KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 29 LUTEGO

Urodzeni 29 lutego mają niezwykłą intuicję, która pozwala im osiągnąć postawiony cel lub wyjść obronną ręką z każdej sytuacji. Prawdomówni, zrażają się i bezpowrotnie tracą zaufanie do osób, które ich zawiodły.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1440 Król Władysław III potwierdza dokument króla Władysława Jagiełły z dnia 16 kwietnia 1433 zakazujący pobierania ceł od mieszczan pyzdrskich.

1536 “Wypisanie pana Jana Wyleżyńskiego resztki dziatek, którego roku abo Lata Bożego 1530 we środę po świętem Marcinie [16 XI] godziny jedenastej Jan się urodzieł.

Lata Bożego 1532 we środę przed świętem Łucyjej [11 XII] z godziny dziewiątejnastej [!] Aniuchna się urodziła. Lata Bożego 1536 we wtorek mięsopustny [29 II] na świtaniu Poliuchna się urodziła. Tegoż roku Poznań pogorzał. Lata Bożego 1538 we czwartek, w oktawie Nawiedzenia Panny Mary ej [4 VII] o ósmej godzinie Mikołaj się urodzieł”.

Króciutki tekst Jana Wyleżyńskiego, zwanego Reszką to najstarsza zachowana i publikowana kroniczka rodzinna w języku polskim i przez to znajduje się u początku całego gatunku literackiego polskich kronik rodzinnych.

Reszka Wyleżyński mieszkał w dzisiejszej kamienicy nr 50 przy Starym Rynku.

Z kamienicą tą związana jest tradycja o pobycie króla Augusta II Mocnego (według innej wersji odnosi się ona do króla Szwecji Karola XII). Podchmielony monarcha miał wypaść z okna pierwszego piętra na ów charakterystyczny daszek, dzięki czemu ocalił życie. Umieszczona po lewej stronie wejścia kamienna tablica upamiętnia natomiast wysokość wody podczas wielkiej powodzi, jaka nawiedziła Poznań w 1736 roku. [Na podstawie: Wypisanie resztki dziatek” burmistrza Reszki Wyleżyńskiego, KMP1/1999]

Wschodnia pierzeja Starego Rynku – początek 1945 r. Foto: Zbigniew Zielonacki / Cyryl

1926 Miała miejsce premiera wyprodukowanego w Poznaniu przez Dina Film – filmu Artura Twardyjewicza “Cyganka Aza”.

Scenariusz wg powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego “Chata za wsią”: Artur Twardyjewicz. Zdjęcia: Max Fassbender. Obsada: Irena Jedyńska, Kazimiera Skalska, Władysław Bracki, Ziemowit Starski, Zygmunt Chmielewski.

Cyganka Aza, kadr z filmu

1988 Odbyła się inauguracja wykładów otwartych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza.

ZDARZYŁO SIĘ 29 LUTEGO

1720 Abdykowała Ulrica Eleonora, królowa Szwecji.

1768 W Barze na Podolu szlachta polska zawiązała konfederacje w celu usunięcia bezprawnej ingerencji Rosji w sprawy Polski i przeciw królowi wprowadzonemu na tron przez Rosję.

Konfederacja Barska 1768-1772 był to zbrojny związek szlachty zawiązany 29 II 1768 w Barze na Podolu pod hasłami obrony wiary i wolności szlacheckich, występując przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Cele swe zamierzała osiągnąć poprzez wprowadzenie na tron polski przedstawiciela rodziny Wettinów i wyzwolenie się spod kurateli rosyjskiej. Konfederacji przewodziła grupa konserwatywnych magnatów m.in. Adam i Michał Krasińscy, Józef Pułaski. Konfederacja popierając Turcję wypowiedziała w 1768 roku wojnę Rosji. Pomocy finansowej oraz wojskowej udzieliła konfederacji Francja. Walki miały charakter wojny domowej, wobec wystąpienia przeciw konfederatom wojsk królewskich. Główną siłę stanowiły jednak wojska rosyjskie. Walki trwały w sumie cztery lata przynosząc konfederatom przeważnie klęski. Ostateczne zakończenie walk nastąpiło 13 VIII 1772 po zdobyciu przez Rosjan Jasnej Góry. Konfederacja broniła przeżytych form ustrojowych i nietolerancji wyznaniowej. Państwa ościenne oskarżające Polskę o anarchię i całkowity rozkład państwa dokonały 1772 jej I rozbioru.

1784 Marquis de Sade został przewieziony z Vincennes do twierdzy w Bastylii.

1792 W Pesaro urodził się Gioacchino Antonio Rossini, włoski kompozytor. Jeden z najwybitniejszych twórców opery buffo. Autor “Cyrulika sewilskiego”, “Włoszki w Algierze” oraz opery dramatycznej “Wilhelm Tell”. Zmarł 13 listopada 1868 roku.

1812 W Sedanie we Francji urodził się Napoleon Leon Łubieński, syn Tomasza, generała. Bibliofil i mecenas młodych artystów oraz literatów. Po powrocie do kraju stał się jedną z najpopularniejszych postaci stolicy, głównie dzięki ciętemu dowcipowi. Jego “serdelkowe” przyjęcia, nazwane tak od rodzaju menu, skupiały w okresie międzypowstaniowym przedstawicieli życia kulturalnego i gospodarczego. Swój bogaty księgozbiór przekazał Bibliotece Ordynacji Krasińskich z intencją udostępnienia czytelnikom. Zmarł 31 lipca 1860 roku. o

1816 Holenderski król Willem II poślubił rosyjską księżniczkę Annę Pawłownę.

1836 W Paryżu odbyło się prawykonanie opery G. Meyerbeera “Hugonoci”.

1880 Ukończono budowę kolejowego tunelu Gottharda, łączącego Szwajcarię z Włochami.

1900 Urodził się Jorgos Seferis, właściwie Seferiadis, poeta i eseista grecki. Przedstawiciel poezji filozoficzno – intelektualnej, autor m.in. poematu „Drozd”, laureat literackiej Nagrody Nobla.

1904 Urodził się James “Jimmy” Dorsey, klarnecista i saksofonista altowy. Współpracował z Benny Goodmanem i Louisem Armstrongiem. W 1933 roku utworzył własny zespół Dorsey Brothers Orchestra. Zmarł 12 czerwca 1957 roku.

1911 Urodziła się Maria Wieman-Hilchenowa, nazywana “człowiekiem-instytucją”. Pedagog rytmiki i wychowawca. Autorka wszystkich audycji umuzykalniających, które Polskie Radio emitowało w latach 1949-1971. Pisała podręczniki dla nauczycieli, tworzyła dokumentalne filmy oświatowe. Była autorką 8 płyt długogrających. Laureatka w 1966 nagrody Prix Japan w Międzynarodowym Konkursie Programów Edukacyjnych. Zmarła 1 października 1993 roku.

1920 Urodziła się Michele Morgan, wybitna aktorka, okrzyknięta “ambasadorem filmu francuskiego”. Podczas II wojny światowej grała w Hollywood, była partnerką Humpreya Bogarta. Została odznaczona Legią Honorową. Najgłośniejsze role stworzyła w filmach: “Landru”, “Benjamin, czyli powrót cnotliwego młodzieńca”, “Napoleon”, “Stracone złudzenia”.

1940 Urodziła się Gretchen Christopher, amerykańska wokalistka. Występowała w duecie z przyjaciółką Barbarą Ellis. Później dołączył do nich Gary Troxel i nazwali się „Two Girls And A Guy”. Po nagraniu w 1959 roku przeboju “Come Softly To Me”, postanowili zmienić nazwę na mniej skomplikowaną i od tej pory występowali jako „Fleetwoods”. Ich kolejne przeboje to “Mr.Blue” (1959) i “Tragedy” (1961).

1944 Urodził się Dennis Farina, aktor amerykański (Mike Torello-Crime Story).

1944 Urodził się Phyllis Frelich, aktor (Love is Never Silent) .

1964 Rząd PRL ogłosił memorandum w sprawie zamrożenia zbrojeń nuklearnych w Europie środkowej. Był to tzw. “plan Gomułki”.

1964 Uruchomiono podkrakowskie lotnisko w Balicach.

1964 Kuzynka królowej Elżbiety II, księżniczka Aleksandra urodziła syna, Jamesa Roberta Bruce’a Ogivly. Jest to pierwszy w historii przypadek narodzin w rodzinie królewskiej, mający miejsce 29 lutego.

1968 Aretha Franklin zdobyła swoją pierwszą nagrodę Grammy. Było to wyróżnienie dla najlepszej wokalistki rhytm’n’bluesowej, a otrzymała je za piosenkę “Respect”.

http://www.youtube.com/watch?v=41VKBSLDJTI

1972 Urodził się Antonio Sabato Jr, aktor (Jagger Cates-General Hospital).

http://www.youtube.com/watch?v=SgtTyZ9hi1U

1972 Wygasła ważność amerykańskiej wizy Johna Lennona – tym samym rozpoczęła się jego 4-letnia batalia o pozostanie w Stanach Zjednoczonych.

1976 W Warszawie zmarł Mikołaj Kiss-Orski, malarz, scenograf wielu polskich teatrów. Po 1961 roku poświęcił się pracy malarskiej. Autor scenografii do sztuk: “Szelmostwa Skapena”, “Zemsta”, “Pierwszy dzień wolności”, “śmierć komiwojażera”. Urodził się we Lwowie 12 lipca 1914 roku.

1984 Zmarł Ludwik Starski – prozaik, dziennikarz, scenarzysta filmowy. Autor scenariuszy m.in. do: “Zakazanych piosenek”, “Ulicy Granicznej”, “Skarbu”, “Przygody na Mariensztacie”. Urodził się 1 marca 1903 r.

1992 Vince Neil rozstał się z grupą Motley Crue.

1992 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „To Be With You” – MR. BIG.

1992 W “The Lakeland Civic Centre Arena” na Florydzie rozpoczęła się trasa koncertowa U2 “Zoo TV Tour”.