KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 31 PAŹDZIERNIKA

Słońce w znaku Skorpiona

Światowy Dzień Oszczędności
Dzień Reformacji Obchodzony przez Kościoły Ewangelickie, szczególnie przez Kościół Ewangelicko-Augsburski (luterański)
Halloween
Celtowie – wigilia Samhain
Kambodża – Urodziny Króla

Osoby urodzone 31 października swoją obecność w środowisku zaznaczają silnym akcentem. Mają wybitny intelekt i duże poczucie własnej wartości. Cechuje ich entuzjazm i energia życiowa. Uważani są za wojowniczych i zaborczych. W uczuciach są niezwykle intensywni, a w towarzystwie bezceremonialni. Zachowują się zbyt swobodnie, nieraz bywają aroganccy.

Cytaty na dziś:

• Lepiej kontrolować swoje błędy niż cudze. Demokryt.
• Człowiek budzi się rano, morze budzi się w nocy. Przysłowie
• Filozoficzne podstawy do prawa Murphy’ego – Cztery zjawiska blokują postęp ludzkości: ignorancja, głupota, komitety normalizacyjne oraz ludzie sprzedający komputery.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1607 W Ciążynie koło  Obornik, zmarł biskup poznański Wawrzyniec Grzymała Goślicki. Pochowany został w kaplicy św. Marcina w katedrze poznańskiej.

Tylko niewielkie grono badaczy dziejów staropolskiej myśli politycznej ma świadomość faktu, że traktaty Goślickiego był dosłownie rozchwytywane w nowożytnej Europie.

Przetłumaczono go na kilka języków zachodnioeuropejskich. W Anglii dzieło De optimo senatore doczekało się aż trzech wydań. Stanowiło ponoć inspirację szekspirowskiej postaci Poloniusza. Prawdopodobnie znał go Thomas Jefferson, gdy przygotowywał tekst konstytucji Stanów Zjednoczonych.

W swoich działaniach  podjął pracę nad postanowieniami Soboru Trydenckiego i rewindykacji kościołów przejętych przez protestantów na terenie diecezji. Odnowił w katedrze kaplicę Pięciu Braci Polaków Męczenników.

10 grudnia 1585 wygłosił w Senacie znakomitą mowę jako reprezentant stanu duchownego. Jako oficjalny mówca wystąpił też w grudniu 1587 witając na podkrakowskim Kazimierzu przybyłego do Polski nowo wybranego króla elekta Zygmunta III Wazę. Obie mowy uważano za wzorcowe i ogłoszono drukiem.

Swoje największe dzieło De optimo senatore zadedykował Zygmuntowi Augustowi. Opisał w nim idealnego męża stanu – senatora. Król winien być namiestnikiem Bożym i sługą, którego celem ma być szczęśliwe życie obywateli.

1856 Urodził się Wilhelm Hans August von Waldow, polityk niemiecki. W latach 1903-1911 nadprezydent prowincji poznańskiej, a w latach 1911-1917 nadprezydent prowincji pomorskiej. Honorowy obywatel Poznania, Inowrocławia, Piły i Bartoszyc.

Wilhelm von Waldow, fot: wikipedia

1926 W budynku przy ulicy Masztalarskiej w Poznaniu został założony Polski Związek Hokeja na Trawie. Pierwszym prezesem był por. Marian Grodzki.

Pierwszy oficjalny mecz na ziemiach polskich rozegrano 1 lipca 1907 roku we Lwowie na boisku Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół”, pomiędzy piłkarzami miejscowych zespołów Czarnych oraz Pogoni. Spotkanie zakończyło się wynikiem bezbramkowym. Wcześniej kurs hokeja na murawie, bo tak nazywano wówczas tę grę, poprowadził w dniach 5-22 czerwca czeski szkoleniowiec praskiej Slavii Karel Vopalecky.

Dyscyplina ta zadebiutowała w igrzyskach w 1908 roku w Londynie (kobiety uczestniczą od 1980 roku). Męskie reprezentacje Polski startowały w turniejach olimpijskich pięciokrotnie: w 1952, 1960, 1972, 1980 (najwyższe, czwarte miejsce) i 2000 roku. Raz, w 1980 w Moskwie, zagrały Polki.

W mistrzostwach świata, odbywających się co cztery lata, Polacy dwukrotnie zajęli ósme miejsca – w 1982 roku w Bombaju oraz w 1986 w Londynie. [Źródło: strony internetowe PZHT]

1930 (piątek) Odbyło się uroczyste otwarcie Teatru Popularnego.

Teatr Popularny im. Wojciecha Bogusławskiego dysponował sceną w Domu  Rzemieślniczym przy ul. Ratajczaka.

Krytyk, Jerzy Koller, informując o powstaniu czwartej wówczas w Poznaniu placówki teatralnej, notuje: “Olbrzymia sala (około 1200  miejsc) oraz scena zostały gruntownie przebudowane, tak że odpowiadać będą najnowszym wymogom, stawianym dziś teatrom za granicą”.

Fakt kierowania teatrem przez jedną z najwybitniejszych osobistości sceny polskiej, Wandę Siemaszkową, nadawał imprezie wagi specjalnej. Konkluzja sprawozdania jednego z czołowych dzienników poznańskich, mówiąca, że: “Pozyskanie artystki tej miary dla naszej placówki zapewnia Teatrowi Popularnemu fachowe i na wieloletnim doświadczeniu oparte kierownictwo”2, dobrze oddaje klimat optymizmu, który panował w chwili zakładania teatru.

Na inauguracyjne przedstawienie” wybrano dramat Stefana Żeromskiego „Ponad Śnieg”. Wybór sztuki ‘był manifestacją stanowiska ideowego zespołu, a także deklaracją Wandy Siemaszkowej, która nawiązywała w ten sposób do doświadczeń “Reduty”. Po pierwszym akcie zgotowano dyrektorce teatru serdeczną owację. W imieniu zespołu przemawiał Józef Tylczyński. Po krótkim podziękowaniu Siemaszkowej odczytano szereg telegramów gratulacyjnych, m. in. od Tadeusza Czapelskiego, Stefana Jaracza i Juliusza Osterwy. Dzięki przejrzystej kompozycji przedstawienia precyzyjnej pracy reżyserskiej Siemaszkowej problematyka dramatu Żeromskiego ukazała się “w całym realizmie i w całej prawdzie” .

Doceniając rangą wydarzenia “Nowy Kurier” stwierdzał nazajutrz po oficjalnym uruchomieniu sceny: “Otwarcie w naszym mieście Teatru Popularnego jest wydarzeniem społecznym wielkiego znaczenia, jest to nowy, wielki krok na drodze ku podniesieniu mas szerokich na wyższe, duchowe poziomy”.

Źródło: Zbigniew Nowosad, Zbigniew Osiński, Teatr Popularny im. Wojciecha Bogusławskiego w Poznaniu. Kronika Miasta Poznania, nr 1/1964, fot: Wnętrze budynku Izby Rzemieślniczej, 1969 r, źródło: Cyryl

1945 Odbyła się próba wytrzymałości drewnianego mostu Uniwersyteckiego, zbudowanego w miejsce obiektu wysadzonego przez Niemców.

Most Uniwersytecki zburzony w 1945 roku

1950 Ukazał się ostatni numer Kuriera Wielkopolskiego – wielkopolskiego dziennika,  organu Stronnictwa Demokratycznego.

Gazeta powstała z inicjatywy ówczesnego przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Jana Sobaszka. Pierwszy egzemplarz pisma ukazał się w trzy dni po referendum ludowym 3 lipca 1946.

Gazeta była wydawana kolejno przez: Wielkopolską Spółdzielnię Wydawniczą “Kurier”, Spółdzielnię Wydawniczą “Kurier” oraz Spółdzielnię Wydawniczą “Prasa Demokratyczna – Nowa Epoka” (od 1949). Na jej utrzymanie środki asygnował Centralny Komitet SD, pismo utrzymywało się również ze składek. Gazeta była drukowana w poznańskiej drukarni św. Wojciecha, następnie w drukarni w Kościanie i ponownie w drukarni św. Wojciecha.

Pismo ukazywało się jako dziennik (z wyjątkiem poniedziałków) do 31 października 1950, następnie zostało przekształcono w mutację warszawskiego “Kuriera Codziennego”. Gazeta liczyła 6 stron (w wydaniu niedzielnym: 8) i miała dwie mutacje: gnieźnieńską (do 1949) i ostrowską. Maksymalny nakład na jaki zezwoliły władze wynosił 30 tys., w praktyce był on dwa–trzy razy niższy.

Funkcję redaktorów naczelnych pełnili kolejno: Albin Wietrzykowski, Oktawian Misiurewicz, Bohdan Danielewski, Jan Cieślak oraz Bolesław Nencki.[źródło: Wikipedia]

1952 W Poznaniu zmarł Adolf Eustachy Chybiński, muzykolog historyk muzyki, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Poznańskiego.

Po wojnie został profesorem Uniwersytetu Poznańskiego, kierował Katedrą Muzykologii oraz wykładał historię muzyki staropolskiej, polski folklor muzyczny i teorię muzyki. Przez krótki czas był dyrektorem Opery Poznańskiej (1948). Przewodniczył Sekcji Teoretyków Komisji Programowej Szkolnictwa Muzycznego. W pracy naukowej zajmował się historią polskiej muzyki renesansowej i barokowej oraz etnografią muzyczną. Badał twórczość m.in. Mikołaja Gomółki, Jana z Lublina i Jacka Różyckiego.

W 1948 był jednym z członków założycieli Związku Kompozytorów Polskich, pełnił funkcję wiceprezesa Sekcji Muzykologii.

Ponadto działał w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk oraz Polskim Towarzystwie Tatrzańskim (członek honorowy). Został uhonorowany dwiema księgami pamiątkowymi (1930 i 1950), przyjaźnił się z Mieczysławem Karłowiczem, Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim, Karolem Szymanowskim, Jarosławem Iwaszkiewiczem, Janem Gwalbertem Pawlikowskim.

W 1947 został laureatem nagrody województwa poznańskiego za całokształt pracy naukowej, w 1951 nadano mu doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego, w 1951 nagrody państwowej I stopnia. Również . Razem z żoną pochowany jest na jeżyckim cmentarzu przy ulicy Nowina. fot: http://pl.chopin.nifc.pl

1987 W wieku 77  lat zmarł Tadeusz Kulcza, nestor poznańskich kajakarzy, członek honorowy i działacz Polskiego Związku Kajakowego, założyciel I Poznańskiego Klubu Kajakowców (1929), kapitan sportowy Klubu w latach 1929 – 1936, reprezentant Polski, prezes Okręgowego Związku Kajakowego po reaktywowaniu działalności w 1946 r., założyciel sekcji kajakowych przy Klubach Sportowych “Budowlani” (1950) i “Posnania” (1956), sędzia  międzynarodowy od 1973 r. [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 1/1989, s. 174]

1999 Zmarł August Jan Chełkowski, fizyk, marszałek Senatu I kadencji w latach 1991-93.

Maturę zdał w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Następnie ukończył studia na kierunku fizyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, uzyskując tytuł zawodowy magistra w 1952, następnie stopnie naukowe doktora (1959) i doktora habilitowanego (1963). W 1973 na Uniwersytecie Śląskim został profesorem nadzwyczajnym, od 1990 był profesorem zwyczajnym fizyki.

Zanim losy związały go ze Uniwersytetem Śląskim Chełkowski był asystentem w Wyższej Szkole Inżynieryjnej, oraz adiunktem i docentem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Śląskiego. Był jedynym rektorem wyższej szkoły internowanym w czasie stanu wojennego (przez siedem dni). Ur. 27 lutego 1927 w Telkwicach w Prusach Wschodnich

2021 Zmarła Ludmiła Karpińska „królowa gumy”, przez kilkadziesiąt lat prowadziła „Wulkan Service” popularny zakład wulkanizatorski przy ul. Białostockiej na Osiedlu Warszawskim.Firma zarejestrowana została 11 grudnia 1976 r.

ZDARZYŁO SIĘ 31 PAŹDZIERNIKA

1424 Urodził się król Władysław III Warneńczyk. Syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej, król Polski od 1434, król Węgier od 1440 roku. Zginął pod Warną 10 listopada 1444 roku.

1517 Niemiecki teolog Marcin Luter przybił do drzwi kościoła w Wittenberdze 95 tez. Wydarzenie to uznano za początek reformacji i protestantyzmu i na jego pamiątkę dzień 31 października ustanowiono Dniem Reformacji.

1548 Zygmunt August zwołał do Piotrkowa sejm, mający rozpocząć jego rządy.

1846 Urodził się Edmondo de Amicis, pisarz włoski. Autor m. in. słynnej powieści „Serce”, tłumaczonej na wszystkie języki literackie świata, nazywany poetą dobroci, braterstwa i szlachetności.

1888 Urodził się Andrzej Małkowski, twórca polskiego harcerstwa.

1901 W Teatrze Starym w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu Adama Mickiewicza “Dziady” w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.

1926 W Detroit zmarł Harry Houdini, [Erich Weisz], amerykański magik.

1938 Urodził się Bohdan Łazuka – popularny piosenkarz i aktor. Znany m.in. z filmów: “Brunet wieczorową porą”, “Dzięcioł”, “Kochajmy syrenki”, “Małżeństwo z rozsądku”, “Poszukiwany, poszukiwana”, “Nie lubię poniedziałku”. Wśród wielu wyśpiewanych przez niego przebojów znalazły się m.in.: “Bogdan trzymaj się”, “W siną dal”, “Dzisiaj, jutro zawsze”, “Bo to się zwykle tak zaczyna”.

1940 II Wojna Światowa: oficjalny koniec Bitwy o Anglię – sześciomiesięcznych zmagań pomiędzy RAFem i Luftwaffe o kontrolę nad brytyjskim niebem. Straty wyniosły: RAF: 915 samolotów, Luftwaffe: 1733. Wygrywając tę bitwę Wielka Brytania oddaliła od siebie groźbę niemieckiej inwazji.

1956 Wielka Brytania i Francja zbombardowały Egipt w odwecie za zablokowanie przez ten kraj statków na Kanale Sueskim. Atak nastąpił 2 dni po rozpoczęciu inwazji Izraela na Egipt. Atak na Egipt został potępiony przez społeczność międzynarodową. Wojska brytyjskie i francuskie wycofały się z Egiptu w grudniu tego samego roku, a na ich miejsce wkroczyły oddziały wysłane przez ONZ.

1957 Urodził się Krzysztof Hanke, polski aktor, satyryk, artysta kabaretu Rak.

1961 Brytyjska firma Pedigree wypuściła na rynek lalkę Sindy, konkurentkę Barbie.

1968 Urodził się Vanilla Ice (wł. Robert van Winkle), biały raper i kompozytor. Popularny był krótko pod koniec lat 80-tych. Swój pierwszy album „Hooked” nagrał w roku 1989.

1969 Pierwsze uprowadzenie samolotu przez Atlantyk, z Nowego Jorku do Rzymu. Samolot uprowadził Amerykanin włoskiego pochodzenia chcąc w ten sposób uczcić swoje 20 urodziny. Po 11 tysiącach kilometrów lotu oddał się w ręce policji.

1971 W Szwajcarii po raz pierwszy głosować mogły kobiety.

1975 Zespół Queen wydał singel Bohemian Rhapsody.

1984 W wyniku zamachu zginęła premier Indii Indira Ghandi. Została zamordowana przez dwóch Sikhów z jej ochrony osobistej. Urodziła się 19 listopada 1917 roku.

1985 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: “Part-Time Lover” – Stevie Wonder.

1993 Zmarł w wieku 23 lat River Phoenix, amerykański aktor. Grał m.in. w filmach: “Wybrzeże moskitów”, “Moje własne Idaho”.

1993 Zmarł w wieku 73 lat Federico Fellini – włoski reżyser. Twórca głośnych filmów, w których krytykował moralność włoskich klas posiadających i arystokrację, m.in. “La Strada”, “Noce Cabirii”, “Słodkie życie”, “Osiem i pół” “Satiricon”, “Amarcord”, “Miasto kobiet”.

1996 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “No Diggity” – Blackstreet feat. DR. DRE.

1997 Zaprzysiężenie rządu Jerzego Buzka (koalicja AWS – Unia Wolności).

2005 Nowym Prezesem Rady Ministrów został Kazimierz Marcinkiewicz.

Imieniny obchodzą: Urban, Telimena, Augustyn, Saturnie, Alfons

Urban, imię pochodzi od łacińskiego słowa urbanus, co można tłumaczyć jako miejski, obyty, wykształcony.

Telimena to imię, którego budowa wskazuje na pochodzenie greckie: teleo – oznacza spełnić, poświęcić, wtajemniczyć w misteria, ale może to być też imię czysto literackie znane już przed Mickiewiczem

Pochodzenie imienia Saturnin łączy się z imieniem staroitalskiego boga rolnictwa Saturnusa. Mężczyzna o tym imieniu jest bardzo wymagający od siebie oraz od innych. Sceptycznie podchodzi do wszelkich wynalazków, ale sam potrafi znajdować ciekawe rozwiązania różnych problemów. Nie narzuca się swoją osobą, jest szanowanym obywatelem. Przywiązuje się do miejsca zamieszkania, jest lokalnym patriotą.

Imię Alfons charakteryzuje się germańskim rodowodem i znaczy “szlachetny” i “życzliwy”. Mężczyzna o tym imieniu jest słowny, wrażliwy na muzykę, ma niskie poczucie własnej wartości. Jest naturą subtelną, lubiącą spokój. Ma analityczny umysł, doskonały na odpowiedzialnym stanowisku.