KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 4 CZERWCA

Słońce w znaku Bliźniąt

Międzynarodowy Dzień Dzieci Ofiar Agresji ogłoszony przez UNESCO.
Ghana – Rocznica Przewrotu 1979 Roku
Iran – Śmierć Ajatollaha Chomeiniego
Tonga – Dzień Emancypacji

Urodzeni 4 czerwca są obdarzeni otwartym i chłonnym umysłem. Bywają refleksyjni, starają się postępować szlachetnie i nikogo nie krzywdzić swoim postępowaniem. Trudno jest im liczyć na większe sukcesy, gdyż są za mało zdecydowani i za mało operatywni. Zbyt łatwo też ulegają cudzym wpływom.

Cytaty na dziś:

– Szczyt podobieństwa: móc się ogolić przed swym portretem.
– Naprawdę niebezpieczny człowiek nigdy nie grozi. Tati, Jacques.
– Czasem z żartu przychodzi się do prawdy. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

986 Zjazd w Kwedlinburgu. Mieszko I podporządkował się oficjalnie cesarzowi Ottonowi III i ofiarował mu wiele darów (w tym wielbłąda). Mieszko uzyskał tytuł “przyjaciela Cesarstwa Rzymskiego”.

1257 Zmarł Przemysł I, książę wielkopolski od 1241 roku, który dokonał lokalizacji Poznania na prawie niemieckim.

Był człowiekiem najwstydliwszym wśród duchownych i świeckich. Nikt nie słyszał nigdy z ust jego słowa brzydkiego lub sprośnego. Wcale nie umiał gniewać się, a jeżeli niekiedy ktoś pobudzał go do gniewu, nigdy nie mógł nikt poznać po nim, czy się gniewa, a to z powodu pogodnego oblicza jego, które każdemu okazywał.

Był bardzo pobożny. Nigdy nie opuszczał, gdy mógł służby Bożej. Rozkoszował się pięknym śpiewem. W miarę możności odprawiał godzinki o chwalebnej Pani i otaczał ją największą czcią.

I to było u niego godne podziwu, że gdy nocną porą kładł się do łóżka i nieco pokrzepił się snem, gdy inni myśleli, że śpi całą noc, on wstawał, czasem o północy, czasem wcześniej i siedząc ze świecą pod swoją kotarą trzymał psałterz i czytał niektóre psalmy i modlitwy, które umiał lub mógł mieć pod ręką; a czynił to często i chętnie. Pychą gardził, pijaństwa zupełnie unikał. Jadł umiarkowanie, miodu przez wiele lat nie pił, lecz piwo i wino. Było ono tak rozcieńczone, że ledwie miało smak wina. Kąpieli przez dobre cztery lata przed śmiercią nie używał.

1450 Król Kazimierz Jagiellończyk ze swoją małżonką Zofią brał udział w procesji Bożego Ciała w Poznaniu.

1520 W katedrze poznańskiej pochowano biskupa Jana Lubrańskiego.

Biskup Lubrański był sekretarzem i dyplomatą Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta. W 1497 r. otrzymał biskupstwo płockie, rok później poznańskie. W latach 1502-03 przebywał we Włoszech, po powrocie do kraju został zaufanym człowiekiem króla Zygmunta Starego w Wielkopolsce.

Tutaj rozwinął szeroką działalność kulturalną i organizacyjną, a jego dwór w Poznaniu był ośrodkiem życia renesansowego. W latach 1518-19 utworzył na poznańskim Ostrowie Tumskim szkołę średnią nazwaną później Akademią Lubrańskiego, mającą ambicje szkoły wyższej. W dalszej realizacji tego dzieła przeszkodziła nagła śmierć. Zmarł w 1520 r. w Buku.

1816 Zaczął się ukazywać Dziennik Urzędowy Królewskiej Regencji w Poznaniu.

1838 W mieszkaniu doktora Karola Marcinkowskiego zebrało się grono 17 osób, które postanowiły powołać Spółkę Akcyjną Bazar mającą wznieść budynek z przeznaczeniem na hotel i sklepy.

Rozmowy na ten temat toczyły się już jednak znacznie wcześniej. Nie na darmo przecież Karol Marcinkowski z Maciejem Mielżyńskim zapewnili sobie zawczasu nabycie od hrabiego Wincentego Łąckiego gruntu przy właśnie wytyczanej ulicy Nowej (obecnej Paderewskiego) mającej połączyć Stary Rynek z placem Wilhelmowskim (obecnie Wolności).

Na rozpoczęcie zbierania zaś funduszy potrzebnych na zrealizowanie tych planów czeka li do czerwca, gdy wielkopolscy ziemianie gremialnie zjeżdżali do Poznania na tradycyjne kontrakty świętojańskie. Budowa Bazaru miała wspomóc polskich kupców i rzemieślników nie mogących sprostać lepiej wykształconej i zasobniejszej niemieckiej konkurencji.

Ponad rok trwały zabiegi o uzyskanie odpowiednich funduszy. Ustalono bowiem, że w planowanym budynku mieścić się będą: restauracja, cukiernia, kawiarnia, sala balowa i zgromadzeń, 19 sklepów kupieckich oraz około 70 pokoi hotelowych.

Przewidywany wówczas koszt budowy wynosić miał 75.000 talarów – do kwietnia 1840 roku było już 91 akcjonariuszy ze 105 udziałami, którzy razem zadeklarowali 52.500 talarów. Budowa tymczasem trwała od września 1839 roku. Po ponad dwóch latach – w grudniu 1840 roku Bazar oddano do użytku. [Na podstawie: Głos Wielkopolski 24.03.2002, Licznej publiczności Bazar, Anna Plenzler, Beata Zagrodzka-Blok]

Kamienica przy Podgórnej miała swoją historię, bardzo charakterystyczną dla dziewiętnastowiecznych losów miasta, dziejów łączących polskość z kulturą przybyszów z Zachodu. Zbudowana została przez Albertynę Kolską, wdowę po właścicielu apteki na Starym Rynku, około 1840 roku, gdy syn jej objął rodzinny interes. W domu tym na piętrze mieszkał Karol Marcinkowski, znany i ceniony poznański lekarz, powstaniec i wybitny społecznik, jeden ze współtwórców poznańskiej drogi do niepodległości. W jego mieszkaniu w 1841 roku odbyło się zebranie założycielskie wielce zasłużonego Towarzystwa Naukowej Pomocy, na którego czele stanął sam Marcinkowski. Ponadto w domu przy ulicy Podgórnej urodził się 2 października 1847 roku Paul von Hindenburg (zmarł 2 sierpnia 1934 r.), późniejszy feldmarszałek cesarskich Niemiec, znany m.in. jako pogromca Rosjan w czasie I wojny światowej a w kilka lat po jej zakończeniu wieloletni i ostatni prezydent Republiki Weimarskiej.

Hotel Bazar w 1845 roku, fot: fotopolska.eu

1887 W Lesznie zmarł Władysław Kosiński, oficer w wojsku pruskim, publicysta, działacz polityczny. Jego ojcem był Antoni Amilkar Kosiński generał wojsk polskich, współzałożyciel Legionów. Został członkiem Centralizacji Poznańskiej, za udział w konspiracji skazany w procesie Berlińskim na śmierć. Dzięki wybuchowi rewolucji marcowej został wypuszczony, później brał udział w powstaniu wielkopolskim, którego był współorganizatorem.

W latach 1863 i 1864 był powtórnie więziony. Władysław Kosiński zajmował się również publicystyką, wydał m.in. Sprawa polska z r. 1846 przed sąd opinji publicznej wytoczona (Poznań 1850), Polityka naturalna Polski (Poznań 1851), Odpowiedź na Ludwika Mierosławskiego: Powstanie poznańskie w r. 1848 (Targowa Górka 1861).

1941 Zmarł Wilhelm II Hohenzollern, ostatni niemiecki cesarz i król pruski, także władca Poznańskiego. Na wideo, wizyta Kaisera w Poznaniu w 1904 roku. (ur. 1859).

1954 W Poznaniu urodził się Michał Boni, filolog polski, polityk. Współzałożyciel i członek Kongresu Liberalno – Demokratycznego, minister pracy i polityki socjalnej 1991 (rząd J. K. Bieleckiego).

1982 Nadanie poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego imienia prof. Eugeniusza Piaseckiego.

1989 Odbyła się pierwsza tura wyborów do Sejmu (druga 18 czerwca). Zwycięstwo odnieśli kandydaci Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Po raz pierwszy od 1945 r. wybrano Senat, tworząc dwuizbowe Zgromadzenie Narodowe. Frekwencja wyniosła 62 proc. uprawnionych.

Zdjęcia: (1) Wieczór wyborczy Solidarności w CK Zamek, na zdjęciu m.in.: prof. Janusz Ziółkowski i Nina Nowakowska, dziennikarka Polskiego Radia (Radia Merkury) (2) Obwodowa Komisja Wyborcza na Os. Tysiąclecia, (3) Punkt informacyjny Solidarności przez II LO przy ulicy Matejki, fot. Jan Kołodziejski / Cyryl

1986 Najstarszej w Polsce Podstawowej Szkole Specjalnej, mieszczącej się w Poznaniu przy ulicy Brzask 1 nadano imię Jana Brzechwy. Została założona w 1897 r. Jej siedziba od lat siedemdziesiątych znajduje się przy ul. Swoboda.

2011 Pożegnanie holenderskich tramwajów. Poznaniacy tłumnie przybyli w sobotnie popołudnie do zajezdni przy ul. Madalińskiego, aby po raz ostatni obejrzeć Poznań z pokładu tramwaju typu 3G.

10 minut po 15:00 pojazdy wyruszyły trasą do pętli, na których było im dane gościć podczas obsługi poznańskich linii komunikacyjnych: Ogrody, Miłostowo, Os. Lecha, Piątkowska, Budziszyńska i Os. Sobieskiego. W czasie przejażdżki członkowie Klubu Miłośników Pojazdów Szynowych prowadzili zbiórkę pieniędzy na odrestaurowanie jednego z tych wagonów, który zostanie zachowany jako pojazd historyczny.

Holenderskie wagony typu 1G, 2G i 3G, wyprodukowane zostały w latach 1956 – 1961 w fabryce wagonów Beynes, a ich konstrukcja częściowo oparta została na standardowym projekcie firmy Düwag. Historia tych tramwajów w Poznaniu rozpoczęła się w 1991 r., kiedy to dostarczono pierwszy wagon z Amsterdamu, który zapoczątkował dostawy 20 sztuk wagonów serii 1G i 2G.

Większość z tych tramwajów przekazana była w darze dla Poznania, stąd przez kilka lat tramwaje tej kursowały po ulicach Poznania w żółtych barwach Amsterdamu. W początkowym okresie wagony skierowane były do obsługi linii nr 8 i 16, a także służyły jak tzw. rezerwy czynne na pętlach końcowych, z uwagi na łatwość ekspediowania tramwaju na dowolną linię. Było to możliwe dzięki zamontowanym w tych tramwajach zwijkom z numerami linii oraz nazwami końcówek. Tego rozwiązania nie posiadały polskie wagony w tamtych latach.

Pod koniec lat 90-tych cała seria wagonów 1G i 2G jeździła po Poznaniu pomalowana w różnokolorowe reklamy. W tramwajach tych nigdy nie przeprowadzano poważniejszych remontów ograniczając się wyłącznie do bieżących napraw. W związku z tym na początku lat 2000 podjęto decyzję o stopniowym wycofywaniu pierwszych serii wagonów amsterdamskich, a zakup 11 sztuk wagonów serii 3G w 2003 r. spowodował całkowite wycofanie wagonów 1G i 2G z ruchu liniowego. [zdjęcia: K. Lesińska / MPK Poznań]

ZDARZYŁO SIĘ 4 CZERWCA

469 p.n.e. Urodził się Sokrates, filozof grecki (zm. 399 p.n.e.).

1647 Podczas Angielskiej Wojny Domowej zwolennicy parlamentu schwytali króla Karola I kończąc w ten sposób cały konflikt. Król został skazany na śmierć i ścięty.

1798 Zmarł Giovanni Giacomo Casanova Di Seingalt, włoski pamiętnikarz piszący po francusku, Wenecjanin. Swobodnemu trybowi życia, zamiłowaniu do podróży i głośnym przygodom miłosnym zawdzięczał opinię awanturnika i uwodziciela kobiet, autor słynnych “Pamiętników”.

1800 Zakończono budowę Białego domu w Waszyngtonie, do którego wprowadził się prezydent Adams z rodziną.

1867 Urodził się Carl Gustaf Mannerheim, fiński bohater narodowy. Prezydent w l. 1944-46. Ciekawostki: Jego wielką, lecz chyba platoniczną, miłością była ks. Maria Lubomirska, żona Zdzisława Lubomirskiego. Od cesarza Wilhelma II Żelazny Krzyż – stając się jedynym dowódcą wojskowym walczącym przeciwko Niemcom, który został odznaczony tym prestiżowym orderem.

1872 W wieku 53 lat zmarł Stanisław Moniuszko, twórca polskiej opery narodowej. Twórczość Moniuszki oparta była na polskich elementach ludowych i narodowych. Kompozytor oper; Halka, Straszny dwór, Flis, Hrabina, Verbum nobile, Paria, kantat, baletów, uwertur, mszy, litanii i ponad 300 pieśni.

1896 Henry Ford skończył budować swój pierwszy samochód zw. Quadricycle. Pojazd powstał w garażu na tyłach domu Forda, ważył 250 kg i oparty był na dwucylindrowym silniku inżyniera Ch. Kinga.

1916 Urodził się Robert Furchgott, amerykański biochemik, farmakolog. Za wyjaśnienie roli tlenku azotu jako środka działającego na układ nerwowy sterujący mięśniami gładkimi otrzymał razem z Louisem Ignarro i Feridem Muradem w 1998 Nagrodę Nobla. Badania trójki uczonych przyczyniły się do wynalezienia leku na impotencję – sildenafilu (Viagry). (zm. 2009).

1917 W Anglii ustanowiono Order Imperium Brytyjskiego.

1929 George Eastman w Rochester zaprezentował pierwszy kolorowy film.

1940 Wojska francuskie i brytyjskie, ustępujące pod naporem niemieckim z północnej Francji zakończyły ewakuację z Dunkierki. 860 Statków wywiozło 342 610 żołnierzy, 150 000 dostało się do niewoli, 6 000 żołnierzy utonęło.

1951 W Nowem koło Grudziądza urodził się Bronisław Malinowski, lekkoatleta.

Dwukrotny mistrz Europy, złoty medalista podczas Olimpiady w Moskwie w 1980 roku. Zginął w wypadku samochodowym 27 września 1981 roku. Był synem Anastazego (żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnika walk o Monte Cassino) i Szkotki Irene Dowell, absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu (1977), (182 cm, 68 kg). Wielki entuzjasta biegania dał o sobie znać po raz pierwszy, kiedy w Paryżu (1970) wygrał mistrzostwo Europy juniorów w biegu z przeszkodami (2 km), konkurencji, która stała się jego specjalnością.

1952 W Obornikach Śląskich urodził się Bronisław Komorowski, polski polityk, marszałek Sejmu, minister obrony narodowej. W 2010 roku kandydat PO na prezydenta RP.  Kilka lat dzieciństwa spędził w Wielkopolsce.

1955 W brytyjskim piśmie “Record Mirror” pojawił się pierwszy artykuł o rock’n’rollu zatytułowany “Czy się przyjmie?”.

1960 Zmarł generał Józef Haller, naczelny dowódca armii polskiej we Francji podczas I wojny światowej, członek rządu emigracyjnego (ur. 13.08.1873).

1962 W Olsztynie urodził się Krzysztof Hołowczyc, polski kierowca rajdowy, mistrz Polski i Europy, poseł do Parlamentu Europejskiego (2007-09), prezenter telewizyjny.

1965 Premiera “Satisfaction” The Rolling Stones.

1968 Urodziła się Rachel Griffiths, australijska aktorka.

Zdobyła popularność rolą w filmie Wesele Muriel (Muriel’s Wedding) z 1994. Kolejną ważną rolą w jej karierze była postać Hilary, siostry znanej wiolonczelistki Jacqueline du Pré, w filmie Hilary i Jackie (Hilary and Jackie) z 1998. Za tę rolę była nominowana do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa. Dużą popularność przyniosła jej też rola Brendy Chenowith w serialu Sześć stóp pod ziemią produkowanym przez telewizję HBO. Otrzymała za nią Złoty Glob i dwukrotną nominację do nagrody Emmy. Aktorka nie pojawiła się w czterech odcinkach trzeciej serii serialu z powodu pierwszej ciąży. Jej druga ciąża została wpisana do scenariusza piątego sezonu.

1970 Urodziła się Izabella Scorupco, aktorka. Popularność przyniosła jej rola w filmie „Goldeneye” – 18-tym „Bondzie” oraz w „Ogniem i mieczem”.

1971 Urodził się Noah Wyle, amerykański aktor. W latach 1994-2005 należał do ekipy serialu Ostry dyżur (rola lekarza Johna Cartera).

1975 Urodził się Angelina Jolie, amerykańska aktorka, córka Johna Voighta.

W roku 2000 otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę w dramacie Przerwana lekcja muzyki. Międzynarodową sławę zyskała dzięki roli bohaterki popularnej serii gier komputerowych Lary Croft w filmie Lara Croft: Tomb Raider (2001). Jest związana z aktorem Bradem Pittem, z którym ma troje biologicznych dzieci oraz troje adoptowanych. Aktywnie angażuje się w działalność humanitarną na całym świecie, szczególnie w pomoc uchodźcom w ramach ONZ.

1979 W Gdańsku urodził się Jarosław Bieniuk, polski piłkarz, reprezentant Polski, prywatnie związany z aktorką Anną Przybylską, z którą ma 2 dzieci.

1979 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Love You Inside Out” – The Bee Gees.

1983 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Every Breath You Take” – The Police. Był to piąty i ostatni “number one” zespołu w Anglii.

1984 Premiera “Born in the USA” Bruce Springsteen’a.

1985 Urodził się Lukas Podolski, niemiecki piłkarz pochodzenia polskiego, reprezentant Niemiec.

1985 Urodziła się Ana Carolina Reston, brazylijska modelka. Zmarła na anoreksję. Ważyła 40 kg przy wzroście 1,72 m. Jej dieta składała się wyłącznie z jabłek i pomidorów.

1989 W Chinach dokonano masakry studentów na placu Niebiańskiego Spokoju.

1989 Odbyła się pierwsza tura wyborów do Sejmu (druga 18 czerwca). Zwycięstwo odnieśli kandydaci Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Po raz pierwszy od 1945 r. wybrano Senat, tworząc dwuizbowe Zgromadzenie Narodowe. Frekwencja wyniosła 62 proc. uprawnionych.

http://www.youtube.com/watch?v=_E2jiUMmKWM&NR=1

1994 Wet Wet Wet rozpoczęli 15-tygodniowy pobyt na topie brytyjskiej listy przebojów z nagraniem „Love Is All Around”. Piosenka pochodziła z filmu ‘Cztery wesela i pogrzeb’. Wcześniej wykonywał ją zespół The Troggs.

1996 Crowded House ogłosili swoje rozwiązanie. Najbardziej znanym nagraniem zespołu jest „Don’t Dream It’s Over”.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „The Boy Is Mine” – Brandy & Monica.

2002 Pierwszy mecz polskiej reprezentacji na MŚ w Korei i Japonii. Przegrywamy po słabej grze z reprezentacją Korei Południowej. Radość w Korei smutek w Polsce. Nikt jeszcze nie przeczuwa najgorszego. Dopiero porażka z Portugalią uświadamia kibicom, że nie wyjdziemy z grupy.

2008 Zmarła Agata Mróz-Olszewska, wybitna polska siatkarka, reprezentantka Polski (ur. 1982).

Imieniny obchodzą: Kwiryn, Izydor, Dacjusz, Karol, Franciszek

Kwiryn, z łacińskiego Quirynus, to rzymski, pierwotnie sabiński „pokojowy Mars”, jak go nazywa jeden z późniejszych komentatorów Wergiliusza, bóg cywilnych obywateli Rzymu. Imię w Polsce używane od XIV wieku, szczególny kult św. Kwiryna odbywa się na ziemi spiskiej, np. w kościele pod jego wezwaniem w Łapszach Niżnych.

Izydor, imię to pochodzi z Egiptu, nie wiadomo jednak, czy jest to imię utworzone przez Greków mieszkających na tych terenach, czy też przekład grecki imienia egipskiego Izydor to „dar bogini Izyd”

Przysłowia: Na świętego Izydora często bywa chłodna pora. Na świętego Izydora dla bociana pora.

Dacjusz, imię to oznaczało kiedyś osobę pochodzącą z Dacji, lub też wyzwoleńca, imię łacińskie.

Karol to imię germańskie wywodzi się od wyrazu karl oznaczającego małżonka, męża, w staroskandynawskim , choral to prosty człowiek, wieśniak, po łużycku Kerl to chłop. Nadawano je potomkom wielu dynastii w Europie – w Hiszpanii, Francji, Niemczech, Czechach i na Węgrzech. Znane było też wśród Piastów. Karol jest człowiekiem szlachetnym, kulturalnym, inteligentnym i dobrze wychowującym swoje dzieci. Jest przywiązany do domu, ale lubi podróżować. Chętnie udziela rad i pomocy innym.

Franciszek pierwotnie Frank, Franco oznaczało człowieka wolnego, należącego do germańskiego plemienia Franków, później na pochodzącego z Francji. W Polsce imię używane od XIII wieku w formach; Franciszek, Franek, Francik, Francek, Franc, Froncek. Odpowiedniki obcojęzyczne; łac. Franciscus, ang. Francis, fr. François, niem. Franz, wł. Francesco, hiszp. Francisco, ros. Franc. Franciszek jest człowiekiem stałym, konserwatystą, uparcie dążącym do celu. Jest również żądnym władzy, pewny siebie, lojalny wobec władzy i niekiedy mściwy. W zasadzie realizuje wszystkie swoje plany życiowe.