu i największy promotor hokeja na trawie w Polsce. Podczas studiów działał w Zrzeszeniu Studentów Polskich w Poznaniu, m. in. w Studenckiej Agencji Informacyjnej Rady Okręgowej ZSP. Tam wespół z absolwentem prawa Jerzym Walaskiem prowadził szkółkę dziennikarską.

Autor książki “Święta gra azjatyckich magów”. Publikował w “Sporcie”, w “Głosie Wielkopolskim” (w latach 70. był kierownikiem działu sportowego), “Expressie Poznańskim”, “Przeglądzie Sportowym” i w “Tempie”. Przez wiele lat był korespondentem Polskiej Agencji Prasowej w Poznaniu.

1945 W marcu prezydent Bierut goszczący w Poznaniu obiecał pieniądze na odbudowę miasta. Władze Poznania miały jednak problem z uzyskaniem środków.

28 kwietnia rano prezydent Feliks Maciejewski wraz z dyrektorem Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Józefem Szłapczyńskim pojechali do stolicy. Bierut przyjął niespodziewanych gości, ale nie miał ochoty wydać im 18 mln zł na pensje dla pracowników poznańskiego magistratu i “dalszą organizację gospodarki komunalnej”. Po dłuższych targach z udziałem ministra skarbu prezydent Poznania wynegocjował kwotę 9 mln zł. Pierwsze dwie noce pieniądze przeleżały w szafie w mieszkaniu prezydenta przy ul. Wyspiańskiego 41, pilnowane przez milicjantów. [Źródło: Gazeta Wyborcza, notka Piotra Bojarskiego]

Prezydent Poznania Feliks Maciejewski wbija pamiątkowe gwoździe w drzewiec sztandaru 3. brygady pancernej II Armii Wojska Polskiego w czasie ceremonii na placu Wolności – 22.04.1945 Foto: Zbigniew Zielonacki / Cyryl

1951 Przemianowanie niektórych ulic w Poznaniu – Półwiejskiej, Daszyńskiego, Dębieckiej i Krakowskiej na Feliksa Dzierżyńskiego; Głogowskiej i Rokossowskiego na Konstantego Rokossowskiego; Dąbrowskiego i Skwierzyńskiej na Jarosława Dąbrowskiego; Słubickiej i Świerczewskiego na Karola Świerczewskiego; Budziszyńskiej i Grunwaldzkiej na Grunwaldzką; Lwowskiej i Dolnej Wildy na Dolną Wildę; Raczyńskich i Garbary na Garbary; Libelta i Cieszkowskiego na Karola Libelta; Wesołej, Przebieg i Noskowskiego na Zygmunta Noskowskiego,- Nowowiejskiego, Krętej i Rzeczypospolitej na Feliksa Nowowiejskiego; Solnej i Babińskiego na Solną; 23 Lutego i Kramarskiej na 23 Lutego; Jana III, Kościuszki, Zygmunta Augusta, Jagiellończyka i Jagiełły na Tadeusza Kościuszki; Opolskiej i Swierczewskiej na Opolską; Maya i Minikowskiej na Wincentego Pstrowskiego; Chocimskiej i Jasnogórskiej na Chocimską; Mycieiskich, Berdychowskiej i Maltańskiej na Włodzimierza Majakowskiego; 3 Maja i Ratajczaka na Franciszka Ratajczaka; Limanowskiego na Władysława Kniewskiego; Niegolewskich i Jeskego na Samuela Engla; Stablewskiego i Loretańskiaj na Władysława Hibnera; Potworowskiego i Potockiej na Henryka Rutkowskiego; Skorupki na Albańską; Sokolnickich i Kopczyńskiego na Pawła Findera; Dunina na Siewną; Działyńskich na Inżynierską; Wołickiego na Traktorową; Wybickiego na Drukarską; Magazynowej i Wujka na Magazynową; Armii Czerwonej i św. Marcina na Armii Czerwonej; Parku Wilsona na Park Marcina Kasprzaka; Placu Ratajskiego na Plac Młodej Gwardii; Zygmunta Starego, Warneńczyka i Marchlewskiego na Juliana Marchlewskiego; Mielżyńskiego na Alfreda Lampe. Plac Drwęskiego podzielono pomiędzy Przemysłową, Towarową i Magazynową.

[Źródło: Kronika Miasta Poznania, 1951-56, R.24]

1974 W Poznaniu urodziła się Małgorzata Dydek, pseudonim Ptyś, polska koszykarka, reprezentantka Polski, najwyższa (215 cm) zawodniczka w historii WNBA. W maju 2011 nagle zasłabła i po kilku dniach zmarła w szpitalu (27.05.2011).

1970 Podczas X sesji Rady Narodowej m. Poznania, poświęconej sprawozdaniu z wykonania planu i sytuacji gospodarczej informowano, że w mieście do użytku oddano 3863 mieszkań (12 35) izb. W porównaniu z 1968 r. oznacza to wzrost o 20%. W Zespole Osiedli Mieszkaniowych “Winogrady” zamiast 2465 izb oddano do użytku 2068. Obok tego nie wykonano planu stanów surowych.

W Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej “Rataje” mimo wykonania planu izb w 101% program roczny był wykonany z dużymi trudnościami i opóźnieniami. Alarmowa sytuacja panowała w inwestycjach towarzyszących. Nie buduje się równolegle pawilonów handlowych i usługowych, placówek socjalno-kulturalnych i dróg. [Kronika Miasta Poznania  1/71]

Osiedle Pod Lipami, ulica Słowiańska, lata 70-te, fot: fotopolska

1974 W Poznaniu urodziła się Manuela Michalak, finalistka pierwszej polskiej edycji programu Big Brother. Współprowadziła przez trzy lata program Maraton uśmiechu. Mieszka w Luboniu.

1983 Zmarł Franciszek Jaśkowiak, krajoznawca, autor przewodników turystycznych po Wielkopolsce.

Od 1910 roku uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Morasku, a później w Radojewie. W 1925 roku ukończył Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Studia ukończył w roku 1931 na Uniwersytecie Poznańskim.

Po wojnie pracował w Wydziale Kultury i Sztuki Zarządu Miejskiego oraz Zarządzie Międzynarodowych Targów Poznańskich, był między innymi wicedyrektorem, szefem służby zagranicznej, szefem protokołu. Władał biegle wieloma językami. Jaśkowiak związał się z turystyką i krajoznawstwem w 1923 roku.

W 1945 roku reaktywował poznański oddział PTTK, któremu przewodniczył w latach 1945-1948 i 1951-1954. Również w 1945 roku reaktywował wydawnictwo Kronika Miasta Poznania oraz Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania, któremu prezesował w latach 1945-1948. Od 1945 roku był członkiem i działaczem Ligi Ochrony Przyrody, a także członkiem i działaczem Stronnictwa Demokratycznego. Jest autorem przewodników krajoznawczych, w tym wielokrotnie wznawianego Przewodnika po Wielkopolskim Parku Narodowym.

Został upamiętniony m.in. tablicą pamiątkową umieszczoną na kamienicy przy Starym Rynku nr 89/90 w Poznaniu – siedziba Oddziału Poznańskiego PTTK, głazami w Wielkopolskim Parku Narodowym i rezerwacie Morasko, ulica pomiędzy Radojewem i Moraskiem, jego imię nowi także szlak turystyczny.

Głaz pamięci Franciszka Jaśkowiaka w Rezerwacie Przyrody Meteoryt Morasko, fot: wikipedia

1986 Poznański Ośrodek Tradycji Ruchu Młodzieżowego był miejscem rzadkiego wydarzenia. Po raz pierwszy wręczono tam honorowe medale “Przodownika pracy zawodowej i społecznej“, przyznawane przez Zarząd Wojewódzki Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Otrzymało je szesnaście osób. [Kronika Miasta Poznania 3/97]

1986 “Próba się udała – informował “Express Poznański” (29 IV). – Mamy w Poznaniu pierwszy sklep ze zdrową żywnością. Zapowiedź kiermaszu zdrowej żywności w »samie« przy ul. Mylnej zwabiła ogromny, niepoliczalny tłum klientów.

W długiej kolejce, zanim jeszcze zaczęto handlować, ustawiali się przede wszystkim poznaniacy […]  Większość przywiodła zwykła ciekawość: czym się różni sprzedawana tutaj żywność od tej z półek obok? Od pierwszej chwili prawie każdy zaczynał wybór od »Energovitu« – pszenicy z kiełkami.

Byli i tacy, -którzy od razu robili większe zapasy – 20 – 30 opakowań, toteż już po dwóch godzinach producent musiał wzywać nowe posiłki {…]  W pierwszym dniu kiermaszu organizatorzy zgromadzili aż 94 różne produkty – od soli przyprawowej, sosów, po świeże warzywa i różnorodne przetwory” . [Kronika Miasta Poznania nr  3/87]

ZDARZYŁO SIĘ 28 KWIETNIA

1442 Urodził się Edward IV York, król Anglii 1461-70, 1471-83.

Uważany był za najprzystojniejszego mężczyznę swoich czasów. Zrozumiałe jest więc, że cieszył się wielkim powodzeniem wśród kobiet. Folgował uciechom łoża z równym animuszem jak uciechom stołu – lubił dobrze zjeść i dobrze wypić. Taki tryb życia doprowadził do tego, że tusza Edwarda przybrała dość pokaźne rozmiary.

1641 Urodziła się Maria Kazimiera de la Grange d’Arquien (Marysieńka), żona Jana III Sobieskiego.

Była fundatorką kościoła Sakramentek na Nowym Mieście w Warszawie, wzniesionego dla upamiętnienia zwycięstwa Jana III nad Turkami. Na miejscu dzisiejszego placu Teatralnego wzniosła tzw., “Marywil”, czyli kompleks budynków mieszczących hale targowe i giełdę. Było to pierwsze centrum handlowe w stolicy.

1789 Bunt na brytyjskim statku transportowym Bounty. Załoga zbuntowała się przeciwko złemu traktowaniu przez kapitana Williama Bligha i wysadziła go wraz z 18 wiernymi mu marynarzami do małej szalupy.

1794 Na gilotynie zginął 24-letni Armand Louis Charost, francuski arystokrata. W drodze na szafot czytał książkę, a kiedy przyszła kolej na jego egzekucję, zagiął czytaną stronę i oddał książkę katu.

1876 Brytyjska królowa Wiktoria zyskała tytuł cesarzowej Indii.

1895 W Rydze urodził się Mikołaj Alojzy Kaszyn – pierwszy etatowy pracownik programowy Polskiego Radia. Kierownik programowy, reżyser pierwszego w Polsce słuchowiska.

1908 Urodził się Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec, który zasłynął uratowaniem swoich żydowskich pracowników przed zagładą w obozach koncentracyjnych. (zm. 1974).

1910 Pierwszy nocny lot samolotem, przeprowadził go Anglik Claude Grahame-White.

1910 Po raz pierwszy finał Pucharu Ligi Angielskiej został rozegrany na stadionie Wembley

1914 W. H. Carrier opatentował system klimatyzacji.

1916 Urodził się Ferruccio Lamborghini, włoski przemysłowiec, projektant samochodów, stworzył markę Lamborghini. (zm. 1993).

1917 Urodził się Leonid Teliga, dziennikarz, żeglarz. W latach 1967-69 opłynął samotnie kulę ziemską na jachcie Opty. Zmarł w 1970 roku.

1922 W Glasgow urodził się Alistair MacLean, pisarz szkocki. Autor wielu popularnych powieści o tematyce sensacyjnej, kryminalnej i wojennej. (zm. 1987).

1924 Bank Polski rozpoczął wymianę marek polskich na złote według przelicznika 1 800 000: 1.

1928 Urodziła się Mirosława Dubrawska, polska aktorka. Użyczyła swojego głosu Wilmie w kreskówce Flinstonowie.

1932 Theiler Max odkrył szczepionkę przeciw żółtej febrze.

1937 Pierwszy pasażerski lot nad Pacyfikiem. Rejs obsługiwany był przez samolot linii Pan Am.

1938 Urodził się Daniel Passent, polski dziennikarz i dyplomata. Wieloletni felietonista tygodnika społeczno-politycznego “Polityka” i były ambasador RP w Chile. Ze związku z poetką Agnieszką Osiecką ma córkę Agatę Passent.

1957 W Paryżu utworzono Światową Federację Miast Bliźniaczych.

1963 Podczas koncertu grupy The Rollin’ Stone w klubie Crawdaddy w Londynie, po raz pierwszy zobaczył ją jej późniejszy menedżer Andrew Loog Oldham.

1969 Debiut zespołu King Crismson z Gregiem Lake’em i Ianem McDonald’em.

1971 Urodził się Leigh Adams, australijski żużlowiec. Honorowy obywatel Leszna.

1974 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Loco-Motion” – Grand Funk. Nagranie dotarło na top po raz drugi, pierwszy raz w oryginalnej wersji wykonywanej przez Little Eva w 1962 roku. Trzeci raz piosenka trafiła na szczyt w latach 80-tych w wykonaniu Kylie Minogue.

1974 Urodziła się Penélope Cruz, hiszpańska aktorka. Wystąpiła, odnosząc liczne sukcesy, w hiszpańsko-, francusko- oraz anglojęzycznych filmach. W 2009 za rolę w filmie Woody’ego Allena Vicky Cristina Barcelona otrzymała nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej, popularnego Oscara.

1989 W Pierwszym Programie Polskiego Radia nadano pierwszą audycję przygotowaną przez zespół radiowy Komitetu Obywatelskiego Solidarności. Jacek Kuroń, główny architekt polityki tej części opozycji, która zdecydowała się na współdziałanie z władzami PRL, przedstawił program wyborczy Solidarności. Audycja była źle słyszana.

1992 Zmarł Francis Bacon – wybitny brytyjski malarz. W 1964 roku związał się z George Dyerem. Jak twierdził, poznał go, gdy ten włamywał się do jego mieszkania. W 1998 roku powstał film biograficzny Love Is the Devil. Szkic do portretu Francisa Bacona ukazujący barwne życie malarza.

1994 W Polsce, jako pierwszym kraju na świecie, ukazała się płyta Basi “The Sweetest Illusion”. W następnym dniu trafiła do sklepów w Japonii i kolejno innych krajów.

2001 Z kosmodromu Bajkonur wystartował na stację badawczą Alpha statek Sojuz, którego załogę stanowili dwaj rosyjscy kosmonauci Talgat Musabaev i Jurij Baturin oraz pierwszy w historii kosmiczny turysta Dennis Tito.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “All For You” – Janet Jackson; US Top Albums: “Now 6” – Various Artists.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Freak Like Me” – Sugarbabies; UK Top Album: “All Rise”- Blue.

http://www.dailymotion.com/video/x15f3w_sugababes-freak-like-me_music

Urodzeni 28 kwietnia to osoby obdarzone artystyczną naturą, wrażliwe i subtelne. Jak rzadko kto potrafią docenić piękno i estetykę form. Dzięki tym cechom mogą osiągnąć duże sukcesy, ale muszą wykazać się wytrwałością i konsekwencją. W kontaktach międzyludzkich są nerwowi, łatwowierni i nieśmiali.

Imieniny obchodzą: Waleria, Ludwik, Piotr, Witalis

Kobieta o imieniu Ludwika jest uzdolnioną organizatorką, obdarzoną analitycznym umysłem. Jest uczuciowa i koleżeńska. Nie lubi kłótni i konfliktów. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody, tylko tam naprawdę odpoczywa. Lubi podróże oraz smaczne i wyszukane potrawy. Nosi się elegancko, lubi zmieniać stroje.

Łacińskim pochodzeniem charakteryzuje się imię Waleria. Pierwotnie znaczyło: “kobieta pochodząca z rodu Valeria”. Kobieta o tym imieniu jest spokojna, rozsądna i zrównoważona, konsekwentna w dążeniu do celu. Opowiada się za całkowitą emancypacją kobiet.

28 Kwietnia Kościół Katolicki wspomina: św. Ludwika Grignion de Montfort, św. Pawła od Krzyża, św. Piotra Chanela

Św. Ludwik Maria Grignon de Montfort, kapłan (1673-1716), był wędrownym misjonarzem. Miał szczególne nabożeństwo do Matki Bożej. Był Jej pierwszym niewolnikiem. Swój program oddawania się w niewolę Matce Bożej przedstawił w Traktacie o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny. Tę samą ideę podjął św. Maksymilian Kolbe, a później kard. Stefan Wyszyński. W liturgii kościelnej wspomina się dzisiaj również św. Piotra Chanela, misjonarza i męczennika. Ewangelizował pogańskich mieszkańców wyspy Futumu na Oceanii. Został zamordowany w 1841 r.