KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 30 MARCA

30 MARCA Słońce w znaku Barana

Trynidad i Tobago – Dzień Baptystów

Urodzonych 30 marca rozpiera energia życiowa i chęć działania. To ludzie zuchwali i nieustępliwi, odważnie pokonujący przeszkody. W sytuacjach konfliktowych bywają wybuchowi. W życiu codziennym są szczerzy, zwykle mówią to, co myślą. Uważają się za szlachetnych i zazwyczaj tacy są.

Cytaty na dziś:

Radość jest matką wszystkich cnót. Johann Wolfgang Goethe
Źle się w marcu urodzić, bo trudno takiemu dogodzić. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1557 Poznańska Rada Miejska ustaliła zasady ubioru dziewcząt służebnych.

1588 Dzierżawca Mennicy królewskiej w Poznaniu Busch a z nim równocześnie Jan Briissel jako nowo zaangażowany probierz i obywatel poznański składają przysięgę.

Zaraz rozpoczął się ruch w fabryce i wybijanie tych samych co dawniej gatunków pieniądza, szelągów, trojaków i dukatów, których odmiany z lat 1688 do 1592 są hakami Buscha wszystkie znaczone. ‘W myśl przepisu kontraktu trzymają się też ściśle ordynacji i stopy z 1580 r. [Źródło:KMP 9/1926, djęcie: Trojak z wizerunkiem Zygmunta III Wazy, wybity w mennicy poznańskiej w 1589 roku]

1597 Król Zygmunt III Waza zatwierdził dotychczasowe prawa i przywileje Poznania.

1888 Pomimo prowadzonych prac regulacyjnych Warty wielka powódź zalała Śródkę, Chwaliszewo, Garbary i Stary Rynek. 30 marca 1888 roku woda podeszła na wysokość 102 cm na wysokości Kościoła Bożego Ciała.

Woda dostała się na Stary Rynek podziemnymi kanałami ściekowymi, który szedł pod ul. Woźną do Warty. Stała tam przez tydzień, a w okolicach Starego Rynku nawet pięć tygodni (najdłużej na Chwaliszewie). Zalane zostało wtedy całe Chwaliszewo, Garbary, Strzelecka, Droga Dębińska. Woda wdarła się do ponad 800 budynków, zamieszkanych przez 22 tysiące ludzi.

Do Poznania przyjechała wówczas cesarzowa Wiktoria (córka brytyjskiej królowej Wiktorii), która zostawiła w Berlinie konającego cesarza Fryderyka III. Wraz z nią przyjechał następca tronu, książę Wilhelm – późniejszy cesarz. Cesarzowa i książę podarowali powodzianom kilkaset marek jałmużny. [wikipedia]

fot: MKZ (za poznanmojemiasto.com) wikipedia, poznan.wikia.com

1880 Zmarł Jan Kanty Działyński, polski działacz społeczny i polityczny.

Ostatni z rodu Działyńskich właściciel dóbr kórnickich.(ur. 1829). W 1861 objął po śmierci ojca Kórnik wraz z biblioteką oraz pałac w Poznaniu. Przejął od ojca pomysł utworzenia w Kórniku szkoły rolniczej. Współpracował z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk jako redaktor publikacji. Od 1861 zasiadał w sejmie pruskim, został sekretarzem Koła Polskiego.

Tuż przed wybuchem powstania styczniowego odbył podróż po Bliskim Wschodzie; w lutym 1863, powrócił do Poznania i powołał tzw. Komitet Działyńskiego, w ramach którego organizował pomoc zaboru pruskiego dla powstania.

Po rewizji w pałacu poznańskim, zagrożony aresztowaniem, przyłączył się do bezpośredniej walki zbrojnej. Walczył w oddziale Edmunda Taczanowskiego; po klęsce pod Ignacewem 8 maja 1863 schronił się we Francji. Nie należał do żadnej partii i trzymał się z dala od walk politycznych. Jego światopogląd społeczny odpowiada hasłom Towarzystwa Demokratycznego.

Dążył do gospodarczego i kulturalnego podniesienia poziomu życia chłopa, troszczył się o szkolnictwo wiejskie. Był ostatnim z rodu Działyńskich.

Testamentem zapisał cały majątek i Bibliotekę Kórnicką swemu siostrzeńcowi, Władysławowi Zamoyskiemu.

Pałac Działyńskich w Kórniku, litografia Napoleona Ordy, II połowa XIX wieku

1907 W Poznaniu urodził się Jan Krenz-Mikołajczak, wybitny sportowiec odnoszący największe sukcesy w wioślarstwie. (zm. 2002).

Zajmował się także narciarstwem, łyżwiarstwem, sportami motocyklowymi, tenisem oraz żeglarstwem. Ukończył w Poznaniu Wyższą Szkołę Inżynierską (inżynier budownictwa). Największym sukcesem wioślarskim był brązowy medal olimpijski w Los Angeles w 1932 roku, zdobyty wspólnie z Henrykiem Budzińskim w konkurencji dwójek bez sternika. Miał także trzy medale Mistrzostw Europy, w tym złoty (1929 2. miejsce w dwójkach bez sternika, 1930 1. m. w dwójkach bez sternika, 1931 2. m. w czwórkach bez sternika, 1933 4. m. w czwórkach bez sternika). Zdobył 9 tytułów mistrza Polski (w dwójkach i czwórkach bez sternika).

W 1943 został wywieziony na budowę niemieckiej linii obrony (Witebsk, Orsza, Smoleńsk), na drodze odwrotu (Prusy Wschodnie) został “przejęty” przez Armię Czerwoną i wywieziony do obozu pracy pod Leningradem. Wolność odzyskał (1946) salwując się ucieczką z jenieckiego transportu. Po wojnie zamieszkał w rodzinnym Poznaniu.

Przez wiele lat zapomniany, zaproszony został na Jubileusz PKOl do Teatru Wielkiego w Warszawie (1999), gdzie sam prezydent MKOl Juan Antonio Samaranch udekorował go olimpijskim medalem za zasługi.

Utrzymywał znakomitą kondycję fizyczną i psychiczną. Mając 70 lat wspinał się z synem na Żółtą Turnię w Tatrach, zbliżając się do dziewięćdziesiątki (w łodzi jako szlakowy) popłynął wraz z kolegami parę kilometrów Wartą, a już po dziewięćdziesiątce samodzielnie odbierał olimpijski medal za zasługi.

fot: www.kw04.com, Mistrzowska dwójka: Jan Mikołajczak Krenz, Henryk Budziński.

1972 Rozstrzygnięto konkurs na projekt zagospodarowania ronda i przejścia podziemnego na skrzyżowaniu ulic Roosvelta i Armii Czerwonej – dziś Rondo Kaponiera.

Rondo Kaponiera, lata 1975-85

ZDARZYŁO SIĘ 30 MARCA

1282 Tak zwane „Nieszpory sycylijskie” – krwawe powstanie przeciwko Francuzom w Palermo na Sycylii wspierane przez Bizancjum.

1492 Monarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali żydom przejście na katolicyzm.

1689 Na Rynku Starego Miasta w Warszawie spalono na stosie Kazimierza Łyszczyńskiego, autora traktatu “O nieistnieniu Boga”, patrona polskich wolnomyślicieli.

1842 W szpitalu w Jefferson w Georgii po raz pierwszy dr Crawfor Long użył eteru jako znieczulenia w trakcie zabiegu chirurgicznego wycięcia torbieli na szyi.

1844 Urodził się Paul Verlaine, francuski poeta; jeden z głównych twórców symbolizmu w liryce. Dążył do wyrażania przelotnych i nieuchwytnych przeżyć wewnętrznych. (“Księga mądrości”, “Elegie”).

1853 Urodził się Vincent van Gogh, malarz holenderski. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli postimpresjonizmu. Jego twórczość początkowo realistyczna o ciemnej tonacji przeszła przez krótką fazę impresjonizmu, aby osiągnąć własny dramatyzm ekspresji.

1858 Hyman Lipman otrzymał patent na ołówek z gumką. Początkowo do pisania i malowania, malarze używali pałeczek ze stopu ołowiu z cyną, jednak szybko odkryto, że do tego celu lepiej nadaje się grafit. Nazwa ołówek wzięła się od pierwszej nazwy grafitu, która brzmiała czarny ołów. W 1858 roku Amerykanin Lipman wymyślił, a później opatentował ołówek z gumką. Do zwykłego ołówka przymocował kawałek odpowiednio przyciętej gumy, przyklejając go z jednej strony.

1867 Stany Zjednoczone kupiły od Rosji Alaskę za 7,2 miliona dolarów.

1889 John Reid otworzył pierwszy kurs golfa w USA (Yonkers, NY).

1894 Urodził się Siergiej Iljuszyn, radziecki konstruktor lotniczy. Budowniczy licznych typów samolotów IŁ.

Ił-28 w Muzeum Uzbrojenia w Poznaniu, fot: wikipedia

1900 W trakcie prac wykopaliskowych w Knossos na Krecie sir Arthur John Evans dokonał sensacyjnego odkrycia małych tablic pokrytych starym pismem kreteńskim. Wiek tablic określono na 2000 lat p.n.e.

1926 Urodził się Ingvar Kamprad, szwedzki biznesmen, założyciel koncernu IKEA.

1932 Amelia Earhart jako pierwsza kobieta samotnie przeleciała nad Oceanem Atlantyckim.

1937 Urodził się Warren Beatty, amerykański aktor (Bonnie i Clyde, Shampoo, Dick Tracy).

1938 Urodziła się Zofia Merle, polska aktorka (Chłopi, Noce i dnie, Miś, Na dobre i na złe).

1945 Urodził się Eric Clapton (wł. Eric Patrick Clap), jeden z najwybitniejszych gitarzystów rockowych i bluesowych, także wokalista. Występował z grupami The Yardbirds, John Mayall’s Bluesbreakers, Cream, Blind Faith, Delaney and Bonnie and Friends, Derek and Dominoes.

1950 Firma Bell Thelephone Laboratories ogłosiła wynalezienie fototranzystora uruchamianego przez światło nie przez prąd.

1962 W Toruniu urodziła się Adrianna Biedrzyńska, polska aktorka filmowa.

1963 Urodził się Mc Hammer (wł. Stanley Kirk Burrell), jeden z najsłynniejszych raperów przełomu lat 80 i 90-tych.

1964 Urodziła się Tracy Chapman, amerykańskich piosenkarka folkowa. Debiutowała w 1987 roku albumem „Tracy Chapman”, który otrzymał 3 nagrody Grammy. Na płycie znalazł się wielki przebój „Fast Car”.

1968 Urodziła się Celine Dion, kanadyjska piosenkarka. Jej przeboje to m.in. “Because You Loved Me”, “Misled”, “My Heart Will Go On”. Temat z “Titanica” otrzymał w 1999 roku Oscara.

1976 Grupa The Sex Pistols wystapiła po raz pierwszy w „101 Club”.

1979 Urodziła się Norah Jones, amerykańska piosenkarka. Jest nieślubną córką indyjskiego muzyka Ravi Shankara.

1995 Oddziały USA oficjalnie zakończyły okupację Haiti. Prezydent Bill Clinton przekazał władzę prezydentowi Jeanowi Bertrandowi Aristidowi.

1996 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów “Firestarter” – Prodigy.

2002 Zmarła w wieku 102 lat Elżbieta, brytyjska Królowa Matka. Panowała w latach 1936-52, gdy na tronie zasiadał jej mąż Jerzy VI. Najbardziej lubiana członkini rodziny królewskiej.

2002 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Ain’t It Funny” – Jennifer Lopez feat. Ja Rule; US Top Album: “O Brother, Where Art Thou” – Original Soundtrack.

Imieniny obchodzą: Amadeusz, Dobromira, Jan, Amelia, Kwiryna, Leonard

Amadeusz, imię łacińskie powstałe w Średniowieczu, popularne zwłaszcza w Sabaudii, oznacza „kochać Boga”.

Jan po hebrajski oznacza „Jahwe jest łaskawy”, imię w Polsce używane od XIII wieku. Osoba o tym imieniu jest dobra, sprawiedliwa, pracowita, szanująca kulturę i doświadczenia ludzi. Jest dobrym rzemieślnikiem, artystą, potrafi łączyć tradycję z nowoczesnością. Uchodzi za dobrego pedagoga i wychowawcę. Swą naturą ujmuje ludzi, jest szczery, hojny. Lubi podróże, kocha przyrodę.

Amelia imię to od słów staroniemieckich, amal – pilny, pracowity i gunt – walka. Amelia jest osoba znającą się dobrze na ludziach dzięki swemu wnikliwemu i analitycznemu umysłowi. Interesuje się religią, okultyzmem i magią, co sprawia, że bardzo często poddaje się rozmyślaniom i nieustannie poszukuje ukrytych głębszych prawd. Obdarzona jest gorącym temperamentem i dlatego nie wysiedzi na jednym miejscu. Lubi zmiany i podróże, jednak umiarkowanie i nie obce jej są zamiłowania do domowego ogniska.

Dobromir to imię słowiańskie składające się z dwóch członów: “dobry” oraz “mir”, czyli pokój. To imię osób o pogodnym usposobieniu, wesołych i szczerych. Nie grozi im nerwica, nie nękają ich depresje. Są lojalni wobec bliskich, chętni do pomocy innym. Nad karierę i zaszczyty przedkładają spokojne i szczęśliwe życie rodzinne.

Kwiryn to mężczyzna pewny siebie, bez wahania podejmujący decyzje nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Uważa, że człowiek może w życiu liczyć tylko na siebie i dlatego stara się zbytnio nie uzależniać i nie zbliżać do innych. Często ma w związku z tym opinię osoby zimnej, oschłej i nieprzystępnej.