KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 30 CZERWCA

Słońce w znaku Raka

Demokratyczna Republika Konga – Święto Niepodległości
Gwatemala – Święto Armii
Republika Środkowoafrykańska – Dzień Modlitwy Narodowej
Sudan – Święto Rewolucji

Osoby urodzone 30 czerwca mają umiejętność obserwacji i wyciągania wniosków. Odznaczają się sprytem życiowym i operatywnością. W swoim otoczeniu budzą zaufanie i zyskują sympatię. Nie zawsze są szczere. Bardzo cenią przyjemności życiowe.

Cytaty na dziś:

– Po wielu latach przyznaję, że byłem w błędzie, jeśli chodzi o Ewę. Lepiej jest bowiem żyć poza rajem z nią niż w raju bez niej. Mark Twain
– Pamiętajcie: książka daje tym więcej – im więcej od niej wziąć chcemy. H. Radlińska
– Na początku było słowo, ma końcu frazes. Stanisław Jerzy Lec

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1300 Andrzej Zaremba biskup poznański eryguje kolegium wikariuszy w katedrze poznańskiej.

1828 W Poznaniu wydano po raz pierwszy jeden z pięciu tomików poezji Adama Mickiewicza.

1828 Z inicjatywy Antoniego Kraszewskiego i Tytusa Działyńskiego utworzono w Poznaniu Towarzystwo Przyjaciół Rolnictwa, Przemysłu i Oświaty.

1853 Zmiana zasad funkcjonowania zarządu miejskiego w Poznaniu (wybór radnych na podstawie cenzusu majątkowego).

1865 Ukazał się ostatni numer „Gazety Wielkiego Księstwa Poznańskiego”

1877 Zmarł Walenty Stefański, polski działacz polityczny, księgarz.

Kształcił się początkowo u księży reformatów w Śródce, następnie praktykował w drukarni E. Deckera w Poznaniu i uzupełniał wykształcenie samodzielnie. W 1838 rozpoczął samodzielną działalność na rynku księgarskim. Otworzył w Poznaniu księgarnię, a w 1840 także drukarnię.

Przez krótki czas wydawał pismo gospodarczo-społeczne “Postęp” (1842), rychło zamknięte przez cenzurę. Działał w Związku Plebejuszy, przygotowującym w porozumieniu z innymi zaborami zbrojne powstanie.

W 1845 założył kasyno rzemieślnicze w Poznaniu (“Gospoda Miejska”). Wkrótce został aresztowany, ale bez konsekwencji karnych. Po zwolnieniu (z braku dowodów) powrócił do działalności konspiracyjnej i brał udział w przygotowaniach wydarzeń Wiosny Ludów w Wielkopolsce.

1921 W Poznaniu urodziła się Maria Ledóchowska, polska działaczka społeczna. (zm. 2007)

Przyszła na świat jako córka pisarza i dyplomaty oraz późniejszego ambasadora RP przy rządzie Wolnej Francji w Algierze, Kajetana Dzierżykraj-Morawskiego i Marii z Turnów. Wychowywała się w Jurkowie w powiecie kościańskim. Pod koniec 1939 r. opuściła Polskę, docierając do znajdującego się na Zachodzie ojca.

10 lutego 1946 r. poślubiła w Paryżu polskiego pisarza, inżyniera i żołnierza Włodzimierza Ledóchowskiego, bratanka Matki Urszuli Ledóchowskiej. Mieli dwóch przybranych (zaadoptowanych) synów – Anglików.

W latach pobytu na emigracji ukończyła wyższe studia ekonomiczne na London School of Economics. Następnie osiadła wraz z rodziną w Republice Południowej Afryki, gdzie zajęła się działalnością na rzecz praw człowieka, szczególnie czarnoskórych uciśniętych i dyskryminowanych w ramach polityki apartheidu. Była założycielką organizacji “Using Spoken and Written English” (“Odbudowa Mowy i Pisowni Angielskiej”, USWE), współpracowała z bp. Desmondem Tutu.

Za swoją działalność wybrana przez dziennik “The Star” – “Kobietą roku”. W 1999 r. wyróżniona nagrodą im. Brata Alberta.

1933 Senat Uniwersytetu Poznańskiego podjął decyzję o przyznaniu honorowych doktoratów Eugeniuszowi Romerowi, profesorowi geografii oraz matematykowi, Stanisławowi Zarembie.

1950 W Pleszewie urodził się Bronisław Marciniak, chemik, specjalizujący się w chemii fizycznej oraz fotochemii. Od 2008 roku rektor Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Jest tez przewodniczącym Rady Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta.

1955 Zmarł prof. Karol Jonscher, lekarz pediatra, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.

W okresie międzywojennym jego staraniem powstały na terenie Wielkopolski liczne stacje opieki nad matką i dzieckiem, gdzie prowadzono bezpłatne rozdawnictwo mleka, co wywarło istotny wpływ na poprawę stanu zdrowotności społeczeństwa. Jego umiejętności lekarskie zyskały szerokie uznanie i uważany jest za twórcę poznańskiej pediatrii. Założyciel poznańskiej Kliniki Chorób dzieci. Jego imię nosi Szpital Kliniczny przy ulicy Szpitalnej.

1965 Decyzją Senatu Stefan Rozmaryn, profesor prawa państwowego, Knut Olof Falk, profesor Instytutu Słowiańskiego oraz Jean Fabre, profesor literatury francuskiej zostali doktorami honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego.

1968 Po wojnie formalnie upaństwowiona znana poznańska firma handlowa i gorzelniana Kantorowicz i Ska. przestała oficjalnie istnieć.

Budynek przekazano innej firmie, a park maszynowy sprzedano. I to był ostateczny koniec istniejącej od 1823 roku fabryki. Pozostał po niej wspaniały, acz zaniedbany gmach przy Grochowych Łąkach 6. Budynki przy Wronieckiej zostały zniszczone w 1945 roku i odbudowano je już w innej formie i na inne cele.

Tradycji Kantorowiczów nie kontynuowano, a nazwisko uległo zapomnieniu, tak jak i fakt, że mieszkała kiedyś w Poznaniu obok ludności polskiej i niemieckiej wcale liczna, a przerastająca pozostałe nacje bogactwem grupa żydowska, wspierająca się wzajemnie, zatrudniająca własnych architektów przy wznoszeniu swych domów, willi, domów towarowych i fabryk. Warto o nich pamiętać, przypominając dzieje minionej już epoki.

Źródło: Jan Skuratowicz, Fabryka Wódek Franza Kantorowicza przy Grochowych Łąkach, KMP 4/2000

1973 Oddano do użytku fragment Trasy Hetmańskiej łączący Zamenhofa z ówczesną Dzierżyńskiego (obecnie 28 Czerwca 1956) poprzez nowy most Przemysła I. [„Kronika Miasta Poznania” nr 4/1977, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1977]

Most Przemysła I (2010) Foto: Koefbac, wikipedia

1974 Kiermasz na Rynku Jeżyckim – Poznań w obiektywie Stanisława Wiktora z miejskiego archiwum Cyryl.

1974 Na Ławicy odbył się pierwszy po wojnie wyścig samochodowy zorganizowany z inicjatywy znanego kierowcy – Adama Smorawińskiego, 13-krotnego mistrza Polski.

Tłumy widzów jakie przybywają na wyścigi na lotnisku staja się inspiracją idei wybudowania toru samochodowego z prawdziwego zdarzenia. Kilka miesięcy później grupa działaczy klubowych występuje z inicjatywą wykorzystania starych pasów startowych pod budowę przyszłego toru.

Pomysłodawcą i twórcą trajektorii toru samochodowego jest inź. Mieczysław Biliński, działacz i zawodnik AW. To on zna literaturę tematu, oglądał podobne tory w Europie i wie, że długość toru powinna przekraczać 4 kilometry. Ten skromny człowiek posiada własną wizję i realizuje ją bardzo prymitywnymi metodami.

Plan toru nie powstaje w pracowni architektonicznej, a tworzą go ustawione puszki imitujące przyszły kształt obiektu. Biliński twierdz, że widoczne „wklęśnięcia” na planie to efekt zamiaru uzyskania dodatkowych metrów. W ten sposób dzięki tym amatorskim metodom udaje się zbudować tor o długości 4083 metrów. Niewykluczone, że na rysunku toru „Poznań” opracowany został przed kilku laty zarys toru „Ricardo Tormo” w Walencji.

Pierwsze prace niwelacyjne rozpoczynają się w maju 1975r, a w grudniu główny projektant Roman Jankowski przedstawia projekt i dokumentację przyszłego obiektu. Trzeba przenieść 50 tyś m sześć. Ziemi i ułożyć dwie warstwy betonu asfaltowego o łącznej powierzchni 67tyś. m2, na zakrętach położyć elementy faliste.

1 grudnia 1977 r. Jest szare, mgliste grudniowe popołudnie. Na tor wyjeżdżają samochody oficjeli. Przybywa minister przemysłu maszynowego – Aleksander Kopeć oraz władze miasta. Z helikoptera wykonane zostają pierwsze zdjęcia. Minister daje flaga sygnał do inauguracyjnego, symbolicznego wyścigu. Źródła: Automobilklub Wielkopolski, Simracing.pl

1979 Miasto Poznań podpisało partnerską umowę z Jyväskylä w Finlandii.

1987 Uruchomienie stacji rozrządowej Poznań – Franowo.

1987 Budowniczowie nowych, wznoszonych w Morasku obiektów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza byli świadkami miłej uroczystości. Na budynku przyszłego Collegium Physicum zawieszono symboliczną wiechę, znak że pierwszy segment przyszłej uniwersyteckiej fizyki i akustyki ukończony został w stanie surowym.

1989 Otwarcie Muzeum Farmacji w kamienicy nr 41 na Starym Rynku w Poznaniu.

2016 Po raz ostatni mieszkańcy Poznania mieli okazję skorzystać z pływalni na Ratajach. Obiekt przejdzie gruntowną modernizację. Inwestycja ma kosztować 12.000.000 złotych.

Taką kwotę na realizację inwestycji zarezerwowano w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Poznania. Pływalnia, na której tysiące osób nauczyło się pływać, po kilkudziesięciu latach istnienia przejdzie wielkie zmiany. Oprócz modernizacji niecki, szatni oraz całej technologii zarządzania jakością wody, obiekt ma być wyposażony w dodatkową infrastrukturę.

ZDARZYŁO SIĘ 30 CZERWCA

1410 Wojska polskie przekroczyły mostem pontonowym Wisłę w Czerwińsku i koło Zakroczymia połączyły się z litewskimi, wyruszając stamtąd pod Grunwald (15 VII).

1520 Zmarł Montezuma II, dziewiąty i ostatni władca Azteków.

25 czerwca 1520 r. Cortés powrócił do Tenochtitlanu wraz ze swym wojskiem. Zbuntowani Indianie nie chcieli jednak słyszeć o kapitulacji. Zgromadzenie szlachty i kapłanów okrzyknęło wodzem powstańców uwolnionego z rąk hiszpańskich wyróżniającego się walecznością brata Montezumy, Cuitláhuaca. Pod naciskiem Cortésa – starając się uspokoić wzburzonych ludzi – Montezuma pojawił się na balkonie swojego pałacu, nawołując swych poddanych do podporządkowania się Hiszpanom. Indianie byli oburzeni współpracą swojego władcy z najeźdźcami i obrzucili go kamieniami oraz strzałami. Władca odniósł poważne rany, nic jednak nie wskórał, a w kilka dni później zmarł. Istnieją jednak różne relacje na temat tego, jak dokładnie zmarł. Według azteckich informatorów ojca de Sahagun, Alvarado na rozkaz Cortésa “udusił całą szlachtę, jaką pojmał”, w tym Montezumę (uduszenie należy tłumaczyć jako egzekucję przez uduszenie). Cortés natomiast ogłosił, że władca umarł zraniony kamieniem.

1651 Armia polska pod wodzą króla Jana Kazimierza odniosła zwycięstwo nad wojskami kozacko-tatarskimi w trzydniowej (28-30 VI) bitwie pod Beresteczkiem.

1729 Zmarł Jan Meslier, francuski ksiądz katolicki, ateista.

Prowadził samotne, ascetyczne życie, poświęcając się lekturze a zarazem sumiennie wypełniając swe obowiązki w parafii (jako że dodatkowo bronił chłopów przed wyzyskiem, niektórzy uważają go za wzór proboszcza). Mimo że nie wierzył w Boga, do końca życia pozostał kapłanem. Wiedział, iż ujawnienie światopoglądu skończyłoby się dla niego bardzo poważnymi konsekwencjami, dlatego też napisany przezeń “Testament” ukazał się dopiero po jego śmierci (ur. 1664).

1795 Urodził się Joseph Caventou, francuski chemik. Wraz z Pierre-Josephem Pelletierem odkrył szereg ważnych związków chemicznych, takich jak: strychninę, chlorofil, chninę i kofeinę.

1859 Francuski linoskoczek Charles Blondin po raz pierwszy przeszedł nad wodospadem Niagara.

1869 Wiliam S. Hadaway otrzymał patent nr 563032 na urządzenie z jednym zwojem spirali grzejnej, emitujące równomierne ciepło (piecyk elektryczny).

1905 Albert Einstein opublikował w Annalen der Physik artykuł Zur Elektrodynamik bewegter Körper będący podstawą szczególnej teorii względności.

1908 Na Syberii spadł olbrzymi meteoryt, tzw. “tunguski”, który spowodował potężną eksplozję.

1911 Urodził się Czesław Miłosz, poeta, laureat Nagrody Nobla w 1980 roku.

1918 Po rokowaniach litewsko-polskich w Berlinie podpisano tajne porozumienie. Rząd polski uznał państwowość litewską w zamian za przyrzeczenie Polakom na Litwie pełnych swobód obywatelskich.

1922 Urodził się Miron Białoszewski, polski poeta. Współtwórca awangardowego “Teatru Osobnego”. Autor “Pamiętnika z powstania warszawskiego”. Zmarł 17 czerwca 1983 roku.

1936 Odbył się pierwszy próbny lot samolotu bombowego “Łoś”.

1936 Publikacja książki “Przeminęło z wiatrem” Margaret Mitchell.

1937 Na Grenlandii wylądowała pierwsza polska ekspedycja naukowa kierowana przez prof. Aleksandra Kosibę.

1943 Gestapo aresztowało w Warszawie Komendanta Głównego Armii Krajowej, generała Stefana „Grota” Roweckiego. Zginął prawdopodobnie 4 sierpnia 1944 roku w Sachsenhausen. Urodził się 25 grudnia 1895 roku.

1944 Urodził się Raymond Moody, amerykański psycholog i lekarz. Najbardziej znany jako autor książek dotyczących opisu doświadczeń z pogranicza śmierci klinicznej (NDE – near-death experiences). Najlepiej sprzedającą się jego książką jest Życie po życiu.

1946 Odbyło się Referendum powszechne w Polsce Ludowej. Dotyczyło utworzenia jednoizbowego parlamentu, utrwalenia przeobrażeń gospodarczych i utrwalenia zachodnich granic państwa polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej; do historii Polski przeszło jako “Referendum 3 x tak” sfałszowane przez komunistów.

1947 Moskwa, a pod jej naciskiem również inne kraje komunistyczne, odrzuciła amerykański plan pomocy ekonomicznej dla Europy tzw. Plan Marshalla.

1948 Bell Laboratories ogłosił narodziny tranzystora jako zamiennika lampy elektronowej.

1960 Debiut teatralny Bohdana Łazuki.

1966 Grupa Supremes nagrała swój wielki przebój “You Keep Me Hanging On”. Utwór znalazł się na pierwszym miejscu za Oceanem. W latach 80-tych piosenkę nagrała także Kim Wilde.

1966 Urodził się Mike Tyson, bokser amerykański, najmłodszy mistrz świata wagi ciężkiej. Najmłodszy mistrz świata wagi ciężkiej w historii boksu (20 lat, 4 miesiące i 22 dni).

1967 W Nowej Rudzie urodził się Robert Więckiewicz, polski aktor.

1976 Odbył się ostatni koncert grupy Niebiesko-Czarni.

1979 We Wrocławiu urodził się Lesław Żurek, polski aktor (Mała Moskwa, Tatarak).

1981 Zmarła Maria Bogda, polska aktorka. Przed wojną występowała w wielu polskich filmach.

Była uważana za jedną z najładniejszych polskich aktorek – wygrała konkurs IKC na najpiękniejszy typ Polki.

W czasie okupacji pracowała jako kelnerka. W 1961 roku nie wróciła do kraju z gościnnych występów w USA. (ur. 1909).

1983 Po wyprodukowaniu 521 311 sztuk zakończono produkcję polskiego samochodu Syrena.

1985 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Sussudio” – Phil Collins.

1985 Urodził się Michael Phelps, amerykański pływak, wielokrotny mistrz olimpijski, mistrz świata, rekordzista. Uznawany za najwybitniejszego pływaka w historii.

1996 Na boiskach Anglii mistrzem Europy w piłce nożnej po “złotym golu” w dogrywce została RFN.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Lady Marmalade” – Christina Aguilera, Lil’ Kim, Pink, Mya; US Top Album: “Take Off Your Pants And Jacket” – Blink 182.

2002 Finał pierwszej edycji polskiej wersji programu Idol. Zwyciężyła Alicja Janosz, drugie miejsce zajęła Ewelina Flinta, a trzecie Szymon Wydra.

2005 Hiszpański parlament przyjął ustawę legalizującą małżeństwa par homoseksualnych.

2009 Zmarła Pina Bausch, choreografka niemiecka tańca współczesnego o wielkim wpływie na rozwój teatru tańca jako gatunku. (ur. 1940).

Imieniny obchodzą: Emilia, Lucyna, Rajmund

Emilia to rzymskie imię pochodzenia etruskiego. Kobieta o tym imieniu jest wrażliwa, odważna, spokojna i pełna temperamentu. W sumie natura bardzo niespokojna o nierównym charakterze.

Lucyna. To imię pochodzi od łacińskiego słowa Lucjusz. Kobieta o tym imieniu ceni swobodę myśli i wypowiedzi, nie dba o swoją opinię. Ciągle sili się na oryginalność, dlatego nieraz uważana jest za dziwaczkę. Jest uparta, z natury autorytatywna.

Rajmund to imię germańskiego pochodzenia. Mężczyzna o tym imieniu jest bardzo związany z przyrodą i naturą. Z zawodu bywa rolnikiem lub leśnikiem. Kontakty z naturą wpłynęły na jego charakter; jest spokojny, łagodny, dobroduszny, umie radzić sobie w życiu.