KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 4 MAJA

4 MAJA Słońce w znaku Byka

Dzień św. Floriana – Dzień Strażaka
Chińska Republika Ludowa – Dzień Młodzieży
Holandia – Dzień Pamięci Ofiar Wojny
Japonia – Dzień Zieleni
Namibia – Święto Cassingi
Polska: Dzień Hutnika, Dzień Strażaka, Dzień Kominiarza, Dzień Garncarza, Dzień Piekarza

Cytaty  na dziś:

– Pieniądze ułatwiają znoszenie ubóstwa. Allais Alfons
– Spoczywanie na laurach jest niebezpieczne jak spoczywanie zimą na śniegu. Umierasz w czasie snu. Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951)

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1518 Król Zygmunt I Stary zmienił ustrój Poznania. Co roku spośród 24 rajców wybierano 6 rajców i 2 burmistrzów, rządzących miastem przez pół roku.

W 1518 roku 4 maja w Krakowie król Zygmunt Stary stwierdził: “Aczkolwiek  najjaśniejszy nieżyjący brat nasz, pan Aleksander król, z pewnych względów dokonał zmiany i ustanowił w mieście naszym Poznaniu wieczyście sposób i porządek obierania szesnastu rajców dożywotnich, według zwyczaju miasta naszego krakowskiego, z których ośmiu było wybieranych do rządów i administrowania miastem przez starostę generalnego Większej Polski zgodnie ze zwyczajem, jak to w pismach i przywileju udzielonym szerzej opisano.

Jednak z biegiem czasu takie ustanowienie rajcostwa wieczystego stało się szkodliwe i zgubne wspólnemu dobru i stanowi rzeczonego miasta poznańskiego oraz wymierzaniu sprawiedliwości, za radą i sugestią naszych doradców, a na uniżoną prośbę burmistrza, rajców, wójta, ławników i całej wspólnoty miasta tego poznańskiego, przywilej rzeczony najjaśniejszego niegdyś pana króla Aleksandra, w tym co dotyczy wyboru i ustanowienia wieczystego rajcostwa, jak też i radę ową wieczystą szesnastu mężów, postanowiliśmy skasować i nieważnym uczynić, co obecnie kasujemy i nieważnym czynimy.

1768 Po godzinie dziewiątej wieczór przywieziono do Poznania ciało świętej pamięci Najdostojniejszego Księcia Teodora Czartoryskiego, biskupa poznańskiego.

W kondukcie szli: młodzież szkolna Towarzystwa Jezusowego, cechy mieszczan z pochodniami, zakonny kler kolegiaty ze szlachetnym magistrem miasta i kler kościoła katedralnego z przewielebnymi prałatami; wszyscy nieśli zapalone świece z białego wosku. Ubrani w swoje togi profesorowie prześwietnej Akademii nieśli insygnia biskupie i senatorskie. Okazałości pogrzebowi dodali nadto obecnie żołnierze, garnizon miasta oraz wojsko rosyjskie. Zmarłemu pasterzowi biły dzwony wszystkich kościołów. Po powitaniu przez Najdostojniejszego biskupa Ignacego Kozierowskiego, pod przewodem biskupa  zwłoki zostały odprowadzone do kościoła katedralnego, od wsi zwanej Wilda przez rynek miejski i przedmieście Chwaliszewo i tamże pochowane.

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1803 Urodził się Jan Nepomucen Niemojewski, wielkopolski powstaniec, autor pamiętników. Ukończył Uniwersytet w Berlinie, był posłem na Sejm Pruski.

1910 Urodził się Jerzy Waldorff – Preyss, publicysta i krytyk muzyczny, działacz społeczny.

Po zdaniu matury w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (wcześniej uczył się także w Gimnazjum w Trzemesznie i Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu) studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego i w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu.

Był popularyzatorem kultury muzycznej na łamach prasy, w radiu i telewizji. Barwna postać PRL-u, wybijająca się zachowaniem i językiem. Przyjaciel Stefana Kisielewskiego, po śmierci którego napisał książkę Słowo o Kisielu, laureat nagrody jego imienia w roku 1990.

Tak wspominał miasto w swoich wspomnieniach – książce “Fidrek”. Poznań mógł zachwycić przybyszów, zwłaszcza z innych okolic kraju. Naturalnie, ze nie XIX wieczną architekturą, obcą i ciężką jak gdyby planowały ją zarozumiałe słonie. W dolnym jednak mieście zachowała się pradawna, a ta była piękna z ratuszem i farą w otoczce niewielkich mieszczańskich kamienic. Wszystko razem – stare i nowe łączyła pospólna gospodarność w rozplanowanym centrum i otaczających śródmieście rozsądnym kręgiem dzielnic z których każda miała odrębny charakter, zależnie od tego, kto tam pracował czy rezydował.

1915 W Gorzycach koło Czempinia, urodził się Florian Marciniak wybitny instruktor harcerski, harcmistrz, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów.

Od młodych lat należał do harcerstwa, w którym był drużynowym 21 Poznańskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Rejtana, wiceprezesem Akademickiego Koła Harcerskiego im. Heliodora Święcickiego w Poznaniu. Był najmłodszym harcmistrzem w ZHP (stopień uzyskał 10 maja 1938). W marcu 1943 brał udział w przygotowaniach odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara “Rudego” (“Akcja pod Arsenałem”).

6 maja 1943 roku został aresztowany w Warszawie przez funkcjonariuszy poznańskiego Gestapo. W czasie transportu do Poznania Florian usiłował uciec skacząc z pędzącego samochodu w okolicach Sochaczewa – niestety bez powodzenia. Straszliwie zmaltretowany został umieszczony w osławionej katowni poznańskiej – “Forcie VII” w celi nr 66.

W celu odbicia Floriana zostało powołane stowarzyszenie “Białej Róży”. Harcerzom nie udało się odbić swojego przywódcy – 18 lutego 1944 Florian Marciniak został wywieziony do obozu w Żabikowie pod Poznaniem, następnie do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, w którym w dniu 20 lub 21 lutego 1944 roku został zamordowany.

1935 Zmarł Józef Mikułowski-Pomorski, chemik rolny, rektor SGGW, polityk, minister. 24 kwietnia 1929 Uniwersytet Poznański przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

1938 W Poznaniu urodziła się Hanna Stankówna, polska aktorka – słynna Tekla – szefowa “Genetix” z “Seksmisji”, ostatnio można ją także zobaczyć w serialu Barwy uczuć. Grała także na deskach Teatru Polskiego.

Kiedy miała 19 lat, pojawiła się w dramacie Jerzego Kawalerowicza “Prawdziwy koniec wielkiej wojny”. W 1959 roku ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie i rozpoczęła pracę na deskach stołecznego Teatru Polskiego.

Popularność zdobyła dzięki świetnym kreacjom serialowym. Wystąpiła m.in. w kultowym “07 zgłoś się”. Bardzo seksowną postać zagrała w “Tulipanie”. W tym serialu pokazała całkiem sporo zmysłowego ciała. Widzowie pokochali ją również za występy w “Janie Serce”, “Tygrysach Europy” czy “Bożej podszewce”.

Rolę w filmie “Seksmisja” pamiętają chyba wszyscy. Doktor Tekla to najbardziej fanatyczna bojowniczka w walce z męskimi genami i patriarchalnym systemem społecznym. Zaciekły wróg dr Berny, przewrotny ideolog, który nie cofnie się przed niczym.

Hanna Stankówna w spektaklu “Zakładnik” Paula Claudela w Teatrze Polskim [16 grudnia 1982], fot. Rafał Jesionowicz / Cyryl]

1952 W Poznaniu urodził się Krzysztof Magowski, polski reżyser filmowy, scenarzysta.

Propagator Wielkopolski w Poznania w Warszawie. Autor filmu “Zapomniane Powstanie” miał swoją premierę ogólnopolską na antenie telewizji publicznej TVP Program I 30 grudnia 2008.Asystent reżysera Ryszarda Bugajskiego w filmie „Przesłuchanie”. W TVP reżyserował m.in. talk-show Małgorzaty Snakowskiej „Życie moje” (1992-2004) i „Zabawy językiem polskim” Macieja Orłosia (2001-2005).

1970 Zakończono elektryfikację linii kolejowej Poznań – Wrocław.

1997 W Poznaniu, przed Urzędem Wojewódzkim odsłonięto pomnik Stanisława Mikołajczyka.

2009 Zmarł Czesław Mojsiewicz, politolog, profesor UAM.

Przez lata był związany z poznańskim UAM. Pełnił kierownicze funkcje w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, a także w Polskim Towarzystwie Nauk Politycznych czy Polskiej Akademii Nauk. Jego dorobek to ponad trzysta publikacji naukowych poświęconych między innymi globalnym problemom ludzkości, tematyce wojny i pokoju, kwestii zbrojeń i rozbrojenia, metodologii nauk politycznych. Jego zainteresowania dotyczyły ponadto roli opinii publicznej w polityce oraz obszaru poradzieckiego. Był także promotorem wielu prac magisterskich oraz doktoratów.

Urodził się w 1925 roku w Miratyczach, niedaleko Nowogródka. Zanim zajął się działalnością naukową, był żołnierzem w Wojsku Polskim. W okresie II wojny światowej został wysiedlony wraz z bliskimi do ZSRR. Później jako żołnierz 1. Dywizji im. Tadeusza Kościuszki oraz 5. Dywizji II Armii Wojska Polskiego przebył cały szlak bojowy. Uczestniczył między innymi w bitwie pod Lenino.

Krótko po zakończeniu wojny został wykładowcą w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Pracował także w szkole wojsk pancernych w Poznaniu. Pełnił w niej funkcję zastępcy komendanta. W 1966 roku podjął decyzję o odejściu z armii. Jego dalsza kariera zawodowa była związana z działalnością naukową i dydaktyczną. Po odejściu z armii związał się z poznańskim uniwersytetem.

ZDARZYŁO SIĘ 4 MAJA

1338 Papież Benedykt XII wznowił proces Polski z zakonem krzyżackim. Powołano trybunał sądowy, do którego weszli legat papieski w Polsce Galhard de Carceribus i jego pomocnik Piotr, syn Gerwazego.

1494 Krzysztof Kolumb dopłynął do Jamajki i dołączył ją do kolonii hiszpańskich.

1519 Zmarł Lorenzo II di Piero de’ Medici, książę Urbino, władca Florencji w latach 1513-19 książę Urbino. Księciem Urbino został w 1516, dzięki swojemu wujowi – papieżowi Leonowi X, ale niedługo po tym księstwo to zostało podbite przez Francesco Marię della Rovere. Mimo tego, sam Niccolò Machiavelli zadedykował Lorenzowi swoją książę pt. Książę, autor uważał bowiem, że Lorenzo może wypędzić obcych okupantów i zjednoczyć całe Włochy. (ur. 1492).

1626 Pierwszy gubernator holenderskiej kolonii Nowe Niderlandy odkupił od Indian z 60 guldenów w ubraniach i guzikach wyspę Manhattan i założył na niej miasto Nowy Amsterdam, dziś Nowy Jork.

1715 Francuski producent zaprezentował w Paryżu pierwszy składający się parasol.

1733 Urodził się Jean Charles de Borda, francuski fizyk, geodeta, wynalazca określenia miary długości „metr”.

1887 Julian Konstanty Ordon popełnił samobójstwo we Florencji. Był oficerem Wojska Polskiego, dowódcą reduty numer 54 w Warszawie, znanej jako Reduta Ordona w czasie powstania listopadowego.

1904 Pionierzy motoryzacji Charles Rolls i Henry Royce podpisali tymczasową umowę o wspólnej produkcji samochodów marki Rolls-Royce.

1929 Urodziła się Audrey Hepburn, amerykańska aktorka filmowa. Odtwórczyni wielu ról romantycznych młodych kobiet. Zagrała między innymi w filmach “Rzymskie wakacje”, za który otrzymała Oscara w 1953 roku, “Wojna i pokój”, “My Fair Lady”. W 1993 została nagrodzona specjalnym Oscarem za działalność humanitarną.

1938 Uroczyste otwarcie portu we Władysławowie – drugiej, po Gdyni, inwestycji morskiej okresu międzywojennego.

1945 Kapitulacja wojsk niemieckich w Holandii, Danii i Norwegii.

1949 W Londynie 10 państw – Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, i Włochy – podpisało konwencję o utworzeniu Rady Europy.

1949 Koniec blokady Berlina. Delegaci Francji, Wielkiej Brytanii i ZSRR w ONZ podpisali układ w sprawie “zniesienia utrudnień komunikacyjnych i transportowych pomiędzy strefami okupacyjnymi Niemiec”, oznaczało to koniec blokady miasta.

1950 Urodził się Bogdan Gajkowski, wokalista, multiinstrumentalista ukrywający się pod pseudonimem Kapitan Nemo.

1951 Urodził się Colin Bass, basista w zespołach Foundations, Clancy, Camel, a także w grupie Steve’a Hillage’a. Oprócz działalności w zreaktywowanym Camelu jest też częstym gościem w Polsce, gdzie daje solowe koncerty m.in. wspólnie z Józefem Skrzekiem oraz zespołem Quidam.

1953 Nagrodę Pulitzera otrzymał Ernest Hemingway za powieść “Stary człowiek i morze”.

1959 Po raz pierwszy przyznano nagrody Grammy. Piosenką roku zostało „Volare” w wykonaniu Domenico Modugno, a albumem roku muzyka z filmu „Peter Gunn”

http://www.youtube.com/watch?v=Z-DVi0ugelc

1960 Urodziła się w Lublinie Beata Kozidrak, wokalista grupy Bajm.

1961 W Łodzi urodziła się Monika Rosca, polska aktorka i pianistka. Znana ze swej jedynej roli filmowej Nel z „W pustyni i w puszczy” (1973)

1964 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Hello Dolly” – Louis Armstrong.

1972 Z warszawskiego lotniska Okęcie wystartował pierwszy w historii polskiego lotnictwa cywilnego – IŁ-62 “Mikołaj Kopernik” do rejsu przez Atlantyk.

1974 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „Waterloo” – Abba.

1976 Piosenka “Waltzing Mathilda” został zaproponowana jako hymn narodowy Australii.

Gdy w 1977 w drodze referendum powszechnego obywatele Australii wybierali nowy hymn, 43,2% głosujących zadecydowało o wyborze pieśni Advance Australia Fair. Drugie miejsce z wynikiem 28,3% zajęła właśnie Waltzing Matilda, choć była bardziej znana oraz powszechnie lubiana. Utwór, który ostatecznie został hymnem Australii, jest wzniosły i poważny, tymczasem w balladzie Waltzing Matilda jedyną sceną o takim charakterze jest zakończenie, w którym włóczęga woli zginąć, niż trafić do więzienia.

1979 Urodził się Lance Bass, amerykański piosenkarz, aktor, producent filmowy. Były członek boysbandu ‘N Sync. Grupa znana jest z przebojów „I Want You back” i „Bye Bye Bye”.

1981 Odbyła się premiera filmu w reżyserii Stanisława Breji pod tytułem Miś.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „West End Girls” – Pet Shop Boys.

1991 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: „The Shoop Shoop Song (It’s In His Kiss)” – CHER.

1994 Parlament Europejski zaakceptował przyjęcie do UE Austrii, Finlandii i Szwecji.

1996 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Fastlove” – George Michael.

2003 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Loneliness” – Tomcraft; UK Top Album: “Justified” – Madonna.

2004 Tajski parlament, dopasowując prawo do międzynarodowych standardów, przyjął zasadę wymagającą, by oficjalne dokumenty były pisane od lewej do prawej.

Urodzeni 4 maja są zdecydowani, zarówno w poglądach, jak i w czynach. Pracowitość i wytrwałość prowadzi ich do sukcesów. Niezwykle cierpliwi, co wychodzi im zazwyczaj na korzyść. Są życzliwi i czuli dla najbliższych. Poglądy i oceny zmieniają niezwykle wolno.

Imieniny obchodzą: Florian, Michał, Władysław, Monika, Irena, Antonina

Moniki są z natury spokojne. Lubią ład i porządek. Cenią sielankę rodzinną i życie towarzyskie. Mają dobre układy i są bezkonfliktowe, w czym pomaga im wrodzona dyplomacja i łagodny charakter. Osoby o tym imieniu bywają rozrzutne, dlatego często mają kłopoty finansowe. Odznaczają się poczuciem humoru i dowcipem. Często bywają zazdrosne.

Florian – Imię to pochodzi od łacińskiego “florus”, czyli “kwitnący” w przenośni: “lśniący, wspaniały”. święty Florian jest uznawany za patrona chroniącego przed pożarem. Osoba o imieniu Florian jest nerwowwa, wręcz wybuchowa. Jeśli makłopoty w osiąganiu zamierzonego celu, staje się przykra dla otoczenia, dokuczliwa i zła. Florian bywa przewrażliwiony, nawet w błahych kwestiach. Mało czasu poświęca rodzinie, przyjemności znajduje raczej poza domem.

Irena popularne w wielu krajach, imię pochodzące od greckiego słowa eirene, czyli pokój, przyjęte do łaciny w formie Irena. Imię używane dopiero od XVIII wieku. Imię oznacza więc osobę miłującą i niosącą pokój. Eirene była u greków boginią pokoju, otaczano ją wielką czcią, a jej posąg stał na agorze, czyli greckim rynku. Jeśli chodzi o charakter Ireny, to jest ona bardzo wrażliwa i ambitna, zawsze skłonna przyjmować na siebie dużą odpowiedzialność i służyć dobrą radą w potrzebie. Ma naturę niepoprawnej optymistki i marzycielki a jej pragnienia, nawet te najbardziej szalone, potrafią się szybko spełniać. Ulubionym jej kolorem jest żółty a zdrobniale można do niej mówić Irenka, Ircia, Irka lub Ira.