KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 4 MARCA

4 MARCA Słońce w znaku Ryb

Przysłowie: „Dzień świętego Kazimierza resztki zimy uśmierza”
Dzień Krawata i Muszki.

Urodzeni 4 marca posiadają zadatki na wielkich ludzi. Wskazuje na to ich wybitna inteligencja i umysłowość twórcza. Mają duża wyobraźnię i szerokie horyzonty myślowe. Wszystkie te cechy poparte są dużą pracowitością. Zachowują się naturalnie, preferują skromny, prosty styl życia. Jest to bez wątpienia cnota, czego nie można powiedzieć o ich zmienności poglądów i uczuć. Są amatorami mocnych wrażeń.

Cytaty na dziś:

– Prawdy niepopularne dobrze jest wyrażać cudzymi ustami. Andrzej Wirth
– Książka jest przyjacielem samotnika, a biblioteka schronieniem bezdomnego. Stefan Witwicki.
Ciekawostka: 180 litrów płynów przepływa dziennie przez nerkę człowieka

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1768 Żołnierze pojmali w mieścinie Śródka Jakuba złodzieja, który jako stolarz przez dwa lata ćwiczył swój fach w kolegium Towarzystwa Jezusowego.

Lecz podczas posiłków albo nabożeństwa, miał zwyczaj odwiedzać izby ojców i wynosić  stamtąd pieniądze, monety albo co kosztowniejsze przedmioty. Przyłapany na tym przestępstwie został zamknięty w areszcie. Podczas przeprowadzanej przedtem rewizji, znaleziono przy nim 14 kluczy zwanych dystrychy. Jeden tydzień temu, wieczorem otworzył podwójne drzwi i uciekł.

Dzisiaj został schwytany w mieścinie Środka, gdzie popijał, i doprowadzony do ratusza miejskiego. Zaś dnia 14 bieżącego miesiąca nakazano mu stawić się w sali sądowej na ratuszu, by złożyć dobrowolne zeznania. Po jego zeznaniach sprowadzono również jego żonę.

Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005

1787 Dnia 4 marca w dzień Ś. Kazimierza, jako w imieniny generała wielkopolskiego Kazimierza Raczyńskiego, były w Poznaniu wielkie uroczystości. Muzyka przez cały dzień na galeryach ratusza grała, załoga biła z dział, palestra na część solenizanta ucztę sutą wyprawiła.  [Na podstawie: Józef Łukaszewicz, Obraz historyczno – statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach. Autor odwoływał się tu do Kroniczki rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu]

1819 Urodziła się Narcyza Żmichowska, (pseud. Gabryella), pisarka, działaczka społeczna. Była przywódczynią „entuzjastek” działających na rzecz poprawy społeczno – prawnej kobiet,  jedna z inicjatorek polskiej powieści psychologicznej. Zmarła 25 grudnia 1876 roku.

Pobyt we Francji spowodował w niej całkowitą zmianę: stała się “ekscentryczką”, śmiało wypowiadającą swoje poglądy i publicznie palącą cygara (co było wzbronione kobietom).

W latach 1844-1845, Żmichowska przebywała w Wielkopolsce, gdzie zajmowała się m.in. kolportowaniem nielegalnej prasy z polecenia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego oraz innymi działaniami przeciwko pruskiemu zaborcy.

1879 W Buczaczu urodziła się Kazimiera Pajzderska, poznańska rzeźbiarka i malarka.

W 1913 osiadła na stałe w Poznaniu. Działała aktywnie we władzach Stowarzyszenia Artystów Wielkopolskich i w 1914 uczestniczyła w I wystawie Stowarzyszenia.

W latach 1910–1912 stworzyła szereg klasycyzujących głów portretowych, m.in. Władysława Mickiewicza i Marii z Mickiewiczów Góreckiej oraz amerykańskiego muzyka Ernesta Schellinga i innych. Dla Gostynia, Rawicza i Mogilna wykonała w okresie międzywojennym szereg pomników powstańców wielkopolskich oraz dla katedry w Gnieźnie figurę Matki Boskiej Królowej Polski.

W 1930 na północnej fasadzie Pomnika Serca Jezusowego w Poznaniu wykonała płaskorzeźbione alegorie trzech stanów i tondę z wizerunkiem powstańca wielkopolskiego i rycerza polskiego. Wykonała również po wojnie na gmachu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w Poznaniu płaskorzeźby Mickiewicza i Puszkina.

1903 W Czarnkowie urodził się Wacław Taranczewski, malarz, grafik i pedagog. Po ukończeniu Gimnazjum św. Marii Magdaleny w latach 1921-25 był słuchaczem Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu.

W latach II wojny światowej prowadził w Poznaniu tajną działalność pedagogiczną. Po jej zakończeniu, pracując w Urzędzie Wojewódzkim, organizował życie artystyczne. Jeszcze w 1945 r. został dyrektorem Szkoły Sztuk Zdobniczych, przemianowanej w roku następnym na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych.

Na stałe opuścił Poznań w 1950 r., przenosząc się do Krakowa na Akademię Sztuk Pięknych, gdzie objął Katedrę Malarstwa Monumentalnego.

Był autorem wielu prac publicystycznych oraz wielu dzieł plastycznych. Z pozostawionych w Poznaniu na szczególną uwagę zasługują polichromie, m.in. na sklepieniu auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz w kościołach: Najświętszej Marii Panny na Ostrowie Tumskim, św. Marcina i św. Anny. Jego dzieła spotkamy również w poznańskim Muzeum Narodowym. Zmarł w Krakowie w 1987 r.

1925 W Poznaniu urodził się Kazimierz Dębicki – Wojtek, polski aktor teatralny i filmowy (Panienka z okienka (1964) Pierścień księżnej Anny (zm. 2007).

1941 W Poznaniu urodził się Hubert Wagner, siatkarz, wybitny  trener siatkówki.

W latach szkolnych grał w tenisa, a w liceum spróbował gry w siatkówkę. Wypatrzył go wtedy nauczyciel wychowania fizycznego pan Żołądkowski i powiedział: – Ty będziesz grać w siatkowkę, bo ci dobrze idzie.

Edukację rozpoczął w III Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kantego.

Miał typowo ścisły umysł – wspomina Andrzej Warych, drugi trener przy Wagnerze i jego bliski przyjaciel, szef wyszkolenia Polskiego Związku Piłki Siatkowej. – Rozpoczął studia na Politechnice Poznańskiej, jednak na drugim czy trzecim roku stwierdził, że te studia przeszkadzają mu w największej miłości jego życia – siatkówce. Bez wahania rzucił więc studia na politechnice i przeniósł się na warszawską AWF, którą ukończył w 1974 roku.

Jako trener był twórcą największych sukcesów polskiej siatkówki. Prowadzona przez niego drużyna zdobyła mistrzostwo świata w Meksyku 1974 i złoty medal olimpijski w Montrealu w 1976 roku. W mistrzostwach Europy w 1975 roku Polacy wywalczyli srebrny medal. [Źródło: http://www.akademiasiatkowki.com.pl]

Huber Wagner zmarł w Warszawie 13 marca 2002 roku.

1943 Urodził się Tomasz Sadowski, psycholog, założyciel modelowych instytucji integracji i społecznej gospodarki m.in. Fundacji Barka.

W latach 1989 – 2004 stworzył system rehabilitacji społecznej, zawodowej i ekonomicznej dla środowisk dysfunkcyjnych. Zasłużony dla Miasta Poznania, laureat licznych nagród, m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich, Banku Światowego za Najbardziej Innowacyjne Dzieło.

W ciągu ostatnich 30 lat wiele programów Barki zostało usamodzielnionych i w 2004 roku powołały one Związek Organizacji Sieć Współpracy BARKA. Obecnie Związek ten gromadzi blisko 50 organizacji.

1945 Poznań po wojnie. Uruchomiono pierwszą linię tramwajową wzdłuż ul. Marszałka Focha (dziś ul. Głogowska). Do szpitali i urzędów płynie już prąd z miejskiej elektrowni.

Szybkie wznowienie ruchu tramwajowego w Poznaniu po drugiej wojnie światowej nie było możliwe. Sieć trakcyjna została zniszczona w ponad 80%, a torowiska w 20%. Prawie 150 wagonów odniosło znaczne uszkodzenia, a całkowicie zniszczone zostały trzy wagony doczepne oraz dwa silnikowe.

Dopiero dokonane w międzyczasie naprawy infrastruktury oraz uruchomienie elektrowni zakładów Cegielskiego umożliwiło 4 marca 1945 roku wznowienie kursowania linii tramwajowej numer 4 na ulicy Marszałka Focha (obecna Głogowska) między zajezdnią, a ulicą Berwińskiego. Następnego dnia linię wydłużono do Górczyna. W kolejnych dniach uruchamiano odcinki do Dworca Zachodniego, Kaponiery czy Ogrodu Zoologicznego i Zajezdni przy ulicy Gajowej. [źródło: MPK Poznań, notka na facebooku]

Stary Rynek róg Wrocławskiej – czerwiec 1946 Foto: Mirosław Pomorski / MKZ

1991 Straż Miejska w Poznaniu została powołana zarządzeniem Nr 4/91 Prezydenta Miasta Poznania z dnia 1 marca 1991 r. Weszło ono w życie 4 marca 1991 r.

Początkowo zatrudniała 20 strażników i miała swoją siedzibę w jednym punkcie – budynek Urzędu Miasta przy Placu Kolegiackim. Jeszcze w tym samym roku utworzono placówki na Piątkowie i Winogradach, a od 1992 r. utworzono sekcje w delegaturach Urzędu Miasta.

Od 1 września 1992 r. działa całodobowa służba dyżurna – tel. 986. Do 1995 r. zamiennie używano nazwy “policja municypalna”, stąd do dzisiaj poznaniacy często mówią o nas “municypalni”. Umundurowanie strażników zostało ujednolicone jesienią 1998 r. Do tego czasu strażnicy z różnych gmin mieli różne uniformy.

Do najważniejszych sukcesów w tym czasie należy zaliczyć m.in. zlikwidowanie handlu okrężnego  mieście – kto dziś pamięta chodniki zastawione łóżkami polowymi z oferowanymi towarami. W 1997 r. strażnicy brali czynny udział w akcji niesienia pomocy “Poznaniacy powodzianom”,

Od listopada 2004 r do 2015 roku przy pomocy fotoradaru, w ścisłej współpracy z Komenda Miejską Policji, strażnicy dokonywali kontroli przestrzegania ograniczeń prędkości.

Dzisiaj w Poznaniu pracuje 313 strażników miejskich, do których każdego roku mieszkańcy kierują ok. 50 tys. zgłoszeń.

Bezpośrednim poprzednikiem dzisiejszych straży gminnych jest miejska służba porządkowa, która rozpoczęła swoje funkcjonowanie w 1984 r. Pracownicy miejskich służb porządkowych posiadali uprawnienie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. Początkowo mogły być one tworzone wyłącznie w urzędach miast stołecznych tj. w Warszawie, Łodzi i Krakowie. Ograniczenie to zostało zniesione w 1987 r.

W Poznaniu Miejską Służbę Porządkową powołano w 1988 r. Stan etatowy liczył kilkunastu funkcjonariuszy i do swej dyspozycji mieli jeden samochód osobowy (marki FSO 125). Kontrolowali wykonywanie norm porządkowych na terenie miasta. Jak donosiła ówczesna prasa ( Gazeta Poznańska z dnia 09.08.1988r. ) tylko w lipcu 1988 r. ukarali 800 osób, a od początku roku nałożyli mandatów na łączną kwotę 4,7 mln złotych. Funkcjonariusze miejskich służb porządkowych stanowili fundament kadrowy dla tworzonych od 1990 r. straży miejskich. Pierwsza w Polsce straż została utworzona w Nowym Sączu.

1991 Po raz pierwszy w stopce redakcyjnej poznańskiego dziennika poinformowano, że wydawcą w wyniku przekształceń własnościowych po RSW jest Oficyna Wydawnicza Głos Wielkopolski, której prezesem jest Marian Marek Przybylski.

ZDARZYŁO SIĘ 4 MARCA

1314 Zmarł Jakub Świnka, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński.

1394 Urodził się Henryk Żeglarz, infant, trzeci syn króla Portugalii Jana I Dobrego i Filipy Lancaster. Uważany za twórcę portugalskiego imperium kolonialnego. Założyciel uniwersytetu w Lizbonie oraz szkoły kartografii i astronomii w Sagres, uznawanej za pierwszą akademię morską na świecie. Przypisuje mu się także wynalazek karaweli, choć nie ma na to bezpośrednich dowodów. Przydomek Żeglarz nadano mu kilkaset lat po jego śmierci, chociaż nigdy nie pływał na statkach. (zm. 1460).

1386 Koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski. Początek dynastii jagiellońskiej.

1513 Zygmunt Stary nadał Pile prawa miejskie oparte na prawie magdeburskim.

1678 Urodził się Antonio Vivaldi, il Prete roso – rudy ksiądz jak nazywali go współcześni, włoski kompozytor. Autor blisko tysiąca dzieł wśród których znajduje się m.in. 40 oper, 3 oratoria, 81 koncertów (w tym „Cztery pory roku”).

1746 Urodził się Kazimierz Pułaski – generał, konfederat barski, dowódca legionu walczącego o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Zyskał sławę m.in. jako obrońca Jasnej Góry przed Rosjanami, których ataki na klasztor odpierał kilkakrotnie. W 1777 wyjechał do Ameryki i objął stanowisko generała kawalerii amerykańskiej, walczył w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych dowodząc stworzonym przez siebie Legionem. Brał udział w bitwie przeciwko Anglikom pod Charleston, gdzie odniósł zwycięstwo. Zginął 11 X 1779 roku w czasie oblężenia Savannah. Uważany za bohatera narodowego Stanów Zjednoczonych. Jego pomniki znajdują się w kilku miastach USA.

1793 Inauguracja II prezydentury Georga Waszyngtona. Prezydent elekt wygłosił najkrótsze przemówienie inauguracyjne w historii USA – 133 słowa.

1881 Pierwsza literacka wspólna sprawa Sherlocka Holmesa i Doktora Watsona (A Study Scarlet).

1913 W Paryżu uruchomiono pierwsze na świecie budki telefoniczne z ogólnie dostępnymi telefonami.

1932 Urodził się Ryszard Kapuściński wybitny polski reportażysta, eseista, publicysta. Autor książek „Wojna futbolowa”, „Cesarz”, „Heban”.

1941 Urodził się Hubert Wagner, siatkarz, trener siatkówki. Jako trener reprezentacji Polski zdobył złote medale MŚ 1974 i IO 1976.

1945 Przyszła królowa a wtedy jeszcze angielska księżniczka Elżbieta wstąpiła do armii i z miejsca dostała posadę kierowcy.

1948 Urodził się Shakin’ Stevens (wł. Michael Barratt), brytyjski piosenkarz popularny w latach 80. Jego znane utwory to m.in. „Little Suzie”, „Cry Just A Little Bit”.

1951 Urodził się Chris Rea, brytyjski wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów i producent nagrań. Popularność zdobył przebojem „Fool If You Think it’s Over”. Jest autorem nagrań „On The Beach”, „Road To Hell” i „Looking For The Summer”.

1954 Urodził się Ciaran Brennan, współzałożyciel i gitarzysta basowy irlandzkiej grupy folk rockowej Clannad, znanej z oprawy muzycznej do serialu telewizyjnego „Robin Hood”.

1965 Po raz pierwszy w oficjalnej dokumentacji medycznej zasugerowano, że przyczyną śmierci pacjenta była nikotyna. W świadectwie zgonu 59-letniego mieszkańca Manchesteru (Wielka Brytania) zapisano, że oprócz raka płuc dodatkową przyczyną śmierci chorego stał się bronchit i palenie tytoniu w postaci 15 papierosów dziennie.

1966 W wywiadzie dla londyńskiej gazety „Evening Standard” John Lennon powiedział, że grupa The Beatles jest popularniejsza od Jezusa. Spowodowało to falę protestów w Ameryce i Lennon musiał za to oficjalnie przeprosić.

1968 Urodziła się Patsy Kensit, aktorka i piosenkarka brytyjska. Zagrała m.in. w “Zabójczej broni 2”. Prywatnie była żoną Jima Kerra, wokalisty Simple Minds oraz Lima Gallaghera z Oasis. Jako piosenkarka zasłynęła jako “głos” 8th Wonder w kompozycji zespołu Pet Shop Boys, „I’m Not Scared”.

1972 Urodziła się Dorota Gawryluk, polska dziennikarka telewizyjna.

1986 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Kyrie” – Mr. Mister.

1996 The Beatles odrzucili ofertę reaktywowania grupy. Za zorganizowanie liczącego 22 koncerty tournee zaproponowano im aż 250 milionów dolarów.

1999 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów „Believe” – Cher; US Top Album „Fanmail” – TLC.

Imieniny obchodzą: Łucja, Kazimierz, Lucjan, Jagoda, Eugeniusz

Łucja to żeńska forma imienia Lucjusz, urodzony (urodzona o świcie, imię w Polsce używane od XIII wieku. Osoba o tym imieniu lubi wszystko co piękne i pogodne. Z natury jest odważna, energiczna i wrażliwa. Nie znosi polityki, choć czasami wypowiada się na ten temat. Lubi wygodne życie, uwielbia rozkazywać innym i wymaga, by wszyscy byli jej posłuszni. Interesuje się sztuką, przede wszystkim rzeźbą i architekturą. Lubi mieć to, czego nie mają inni, dlatego otoczenie często uważa ją za snobkę. Znane imienniczki: Św, Łucja z Syrakuz (III – IV w.), wydana według legendy przez własnego narzeczonego i zamęczona przez Dioklecjana. Odpowiedniki obcojęzyczne: wł. Lucia, ang. Lucy, fr. Lucie, niem. Luzie, ros. Lucija.

Kazimierz, słowiańskie imię dwuczłonowe. Pierwotnie Kazimierz zwany był Kazimirem – ten co „mir” – pokój „:kazi „ – niszczy; od XV wieku Kazimirzem, a od wieku XVI Kazimierzem. Charakter: Kazimierz jest mężczyzną bardzo szlachetnym, wrażliwym i uczuciowym; posiada wielkie zdolności organizacyjne, które w połączeniu jego sceptycyzmem i brakiem złudzeń, co do ludzkiej natury sprawiają, że jest doskonałym materiałem na przywódcę, szefa lub zarządcę; nie ma zbyt wielkiego szacunku dla pieniędzy – jest zarówno szczerym filantropem, jak i zapamiętałym hazardzistą. Znani imiennicy: Kazimierz I Odnowiciel, książę polski, syn Mieszka II, król Kazimierz Wielki (XIV w.), Kazimierz Pułaski, generał, uczestnik walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych, Kazimierz Bartel, matematyk, premier RP po zamachu majowym w 1926 roku, Kazimierz Przerwa – Tetmajer, poeta, prozaik. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Casimirus, ang., fa. Casimir, niem. Kasimir, ros. Kazimir.

Dzień świętego Kazimierza resztki zimy uśnierza.

Na świętego Kazimierza dzień się z nocą przymierza.

W Kazimierza uroda, na ziemniaki uroda.

Lucjan to pierwotnie przydomek, później imię męskie utworzone od imienia Lucjusz (Lucjusz to urodzony o świcie)

Imię Eugeniusz jest pochodzenia greckiego. Tłumaczy się je jako “dobrze urodzony”, “ze szlachetnego rodu”. Eugeniusz jest dobry, często uparty, sentymentalny i lekkomyślny. Nie kieruje się zmysłem praktycznym i nie wykazuje wiele inwencji w życiu.