KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 3 CZERWCA

Słońce w znaku Bliźniąt

Uganda – Dzień Męczenników Ugandy
Polska – Dzień Dobrej Oceny
Czarnogóra – Dzień Niepodległości

Cytaty na dziś:

– Każdy może zostać papieżem, najlepszy dowód, że ja nim zostałem. Angelo Giuseppe Roncalli, papież Jan XXIII, pochodził z ubogiej rodziny włoskich rolników.
– Są chwile, kiedy brak ludożerców daje się boleśnie odczuć.
– W kochance szukaj sobie, czego chcesz: urody, namiętności, powabu, ale w żonie szukaj tego, na czym możesz się oprzeć: szukaj zasad. Henryk Sienkiewicz

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1800 Urodził się Gustaw Potworowski, działacz społeczny i polityczny.

Był inicjatorem pracy organicznej; w powstaniu wielkopolskim 1848 roku był członkiem Komitetu Narodowego Poznańskiego, później prezesem Koła Polskiego w sejmie pruskim. Wielokrotnie sprawował mandat posła na sejmy prowincjonalne (od 1843). W 1848 kierował Komitetem Narodowym w okresie wydarzeń Wiosny Ludów.

Był posłem pierwszej pruskiej konstytuanty, a także w kolejnych kadencjach sejmu pruskiego. Zdecydowanie występował w obronie uprawnień Polaków, zarówno w mowach sejmowych, jak i publikacjach. Kierował Kołem Polskim, a w latach 1848-1850 także Ligą Polską. Jako wieloletni przywódca opozycji polskiej w Wielkopolsce cieszył się dużym autorytetem moralnym wśród ludności polskiej.

Z kilkunastu zachowanych w archiwach listów Potworowskiego wynika, że był on człowiekiem ogromnie zajętym; wracał do domu na parę dni, w tym czasie zajmował się gospodarstwem i przyjmował wizyty różnych interesantów, wyjeżdżał na pół dnia do sąsiednich miejscowości, spędzał parę dni w Poznaniu, jechał na sesje zimowe do Berlina i tak w kółko.

Załatwiał dużo korespondencji. Miał wyjątkowy dar zjednywania sobie ludzi i łagodzenia konfliktów. W pewnym okresie historii Wielkiego Księstwa Poznańskiego był najpopularniejszym jego obywatelem i niezaprzeczalnym przywódcą, cieszącym się ogromnym autorytetem w społeczeństwie. Wyraźnie szukał dróg porozumienia z władzami. Był przeciwnikiem ponownego wystąpienia zbrojnego. Uważał, że może ono przynieść wyłącznie rozlew krwi. Nna podstawie: www.muzeum.gostyn.pl]

1884 Po raz pierwszy wystąpił Poznański Chór Katedralny pod dyrekcją ks. Józefa Surzyńskiego. Chór chłopięco – męski utworzony pomimo szykan władz pruskich przygotowany został w ramach reformy śpiewu kościelnego.

1931 Ze świata mody. Ilustracja Poznańska nr 22

1941 W Stęszewie pod Poznaniem urodził się Piotr Baumgart, rolnik, uczestnik obrad Okrągłego Stołu w 1989 r. po stronie opozycji demokratycznej, działacz NSZZ RI Solidarność.

Odsłonięcie pomnika Poznańskiego Czerwca – 28.06.1981, od lewej Piotr Baumgart, Lech Wałęsa, Zdzisław Rozwalak Foto:Jan Kołodziejski / Cyryl

1945 Odbyło się uroczyste otwarcie radiostacji przy ul. Bukowskiej 53 oraz studia radiowego przy Berwińskiego 5.

Po uruchomieniu przedwojennego nadajnika o słabej mocy 1,5 KW w eter znów popłynęła zapowiedź spikera: “Halo! Tu Polskie Radio Poznań!” Po wiadomościach lokalnych i informacjach z Warszawy pierwsi słuchacze wzruszali się podczas transmisji mszy z kościoła Matki Boskiej Bolesnej na Łazarzu.

Kilka godzin później porucznik Adam Kostaszuk, szef Dyrekcji Okręgowej Polskiego Radia, otworzył oficjalnie studio w willi przy ul. Berwińskiego 5. W czasie wojny mieszkał tu hitlerowski namiestnik Kraju Warty Arthur Greiser. Dla pamiętających niemieckie represje poznaniaków był to ostateczny koniec hitlerowskiej okupacji. [Źródło: P. Frydryszek, “Od Radja Poznańskiego do Radia Merkury” – KMP 1997/2, KMP 2/78]

3 czerwca 1978 roku w Poznaniu, zdjęcia Stanisława Wiktora z Archiwum Cyryl

ZDARZYŁO SIĘ 3 CZERWCA

1539 Hernando De Soto przyłączył Florydę do Hiszpanii.

1605 Zmarł w Zamościu kanclerz Jan Zamoyski. Był doradcą króla Stefana Batorego, zwycięzcą w bitwie pod Byczyną w 1558 roku; przeciwnik Habsburgów, przywrócił zwierzchnictwo Polski nad Mołdawią i Wołoszczyzną, w 1602 roku odzyskał Inflanty. Był założycielem Zamościa i Akademii Zamojskiej.

1657 Zmarł William Harvey -angielski anatom i fizjolog. Autor powiedzenia: “Wszystko, co żyje pochodzi z jaja”. Udowodnił, że przypływ krwi wywoływany jest skurczami serca.

1856 Cullen Whipple opatentował niezwykle ważny wynalazek – śrubę.

1868 Zmarł Aleksander Le Brun – polski chirurg. Jeden z pionierów uśpienia ogólnego podczas operacji (w 1847 roku wykonał pierwszą na ziemiach polskich operację w uśpieniu).

1906 Król Belgii, Leopold II ogłosił Kongo swoją posiadłością.

1906 W St. Louis urodziła się Josephine Baker, czarnoskóra, amerykańsko – francuska piosenkarka i tancerka Jej wielka kariera rozpoczęła się w roku 1925, kiedy występowała w grupie Black Birds w spódniczce ze skórek z bananów. Zmarła 12 kwietnia 1975 roku.

1919 Na konferencji w Wersalu premierzy Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch uznali prawo do niepodległej i zjednoczonej Polski, z dostępem do morza. Był to dyplomatyczny sukces Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego.

1922 Urodził się Wiesław Michnikowski – aktor. Występował także w kabaretach; “Wagabunda”, Dudek” i telewizyjnym “Kabarecie Starszych Panów”.

1924 Zmarł Franz Kafka, pisarz czeski piszący w języku niemieckim. Urodził się w bogatej rodzinie praskich kupców. Dał się poznać w 1913 roku nowelą „Wyrok”, jednak w ślad za uznaniem krytyki nie przyszedł sukces czytelniczy. Kafka opisywał trudności w stosunkach międzyludzkich i niepokój wobec zmechanizowanego świata. Zajmując się działalnością pisarską studiował jednocześnie prawo i pracował jako urzędnik w towarzystwie ubezpieczeniowym. W swoim testamencie zażądał, by spalono jego pisma. Wywarł wpływ na literaturę XX wieku. (ur. 3.07.1883)

1925 Urodził się Tony Curtis, amerykański aktor. Zagrał między innymi w filmach “Ucieczka w kajdanach” i “Pół żartem, pół serio”. Był sześciokrotnie żonaty, jego córką (z małżeństwa z Janet Leigh) jest aktorka Jamie Lee Curtis.

1925 Pierwszy raz do niepodległej Polski przyjechała laureatka Nagrody Nobla Maria Skłodowska-Curie.

1926 Urodził się Allen Ginsberg, poeta amerykański, autor manifestu pokolenia bitników poematu „Howl”, którego pierwszy nakład został skonfiskowany. Brał udział jako zaproszony gość w wielu koncertach rockowych, gdzie czytał i śpiewał swe wiersze. Zmarł w 1997 roku.

1936 Urodził się Larry McMurtry, amerykański pisarz i scenarzysta. Współautor z Dianą Ossana scenariusza do nagrodzonego Oscarem filmu Brokeback Mountain.

1942 Rozpoczęła się amerykańsko – japońska o wyspę Midway na Pacyfiku.

1942 W Krakowie urodził się Marek Koterski, polski reżyser filmowy. Reżyserował tylko własne scenariusze. Debiutował jako reżyser w 1984 roku filmem Dom wariatów z Tadeuszem Łomnickim i Markiem Kondratem, zdobywając na festiwalu w Koszalinie nagrodę. Losy głównego bohatera kontynuowane były w jego filmach: Nic śmiesznego (1995), Ajlawju (1999), Dzień świra (2002) oraz Wszyscy jesteśmy Chrystusami (2006).

1946 Sąd Najwyższy USA orzekł, że segregacja rasowa w autobusach jest niezgodna z konstytucją.

1946 W Paryżu zaprezentowano pierwszy strój bikini, wynaleziony przez Louisa Rearda, byłego konstruktora silników.

1950 Urodziła się Suzie Quatro, wokalistka, gitarzystka basowa, kompozytorka i autorka tekstów. Była jedną z najpopularniejszych brytyjskich wokalistek rockowych lat 70-tych. Największy przebój to “Stumblin’ In”, duet z Chrisem Normanem, który w 1979 roku dotarł do pozycji 4-tej “Billboardu”.

1955 W Gdańsku urodziła się Jolanta Kwaśniewska, w latach 1995-2005 pierwsza dama Polski, prezenterka TVN Style, działaczka społeczna, prezes fundacji Porozumienie bez barier.

1956 Koleje brytyjskie zaprzestały przewożenia pasażerów wagonami trzeciej klasy.

1957 Ukazał się pierwszy singiel Isley Brothers “The Angels Cried/The Cow Jumped Over The Moon”.

1961 Urodził się Lawrence Lessig, amerykański prawnik. Znany z krytyki przedłużania praw autorskich. Jest założycielem i przewodniczącym Creative Commons.

1965 Amerykański astronauta Edward White odbył pierwszy spacer kosmiczny. Było to podczas misji statku kosmicznego Gemini 4.

1967 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Respekt” – Aretha Franklin.

1973 W Międzylesiu wmurowano akt erekcyjny pod budowę pomnika – szpitala Centrum Zdrowia Dziecka.

1976 “Bhoemian Rhapsody” The Queen uzyskało status złotej płyty.

1982 Posiadłość Elvisa Presleya “Graceland” w Memphis została udostępniona do zwiedzania turystom.

1989 Dzień przed kontraktowymi wyborami do Sejmu i Senatu Lech Wałęsa powiedział w telewizji, że będzie głosował nie tylko na swoich kandydatów, ale i na komunistów-reformatorów z listy krajowej.

1993 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów “Have You Ever Really Loved A Woman” – Bryan Adams.

1994 To Nie Ja! – Edyta Górniak – Nr 1 w 642 notowaniu LP3.

1998 Zmarł Poul Bundgaard, duński aktor. Powszechnie pamiętany przede wszystkim za rolę Kjelda w 14 komediach filmowych z serii Gang Olsena, kręconych w latach 1968 – 1998, gdzie stworzył charakterystyczną postać bojaźliwego przestępcy-nieudacznika, z nadwagą i w grubych okularach, zdominowanego przez apodyktyczną żonę Yvonne i szefa gangu Egona Olsena, nie rozstającego się ze swoją torbą lekarską. Jeszcze przed karierą aktorską był znanym śpiewakiem. Karierę zaczął w 1946 jako chórzysta w teatrze Nørrebro w Kopenhadze, następnie został solistą. W 1959 przeszedł do Teatru Królewskiego w Kopenhadze jako śpiewak operowy, będąc jednym z najpopularniejszych skandynawskich śpiewaków tego okresu. Wziął udział w nagraniu ponad 150 płyt.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Light My fire” – Will Young; UK Top Album: “The Eminem Show” – Eminem.

2006 Czarnogóra proklamowała niepodległość.

Urodzeni 3 czerwca mają nieprzeciętna ambicję, ale i możliwości również. Cechują ich duże zdolności i jeszcze większa aktywność. Od młodości mają silne skłonności do przewodzenia innym. Dla chociażby pozorów władzy oddadzą wiele. Są bardzo ruchliwi, niespokojni i niecierpliwi. Potrafią jednak sprawiać dobre wrażenie na otoczeniu, gdyż talentów dyplomatycznych im nie brakuje. Usposobienie mają zmienne, często bywają drażliwi, a w przypadku niepowodzeń nawet mściwi.

Imieniny obchodzą: Klotylda, Laurentyna, Laurenty, Leszek, Tamara

Klotylda, imię niemieckie oznacza osobę głośną i sławną. Jej patronką jest żyjąca na przełomie V i VI wieku Św. Klotylda, gorliwa chrześcijanka i żona króla Francji Chlodwiga, który za sprawą małżonki przyjął chrzest. Klotylda to kobieta o doskonałej intuicji, świetnie znająca się na ludziach i umiejąca się znaleźć na właściwym miejscu. Lubi wygodne i bogate życie, romantyczną muzykę i taniec.

Laurentyna, Laurenty to spolszczone formy imienia Laurencjusz, a to imię oznacza osobę pochodzącą z miasta Laurentinum w Lacjum. Laureus to także wawrzyn, drzewo poświęcone Apollinowi.

Leszek, albo Lestko, Lesko, Lestek to zdrobniałe słowiańskie imiona powstałe prawdopodobnie z nie zachowanego dziś imienia złożonego Lścisław, co oznacza człowieka działającego podstępnie, przebiegłego. Kronikarz Jan Długosz objaśnia, że imię Leszek jest zdrobniałą formą Lecha. Według Galla Anonima i Wincentego Kadłubka imię to nosili legendarni książęta polscy, wśród nich dziad Mieszka I. Leszek to mężczyzna nietypowy, ceniący własną osobowość i niezależność. Posiada duże zdolności organizacyjne, połączone z wrodzoną oszczędnością, co pozwala mu osiągnąć ważne funkcje w biznesie lub bankowości. Lubi przebywać na łonie natury i czytać dobrą literaturę. Szczęśliwy kolor Leszka to zieleń, a szczęśliwe zwierze to niedźwiedź.

Pochodzenie imienia Tamara nie zostało jednoznacznie wyjaśnione. Niektórzy łączą je z hebrajskim wyrazem oznaczającym palmę daktylową – w przenośni ‘wysmukła’. Często pojawia się wśród Rosjan, którzy przejęli je zapewne z Gruzji, od XII-wiecznej królowej Tamary.