KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 28 LIPCA

Słońce w znaku Lwa

Święto narodowe Peru

Osoba urodzona 28 lipca umie się w porę opanować i sam sobie wykreśla swe cele i drogi życiowe. Niezbyt towarzyski – prowadzi nieraz życie w odosobnieniu. Posiada usposobienie filozoficzne. Mądry, czujny, bystry umie też być bardzo chytrym i przebiegłym. Interesuje się studiami naukowymi. Wyróżnia się swymi zdolnościami pośród otoczenia.

Jest to zdolny organizator, człowiek ostrożny, bystry, inteligentny, skupiający dookoła siebie innych ludzi. Potrafi jednak być również zazdrosnym i gniewnym – stąd też postępować z nim należy umiejętnie. Pragnie wysunąć się na pierwsze miejsce i walczy o to, zwyciężając swych rywali w sposób bardzo subtelny. Dąży do tego zawsze, aby zająć stanowisko przodujące.

Cytaty na dziś:

•    Słowo nie wróbel: jak ucieknie, to go już nie schwytasz. Przysłowie rosyjskie
•    Romantyzm to bunt kwiatu przeciwko swoim korzeniom. Stanisław Brzozowski
•    Głupoty straszna potęga: Ziemię burzy, piekła sięga. Aleksander Fredro

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1768 Wczesnym rankiem wielmożny pułkownik [Burman], dowodzący wojskiem moskiewskim, pozostawiwszy niewielu żołnierzy w Poznaniu, wyruszył do Żnina, by uspokoić na nowo powstałą konfederację oraz powstrzymać rabusiów. Pozostali oficerowie wspomnianego wojska zobowiązali zacnego prezydenta [Józefa Dretnera], by mieszczanie razem z ich żołnierzami pełnili nocne straże. Po przystaniu na tę prośbę polecono, aby odbyli straż w pierwszej wartowni, zaś co do pozostałych czterech, przez cztery kolejne noce, co też wykonali.

[Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1806 W Bninie urodził się Jakub Krotowski–Krauthofer spolonizowany poznański adwokat i powstaniec.

Pochodził z rodziny niemieckiej, był synem Józefa Augustyna Krauthofera. Kształcił się w szkole miejskiej w Poznaniu, następnie odbył studia prawnicze. Prowadził w Poznaniu kancelarię adwokacką i notarialną. Publikował artykuły na tematy prawne na łamach czasopism poznańskich (“Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego”, “Tygodnik Literacki”), wielokrotnie dawał wyraz swoim sympatiom słowiańskim oraz poglądom antyniemieckim, domagając się m.in. równych praw Polaków i Niemców w sądownictwie.

W marcu 1848 został wybrany do poznańskiego Komitetu Narodowego. Jako rzecznik pełnej niepodległości i walki ludowej nie spotkał się z poparciem większości członków Komitetu; po zmianie nazwiska na Krotowski osobiście agitował wśród ludu wielkopolskiego, zorganizował własny oddział zbrojny i prowadził walkę z Niemcami.

W maju 1848 ogłosił niepodległą Rzeczpospolitą Polską w Mosinie i Kórniku, usunął niemieckich urzędników, mianował ich polskich odpowiedników, wydawał dokumenty z pieczęcią z orłem jagiellońskim i napisem “Polska Powstająca”.

Po pięciu dniach 8 maja został uwięziony przez wojsko pruskie w Konarzewie.

1852 Ostatni dzień ukazywania się „Dziennika Poznańskiego”.

1882 Urodził się Stefan Kałamajski, poznański kupiec i przemysłowiec, radny Poznania, honorowy konsul duński

Poznańscy kupcy: Jan Łuczak i Stefan Kałamajski, prywatnie szwagrowie, szaleni antagoniści, bezwzględni konkurenci w interesach, przewidzieli zmiany w kinematografii. Pierwszy z nich zazdrosny o powodzenie szwagra, zbudował dwa duże kina, jeszcze z niemymi filmami: Metropolis na 900 miejsc i nieco tylko mniejsze Apollo.

Drugi – zapewne z także z zawiści, nie chcąc być gorszy, polecił wyburzyć niewielkie kino Pałacowe przy pl. Wolności 6 i pobudować nowe kino Słońce, z wielką 1600 miejscową widownią (tu warto przypomnieć, że w Słońcu pianino zastąpiły organy Wurlitzera, na których grał Ludomir Budziński pod pseudonimem Szeliga, który będąc radiowym sprawozdawcą sportowym, musiał ukrywać dodatkową profesję, bo granie w kinie kolidowało z oficjalnym jego zatrudnieniem). A działo się to w latach 1927 i 1928, w czasie kiedy w Stanach Zjednoczonych powstawały już filmy dźwiękowe.

Te nowości kinowe powstawały po prostu przez zazdrość. A Jan Łuczak, nie bez pewnej złośliwości, nad zachodnią bramą pasażu Apollo umieścił tablicę, z wyraźną aluzją pod adresem szwagra: ,,Dałeś mi Boże w swej szczodrobliwości, dajże i temu, który mi zazdrości’’. Dziś nie ma już tej tablicy, ani tych kin; Słońce i Metropolis padły pod bombami w czasie wojny. [Na podstawie wspomnień poznańskiego dziennikarza Zdzisława Beryta, zdjęcie: www.archiwumkorporacyjne.pl]

1900 W Brodnicy urodził się Artur Maria Swinarski, poeta, satyryk i dramaturg. Autor przekładów klasyków niemieckich. Zmarł 21 kwietnia 1965 roku.

Po ukończeniu gimnazjum przyjechał do Poznania, gdzie studiował germanistykę, historię sztuki i scenografię. W latach 1918–1920 związany był ze środowiskiem literackim „Zdroju”, gdzie debiutował jako grafik. Należał do grupy plastycznej „Bunt”. W 1919 miał pierwszą indywidualną wystawę obrazów. W roku 1922 był osobistym sekretarzem Stanisława Ignacego Witkiewicza.

W Poznaniu, razem z Romanem Wilkanowiczem wystawiał szopki satyryczne w „Różowej Kukułce” Ludwika Pugeta oraz kabaretach Ździebko i Klub Szyderców.

W latach 1934-1937 mieszkał w Krakowie, gdzie kierował działem literacki „Czasu”, i wystawiał szopki satyryczne (wraz z Magdaleną Samozwaniec). Od roku 1937 mieszkał w Gdyni, gdzie redagował dział literacki „Kuriera Bałtyckiego”. Podczas okupacji przebywał w Krakowie. [Źródło: Wielkopolski słownik biograficzny. Poznań: PWN, 1981]

,,Już samym wyglądem zwracał na siebie uwagę (…) Ubierał się w jaskrawe, kontrastowe barwy (na przykład żółtą koszulę i czerwony sweter, zawsze nieprawdopodobnie jaskrawe krawaty) (…)

…manifestował swoje homoseksualne skłonności. Zaprzyjaźniona Magdalena Samozwaniec miała zwyczaj ostrzegać znajomych przed uwiedzeniem przez demonicznego Arturka” [Izolda Kiec, Czy chce pan być powieszony w sympatycznem towarzystwie. czyli poznańskie kabarety artystyczne dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2015, s. 88]

I jeszcze relacja Aleksandra Janty-Połczyńskiego: ,,Artur Maria włóczył się z apaszami poznańskimi, półświatek był jego żywiołem, czynił też nieraz figlarne próby wprowadzenia jego przedstawicieli w środowisko szanującego się towarzystwa i tzw. lepszej sfery (…)

Do domu narzeczonej przyszedł kiedyś pod jej nieobecność z dwoma spotkanymi w podejrzanych okolicznościach towarzyszami, po czym po hucznej libacji (…) poprosił ich, aby zechcieli z nim dzielić rozłożyste łoże państwa domu. Skorzystali z tej propozycji jedynie na czas, jaki potrzebny był Arturowi Marii do pogrążenia się w sen sprawiedliwego. Kiedy obudził się następnego dnia w południe, łóżko w którym spał, stanowiło jedyny mebel w mieszkaniu…” [Izolda Kiec, Czy chce pan być powieszony w sympatycznem towarzystwie. czyli poznańskie kabarety artystyczne dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2015, ss. 91-92, fot: od lewej Artur Maria Swinarski, NN i Magdalena Samozwaniec podczas rejsu statkiem do Leningradu 1956 korespondencja M. SamozwaniecMoich listów nie pal! Listy do rodziny i przyjaciół, wstęp, wybór i opracowanie R. Podraza, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014]

1972 W Warszawie zmarła Mieczysława Ćwiklińska, znana aktorka filmowa i teatralna. Grała w 40 filmach, kreowała ponad 100 ról w teatrze, stworzyła własny styl gry. Przyczyniła się do powstanie pomysłu świętowania Dnia Babci – inicjatywa wyszła z redakcji Expressu Poznańskiego w 1964 roku.

Tak wspomina to poznański poeta Ryszard Danecki. Występowała wtedy na scenie poznańskiej „Olimpii” przy ul. Grunwaldzkiej sędziwa, 85 letnia już aktorka, Mieczysława Ćwiklińska w sztuce Casony „Drzewa umierają stojąc” w roli Babci.

Zastanawialiśmy się jak uczcić wielką artystkę? Zamówiliśmy w cukierni hotelu Merkury tort z napisem „Dla Babci”, który wręczyłem jej na scenie, wmawiając, że 21 stycznia obchodzimy w Poznaniu Dzień Babci. Pomysł ten podchwyciła rok później redakcja warszawskiej popołudniówki „Express Wieczorny” i tak się zaczęła historia tego święta.

[Źródło: Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 12]

1974 Poznań w obiektywie Stanisław Wiktora z archiwum miejskiego Cyryl – Plac Wolności

1978 Mieszkańcy Poznania owacyjne witali bohaterów Kosmosu: podpułkownika Mirosława Hermaszewskiego, pierwszego Polaka-zdobywcy Kosmosu oraz generała Piotra Klimuka – dowódcy “Sojuza 30”.

Od wczesnego rana wzdłuż trasy przejazdu bohaterów Kosmosu gromadzili się poznaniacy. Wiele z nich przybyło także na lotnisko w Ławicy. Samolot lądował o godzinie 9.25. Gości witali członkowie Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z I sekretarzem Jerzym Zasadą. Obecni byli: prezydent Poznania Władysław Sleboda, wicewojewoda poznański Romuald Zysnarski.

Licznie zgromadzeni na lotnisku poznaniacy rozpoczęli owację, gdy na stopniach samolotu pojawił się jako pierwszy Mirosław Hermaszewski. Dziewczęta i chłopcy w ludowych strojach wręczyli kosmonautom i towarzyszącym im osobom wiązanki kwiatów.

Z lotniska kolumna samochodów przejechała ulicami Świerczewskiego, Zeylanda, Rondem Kopernika, Pułaskiego i Obornicką do Zespołu Osiedli Mieszkaniowych “Winogrady”. Wzdłuż trasy poznaniacy z transparentami i kwiatami wiwatowali na cześć gości. W parku na Osiedlu’ Kosmonautów. u stóp pomnika Jurija Gagarina kosmonauci złożyli wiązanki kwiatów.

Wartę honorową zaciągnęli żołnierze wojsk lotniczych. Odbyło się krótkie spotkanie z grupą młodzieży, która w Osiedlowym Domu Kultury “Orbita” buduje makietę podmoskiewskiego Centrum Kierowania Lotami Kosmicznymi. Młodzież poprosiła Mirosława Hermaszewskiego o patronat nad jej klubem. Stąd goście udali się do Obserwatorium Astronomicznego Szerokościowego Centrum Badan Kosmicznych Polskiej Akademii w Borówcu.  [Źródło: Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 2/1979, fot. Stanisław Wiktor / Cyryl]

1987 Decyzją terenowego inspektora sanitarnego, dr Marii Handl, w godzinach wieczornych zamknięta została restauracja “Arkadia”. O godz. 2.20 do dyżurnego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji wpłynął meldunek, iż na ul. Czerwonej Armii (naprzeciw Pałacu Kultury) nastąpiło pęknięcie wodociągu (rura 300 mim z 1902 r.!). Awaria wywołała ogromne komplikacje komunikacyjne. Wszystko stanęło. Ostatecznie udało się uruchomić komunikację tramwajową po jednym torze (na prostej) w kierunku Al. Marcinkowskiego. [KMP]

2022 Oficjalnie otwarto kładkę nad Wartą w Owińskach.

Konstrukcja łączy Owińska z Poznaniem na wysokości Radojewa. Dzięki niej łatwiej dojechać do Puszczy Zielonki i położonych w jej pobliżu atrakcji. Atrakcją obiektu jest wieża z dwiema platformami widokowymi na wysokościach 12 i ponad 20 metrów

Kładka została wybudowana na wysokości zespołu poklasztornego cysterek w Owińskach, w miejscu historycznej przeprawy promowej, która łączyła Radojewo z Owińskami od XIII wieku do lat 40. ubiegłego stulecia.

Dzisiejsze otwarcie jest bez wątpienia jest ważnym wydarzeniem, bo ta inwestycja jest kluczowym rozwiązaniem kwestii komunikacyjnych, jeśli chodzi o przekraczanie Warty – podkreślał Marek Woźniak, marszałek województwa. – Najbliższy most jest w Poznaniu, kolejny – w Biedrusku. To znaczący odcinek rzeki, a mamy przecież do czynienia z bardzo atrakcyjnymi turystycznie regionami.
Atrakcją obiektu jest wieża z dwiema platformami widokowymi na wysokościach 12 i ponad 20 metrów. Dzięki nim można podziwiać Warty z poziomu koron drzew. Część mostowa składa się z trzech przęseł o konstrukcji podwieszonej z betonowym mostem o długości 133,7 m. Wraz z wjazdami po obu brzegach ma ok. 200 metrów i jest na tyle szeroka, że mogą z niej jednocześnie korzystać piesi i rowerzyści..

Po stronie gminy Czerwonak kładka jest “bramą” do Puszczy Zielonki i jej sąsiednich atrakcji: kąpieliska Akwen Tropicana, malowniczych zbiorników pożwirowych, unikatowego Parku Orientacji Przestrzennej i Biblioteki Zapachów oraz do zabudowań pocysterskich. Z zejścia po stronie Owińsk do wieży na Dziewiczej Górze jest około 6 kilometrów. Kładka jest też naturalnym przedłużeniem Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego na zachodnim brzegu Warty i szlaków rowerowych po stronie wschodniej (np. Cysterski Szlak Rowerowy, Szlak Kościołów Drewnianych).

Na zachodnim brzegu można do niej dojechać lub dojść od strony Radojewa ul. Piołunową lub przedłużeniem ul. Nadwarciańskiej jadąc z Naramowic. Z końcowego przystanku tramwajowego przy ul. Błażeja do wejścia na kładkę jest ok. 7 kilometrów, natomiast z pętli Radojewo to tylko 2 km.

Realizacja o wartości 27 mln zł jest jednym z przykładów współpracy metropolitalnej Gminy Czerwonak z Miastem Poznań, Powiatem Poznańskim i gminą Suchy Las. Przedsięwzięcie jest dofinansowane przez Unię Europejską w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020. Miasto Poznań przeznaczyło na inwestycję 5 mln złotych z budżetu oraz 6 mln pochodzących z dodatkowego wsparcia zewnętrznego. [UMP]

ZDARZYŁO SIĘ 28 LIPCA

1456 Urodził się Iacopo Sannazaro, poeta włoski. Powieścią „Arcadia” ugruntował pozycję powieści pasterskiej jako odrębnego gatunku literackiego.

1540 Henryk VIII poślubił swą piąta żonę Katarzynę Howard. Tego samego dnia jego były pierwszy minister Thomas Cromwell został stracony na wzgórzu Tower.

1586 Anglicy po raz pierwszy zobaczyli ziemniaka. Przywiózł go z Kolumbii Sir Thomas Harriot.

1655 Zmarł Cyrano de Bergerac, francuski filozof i pisarz.

1637 Biali osadnicy w Ameryce całkowicie wybili indiańskie plemię Peugeotów.

1648 Prywatna armia księcia Jaremy Wiśniowieckiego rozbiła oddział Kozaków pod dowództwem atamana Maksyma Krzywonosa pod Konstantynowem.

1717 Król Prus Fryderyk Wilhelm I nakazał edukacje dzieci w wieku 5 do 12 lat.

1741 Zmarł (lub odbył się pogrzeb) Antonio Vivaldi, il Prete roso – rudy ksiądz jak nazywali go współcześni, włoski kompozytor. Był autorem blisko tysiąca dzieł wśród których znajduje się m.in. 40 oper, 3 oratoria, 81 koncertów. Vivaldi swoją karierę artystyczną rozpoczął jako skrzypek w bazylice św. Marka w Wenecji. W 1703 został wyświęcony na księdza, działał także jako nauczyciel skrzypiec i dyrygent. Ur. 4 marca 1678 r.

1750 W wieku 65 lat zmarł Jan Sebastian Bach. Za życia był bardziej podziwiany za perfekcję gry na organach i sztukę improwizacji niż za twórczość kompozytorską. Jego dzieła uważano za zbyt ciężkie i pretensjonalne. Nie odpowiadały ówczesnym tendencjom mody, lekkiemu, dworskiemu stylowi muzycznemu. Jako kompozytor Bach został odkryty w dopiero w XIX wieku, dziś uważany jest za jednego z największych twórców muzyki. Jan Sebastian Bach był dwukrotnie żonaty pozostawił 20 dzieci, wielu z nich kontynuowało muzyczne tradycje ojca.

1794 Stracenie Maksymiliana Robespierre, jednego z przywódców Rewolucji Francuskiej. Do upadku Robespierre’a doprowadziły rządy terroru. Razem z nim stracony został Louis Saint – Just. Robespierre urodził się 6 maja 1758 roku.

1812 Urodził się Józef Ignacy Kraszewski, pisarz, historyk i działacz społeczny. Pozostawił po sobie około 400 utworów, w tym wiele popularnych powieści historycznych z których największa poczytność zdobyła „Stara baśń”. Zmarł 19 marca 1887 roku.

1821 Peru proklamowało niezależność od Hiszpanii. Święto narodowe.

1833 Parlament Wielkiej Brytanii zniósł niewolnictwo na całym obszarze Imperium.

1887 Urodził się Marcel Duchamp, francuski malarz. Nazywany był “ojcem wszystkich form awangardy”.

1900 Louis Lassing z Connecticut po raz pierwszy podał hamburgera.

1914 W Nowym Jorku po raz pierwszy został wykonany foxtrot.

1925 Wzrósł kurs walut zagranicznych, co spowodowało pierwsze załamanie się polskiego złotego.

1928 W Amsterdamie otwarto VIII Igrzyska Olimpijskie. (trwały do 12.08.) Polska zdobyła tam pierwsze miejsce wrzucie dyskiem dzięki Halinie Konopackiej (39,63 m) oraz nagrodę literacką za tom poezji Kazimierza Wierzyńskiego “Laur olimpijski”.

1933 Dostarczony został  pierwszy śpiewający telegram. Dostarczył Rudy Vallee w Nowym Jorku.

1944 W trwających od 23 lipca walkach o Lwów udział wzięły oddziały Armii Krajowej. Dowódca AK pułkownik Filipkowski został poinformowany w sztabie radzieckim, że Lwów jest radziecki i ukraiński, rozpoczęły się także aresztowania kadry oficerskiej i żołnierzy polskich.

1945 Urodził się Richard Wright, współzałożyciel i klawiszowiec grupy Pink Floyd. Ich album „Dark Side Of The Moon” z 1973 roku pozostawał na liście magazynu Billboard przez 10 lat co jest absolutnym rekordem.

1945 Urodził się Jim Davis, twórca “Garfielda”.

1960 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: „Please Don’t Tease” – Cliff Richard.

1965 Urodził się Tex Axile, klawiszowiec brytyjskiej grupy Transvision Vamp. Grupa znana jest z przebojów „I Want Your Love” i „Baby I Don’t Care”.

http://www.youtube.com/watch?v=UH1Rs6LSvBs

1972 W Warszawie zmarła Mieczysława Ćwiklińska, znana aktorka filmowa i teatralna. Grała w 40 filmach, kreowała ponad 100 ról w teatrze, stworzyła własny styl gry. Ur. 1.01.1880 roku w Lublinie.

1978 W Hawanie rozpoczął się XI Festiwal Młodzieży i Studentów (trwał do 5.08.).

1979 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: “I Don’t Like Mondays” – The Boomtown Rats. Inspiracją powstania utworu było prawdziwe zdarzenie – strzelanina w jednej ze szkół.

1984 Rozpoczęły się Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles. Olimpiada został zbojkotowana przez obóz państw socjalistycznych w tym przez Polskę. Po raz pierwszy od 1952 roku uczestniczyła w nich reprezentacja Chińskiej Republiki Ludowej. W klasyfikacji medalowej zwyciężyły Stany Zjednoczone przed Rumunią i RFN.

1993 Andorra została 184 członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych.

1993 Polska podpisała konkordat z Watykanem. Umowa zawarta w 1925 roku, została anulowana w 1945 przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, który stwierdził, że to Watykan zerwał konkordat, uznając zmiany w administracji kościelnej, zgodne z wymogami hitlerowskiego okupanta.

1995 Odbyła się telewizyjna premiera videoclipu “You Are Not Alone” Michaela Jacksona. Piosenkarz pojawił się u boku swojej żony Lisy Marie Presley.

1998 Zmarł Zbigniew Herbert, jeden z najwybitniejszych poetów polskich okresu powojennego, autor między innymi “Pana Cogito” i “Raportu z oblężonego miasta”.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Anyone of Us (Stupid Mistake)” – Gareth Gates; UK Top Album: „By The Way” – Red Hot Chili Peppers.

Imieniny obchodzą: Ada, Bibiana, Inocenty, Wiktor, Aida, Aurelia

Ada, imię to w języku hebrajskim oznaczające upiększać się, stroić występuje często w Starym Testamencie np. imię Ada nosi jedna z żon Lemecha, matka Jabala, w języku niemieckim to skrót imion Adelajda, Adela, Adelina.

Bibiana to najprawdopodobniej zmieniona ludowa wymowa imienia Viviana. Viviana to nazwa rodowa, ale też mająca związek z vivius – żywy, imię pochodzenia łacińskiego.

Wiktor to zwycięzca, imię męskie pochodzenia łacińskiego.

Innocenty, czyli niewinny – imię pochodzenia łacińskiego.