KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 4 SIERPNIA

Słońce w znaku Lwa

Święto narodowe Burkina Faso, rocznica rewolucji
Gdy sierpień od początku ciepłem darzy, raduje serca gospodarzy. Przysłowie

Osoby urodzone 4 sierpnia są obdarzone wybitnymi zdolnościami o uniwersalnym charakterze. Cenią niezależność i swobodę. Są cierpliwe i pracowite, nie brak im fantazji. Uczucia odgrywają w ich życiu znaczącą rolę. Bywają nadmiernie wrażliwe, a w niepowodzeniach zamykają się w sobie.

Cytaty na dziś:

– List ten jest dłuższy jedynie dzięki temu, iż nie miałem czasu napisać go krócej. Blaise Pascal
– Uczony zna dobrze wartość pieniądza, ale bogaty nie zna wartości wiedzy.  Wolter
– Gdy się żyto kłosi, jęczmień siać się prosi. Przysłowie
– Filozoficzne podstawy do prawa Murphy’ego: Niejasność jest wielkością niezmienną.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1437 Stanisław Ciołek biskup poznański erygował kościół parafialny w Kórniku.

1840 W Kostrzynie urodził się Roman Szymański, wielkopolski działacz polityczny, publicysta i dziennikarz.

Na początku XX wieku Roman Szymański nabył kamienicę przy ulicy Podgórnej (niem.: Bergstrasse) nieopodal al. Marcinkowskiego (wówczas Wilhelmowska), gdzie zamieszkał z całą swoją rodziną. Tutaj właśnie mieściły się redakcje „Orędownika” i „Kuriera Poznańskiego”. Na miejscu znajdowała się też drukarnia.

Kamienica miała swoją historię, bardzo charakterystyczną dla dziewiętnastowiecznych losów miasta, dziejów łączących polskość z kulturą przybyszów z Zachodu. Zbudowana została przez Albertynę Kolską, wdowę po właścicielu apteki na Starym Rynku, około 1840 roku, gdy syn jej objął rodzinny interes.

W domu tym na piętrze mieszkał Karol Marcinkowski, znany i ceniony poznański lekarz, powstaniec i wybitny społecznik, jeden ze współtwórców poznańskiej drogi do niepodległości.

W jego mieszkaniu w 1841 roku odbyło się zebranie założycielskie wielce zasłużonego Towarzystwa Naukowej Pomocy, na którego czele stanął sam Marcinkowski.

Ponadto w domu przy ulicy Podgórnej urodził się 2 października 1847 roku Paul von Hindenburg (zmarł 2 sierpnia 1934 r.), późniejszy feldmarszałek cesarskich Niemiec, znany m.in. jako pogromca Rosjan w czasie I wojny światowej a w kilka lat po jej zakończeniu wieloletni i ostatni prezydent Republiki Weimarskie.

1899 W Pabianicach urodził się Alfred Lenica – artysta malarz, ojciec Jana, tworzył kompozycje abstrakcyjne.

Studia rozpoczął w 1922 roku na wydziale prawno-ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Równolegle studiował muzykę w Konserwatorium Muzycznym. Swoje malarskie zainteresowania pogłębiał studiując w Prywatnym Instytucie Sztuk Pięknych prowadzonym przez Adama Hannytkiewicza.

Na początku wojny rodzina Leniców wysiedlona z Poznania udała się do Krakowa. Czas wojny był przełomowy w karierze malarza. Krakowskie środowisko artystyczne skupione wokół Tadeusza Kantora, a zwłaszcza przyjaźń z Jerzym Kujawskim zaowocowała pogłębieniem zainteresowań malarza awangardą.

W 1945 roku Alfred Lenica powrócił do Poznania, gdzie zaangażował się w działalność artystyczną. W 1947 został współzałożycielem awangardowej grupy 4F+R.

Po latach prób i poszukiwań, Lenica coraz silniej dążył ku abstrakcji i taszyzmowi.

Obok poszukiwań i fascynacji abstrakcją, Alfred Lenica aktywnie współuczestniczył w nurcie socrealistycznym, tworząc wiele realistycznych obrazów w początku lat 50. W pierwszej połowie lat 50., w okresie socrealizmu, Lenica przerwał swoje twórcze eksperymenty, zwracając się w stronę wprowadzonej politycznym nakazem doktryny artystycznej.

Z racji swoich przekonań politycznych był to dla niego powrót do malowanych już w latach 30. obrazów zaangażowanych społecznie i politycznie. Namalował wówczas takie obrazy, jak “Młody Bierut wśród robotników” (1949), “Pstrowski i towarzysze”, “Przyjęcie do Partii”, “Czerwony plakat” (1950). Na własny użytek próbował też łączyć eksperymenty formalne z ideowo zaangażowaną tematyką, jak w pracy “Tracimy dniówki” z 1953 roku, w której zastosował kolaż i monotypię.

Lenica wiele podróżował; na zaproszenie ONZ przebywał na przełomie 1959/60 roku w Genewie, gdzie w siedzibie tej organizacji wykonał malowidło ścienne “Trzy żywioły” (Woda, Ogień i Miłość).

[przed wojną] w moim mieszkaniu przy ulicy Jerzego 5 odbywały się zebrania [Komunistycznej Partii Polski], znajdował się punkt rozdzielania bibuły. Ale to było później. Pierwotnie mieszkałem na Sołaczu, studiowałem pilnie i grałem na skrzypcach w „Esplandzie”, późniejszej Arkadii, aby mieć z czego żyć. Potem po nauce u profesora Zdzisława Jahnkego, zaangażowany zostałem jako skrzypek do Opery. Malarstwo było dla mnie rodzajem odprężenia, rozrywką…

[Źródło: Ryszard Danecki, Od Smakosza do Fregaty. Na szlaku poznańskiej cyganerii artystycznej, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2010, s. 144]

1931 Jakoś niewiele osób w Poznaniu wie, czy pamięta, że do Puszczykowa można jechać nie tylko koleją. A po cóż dusić się w zatłoczonym przedziale kolejowym, gdy można odbyć tę samą podróż o wiele wygodniej i przyjemniej miłym parowcem Żeglugi Wielkopolskiej – informuje Ilustracja Poznańska, w numerze 31, z 4 sierpnia 1931 r.

W niedziele i święta parowiec „Venus”, kiedy indziej holuje szkuty, czasem aż ze Szczecina czeka o 9 rano w przystani przy końcu ulicy Woźnej na pasażerów, by zawieźć ich do Puszczykowa.

Po raz drugi odbywa tą drogę o godzinie 2 po południu, przywozi zaś wycieczkowiczów z Puszczykowa w południe i o godzinie 7 wieczór. Zgrabny parowczyk zapewnia podróż nadzwyczaj wygodną i  miłą. Oddycha się przez cały czas przeczystem powietrzem.

Warta wije się w ciągłych zakrętach wśród zielonych brzegów. Jest na co patrzeć i czemu się zachwycać, aż do Puszczykowa wjeżdża się bez umęczenia.

Parowiec Żeglugi Wielkopolskiej  Foto: Ilustracja Poznańska z 4.08.1931 za: Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

1992 Przy ulicy Darzyborskiej w Poznaniu otwarto nową zajezdnię autobusową.

Wraz z rozwojem taboru MPK Poznań coraz większym problemem stawał się brak miejsc postojowych dla autobusów. W latach 90. XX wieku sytuacja była już bardzo poważna, dlatego gdy Miasto otrzymało od samorządu teren po dawnej jednostce wojskowej, zdecydowano o utworzeniu parkingu dla miejskich autobusów.

Zajezdnia Darzyborska została oficjalnie otwarta 4 sierpnia 1992 roku, o godzinie 11:00. Co ciekawe, pierwsze autobusy wyjechały z niej jednak już dwa dni wcześniej. Stacjonowało tam 77 autobusów, w tym te ze zlikwidowanych zajezdni autobusowych na al. Polskiej i Fortecznej. Znajdowała się tam także stacja paliw.

fot. Rafał Bręczewski / MPK Poznań

Zajezdnia przy ul. Darzyborskiej miała jednak swoje minusy. Jednym z największych była ograniczona przestrzeń. W zajezdni było bardzo ciasno, przez co wjazd przegubowych autobusów Ikarus na kanał wymagał wielu manewrów ze strony kierowców. Lokalizacja także okazała się kłopotliwa.

Ostatecznie po rozbudowie zajezdni przy ul. Kaczej oraz Warszawskiej ta przy ul. Darzyborskiej została zamknięta w 1998 roku. [źródło: facebook MPK Poznań]

Zajezdnia Darzyborska, obecnie już nieistniejąca. Nowe Zemuny na dzień po przybyciu z Jelcza 15 sztuk. Skan z gazety: Express Poznański, 1992, fot: phototrans.pl Marcin Nader

2010 Według Głównego Urzędu Statystycznego w 2009 r. w Poznaniu średnie trwanie życia mężczyzn wyniosło 73,5 roku, a kobiet – 80,9 lat. Oznacza to, iż mieszkańcy Poznania żyją dłużej niż mężczyźni i kobiety w kraju i województwie wielkopolskim. W największych polskich miastach krócej niż w Poznaniu żyją mieszkańcy Wrocławia i Łodzi

ZDARZYŁO SIĘ 4 SIERPNIA

1260 Bulla papieska Aleksandra IV przyznała prawo organizowania w Gdańsku dorocznych jarmarków św. Dominika.

1306 Śmierć króla czeskiego Wacława III zakończyła dynastię Przemyślidów. Król niemiecki Albrecht I włączył Czechy pod swoje panowanie jako wygasłe lenno Rzeszy.

1514 Cesarz austriacki Maksymilian I zawarł sojusz z wielkim księciem moskiewskim Wasylem III przeciw Zygmuntowi Staremu. W późniejszej historii Habsburgowie wielokrotnie wiązali się przymierzem z Moskwą przeciw Polsce (do czasów rozbiorów włącznie).

1693 Dom Perignon odkorkował pierwszą butelkę szampana.

1735 Zwycięstwo wolnej prasy w USA. Dziennikarz New York Weekly Journal John Peter Zenger został uniewinniony z oskarżenia o oszczerstwa przeciwko gubernatorowi Nowego Jorku. Oświadczono, że opublikował prawdę.

1753 George Washington został mistrzem masońskim.

1789 Zgromadzenie Narodowe zniosło przywileje feudalne we Francji. Zniesiono ostatecznie niewolę chłopów, sądownictwo senioralne, prawo pańskie do polowania na gruntach chłopskich i przywileje podatkowe. Nie oznaczało to jednak upadku ustroju feudalnego, bowiem ciężary ekonomiczne chłopów pozostały bez zmian.

1854 Ustanowiono oficjalną japońską flagę powiewającą na okrętach.

1875 Zmarł Hans Christian Andersen, duński autor baśni. Wcześnie opuścił szkołę, aby zostać w Kopenhadze piosenkarzem. Poświęcił się także teatrowi lalkowemu i pracy lektora. Światową sławę zyskał dzięki swemu dziełu „Baśnie i opowiadanie dla dzieci”. Materiał do swych opowieści czerpał z własnej fantazji, wykorzystywał również istniejące legendy. (ur. 2.04.1805).

1900 Urodziła się Elżbieta, (Elizabeth Angela Marguerite Bowes – Lyonbrytyjska) królowa matka.

1904 Urodził się Witold Gombrowicz, pisarz, dramaturg, eseista. Autor “Ferdydurke” i “ślubu”, posługiwał się groteską i satyrą, aby odsłaniać mity współczesnej kultury. (zm. 25.07.1969).

1914 Wojska niemieckie wkroczyły do Belgii. Kawalerzysta Fonek stał się pierwszą ofiarą wojny. Wojska niemieckie zbombardowały też i spaliły Kalisz.

1916 Dania za 25 milionów dolarów sprzedała Stanom Zjednoczonym Wyspy Dziewicze w Małych Antylach.

1926 Urodził się René Gościnny, francuski autor tekstów do komiksów z przygodami Asterixa.

1929 Urodził się Jaser Arafat, przywódca Palestyńczyków. Laureat pokojowej nagrody Nobla w 1994 r.

1943 Rozpoczęła się największa w dziejach świata bitwa pancerna pod Kurskiem. Zwycięstwo Rosjan zdecydowało o klęsce III Rzeszy w II wojnie światowej.

1944 (piątek) Powstanie warszawskie: Z rozkazu Heinricha Himmlera dowodzenie siłami niemieckimi w Warszawie przejął Erich von dem Bach-Zelewski, natomiast dowództwo sił nacierających spoza Warszawy objął Heinz Reinefarth. Obaj dowódcy wykazali się niezwykłym okrucieństwem w pacyfikowaniu Warszawy. Powołano do życia Harcerską Pocztę Polową. Po południu w Pałacu Blanka na Pl. Teatralnym ginie jeden z najwybitniejszych polskich poetów Krzysztof Kamil Baczyński. W nocy doszło do pierwszych zrzutów broni i amunicji dla powstańczej Warszawy z samolotów polskich i brytyjskich.

1949 NBL & NBAA łączą się w NBA – National Basketball Association.

1952 Urodziła się Maire Brennan, wokalistka zespołu Clannad. Maire była także współzałożycielką tej słynnej irlandzkiej grupy. Poza tym w 1982 roku nagrała pierwszy album solowy zatytułowany po prostu  “Maire Brennan”.

1956 W Radomiu urodził się Zygmunt Solorz (wł. Zygmunt Józef Krok), właściciel pierwszej ogólnopolskiej telewizji Polsat.

1960 Urodził się José Luis Rodríguez Zapatero, hiszpański polityk, premier.

1964 W Missisipi odnaleziono ciała Obrońców Praw Obywatelskich (Michael Schwerner, Andrew Goodman & James E Chaney) zamordowanych przez Ku Klux Klan.

1966 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “With A Girl Like You” – The Troggs.

1966 John Lennon stwierdził, że grupa the Beatles jest przypuszczalnie popularniejsza w swojej epoce niż Chrystus w czasach sobie współczesnych. W związku z tym w USA i RPA zakazano dystrybucji płyt zespołu.

1970 Jim Morrison został oskarżony o spowodowanie publicznego zgorszenia po tym, jak znaleziono go kompletnie pijanego na schodach domu pewnej szacownej obywatelki.

1974 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Feel Like Makin’ Love” – Roberta Flack.

1975 Polska i Republika Federalna Niemiec podpisały porozumienie na mocy którego władze polskie zgodziły się na wyjazd 120 tysięcy osób w ramach tzw. “łączenia rodzin”.

1977 W Warszawskich Zakładach Telewizyjnych wyprodukowano pierwszy polski telewizor kolorowy.

1984 Album Prince’a „Purple Rain” od 24 tygodni nr 1 w USA.

2001 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Bootylicious” – Destiny’s Child; US Top Album: “Songs In A Minor” – Alicia Keys.

2002 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Colourblind” – Darius; UK Top Album: “The Rising” – Bruce Springsteen.

Imieniny obchodzą; Dominik, Jan, Prokop, Protazy

Imię Dominik ma pochodzenie łacińskie i oznacza “należącego do Pana”. Mężczyzna o tym imieniu jest religijny, a w przekonaniach bywa konserwatywny. Charakteryzuje się otwartym umysłem, jest krytyczny w stosunku do niepewnych sytuacji. Lubi dociekać prawdy, na polu badań naukowych osiąga znaczne sukcesy. Jest na tyle przeświadczony o słuszności swego postępowania, że gdy ktoś weń wątpi, popada w nastrój melancholii i zamyka się na dłuższy czas.

Jan to imię o hebrajskim rodowodzie, które znaczy: Bóg jest łaskawy. Osoba o tym imieniu jest dobra, sprawiedliwa, pracowita, szanująca kulturę i doświadczenia ludzi. Jest dobrym rzemieślnikiem, artystą, potrafi łączyć tradycję z nowoczesnością. Uchodzi za dobrego pedagoga i wychowawcę. Swą naturą ujmuje ludzi, jest szczery, hojny. Lubi podróże, kocha przyrodę.

Protazy jest mężczyzną towarzyskim, oddanym domowi i przyjaciołom. Przyjmuje na siebie dużą odpowiedzialność i lubi doradzać innym.