KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 5 LISTOPADA

Słońce w znaku Skorpiona

Salwador – Pierwsze Wołanie o Niepodległość

Osoby urodzone 5 listopada są zbyt zafascynowane własnymi pasjami. Mają duże talenty twórcze, najczęściej literackie. Są bardzo pracowici i wytrwali.

Cenią sobie niezależność i swobodę. Poczucie godności osobistej odgrywa u nich dużą rolę. Nie brak im również zdolności dyplomatycznych. Mimo to współżycie z nimi jest trudne. Wpływ na to ma przede wszystkim egoistyczne podejście do życie, drobiazgowość i nieczułość.

Cytaty na dziś:

• Pod starym kapeluszem kryje się często dobra głowa. Przysłowie norweskie
• Jeśli żona śmieje się z twojego żartu, to znaczy, że jedno jest dobre – żart lub żona. T. Bernard
• Prawo Williamsa (w typologii Murphy’ego). Gdy zgromadzi się dostatecznie dużo danych, wszystko udowodnić można metodami statystycznymi.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1735 W Poznaniu na przedmieściu Św. Rocha urodził się Karol Boromeusz Świerzawski, wybitny polski aktor.

Jego ojciec był kowalem i musiał dorobić się sporego majątku, skoro w roku 1734 wraz z małżonką mógł nabyć dwa ogrody na Grobli od razu uiszczając należność w sumie 500 zł.

Naukę rozpoczął w poznańskim kolegium jezuickim, ale szybko ją porzucił. Przez dziesieć tygodni był paziem na dworze podkomorzego poznańskiego Jakuba Działyńskiego.

Po 1756 roku przez pewien czas był woźnym sądowym. Pełnieniu tej funkcji miały sprzyjać: potężna postura fizyczna, umiejętność posługiwania się szablą, donośny głos oraz wrodzone poczucie humoru, pozwalające wyjść bez szwanku z trudnych sytuacji.

W 1765 roku porzucił pracę w sądzie, zbiegł przed karą więzienia do Warszawy i tu wszedł jako aktor do zespołu Teatru Narodowego, gdzie pracował do 1805 r. Występował także w wielu innych miastach.

Specjalizował się głównie w rolach ojców komicznych i służących. Król Stanisław August nadał mu tytuł „Primus PoIoniae Actor” łac., ‘najwybitniejszy aktor polski’.

Pierwszy raz na scenie wystąpił 19 listopada 1765 roku w Natrętach Józefa Bielawskiego, pierwszym spektaklu przygotowanym dla Sceny Narodowej i aż do 1806 roku współtworzył wizerunek polskiego teatru.

Charakteryzując zewnętrzny wizerunek artysty Wojciech Bogusławski stwierdzał: Świerzawski był pięknego wzrostu, a w polskim ubiorze bardzo kształtnej postaci. Twarz męska, mało odmieniających się rysów i oczy niemość żywe mająca, czyniły go nieco posępnym. Uśmiech jego był satyryczny, głos chropowaty, ale donośny. Poruszanie rąk bardzo rzadkie, czego przyczyną były złamane w młodości i zawsze styrczące palce, które troskliwie ukrywał. Oprócz doskonałego umienia roli, żadne inne przygotowanie jakowy plan albo sztukę okazujące w grze jego dostrzegać się nie dawało.

Zmarł  30 listopada 1806 w Długiej Kościelnej k. Warszawy,

Źródło: Krzysztof Kurek, Z poznańskiej wieży ratuszowej na scenę Teatru Narodowego, Wokół biografii Karola Boromeusza Świerzawskiego.

1768 Moskale rozeszli się po różnych okolicach Poznania, by pochwycić  albo zabić konfederatów (barskich).

Straciwszy ponad 60 żołnierzy podczas przejścia przez bagno, szybko pokonani uciążliwością drogi, powrócili razem z armatami, złorzecząc najnowszej konfederacji, zachowawszy jednak w tajemnicy stratę licznych swoich towarzyszy. Stali się powodem wielkiej udręki dla mieszczan, którzy musieli dostarczyć im jedzenia i mieszkania oraz okazać wszelką grzeczność. [Na podstawie: Kroniczka rezydencji Karmelitów Trzewiczkowych w Poznaniu przy kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa na ul. Żydowskiej. Opracowane przez Jacka Wiesiołowskiego, Wydawnictwo Miejskie, 2005]

1806 Ukazał się ostatni numer „Gazety Południowo – Pruskiej”.

Pierwszym czasopismem pod zaborami w Wielkopolsce była, zainicjowana przez władze pruskie „Südpreussische Zeitung” („Gazeta Południowo – Pruska”). Działała w latach 1794 – 1806 i wydawana była po polsku oraz w języku niemieckim.

Miała charakter typowo informacyjny i przedrukowywała głównie artykuły z prasy niemieckiej. Uważano jednak, że jej poziom nie był zbyt wysoki, zarówno pod względem treściowym, jak i wydawniczym.

Pismo to przeobraziło się później w „Posener Zeitung”, która ukazywała się do 1815 r. z jej mutacją polską „Gazeta Poznańska”. Zmieniła się wówczas jej treść, zawierająca głównie komunikaty dot. Wielkiej Armii, teksty o Napoleonie oraz informacje o sprawach polskich.

Po ponownym zajęciu Wielkopolski prze Prusy zaczęła wychodzić kontynuatorka wymienionych poprzedniczek, „Zeitung des Großherzogtums Posen” („Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego”). Pomimo, że tytuł nie cieszył się w środowisku polskim zbyt dużą popularnością, to ukazywał się dość długo, bo do roku 1865. Dzisiaj pismo jest uważane za bardzo wartościowe źródło historyczne.

Źródło: Andrzej Nowakowski, Biblioteka Uniwersytecka, Gazety regionalne do 1919 roku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, ich stan zachowania i ochrona.

1807 Ślub w katedrze poznańskiej gen. Henryka Dąbrowskiego z Barbarą Chłapowską.

1882 W Mogilnicy koło Trembowli urodził się Jerzy Koller, krytyk literacki, historyk sztuki, jedna z charakterystycznych postaci życia kulturalnego międzywojennego Poznania.

Do Poznania przeniósł się  w 1920 r, objął wtedy stanowisko kustosza (później również wicedyrektora) Muzeum Wielkopolskiego (obecnego Muzeum Narodowego). Jednocześnie nawiązał współpracę z “Dziennikiem Poznańskim”.

Współpraca ta zacieśniła się z biegiem czasu, przetrwała przez całe międzywojnie w postaci artykułów, felietonów i recenzji z przedstawień w teatrach poznańskich.

Wszystkie premiery teatralne, jakie odbyły się w latach 1920 -1939, zostały przez sumiennego sprawozdawcę, a świetnego znawcę teatru zanotowane i omówione w żywych, wykwintnym stylem, doskonałą polszczyzną pisanych sprawozdaniach. Ich zbiór stanowi pełną dokumentację życia teatralnego stolicy Wielkopolski, gdyż Koller systematycznie notował wszystkie ważniejsze wydarzenia – premiery, gościnne występy, zmiany obsady, nazwiska reżyserów, scenografów, wykonawców ról.

Niegdyś jego recenzje stanowiły ulubioną lekturę wielu miłośników teatru, na ich osądy czekali z niepokojem aktorzy, z zainteresowaniem – ludzie związani z teatrem. Dziś dają przejrzysty obraz życia teatralnego Poznania, są cennym przyczynkiem do dziejów sceny narodowej. (KMP 1/71)

1884 (środa) Henryk Sienkiewicz przebywał w Meranie we Włoszech. Negocjuje ze Stanisławem Smolką warunki druku „Potopu” w Kurierze Poznańskim

(…) Pisał do mnie ksiądz Kantecki, że chce przyszłą moją powieść („Potop”) drukować w „Kurierze Poznańskim”. …udaję się do Sz. Pana z zapytaniem, …czy nie zniżycie wobec tego swych warunków aż do stopnia, który by mi stanowczo przeszkodził zadość uczynić propozycji X. Kanteckiego.

… ile myślicie i możecie zapłacić mi: 1) Jeżeli Wam dam pierwszeństwo absolutne…? – 2) Jeżeli pozwolę „Słowu” rozpocząć przed „Czasem”, a później „Czasowi” je prześcignąć? – 3) Jeżeli „Czasowi” dam na warunkach przeszłorocznych? – 4) Jeżeli po „Czasie” ma jeszcze drukować „Kurier Poznański”?

(…) O prędką odpowiedź upraszam, bo ksiądz, w gorącej wodzie kąpany, pisał już do mnie do Meranu. (…)”

Na podstawie: http://www.henryk-sienkiewicz.eu, zdjęcie: wnętrza Muzeum Literackiego Henryka Sienkiewicza przy Starym Rynku, fot. Biblioteka Raczyńskich

1919 Utworzenie na Uniwersytecie Poznańskim Akademickiego Związku Sportowego

Pierwszym prezesem był Adam Meissner. W okresie międzywojennym AZS Poznań był w Wielkopolsce prekursorem i propagatorem gier zespołowych, hokeja na lodzie, lekkiej atletyki, narciarstwa, szermierki i sportów wodnych. Przyczynił się do utworzenia w Poznaniu okręgowych związków sportowych, w których azetesiacy odgrywali dominującą rolę.

AZS największe sukcesy w latach 1919 -1939 odnotował w lekkiej atletyce, koszykówce mężczyzn, szermierce, wioślarstwie i tenisie. Wybitną postacią, która przyczyniła się do rozwoju AZS Poznań w okresie międzywojennym był wieloletni prezes, europejskiej sławy uczony profesor Antoni Jurasz.

W kwietniu 1945 r. AZS Poznań reaktywował swoją działalność. Związek objął swoją działalnością wszystkie szkoły wyższe Poznania. Upowszechnianiem sportu zajmują się kluby uczelniane. Natomiast sport wyczynowy skoncentrowany jest w klubie środowiskowym i utworzonym w 1976 r. klubie sportowym AZS – AWF.

Na kortach AZS grał m.in. Wojciech Fibak Foto: Cyryl, Jacek Kulm

1920 Rok 1920 przyniósł koniec ery znanych poznańskich przedsiębiorców Kantorowiczów. Konieczność opowiedzenia się za lub przeciw polskości spowodowała, że ogromna rzesza ludności żydowskiej Poznania, przede wszystkim ta najbogatsza, poczuła się kulturowo i językowo związana z Niemcami i wyjechała z miasta, sprzedając swe majętności, często za niskie ceny.

W dniu 5 listopada 1920 r. o godz. 20 w kancelarii Ludwika Zachariasza Cichowicza przy ob. pi. Wolności 18 stawili się dr Franz Kantorowicz oraz dwaj dyrektorzy Polskiego Banku Przemysłowców – dr Kazimierz Bajoński i dr Stanisław Pernaczyński.

Franz Kantorowicz sprzedał bankowi wszystkie swe aktywa w Poznaniu, na które składała się m.in. fabryka na Grochowych Łąkach, stara fabryka na ul. Wronieckiej róg Masztalarskiej oraz inne posesje, za sumę 20 min ówczesnych marek niemieckich, w tym 5 min za grunty i budynki.

Wieczorny, niezwyczajny termin spisania umowy notarialnej staje się zrozumiały, gdy przypomnimy, że tenże Franz Kantorowicz podejrzewany był przez polską Straż Ludową o działalność antypolską i był nawet w 1919 roku kilka dni internowany.

Bardzo podobnie ułożyły się losy jego dalekiego krewnego Ernsta Kantorowicza, syna Josepha, który po ukończeniu renomowanego poznańskie- go Gimnazjum im. Cesarzowej Augusty Wiktorii (ob. I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego) jako ochotnik walczył przeciwko powstańcom wielkopolskim, aby po wojnie zdobyć europejską i światową sławę książkami o cesarzu Fryderyku II i Dwóch ciałach króla, które zaprowadziły go na uniwersyteckie katedry w Berkeley i Princeton.

Dawna firma Kantorowiczów działała w Poznaniu przez cały okres międzywojenny, produkując swe cieszące się znakomitą renomą i świetnie sprzedające się produkty, jak likier o nazwie Podbipięta w charakterystycznej, zielonej butelce z wizerunkiem rycerza na etykiecie.

Na podstawie: Jan Skuratowicz, Fabryka Wódek Franza Kantorowicza przy Grochowych Łąkach, KMP 4/2000

Probiernia firmy Hartwig – Kantorowicz, fot.: poznan.wikia.com

1939 Wprowadzenie obowiązku pozdrawiania umundurowanych Niemców; pierwsza akcja masowych wysiedleń z Poznania do obozu na Główną.

Akcja wysiedleńcza ludności polskiej w Poznaniu rozpoczęła się o świcie 5 listopada 1939 r. Jej przebieg był niemal zawsze taki sam. Późnym wieczorem bądź wcześnie rano niemieckie służby mundurowe zjawiały się w wytypowanym mieszkaniu, dając jego mieszkańcom najwyżej pół godziny, a niejednokrotnie najwyżej 15 minut, na spakowanie i opuszczenie swego domu. Mogli oni zabrać ze sobą jedynie bagaż podręczny (12 kg, od 1940 r. około 25 kg na osobę dorosłą) składający się wyłącznie z odzieży, kilkudniowego zapasu żywności, dokumentów oraz maksymalnie 200 zł (od grudnia 1939 r. już tylko 100 zł). Cały dotychczasowy majątek miał stać się własnością nowych niemieckich mieszkańcom Kraju Warty. Część osób od razu wywożono koleją do Generalnego Gubernatorstwa, pozostałych umieszczano w specjalnie tworzonych obozach przejściowych.

W końcu października 1939 r. taki obóz utworzono w Poznaniu na terenie przedwojennych magazynów wojskowych w dzielnicy Główna przy ul. Bałtyckiej. Obóz nosił kolejno nazwy: „Lager Glowna”, „Sammelager Glowna” (obóz zbiorczy) lub „Internierungslager Glowna” (obóz dla internowanych), a od końca grudnia 1939 r. aż do likwidacji – „Durchgangslager Glowna” (obóz przejściowy).

Obóz był jedną wielką improwizacją. Jego większą część stanowiły stare baraki po dawnych magazynach wojskowych bez jakichkolwiek sanitariatów, czy innych “udogodnień”. Obóz otoczony był drutem kolczastym i wieżami wartowniczymi. Obóz planowany był na 5 tysięcy osób. Finalnie obiekt jako obóz dla wysiedlonych zamknięto 22 maja 1940 roku po przesiedleniu ponad 30 tysięcy Poznaniaków. W późniejszym okresie teren i baraki służyły jako obóz przejściowy dla Żydów w ich drodze do obozów koncentracyjnych. W sumie przez teren obozu “przeszło” ponad 100 tysięcy przesiedleńców i więźniów. [źródło: https://ipn.gov.pl/pl/archiw/archiwalia/archiwalia-1/43373,Lager-Glowna-1939-1940.html]

1945 Początek przenoszenia szczątków osób pochowanych na placu Stalina (Zamkowego, później Mickiewicza) na stoki Cytadeli w Poznaniu.

1946 W Poznaniu zmarł Edward Lubicz-Niezabitowski, rektor Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1928-29.

W latach 1905-1921 był profesorem historii naturalnej w Państwowym Gimnazjum w Nowym Targu, później dyrektorem; założył tam pierwszą w Galicji bezpłatną przychodnię lekarską dla uczniów.

Od 1921 r. był profesorem anatomii i histologii Uniwersytetu Poznańskiego, a od roku 1923/24 profesorem biologii ogólnej Wydziału Lekarskiego tejże uczelni. Równocześnie w latach 1921-1939 był dyrektorem Muzeum Przyrodniczego w Poznaniu.

Był członkiem PAU. W 1945 r. został reaktywowany jako profesor Uniwersytetu Poznańskiego.

Był wybitnym specjalistą teriologiem i entomologiem. zajmował się też paleozoologią plejstocenu oraz naukowymi podstawami ochrony przyrody.

Jego badania teriologiczne dotyczyły kości kopalnych ssaków, głównie mamuta i nosorożca włochatego z pokładów wosku ziemnego ze Staruni, niedźwiedzia jaskiniowego, słonia, łosia, żubra i innych ssaków kopalnych. Opracował też resztki kostne z osad prehistorycznych w Poznaniu, Gnieźnie. Ostrowie Tumskim i Biskupinie.

W dziedzinie entomologii zajmował się głównie owadami błonkoskrzydłymi (rośliniarki, mrówki, osy, owadziarki, żądłówki). Wśród owadziarek, zwłaszcza Braconidae, opisał kilka nowych rodzajów i kilkadziesiąt nowych gatunków, osiągając na tym polu światową sławę. Podczas hitlerowskiej okupacji pracował jako lekarz w szpitalach w Warszawie.

1965 Urodził się Grzegorz Emanuel, polski aktor, (1998-2000 w Teatrze Polskim w Poznaniu).

1976 W Poznaniu przy ulicy Ratajczaka otwarto księgarnię “Przyjaźń”.

Na budynku do dziś znajdują się dwie płaskorzeźby, pierwsza przedstawia postacie żołnierza polskiego i radzieckiego w serdecznym uścisku dłoni symbolizujące przyjaźń polsko-radziecką. Druga na prawo od wejścia do budynku przedstawia dwóch przyjaciół poetów – Adama Mickiewicza oraz Aleksandra Puszkina.

W tym budynku przez wiele lat mieścił się Zarząd Wojewódzki Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (TPPR) z salami wystawienniczymi, do prowadzenia nauki języka rosyjskiego i salą kina “Przyjaźń”.

TPPR była organizacją o charakterze społecznym, założoną w grudniu 1944 r. w Lublinie w celu organizowania i prowadzenia akcji propagandowych w społeczeństwie polskim. Jej zadaniem było rozwijanie i upowszechnianie przyjaźni między narodem polskim a narodami ZSRR.

Organizowała obchody rocznic rewolucji październikowej, prowadziła wzajemną wymianę młodzieżowych grup polityczno-turystycznych (pociągi przyjaźni), organizowała dni radzieckiej kultury, techniki, książki, filmy itp., prowadziła kursy j. rosyjskiego, organizowała festiwale piosenki radzieckiej, wydawała tygodnik “Przyjaźń”.

Płaskorzeźby na kamienicy w której mieściła się księgarnia Przyjaźń, foto: http://zburzmypomniki.wordpress.com

Księgarnia wydawnictw obcojęzycznych – Przyjaźń przy ul. Ratajczaka [5.10.1976], fot. Stanisław Wiktor / Cyryl

1987 Urodził się Filip Czekała, dziennikarz związany obecnie z TVN24.pl . Wcześniej przez kilka lat pisał w Głosie Wielkopolskim, portalu goool.pl oraz w Życiu Uniwersyteckim. W czasie studiów był redaktorem naczelnym Bardzo Uniwersyteckiego Czasopisma UAM.

Poznaniak od urodzenia. Absolwent szkoły „Łejery”, XI Liceum Ogólnokształcącego i magister politologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Przez osiem lat śpiewał w chórze chłopięco-męskim Poznańskie Słowiki, pod batutą prof. Stefana Stuligrosza.

Przez cztery lata występował w epizodycznych rolach na deskach Teatru Nowego („Ghetto”, „Pułapka”). Teatralne pasje przekuł na pisanie scenariuszy skeczów kabaretowych. Jego „Cała prawda o Czerwonym Kapturku” zajęła II miejsce w konkursie kabaretowym Ligi Liceów organizowanej przez Gazetę Wyborczą. Fascynacja satyrą polityczną w okresu PRL, w szczególności twórczością kabaretu TEY, zaowocowała przebadaniem i opisaniem jej w pracy magisterskiej.

Wielbiciel gier słownych, szczególnie w tytułach i śródtytułach. Do dziś z wypiekami wspomina tekst o słupach usytuowanych na drogach rowerowych zatytułowany „Drodzy rowerzyści, stuknijcie się w głowę!”. Jego hasło na 10-lecie Poznańskiego Szybkiego Tramwaju („10 lat? To Pestka”) zostało wyróżnione przez MPK Poznań i „Echo Miasta”.

Na co dzień miłośnik historii Poznania, szczególnie najnowszej. Zafascynowany popkulturą PRL-u – od lat zbiera pamiątki z minionej epoki i urządził mieszkanie w tym klimacie. W wolnych chwilach zwiedza Polskę na rowerze i eksploruje miejsca opuszczone – od zapomnianych zakątków Poznania po Czarnobyl. Potrafi całymi dniami przeglądać archiwa w poszukiwaniu ciekawostek z życia miasta.
https://wydawnictwopoznanskie.pl/autor/filip-czekala/

1994 Studenckie Radio Winogrady rozpoczęło nadawanie w Poznaniu na częstotliwości 100,2 MHz. Nazwa ta związana była z dzielnicą, w której rozgłośnia miała swoją siedzibę i nadajnik. Od początku istnienia stacji siedziba mieściła się w akademiku Akademii Rolniczej przy ul. Dożynkowej. Tam też znajdował się nadajnik stacji.

1997 Przy ulicy Strusia 10 w Poznaniu otwarto Konsulat Honorowy Republiki Węgierskiej.

2003 Otwarto Atrium – część handlowa Starego Browaru z ponad setką sklepów, restauracjami i powierzchnią biurową. Świadkami tego wydarzenia, oprócz osobistości świata sztuki i polityki, było 40 tys. poznaniaków. W holu głównym stanęła rzeźba Igora Mitoraja „Światło księżyca”, kolumny podtrzymujące konstrukcję pokryły „paski” Leona Tarasiewicza.

2007 Poznaniak, profesor Marek Ziółkowski ponownie został wybrany na stanowisko wicemarszałka Senatu. Wcześniej funkcję te sprawował w poprzedniej parlamentarnej kadencji 2005 – 2007

2021 Zakończyły się prace remontowe murku w najstarszym poznańskim parku im. Fryderyka Chopina.

Park im. F. Chopina powstał jako ogród jezuicki w końcówce XVII wieku, do 1775 roku pełnił rolę ogrodu botanicznego dla mnichów. Od 1815 właścicielem założenia został Antoni Henryk Radziwiłł, namiestnik Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Urządził park jako ogród dworski, gdzie połączony został szpalerowy ogród francuski z elementami parku angielskiego. Miejsce to stało się terenem spotkań o charakterze politycznym i rozrywkowym, gdzie dochodziło do rozmów dyplomatycznych o istotnym dla całego Księstwa znaczeniu – przypominają urzędnicy Zarządu Zieleni Miejskiej w notce na facebooku podsumowującej prace.

W okresie międzywojennym park należał do siedziby wojewody, która mieściła się w kolegium jezuickim. Później przez teren parku przeprowadzono ul. Podgórną, a w czasach powojennych w części kolegium zorganizowano przedszkole, dla którego park był ogrodem zabaw. Na przełomie XX i XXI parkowi przywrócono świetność. Między innymi wybudowano ogrodzenie i zamontowano małą architekturę, a centralne miejsce zajmuje popiersie Fryderyka Chopina, którego imię nosi park – informują urzędnicy ZZM.

W parku wyremontowano murek oporowy, który przebiega zgodnie z posadowieniem starych murów obronnych miasta Poznania z okresu powstania założenia klasztornego zakonu Jezuitów.

ZDARZYŁO SIĘ 5 LISTOPADA

1370 W Krakowie zmarł Kazimierz III Wielki, ostatni król Polski z rodu Piastów. Doprowadził do konsolidacji państwa polskiego i reformy monetarnej. Był fundatorem Akademii Krakowskiej, drugiego po Pradze, uniwersytetu w Europie środkowej. Zyskał przydomek “Króla Chłopów”, zaś o jego panowaniu mówi się, że “zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. Urodził się 30 kwietnia 1310 roku.

1401 W Bieczu pomiędzy wysłannikami Hermana, hrabiego Cilii, a panami rady królewskiej doszło do odnowienia i potwierdzenia poprzedniego układu małżeńskiego pomiędzy Anną Cylejską, a królem Polski Władysławem Jagiełło.

1492 Krzysztof Kolumb po raz pierwszy zobaczył i skosztował na Kubie kukurydze.

1605 Katolik Guy Fawkes i jego wspólnicy zostali schwytani, kiedy próbowali podłożyć 30 beczek z prochem pod budynkiem Parlamentu. Wszyscy zostali powieszeni za zdradę. Na pamiątkę tego wydarzenia w Anglii świętuje się dziś “Dzień Guy’a Fawkes’a”.

1778 Urodził się Giovanni Battista Belzoni, włoski podróżnik i badacz starożytności. Zapoczątkował poszukiwania archeologiczne w “Dolinie Królów” w Egipcie.

1811 Pierwsza bitwa z Hiszpanami o niepodległość Salwadoru.

1830 Fryderyk Chopin opuszcza Polskę; jak się okazało – na zawsze.

1883 Wojska Mahdiego pokonały pod El Abeid oddziały Williama Hicksa. Brytyjczycy ewakuowali się z Sudanu. Echa tych wydarzeń pobrzmiewają także w sienkiewiczowskiej W pustyni i w puszczy.

1909 W Liverpoolu otwarto pierwszy na świecie dom towarowy Woolworth.

1913 Urodziła się Vivien Leight, aktorka brytyjska, odtwórczyni Scarlet O Hara z „Przeminęło z Wiatrem”.

1916 Manifest gubernatorów Beselera i Kuka do Polaków o utworzeniu z ziem zaboru rosyjskiego, Królestwa Polskiego jako monarchii konstytucyjnej i dziedzicznej. Manifest ten znany jako “Akt 5 listopada” był obietnicą pozbawioną realnych perspektyw. Rzeczywistym celem było wyciągnięcie z Królestwa Polskiego miliona rekrutów, którzy mieli walczyć pod niemieckimi sztandarami.

1922 Urodził się Czesław Petelski – reżyser. Twórca takich filmów jak: “Baza ludzi umarłych”, “Ogniomistrz Kaleń”, “Bołdyn”, “Kamienne tablice”. Zmarł 19 września 1996 roku. poje

1922 Odbyły się wybory do Sejmu, a dwa dni później do Senatu pierwszej kadencji. W obu izbach największymi klubami stały się prawica i mniejszości narodowe. Lewica zdecydowanie przegrała.

1937 Zmarł Bolesław Leśmian, poeta, główny przedstawiciel polskiego symbolizmu. Twórca liryk, ballad i poematów baśniowo-filozoficznych. Wydał zbiory poezji “Sad rozstajny”, “Łąka”, “Napój cienisty” oraz baśnie “Klechdy sezamowe” i “Przygody Sindbada Żeglarza”. Urodził się 22 stycznia 1877 r.

1939 Urodził się Jan Nowicki, polski aktor.

1942 Urodził się Art Garfunkel, piosenkarz amerykański, były członek duetu Simon and Garfunkel. Na ich koncie m.in. “Mrs. Robinson” i “Sounds Of Silence”. W 1973 roku nagrał pierwszy album solowy „Angel Clare”.

1959 Urodził się Bryan Adams, kanadyjski rockowy wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów i producent nagrań. Jego największy przebój to „Everything I Do (I Do It For You)” z 1991 roku z obrazu „Robin Hood: Prince Of Thieves”. Inne znane hity to “Run To You’, ‘Somer Of 69”, “Have You Ever Really Loved A Woman” (nominowane do Oscara) oraz “When You’re Gone”.

1963 W Częstochowie urodził się Zygmunt „Muniek” Staszczyk, wokalista, autor tekstów i lider grup T.Love i Szwagierkolaska. Na koncie zespołu m.in. przeboje „Wychowanie”, „Warszawa”.

1950 Urodził się Gary Fisher, amerykański wynalazca roweru górskiego.

1958 Urodził się Robert Patrick. Jest jedynym aktorem “zabitym” na ekranie przez każdego z trzech założycieli restauracji Planet Hollywood: Bruce’a Willisa – (Szklana pułapka 2, 1990), Sylvestra Stallone – Cop Land (1997), oraz Arnolda Schwarzeneggera – Terminator 2: Dzień sądu (1991). Wystąpił także w 8. i 9. sezonie serialu Z Archiwum X, gdzie zagrał nowego partnera agentki Scully – Johna Doggetta.

1967 Urodziła się Kayah, właściwie Katarzyna Rooijens (z domu Szczot) polska piosenkarka.

1967 Urodził się Krzysztof Kiljański, polski wokalista jazzowy.

1974 Urodził się Andrzej Nejman, polski aktor (Waldek Złotopolski w popularnej telenoweli).

1975 59 wybitnych intelektualistów polskich skierowało list do władz polskich sprzeciwiający się wprowadzaniu zmian do Konstytucji, umacniających rolę PZPR w państwie. Pisano też o konieczności zniesienia cenzury prewencyjnej, zagwarantowania prawa do strajku i powstania niezależnych związków zawodowych.

1977 Zmarł Rene Goscinny, francuski autor tekstów do komiksów oraz serii książek dla dzieci o przygodach Mikołajka.

1984 Ukazał się trzeci, koncertowy, album Marillion – “Real To Reel”.

1985 Zbigniew Religa dokonał pierwszej w Polsce, udanej transplantacji serca.

1998 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Doo Wop (That Thing)” – Lauryn Hill; US Top Albums: “Vol. 2… Hard Knock Life” – JAY-Z.

2000 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: “My Love”- Westlife. To już siódmy hit “numer jeden” z rzędu. UK Top Album: “All That You Can’t Leave Behind” – U2.

2006 Iracki trybunał w Bagdadzie skazał Saddama Husajna oraz 2 innych działaczy reżimu na karę śmierci przez powieszenie za zbrodnie przeciwko ludzkości których się dopuścili w związku z masakrą 148 szyitów w Dudżail.

Imieniny obchodzą: Elżbieta, Sławomir, Dominik, Florian, Zachariasz, Blandyna

Elżbieta, imię to z hebrajskiego oznacza „Bóg mój przysięgą”. Elżbieta jest kobietą dystyngowaną, o dużej kulturze osobistej. Lubi być otaczana przez mężczyzn, którym imponuje swoją tajemniczością. Nie ujawnia innym swych osobistych spraw. Jest trudna we współżyciu.

Sławomir, słowiańskie imię męskie złożone z dwóch członów; sława i mir
Mężczyźni o imieniu Sławomir są żądni władzy i sceptycznie nastawieni do współpracowników. Analizują wszystkich i wszystko. Są dobrymi psychologami, toteż często potrafią dobrać odpowiednie metody pracy do odpowiednich ludzi. Nie posiadają zbyt dużego temperamentu, są mało towarzyscy, lubią, by ich ceniono i

Imię Florian pochodzi od łacińskiego “florus”, czyli “kwitnący” w przenośni: “lśniący, wspaniały”. Osoba o imieniu Florian jest nerwowa, wręcz wybuchowa. Jeśli ma kłopoty w osiąganiu zamierzonego celu, staje się przykra dla otoczenia, dokuczliwa i zła. Florian bywa przewrażliwiony, nawet w błahych kwestiach. Mało czasu poświęca rodzinie, przyjemności znajduje raczej poza domem. Nie maj za grosz poczucia humoru i nie znosi, gdy ktoś go krytykuje.